Minotaurasaurus: Różnice pomiędzy wersjami
m (→Spis gatunków) |
m |
||
| (Nie pokazano 5 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 7: | Linia 7: | ||
| [[Daniel Madzia]] | | [[Daniel Madzia]] | ||
[[Tomasz Sokołowski]] | [[Tomasz Sokołowski]] | ||
| + | |||
| + | [[Kamil Kamiński]] | ||
|} | |} | ||
</small> | </small> | ||
| Linia 46: | Linia 48: | ||
[[Ankylosaurinae]] | [[Ankylosaurinae]] | ||
|- | |- | ||
| − | | colspan=2 |[[Plik: | + | | colspan=2 |[[Plik:Minotaurasaurus_BW.jpg|400px|]] |
| − | <small> | + | <small>[http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Minotaurasaurus_BW.jpg Autor: Nobu Tamura]</small> |
|} | |} | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| − | ''Minotaurasaurus'' to rodzaj ankylozauryda z późnej kredy pustyni [[Gobi]]. | + | ''Minotaurasaurus'' to niepewny rodzaj ankylozauryda z późnej kredy pustyni [[Gobi]]. |
==Materiał kopalny i budowa== | ==Materiał kopalny i budowa== | ||
| − | Dinozaura opisano na podstawie praktycznie kompletnej czaszki wraz z | + | Dinozaura opisano na podstawie praktycznie kompletnej czaszki wraz z dolną szczęką oznaczonej INBR 21004. Jej długość to 30 cm a szerokość 43 cm. Jest ona równoboczna, w kształcie trójkąta (w widoku z góry) i zawiera duże, bogato zdobione nosowe osteodermy, które dają czaszce wygląd kojarzący się z bykiem z rozdętymi nozdrzami. Puszka mózgowa ma bardziej prymitywną budowę w porównaniu z innymi ankylozaurami z Gobi. Niestety nie wiadomo z jakiej lokalizacji pochodzi skamielina. |
==Etymologia i kontrowersyjne pochodzenie skamieniałości== | ==Etymologia i kontrowersyjne pochodzenie skamieniałości== | ||
| − | Nazwa ''Minotaurasaurus'' znaczy "jaszczur-Minotaur", co odnosi się do | + | Nazwa ''Minotaurasaurus'' znaczy "jaszczur-Minotaur", co odnosi się do wyglądu czaszki, która skojarzyła się autorom nazwy z pół-człowiekiem pół-bykiem z greckiej mitologii - Minotaurem. Epitet [[gatunek|gatunkowy]] (''ramachandrani'') jest uhonorowaniem Vilayanura S. Ramachandrana, dzięki któremu czaszka dinozaura stała się dostępna dla nauki i została opisana. Ramachandran kupił czaszkę pochodzącą z nielegalnych wykopalisk i wystawioną na aukcji, po tym jak towarzyszący mu paleontolog zaproponował, że w zamian za wykupienie okazu nazwie dinozaura na jego cześć. Ramachandran zapłacił 10.000 dolarów za skamieniałość. Wielu paleontologów uważa publikację tego okazu za zachowanie niezgodne z etyką zawodową. |
==Ważny takson?== | ==Ważny takson?== | ||
| − | Czaszka ta może należeć do innego [[ankylozauryd]]a z | + | [[Plik: Minotaurasaurus_ramachandrani_(fossil).jpg|300px|thumb|right|Czaszka holotypu. Autor zdjęcia: Ghedoghedo [https://en.wikipedia.org/wiki/Tarchia#/media/File:Minotaurasaurus_ramachandrani_(fossil).jpg].]] |
| + | Czaszka ta może należeć do innego [[ankylozauryd]]a z Gobi - ''[[Saichania]] chulsanensis'' (lub drugiego gatunku sajchanii) a różnice są spowodowane zniekształceniami. [[Victoria Arbour|Arbour]] i [[Philip Currie|Currie]] (2012) stwierdzili jednak, że diagnostyczne cechy minotaurazaura nie były efektem deformacji czaszki. Mimo to nie przesądzali, czy reprezentują one cechy unikalne dla tego rodzaju, czy też wewnątrzgatunkową zmienność w ramach innego taksonu. ''Minotaurasaurus'' jest także podobny do ''[[Pinacosaurus]] mephistocephalus'', a jedyną znaczącą różnicą jest szerokość dzioba - u ''Minotaurasaurus'' on jest szerszy. Co dziwne, Miles i Miles ([[2009]]) nie odnieśli się do opisu ''P. mephistocephalus'' autorstwa Godefroita i współpracowników ([[1999]]). Wg obszernej analizy Thompsona i in. ([[2012]])'' Minotaurasaurus'' to [[takson siostrzany]] ''[[Pinacosaurus]] grangeri'' natomiast ''P. mephistocephalus'' jest dalej spokrewniony. | ||
| + | |||
| + | Arbour i in. (2014) uznali ''Minotaurasaurus'' za młodszy synonim ''[[Tarchia]] kielanae''. Dopatrzyli się tylko jednej różnicy w budowie czaszki, którą uznali za możliwy efekt zmienności ontogenetycznej. Jednak dwa lata później Penkalski i Tumanova (2016) ponownie uznali ''Minotaurasaurus'' za ważny takson. Ich zdaniem różnił się on od tarchii m.in. proporcjonalnie niższą i szerszą czaszką oraz szeregiem innych cech budowy czaszki. | ||
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
| − | + | | {{V| ''Minotaurasaurus''}} | |
| − | | {{Kpt|Miles & Miles}}, 2009 | + | | {{Kpt|Miles & Miles}}, [[2009]] |
| − | |? | + | |= ??'''''[[Tarchia]]''''' |
|- | |- | ||
| − | + | | {{V| ''M. ramachandrani''}} | |
| − | | {{Kpt|Miles & Miles}}, 2009 | + | | {{Kpt|Miles & Miles}}, [[2009]] |
| − | |? | + | |=?? '''''[[Tarchia|Tarchia kielanae]]''''' |
|} | |} | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
| − | <small>Miles, C.A. & Miles, C.J. (2009) "Skull of Minotaurasaurus ramachandrani, a new Cretaceous ankylosaur from the Gobi Desert" Current Science, 96 (1), 65-70. | + | <small>Arbour, V.M.; Currie, P.J.; Badamgarav, D. (2014) "The ankylosaurid dinosaurs of the Upper Cretaceous Baruungoyot and Nemegt formations of Mongolia" Zoological Journal of the Linnean Society, 172, 631–652. |
| + | |||
| + | Carpenter, K., Hayashi, S., Kobayashi, Y., Maryańska, T., Barsbold, R., Sato, K., & Obata, I. (2011). Saichania chulsanensis (Ornithischia, Ankylosauridae) from the Upper Cretaceous of Mongolia. Palaeontographica Abteilung A, 1-61. | ||
| + | |||
| + | Miles, C.A. & Miles, C.J. (2009) "Skull of Minotaurasaurus ramachandrani, a new Cretaceous ankylosaur from the Gobi Desert" Current Science, 96 (1), 65-70. | ||
| + | |||
| + | Penkalski,P. & Tumanova, T. (2017). "The cranial morphology and taxonomic status of Tarchia (Dinosauria: Ankylosauridae) from the Upper Cretaceous of Mongolia". Cretaceous Research. 70. 117-127. [[doi:10.1016/j.cretres.2016.10.004]]. | ||
| − | Thompson, R.S., Parish, J.C., Maidment, S.C.R. & Barrett, P.M. ( | + | Thompson, R.S., Parish, J.C., Maidment, S.C.R. & Barrett, P.M. (2012) "Phylogeny of the ankylosaurian dinosaurs (Ornithischia: Thyreophora)" Journal of Systematic Palaeontology DOI:10.1080/14772019.2011.569091 |
http://www.nature.com/news/2009/090202/full/news.2009.60.html?s=news_rss | http://www.nature.com/news/2009/090202/full/news.2009.60.html?s=news_rss | ||
Aktualna wersja na dzień 18:51, 14 lis 2018
| Autor: | Korekta: |
| Maciej Ziegler | Daniel Madzia |
| Minotaurasaurus (minotaurazaur) | |
|---|---|
| Długość: | 4,2 m
(osobnik nie w pełni wyrośnięty) |
| Masa: | 300-400 kg
(osobnik nie w pełni wyrośnięty) |
| Miejsce występowania: | Azja - pustynia Gobi |
| Czas występowania | 99-65 Ma
późna kreda |
| Systematyka | Dinosauria |
| |
Wstęp
Minotaurasaurus to niepewny rodzaj ankylozauryda z późnej kredy pustyni Gobi.
Materiał kopalny i budowa
Dinozaura opisano na podstawie praktycznie kompletnej czaszki wraz z dolną szczęką oznaczonej INBR 21004. Jej długość to 30 cm a szerokość 43 cm. Jest ona równoboczna, w kształcie trójkąta (w widoku z góry) i zawiera duże, bogato zdobione nosowe osteodermy, które dają czaszce wygląd kojarzący się z bykiem z rozdętymi nozdrzami. Puszka mózgowa ma bardziej prymitywną budowę w porównaniu z innymi ankylozaurami z Gobi. Niestety nie wiadomo z jakiej lokalizacji pochodzi skamielina.
Etymologia i kontrowersyjne pochodzenie skamieniałości
Nazwa Minotaurasaurus znaczy "jaszczur-Minotaur", co odnosi się do wyglądu czaszki, która skojarzyła się autorom nazwy z pół-człowiekiem pół-bykiem z greckiej mitologii - Minotaurem. Epitet gatunkowy (ramachandrani) jest uhonorowaniem Vilayanura S. Ramachandrana, dzięki któremu czaszka dinozaura stała się dostępna dla nauki i została opisana. Ramachandran kupił czaszkę pochodzącą z nielegalnych wykopalisk i wystawioną na aukcji, po tym jak towarzyszący mu paleontolog zaproponował, że w zamian za wykupienie okazu nazwie dinozaura na jego cześć. Ramachandran zapłacił 10.000 dolarów za skamieniałość. Wielu paleontologów uważa publikację tego okazu za zachowanie niezgodne z etyką zawodową.
Ważny takson?
.jpg)
Czaszka ta może należeć do innego ankylozauryda z Gobi - Saichania chulsanensis (lub drugiego gatunku sajchanii) a różnice są spowodowane zniekształceniami. Arbour i Currie (2012) stwierdzili jednak, że diagnostyczne cechy minotaurazaura nie były efektem deformacji czaszki. Mimo to nie przesądzali, czy reprezentują one cechy unikalne dla tego rodzaju, czy też wewnątrzgatunkową zmienność w ramach innego taksonu. Minotaurasaurus jest także podobny do Pinacosaurus mephistocephalus, a jedyną znaczącą różnicą jest szerokość dzioba - u Minotaurasaurus on jest szerszy. Co dziwne, Miles i Miles (2009) nie odnieśli się do opisu P. mephistocephalus autorstwa Godefroita i współpracowników (1999). Wg obszernej analizy Thompsona i in. (2012) Minotaurasaurus to takson siostrzany Pinacosaurus grangeri natomiast P. mephistocephalus jest dalej spokrewniony.
Arbour i in. (2014) uznali Minotaurasaurus za młodszy synonim Tarchia kielanae. Dopatrzyli się tylko jednej różnicy w budowie czaszki, którą uznali za możliwy efekt zmienności ontogenetycznej. Jednak dwa lata później Penkalski i Tumanova (2016) ponownie uznali Minotaurasaurus za ważny takson. Ich zdaniem różnił się on od tarchii m.in. proporcjonalnie niższą i szerszą czaszką oraz szeregiem innych cech budowy czaszki.
Spis gatunków
| Minotaurasaurus | Miles & Miles, 2009 | = ??Tarchia |
| M. ramachandrani | Miles & Miles, 2009 | =?? Tarchia kielanae |
Bibliografia
Arbour, V.M.; Currie, P.J.; Badamgarav, D. (2014) "The ankylosaurid dinosaurs of the Upper Cretaceous Baruungoyot and Nemegt formations of Mongolia" Zoological Journal of the Linnean Society, 172, 631–652.
Carpenter, K., Hayashi, S., Kobayashi, Y., Maryańska, T., Barsbold, R., Sato, K., & Obata, I. (2011). Saichania chulsanensis (Ornithischia, Ankylosauridae) from the Upper Cretaceous of Mongolia. Palaeontographica Abteilung A, 1-61.
Miles, C.A. & Miles, C.J. (2009) "Skull of Minotaurasaurus ramachandrani, a new Cretaceous ankylosaur from the Gobi Desert" Current Science, 96 (1), 65-70.
Penkalski,P. & Tumanova, T. (2017). "The cranial morphology and taxonomic status of Tarchia (Dinosauria: Ankylosauridae) from the Upper Cretaceous of Mongolia". Cretaceous Research. 70. 117-127. doi:10.1016/j.cretres.2016.10.004.
Thompson, R.S., Parish, J.C., Maidment, S.C.R. & Barrett, P.M. (2012) "Phylogeny of the ankylosaurian dinosaurs (Ornithischia: Thyreophora)" Journal of Systematic Palaeontology DOI:10.1080/14772019.2011.569091
http://www.nature.com/news/2009/090202/full/news.2009.60.html?s=news_rss
http://dml.cmnh.org/2009Jan/msg00156.html
http://scienceblogs.com/tetrapodzoology/2009/02/month_in_dinosaurs_part_iii.php
![[1]](https://en.wikipedia.org/wiki/Tarchia#/media/File:Minotaurasaurus_ramachandrani_(fossil).jpg){kind=link}