Oplosaurus: Różnice pomiędzy wersjami
m (→Spis gatunków) |
m |
||
| Linia 45: | Linia 45: | ||
[[Eusauropoda]] | [[Eusauropoda]] | ||
| − | ? [[Neosauropoda]] | + | ? [[Neosauropoda]] / ? [[Turiasauria]] |
? [[Macronaria]] | ? [[Macronaria]] | ||
| Linia 56: | Linia 56: | ||
|- | |- | ||
| colspan=2 | | | colspan=2 | | ||
| − | <display_points type="terrain" zoom= | + | <display_points type="terrain" zoom=3> |
| − | Wight Island, UK | + | Wight Island, UK~formacja [[Wessex]], Wyspa Wight, [[Wielka Brytania]]~<small>''O. armatus'' – [[holotyp]] (BMNH R964).<br> |
</display_points> | </display_points> | ||
|} | |} | ||
Wersja z 14:45, 23 lis 2018
| Autor: | Korekta: |
| Marcin Szermański | Sebastian Oziemski |
| Oplosaurus (oplozaur) | |
|---|---|
| Długość: | ok. 25 m (???) |
| Masa: | ? t |
| Miejsce występowania: | Wielka Brytania - Wyspa Wight
(formacja Wessex) |
| Czas występowania | 129,97-125 Ma |
| Systematyka | Dinosauria
? Neosauropoda / ? Turiasauria |
| Mapa znalezisk: | |
|
Wczytywanie mapy…
| |
Wstęp
Oplosaurus to tajemniczy rodzaj zauropoda znany jedynie z pojedynczego zęba. Został on odnaleziony w Anglii (Wyspa Wight), a jego datowanie wskazuje na wczesną kredę (piętro barrem).
Materiał kopalny
Holotyp (BMNH R964) zawiera jedynie pojedynczy (ale bardzo dobrze zachowany) ząb o całkowitej długości 85 mm (w tym sama korona 52 mm).
Na jego podstawie Darren Naish i David Martill stwierdzili, że Oplosaurus był gabarytowo porównywalny z Brachiosaurus, ale są to bardzo niepewne szacunki.
Historia i ważność taksonu
Ząb oplozaura został odnaleziony przez geologa Thomasa Wrighta w 1852 roku. Konsultował się on z kilkoma paleontologami, m.in. Sir Richardem Owenem, ale jedynie Gideon Mantell stwierdził, że przypomina on ząb ankylozaura Hylaeosaurus. Formalnie opisał go francuski uczony Paul Gervais w tym samym roku.
Friedrich von Huene w 1909 roku przypisał ząb oplozaura do Pelorosaurus, który jak wiele innych, XIX wiecznych rodzajów z Wielkiej Brytanii (jak Iguanodon i Megalosaurus) jest taksonem workiem. Jak jednak zauważają Upchurch i in. (2004), do pelorozaura należy jedynie P. conybeari, a pozostałe gatunki to bądź nomen dubium, bądź potencjalnie są ważne.
Ponieważ jest to tzw. "takson zębowy", jak piszą Upchurch i in. (2004), nie jest on powszechnie uważany za ważny takson. Mimo to Naish i Martill (2007) bronią jego ważności. Wg nich z 11 gatunków (w tym 9 rodzajów) zauropodów z Wyspy Wight (w tym nienazwany diplodokoid) tylko 2 gatunki są ważne: Oplosaurus armatus i Ornithopsis hulkei, reszta zaś to nomen dubium.
Pozycja systematyczna
Oplozaur najczęściej jest uważany (np. Naish i Martill, 2001) za przedstawiciela Brachiosauridae – zauropodów o przednich kończynach dłuższych niż tylne, reprezentowanych m.in. przez słynne Brachiosaurus i Giraffatitan. Canudo i in. (2002) uznali go za członka Camarasauridae. Jak zauważa Darren Naish (nieoficjalnie, online) jego duży ząb nie jest aż tak bardzo podobny do zębów brachiozaurydów, jak sądzono wcześniej, a ma więcej cech wspólnych z zauropodami z grupy Turiasauria.
Paleoekologia
Pokłady formacji Wessex charakteryzują się dużym bogactwem gatunkowym i różnorodnością form. Prawdopodobnie były to tereny nadmorskie, gdyż znamy z jej osadów wiele kopalnych ryb i żółwi, a także krokodylomorfy, które mogły na nie polować. Konkurencją dla nich był Baryonyx, który jest uważany za rybożercę i/lub padlinożercę. Kolejny teropod – Neovenator – mógł stanowić zagrożenie dla oplozaura. Pozostałe teropody z tej formacji to: Aristosuchus, Calamosaurus, Eotyrannus, Suchosaurus, Thecocoelurus i Yaverlandia. Wiele z nich jest fragmentarycznych i bardzo słabo poznanych.
Oprócz oplozaura znaleziono także inne zauropody, takie jak Bothriospondylus, Chondrosteosaurus, Eucamerotus, Iuticosaurus i Ornithopsis. Nie wiadomo jednak, czy zajmowały one te same nisze ekologiczne, gdyż są one nierzadko równie słabo poznane i zbadane. Wiele z nich jest wątpliwa nomen dubium.
Pozostałe dinozaury z tej formacji to ptasiomiedniczne: Dollodon, Hypsilophodon, Polacanthoides (= Hylaeosaurus), Polacanthus, Regnosaurus i Valdosaurus. Niestety, tak jak w przypadku gadziomiednicznych, większość z nich jest wątpliwa.
W powietrzu królowały pterozaury: Caulkicephalus, Istiodactylus oraz być może Ornithocheirus.
Etymologia
Nazwa Oplosaurus armatus znaczy "uzbrojony/tarczowy jaszczur opancerzony" (gr. hoplon = broń, tarcza + sauros = jaszczur + armatus = pancerz). Powszechnie panuje opinia, iż wynika to z pomyłki Paula Gervaisa – miał on sądzić, że ma do czynienia z dinozaurem pancernym, podobnym do Hylaeosaurus, a nie z zauropodem. Być może sam Mantell, odkrywca hylaeozaura miał wprowadzić go w błąd, gdyż wcześniej zasugerował podobieństwo zęba oplozaura do zębów hylaeozaura. Jak jednak podaje Ben Kreisler (DML, 2002), Gervais tak naprawdę sądził, że ma do czynienia z krewnym Mosasaurus – a więc morskim drapieżnikiem. W jego rozumowaniu nazwa Oplosaurus miała znaczyć raczej "uzbrojony", a nie "tarczowy jaszczur".
Spis gatunków
| Oplosaurus | Gervais, 1852 | nomen dubium |
| O. armatus | Gervais, 1852 | nomen dubium |
| = Onchosaurus armatus | Gervais, 1859 | |
| = Hoplosaurus armatus | (Gervais, 1852) Lydekker, ?1888 | |
| = Pelorosaurus armatus | (Gervais, 1852) Lydekker, 1889 |
Bibliografia
Naish, D.; Martill, D. M. (2007). "Dinosaurs of Great Britain and the role of the Geological Society of London in their discovery: basal Dinosauria and Saurischia". Journal of the Geological Society 164 (3): 493–510. doi:10.1144/0016-76492006-032
Upchurch P., Barrett P.M., Dodson P. (2004) Sauropoda. [w:] David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): "The Dinosauria". Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press
http://darrennaish.blogspot.com/2006/12/happy-christmas-from-gigantic-spanish.html
http://dml.cmnh.org/2000Feb/msg00385.html
http://dml.cmnh.org/2002Sep/msg00727.html
http://dml.cmnh.org/1999Feb/msg00055.html
