Tachiraptor

Autor:	Mateusz Tałanda
Korekta:	Szymon Jagusztyn

---

Tachiraptor (tachiraptor)
Długość	3,5 m
Wysokość	0,9 m
Masa	40 kg
Dieta	mięsożerny
Miejsce	Wenezuela - stan Táchira niedaleko miasta La Grita, formacja La Quinta
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 hettang (wczesna jura)
Systematyka	Dinosauria Saurischia Theropoda Neotheropoda
Hipotetyczna rekonstrukcja głowy tachiraptora. Autor: MALvit [1]. 3.5 m Porównanie wielkości Tachiraptor i człowieka. Sylwetki: Phylopic.org
Mapa znalezisk
Wczytywanie mapy… {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"auto","height":"350px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","visitedicon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"wmsoverlay":false,"copycoords":false,"static":false,"zoom":3,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"overlaylayers":[],"resizable":false,"enablefullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"markercluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","locations":[{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003EMiejsce znalezienia tachiraptora\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Chr /\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003C/div\u003E","title":"Miejsce znalezienia tachiraptora\n","link":"","lat":8.0999999999999996447286321199499070644378662109375,"lon":-72.099999999999994315658113919198513031005859375,"icon":""}],"imageoverlays":null}

|} Tachiraptor admirabilis to nieduży gatunek drapieżnego dinozaura, który żył na terenie dzisiejszej Wenezueli około 200 milionów lat temu. Jest to drugi dinozaur opisany z tego kraju, po Laquintasaura venezuelae.

Znalezione do tej pory kości tachiraptora: prawa piszczel (a-e) z różnych stron i lewa kość kulszowa (f).

Etymologia

Jego nazwa pochodzi od stanu Táchira, w którym został znaleziony. Słowo raptor oznacza po łacinie "rabuś". Nazwa gatunkowa nawiązuje do wspaniałej (ang. admirable) kampanii Simona Bolivara, podczas której miasto La Grita (gdzie znaleziono tachiraptora) odgrywało strategiczną rolę.

Materiał kopalny i anatomia

Holotypem jest niemal kompletna prawa piszczel, oznaczona numerem katalogowym IVIC-P-2867. Oprócz niej znaleziono w tym samym miejscu niekompletną lewą kość kulszową oznaczoną jako IVIC-P-2868. Już wcześniej w pobliskim złożu kostnymlakwintazaury odkryto zęby teropoda, prawdopodobnie należały one do tachiraptora. Budowa powierzchni stawowych na piszczeli ma unikalny zestaw cech, który odróżnia tachiraptora od innych dinozaurów drapieżnych m. in. ostrą krawędź rozciągającą się kierunku tylnim. Długa na około 25 cm piszczel pozwala szacować długość całego zwierzęcia na 3,5 metra. Na kości piszczelowej występuje rozbudowany grzebień strzałkowy, który jest charakterystyczny dla neoteropodów.

Pokrewieństwa z innymi dinozaurami

Tachiraptor wydaje się być bardziej zaawansowany niż celofyzoidy, sinozaur, drakowenator, kriolofozaur i dilofozaur. Jego budowa nawiązuje już do Avetheropoda - ogromnej grupy jurajskich i kredowych teropodów, które dzielą się na tetanury i ceratozaury. Tachiraptor prawdopodobnie poprzedzał to rozdzielenie. Jeśli by tak było, to skracał by brak zapisu kopalnego o 25 Ma, choć zgodnie z hipotezą "kladu dilofozaura", może on tworzyć linię duchów liczącą 30 Ma (Langer i in., 2014).

Paleoekologia, Paleobiogeografia

Tachiraptor żył w ówczesnej strefie równikowej, na terenie równiny alluwialnej w strefie aktywności wulkanicznej. Polował prawdopodobnie na żyjące w stadach lakwintazaury i inne, mniejsze zwierzęta. Oprócz tych dwóch dinozaurów, w formacji La Quinta znaleziono szczątki roślin, małżoraczki, konchostraki i zęby ryb. Co ciekawe, fauna ta wykazuje większe powinowactwo z Laurazją niż z południową Gondwaną. Jest to jedno z niewielu miejsc, gdzie znaleziono dinozaury żyjące w strefie równikowej. Zobacz też: La Quinta

Spis gatunków

Tachiraptor	Langer, Rincón, Ramezani, Solórzano i Rauhut, 2014
T. admirabilis	Langer, Rincón, Ramezani, Solórzano i Rauhut, 2014

Literatura

Langer M.C., Rincón A.D., Ramezani J., Solórzano A. i O.W.M. Rauhut. 2014. New dinosaur (Theropoda, stem-Averostra) from the earliest Jurassic of the La Quinta formation, Venezuelan Andes. Royal Society open science, t. 1, str. 140184. [2]

Barrett, P.M., Butler, R.J., Mundil, R., Scheyer, T.M., Irmis, R.B., Sánchez-Villagra, M.R. 2014. A palaeoequatorial ornithischian and new constraints on early dinosaur diversification. Proceedings of the Royal Society of London B, t. 281, str. 1-6. DOI: 10.1098/rspb.2014.1147