Chialingosaurus: Różnice pomiędzy wersjami
m (→Wybrana bibliografia) |
|||
| (Nie pokazano 5 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{DISPLAYTITLE:''Chialingosaurus''}} | {{DISPLAYTITLE:''Chialingosaurus''}} | ||
| − | + | {{Opis | |
| − | { | + | |Autor = [[Sebastian Oziemski]], [[Maciej Ziegler]] |
| − | | Autor | + | |Korekta = [[Tomasz Sokołowski]], [[Łukasz Czepiński]], [[Marcin Szermański]], [[Paweł Konarzewski]] |
| − | + | |nazwa = ''Chialingosaurus'' (czialingozaur) | |
| − | + | |długość = >4 m (młody osobnik) | |
| − | + | |wysokość = | |
| − | [[Maciej Ziegler]] | + | |masa = >150 kg (młody osobnik) |
| − | | [[Tomasz Sokołowski]] | + | |dieta = roślinożerny |
| − | [[Łukasz Czepiński]] | + | |miejsce = [[Chiny]] - Syczuan |
| − | + | <small>(górna część [[formacja|formacji]] [[Shaximiao]]<br>[=formacja [[Shangshaximiao]]])</small> | |
| − | [[Marcin Szermański]] | + | |czas = {{Występowanie|155|145}} |
| − | | | + | <small>[[późna jura]] (?[[kimeryd]]-?[[tyton]]<ref>Najwcześniejsze warstwy dolnej części formacji [[Shaximiao]] (dolna część nazywana jest również formacją [[Xiashaximiao]]) zostały wydatowane na 160-159 Ma (Wang i in., 2018; Moore i in., 2020), jednak pojawiają się sugestie, że mogą liczyć ok. 170-166 Ma (Dai i in., 2022a; Dai i in., 2022b; Ren i in., 2023) lub 167,5-164,5 Ma (Zhou i in., 2022). Wiek górnej części formacji [[Shaximiao]] (nazywanych również formacją [[Shangshaximiao]]) nie jest pewny. Moore i in. (2020) arbitralnie przyjęli [[kimeryd]] i pierwszą połowę [[tyton]]u. W haśle również przyjęto arbitralnie przyjęto początek kimerydu jako najstarszy możliwy wiek górnej części formacji Shaximiao. Środkowe warstwy młodszej formacji [[Suining]] mają maksymalny wiek 144 Ma (Li i in., 2018), zatem w haśle przyjęto 145 Ma jako górną granicę zasięgu górnej części formacji Shaximiao.</ref>)</small> |
| − | + | |systematyka = | |
| − | + | [[Dinosauria]] | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | | | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | | | ||
| − | |||
| − | | >150 kg | ||
| − | |||
| − | |||
| − | | | ||
| − | |||
| − | | [[Chiny]] - | ||
| − | |||
| − | <small>(górna część [[formacja | ||
| − | | | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | < | ||
| − | | | ||
| − | |||
| − | |||
[[Ornithischia]] | [[Ornithischia]] | ||
| Linia 47: | Linia 20: | ||
[[Stegosauria]] | [[Stegosauria]] | ||
| − | | | + | |grafika = Chialingosaurus_BW.jpg |
| − | + | |podpis = Rekonstrukcja przyżyciowa ''Chialingosaurus''. Autor: Nobu Tamura [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Chialingosaurus_BW.jpg] | |
| − | + | |PorównanieGrupa = | |
| − | |} | + | |PorównanieDługość = |
| − | + | |mapa = | |
| + | }} | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| − | ''Chialingosaurus'' to wątpliwy [[rodzaj]] stegozaura | + | ''Chialingosaurus'' to wątpliwy [[rodzaj]] stegozaura zamieszkujący tereny dzisiejszych Chin w późnej jurze. Jest on pierwszym opisanym przedstawicielem [[Stegosauria]] pochodzącym z [[Chiny|Państwa Środka]]. |
| − | + | ==Odkrycie i ważność taksonu== | |
| + | W 1957 roku geolog Kuan Yaowu odnalazł szczątki należące do ''Chialingosaurus''. Dwa lata później roślinożerca został nazwany przez paleontologa [[Yang Zhongjian|C.C. Younga]]. Od [[1978]] roku szczątki dinozaura znajdują się w Miejskim Muzeum w Chongqing. | ||
| − | + | Maidment i Wei (2006) nie odnaleźli u ''Chialingosaurus'' żadnych cech diagnostycznych, przez co uznali go za [[nomen dubium|takson wątpliwy]]. Paul (2010) sugeruje, że podobnie jak ''[[Chungkingosaurus]]'' może to być młodociany osobnik gatunku ''[[Tuojiangosaurus]] multispinus''. | |
| − | |||
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
| + | [[Plik:Chialingosaurus-Paleozoological Museum of China.jpg|thumb|Kość udowa i ramienna [[holotyp|okazu typowego]]. Fot. Jonathan Chen [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Chialingosaurus-Paleozoological_Museum_of_China.jpg].]] | ||
[[Holotyp]] (IVPP V2300) to 6 fragmentarycznych kręgów, 3 kolce, dwie częściowe kości krucze, częściowa łopatka, obie kości ramienne, kość promieniowa, częściowa prawa kość kulszowa, kość udowa, kość III śródstopia i paliczki. | [[Holotyp]] (IVPP V2300) to 6 fragmentarycznych kręgów, 3 kolce, dwie częściowe kości krucze, częściowa łopatka, obie kości ramienne, kość promieniowa, częściowa prawa kość kulszowa, kość udowa, kość III śródstopia i paliczki. | ||
[[Paratyp]] (CV 203) to 2 kręgi szyjne, 6 grzbietowych, 5 ogonowych, częściowa kość biodrowa i lewa kość udowa. | [[Paratyp]] (CV 203) to 2 kręgi szyjne, 6 grzbietowych, 5 ogonowych, częściowa kość biodrowa i lewa kość udowa. | ||
| + | |||
| + | Materiał przypisany (CV 202) to: niekompletna czaszka, trzy kręgi szyjne, cztery grzbietowe i cztery ogonowe, kość łokciowa i promieniowa, kość piszczelowa i strzałkowa, kość piętową, kość skokową oraz częściową kość ramienną. Okaz ten został odnaleziony w tym samym miejscu co [[holotyp]]. Dong i in. (1983) uznali, że należy on do [[holotyp|okazu typowego]]. | ||
| + | |||
| + | ==Budowa== | ||
| + | [[Plik:Mamenchisaurus and Chialingosaurus.jpg|thumb|Dwa osobniki ''Chialingosaurus'' w towarzystwie ''[[Mamenchisaurus]]''. Autor: ABelov2014 [https://www.deviantart.com/abelov2014/art/Mamenchisaurus-Chialingosaurus-520809440].]] | ||
| + | ''Chialingosaurus'' był smukłym [[Stegosauria|stegozaurem]] zapewne swoim wyglądem przypominał afrykańskiego kuzyna ''[[Kentrosaurus]]''. Prawdopodobnie posiadał dwa rzędy kostnych płyt ciągnących się wzdłuż grzbietu oraz podwójny rząd kolców biegnących od bioder do końca ogona (Young, 1959). | ||
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| − | Nazwa dinozaura pochodzi od nazwy rzeki w południowych Chinach, nad | + | Nazwa dinozaura pochodzi od nazwy rzeki w południowych Chinach, nad którą został on odkryty i można ją tłumaczyć na "jaszczur z Chialing". Epitet gatunkowy ''kuani'' został najprawdopodobniej nadany by uczcić geologa Kuana, który odnalazł kości tego stegozaura. |
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
| Linia 84: | Linia 65: | ||
==Wybrana bibliografia== | ==Wybrana bibliografia== | ||
| − | <small> | + | <small>Dai, H., Li, N., Maidment, S.C.R., Wei, G., Zhou, Y., Hu, X., Ma, Q., Wang, X., Hu, H. & Peng, G. (2022a). "New stegosaurs from the Middle Jurassic Lower Member of the Shaximiao Formation of Chongqing, China." Journal of Vertebrate Paleontology, 41:5, e1995737, [[doi:10.1080/02724634.2021.1995737.]] |
| − | Li, | ||
| − | + | Dai, H., Tan, C., Xiong, C., Ma, Q., Li, N., Yu, H., ... & Ren, X. (2022b). "New macronarian from the Middle Jurassic of Chongqing, China: phylogenetic and biogeographic implications for neosauropod dinosaur evolution". Royal Society Open Science, 9(11), [[220794. doi:10.1098/rsos.220794]] | |
| − | Maidment, S.C.R., Norman, D.B., Barrett, P.M., & Upchurch, P. (2008) "Systematics and phylogeny of Stegosauria (Dinosauria: Ornithischia)" Journal of Systematic Palaeontology, 6(4), 367-407. doi:10.1017/S1477201908002459 | + | Dong, Z., Zhou, S. & Zhang, Y. (1983). [Dinosaurs from the Jurassic of Sichuan]. Palaeontologica Sinica, New Series C 162(23): 1-136 [tłumaczenie na język angielski, Will Downs, Northern Arizona University, 1999] |
| + | |||
| + | Li, Y., He, D., Li, D., Lu, R., Fan, C., Sun, Y. & Huang, H. (2018) "Sedimentary provenance constraints on the Jurassic to Cretaceous paleogeography of Sichuan Basin, SW China" Gondwana Research, 60, 15–33. [[doi:10.1016/j.gr.2018.03.015]] | ||
| + | |||
| + | Maidment, S.C.R. & Wei, G.. (2006) "A review of the Late Jurassic stegosaurs (Dinosauria, Stegosauria) from the People's Republic of China" Geological Magazine 143 (05): 621–634. [[doi:10.1017/S0016756806002500]] | ||
| + | |||
| + | Maidment, S.C.R., Norman, D.B., Barrett, P.M., & Upchurch, P. (2008) "Systematics and phylogeny of Stegosauria (Dinosauria: Ornithischia)" Journal of Systematic Palaeontology, 6(4), 367-407. [[doi:10.1017/S1477201908002459]] | ||
| + | |||
| + | Moore, A.J., Upchurch, P., Barrett, P.M., Clark, J.M., & Xing, X. (2020) "Osteology of Klamelisaurus gobiensis (Dinosauria, Eusauropoda) and the evolutionary history of Middle–Late Jurassic Chinese sauropods" Journal of Systematic Palaeontology, 18(16), 1299-1393. [[doi:10.1080/14772019.2020.1759706]] | ||
Olshevsky, G. (2000, online): http://dml.cmnh.org/2000Apr/msg00639.html | Olshevsky, G. (2000, online): http://dml.cmnh.org/2000Apr/msg00639.html | ||
Paul, G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University - Princeton i Oxford | Paul, G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University - Princeton i Oxford | ||
| − | |||
| − | + | Ren, X. X., Jiang, S., Wang, X. R., Peng, G. Z., Ye, Y., Lei, J., & You, H. L. (2023). "Re-Examination of ''Dashanpusaurus dongi'' (Sauropoda: Macronaria) Supports an Early Middle Jurassic Global Distribution of Neosauropod Dinosaurs". Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 609, 111318. doi:10.1016/j.palaeo.2022.111318 | |
| − | [[ | + | |
| − | + | Wang, J., Ye, Y., Pei, R., Tian, Y., Feng, C., Zheng, D., & Chang, S. C. (2018) "Age of Jurassic basal sauropods in Sichuan, China: A reappraisal of basal sauropod evolution" GSA Bulletin, 130(9-10), 1493-1500. [[doi:10.1130/B31910.1]] | |
| − | + | ||
| − | + | Young, C.C. (1959) "On a new Stegosauria from Szechuan, China", Vertebrata PalAsiatica 3(1): 1-8 | |
| − | + | ||
| − | + | Zhou, Y., Dai, H., Yu, H., Ma, Q., Tan, C., Li, N., Lin, Y. & Li, D. (2022). "Zircon geochronology of the new dinosaur fauna in the Middle Jurassic lower Shaximiao Formation in Chongqing, SW China". Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology. 592: 110894. [[doi:10.1016/j.palaeo.2022.110894]] | |
| − | [[ | + | <references/></small> |
| − | + | ||
| − | |||
[[Kategoria:Nomen dubium]] | [[Kategoria:Nomen dubium]] | ||
Aktualna wersja na dzień 08:10, 9 paź 2023
| Autor: | Sebastian Oziemski, Maciej Ziegler |
| Korekta: | Tomasz Sokołowski, Łukasz Czepiński, Marcin Szermański, Paweł Konarzewski |
| Chialingosaurus (czialingozaur) | |
|---|---|
| Długość | >4 m (młody osobnik) |
| Masa | >150 kg (młody osobnik) |
| Dieta | roślinożerny |
| Miejsce | Chiny - Syczuan
(górna część formacji Shaximiao |
| Czas | |
| Systematyka | Dinosauria |
 Rekonstrukcja przyżyciowa Chialingosaurus. Autor: Nobu Tamura [3] | |
Wstęp
Chialingosaurus to wątpliwy rodzaj stegozaura zamieszkujący tereny dzisiejszych Chin w późnej jurze. Jest on pierwszym opisanym przedstawicielem Stegosauria pochodzącym z Państwa Środka.
Odkrycie i ważność taksonu
W 1957 roku geolog Kuan Yaowu odnalazł szczątki należące do Chialingosaurus. Dwa lata później roślinożerca został nazwany przez paleontologa C.C. Younga. Od 1978 roku szczątki dinozaura znajdują się w Miejskim Muzeum w Chongqing.
Maidment i Wei (2006) nie odnaleźli u Chialingosaurus żadnych cech diagnostycznych, przez co uznali go za takson wątpliwy. Paul (2010) sugeruje, że podobnie jak Chungkingosaurus może to być młodociany osobnik gatunku Tuojiangosaurus multispinus.
Materiał kopalny
Holotyp (IVPP V2300) to 6 fragmentarycznych kręgów, 3 kolce, dwie częściowe kości krucze, częściowa łopatka, obie kości ramienne, kość promieniowa, częściowa prawa kość kulszowa, kość udowa, kość III śródstopia i paliczki.
Paratyp (CV 203) to 2 kręgi szyjne, 6 grzbietowych, 5 ogonowych, częściowa kość biodrowa i lewa kość udowa.
Materiał przypisany (CV 202) to: niekompletna czaszka, trzy kręgi szyjne, cztery grzbietowe i cztery ogonowe, kość łokciowa i promieniowa, kość piszczelowa i strzałkowa, kość piętową, kość skokową oraz częściową kość ramienną. Okaz ten został odnaleziony w tym samym miejscu co holotyp. Dong i in. (1983) uznali, że należy on do okazu typowego.
Budowa
Chialingosaurus był smukłym stegozaurem zapewne swoim wyglądem przypominał afrykańskiego kuzyna Kentrosaurus. Prawdopodobnie posiadał dwa rzędy kostnych płyt ciągnących się wzdłuż grzbietu oraz podwójny rząd kolców biegnących od bioder do końca ogona (Young, 1959).
Etymologia
Nazwa dinozaura pochodzi od nazwy rzeki w południowych Chinach, nad którą został on odkryty i można ją tłumaczyć na "jaszczur z Chialing". Epitet gatunkowy kuani został najprawdopodobniej nadany by uczcić geologa Kuana, który odnalazł kości tego stegozaura.
Spis gatunków
| Chialingosaurus | Young, 1959 | nomen dubium |
| C. kuani | Young, 1959 | nomen dubium |
| = C. "guangyuanensis" | Li, Zhang i Cai, 1999 | nomen nudum |
Wybrana bibliografia
Dai, H., Li, N., Maidment, S.C.R., Wei, G., Zhou, Y., Hu, X., Ma, Q., Wang, X., Hu, H. & Peng, G. (2022a). "New stegosaurs from the Middle Jurassic Lower Member of the Shaximiao Formation of Chongqing, China." Journal of Vertebrate Paleontology, 41:5, e1995737, doi:10.1080/02724634.2021.1995737.
Dai, H., Tan, C., Xiong, C., Ma, Q., Li, N., Yu, H., ... & Ren, X. (2022b). "New macronarian from the Middle Jurassic of Chongqing, China: phylogenetic and biogeographic implications for neosauropod dinosaur evolution". Royal Society Open Science, 9(11), 220794. doi:10.1098/rsos.220794
Dong, Z., Zhou, S. & Zhang, Y. (1983). [Dinosaurs from the Jurassic of Sichuan]. Palaeontologica Sinica, New Series C 162(23): 1-136 [tłumaczenie na język angielski, Will Downs, Northern Arizona University, 1999]
Li, Y., He, D., Li, D., Lu, R., Fan, C., Sun, Y. & Huang, H. (2018) "Sedimentary provenance constraints on the Jurassic to Cretaceous paleogeography of Sichuan Basin, SW China" Gondwana Research, 60, 15–33. doi:10.1016/j.gr.2018.03.015
Maidment, S.C.R. & Wei, G.. (2006) "A review of the Late Jurassic stegosaurs (Dinosauria, Stegosauria) from the People's Republic of China" Geological Magazine 143 (05): 621–634. doi:10.1017/S0016756806002500
Maidment, S.C.R., Norman, D.B., Barrett, P.M., & Upchurch, P. (2008) "Systematics and phylogeny of Stegosauria (Dinosauria: Ornithischia)" Journal of Systematic Palaeontology, 6(4), 367-407. doi:10.1017/S1477201908002459
Moore, A.J., Upchurch, P., Barrett, P.M., Clark, J.M., & Xing, X. (2020) "Osteology of Klamelisaurus gobiensis (Dinosauria, Eusauropoda) and the evolutionary history of Middle–Late Jurassic Chinese sauropods" Journal of Systematic Palaeontology, 18(16), 1299-1393. doi:10.1080/14772019.2020.1759706
Olshevsky, G. (2000, online): http://dml.cmnh.org/2000Apr/msg00639.html
Paul, G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University - Princeton i Oxford
Ren, X. X., Jiang, S., Wang, X. R., Peng, G. Z., Ye, Y., Lei, J., & You, H. L. (2023). "Re-Examination of Dashanpusaurus dongi (Sauropoda: Macronaria) Supports an Early Middle Jurassic Global Distribution of Neosauropod Dinosaurs". Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 609, 111318. doi:10.1016/j.palaeo.2022.111318
Wang, J., Ye, Y., Pei, R., Tian, Y., Feng, C., Zheng, D., & Chang, S. C. (2018) "Age of Jurassic basal sauropods in Sichuan, China: A reappraisal of basal sauropod evolution" GSA Bulletin, 130(9-10), 1493-1500. doi:10.1130/B31910.1
Young, C.C. (1959) "On a new Stegosauria from Szechuan, China", Vertebrata PalAsiatica 3(1): 1-8
Zhou, Y., Dai, H., Yu, H., Ma, Q., Tan, C., Li, N., Lin, Y. & Li, D. (2022). "Zircon geochronology of the new dinosaur fauna in the Middle Jurassic lower Shaximiao Formation in Chongqing, SW China". Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology. 592: 110894. doi:10.1016/j.palaeo.2022.110894
- ↑ Najwcześniejsze warstwy dolnej części formacji Shaximiao (dolna część nazywana jest również formacją Xiashaximiao) zostały wydatowane na 160-159 Ma (Wang i in., 2018; Moore i in., 2020), jednak pojawiają się sugestie, że mogą liczyć ok. 170-166 Ma (Dai i in., 2022a; Dai i in., 2022b; Ren i in., 2023) lub 167,5-164,5 Ma (Zhou i in., 2022). Wiek górnej części formacji Shaximiao (nazywanych również formacją Shangshaximiao) nie jest pewny. Moore i in. (2020) arbitralnie przyjęli kimeryd i pierwszą połowę tytonu. W haśle również przyjęto arbitralnie przyjęto początek kimerydu jako najstarszy możliwy wiek górnej części formacji Shaximiao. Środkowe warstwy młodszej formacji Suining mają maksymalny wiek 144 Ma (Li i in., 2018), zatem w haśle przyjęto 145 Ma jako górną granicę zasięgu górnej części formacji Shaximiao.
![[3]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Chialingosaurus_BW.jpg){kind=link}
![[1]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Chialingosaurus-Paleozoological_Museum_of_China.jpg){kind=link}