Chungkingosaurus

Autor:	Tomasz Sokołowski, Maciej Ziegler, Marcin Szermański
Korekta:	Dawid Mazurek, Łukasz Czepiński, Mateusz Tałanda, Paweł Konarzewski

---

Chungkingosaurus (czungkingozaur)
Długość	ok. 2,7-3,7 m
Masa	ok. 160-590 kg
Dieta	roślinożerny
Miejsce	Chiny - Syczuan (górna część formacji Shaximiao [=formacja Shangshaximiao])
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 późna jura (?kimeryd-?tyton)
Systematyka	Dinosauria Ornithischia Thyreophora Stegosauria ? Huayangosauridae
Rekonstrukcja Chungkingosaurus. Autor: Connor Ashbridge [2]

Wstęp

Chungkingosaurus to rodzaj stegozaura, którego szczątki odnaleziono w górnych osadach jurajskiej formacji Shaximiao leżącej na terenach prowincji Syczuan.

Ważność taksonu i gatunki

Gatunek typowy, Chungkingosaurus jiangbeiensis, został opisany przez Donga, Zhou i Zhanga w 1983 roku. Paul (2010) sugeruje, że tak jak Chialingosaurus może to być młodociany osobnik gatunku Tuojiangosaurus multispinus, chociaż wg Galtona i Upchurcha (2004) uważają (przynajmniej holotyp) za osobnika dorosłego (adult). Maidment i Wei (2006) oraz Maidment i in. (2008) uważają go za jeden z dwóch (spośród siedmiu) ważnych taksonów stegozaurów z późnej jury Chin.

Materiał kopalny

Zrekonstruowany szkielet Chungkingosaurus. Fot. Laikayiu [1]

Holotyp CV 206 to (?dorosły), niekompletny szkielet zawierający: przednią część czaszki, 10 kręgów grzbietowych, 25 kręgów ogonowych, dystalną część kości ramiennej, 3 kości śródstopia, blok biodrowo-krzyżowy, kość kulszową i łonową, obie kości udowe, kość piszczelową i strzałkową oraz 5 elementów pancerza grzbietowego.

Materiał przypisany:

CV 207: blok biodrowo-krzyżowy i częściowa kość kulszowa.

CV 205: uszkodzony kręg krzyżowy, 4 kręgi ogonowe, prawa kość ramienna i obie kości udowe oraz niezidentyfikowane elementy należące do jednego osobnika.

CV 208: 10 tylnych kręgów ogonowych z szewronami, 5 kolców na końcu ogona oraz fragment 6 kolca.

Dong, Zhou i Zhang (1983) sugerują, że każdy z tych przypisanych osobników może reprezentować nowy gatunek Chungkingosaurus.

Budowa

Czungkingozaur był jednym z najmniejszych znanych stegozaurów. Budowa jego kości ramiennej (humerus) była prymitywna. Posiadał raczej wysoką, wąską czaszkę oraz duże, ciężkie kostne płyty podobne do tych u Tuojiangosaurus. Na końcu ogona mogło znajdować do 6 ostrych kolców.

Jego kość biodrowa (ilium) mierzy 51,6 cm długości, co przy długości tej samej kości u Tuojiangosaurus (CV 209/210 - 124,8 cm) i Wuerhosaurus (111,6 cm - wartość szacowana) to bardzo niewiele, jeżeli mamy rzeczywiście do czynienia z osobnikiem dorosłym. Mógł zatem dorastać do ok. 2,7-3,7 m długości i ok. 160-590 kg.

Chungkingosaurus różnił się od wszystkich innych stegozaurów kombinacją następujących unikatowych cech: żebra krzyżowe są ustawione silnie tylnobocznie, przednie wyrostki kości biodrowej nie odbiegają silnie od płaszczyzny przystrzałkowej (Maidment i Wei, 2006).

Pozycja systematyczna

Na przestrzeni lat ukazało się kilka analiz stegozaurów, które różnią się od siebie wynikami w zakresie umieszczenia czungkingozaura w odpowiedniej grupie systematycznej: Carpenter i in. (2001) uznają go za bazalnego stegozaura. Galton i Upchurch (2004) uważają go za najbardziej bazalnego przedstawiciela Stegosaurinae, a Escaso i in. (2007) za bardziej zaawansowanego stegozaura niż Kentrosaurus. Nowsze badania (Maidment i in., 2008) uważają go za członka Huayangosauridae (klad zrzeszający stegozaury bliżej spokrewnione z Huayangosaurus niż z Stegosaurus). Dai i in. (2022a) uważają, że Chungkingosaurus jest bazalnym stegozaurem blisko spokrewnionym z Bashanosaurus.

Środowisko życia

Chungkingosaurus jest jednym z wielu stegozaurów znanych z górnej części formacji Shaximiao. Jego pobratymcami byli: "Gigantspinosaurus", Jiangjunosaurus, Tuojiangosaurus i niepewny rodzaj Chialingosaurus.

W formacji tej znaleziono też wiele gatunków zauropodów zaliczanych do rodzajów Mamenchisaurus i Omeisaurus oraz tajemniczego dinozaura ptasiomiednicznego Gongbusaurus. Czołowymi drapieżnikami był wtedy sinraptorydy Yangchuanosaurus, Sinraptor oraz nieco mniejszy Xuanhanosaurus.

Etymologia

Nazwa rodzajowa Chungkingosaurus znaczy "jaszczur z Chongqing" - miasta, nieopodal którego natknięto się na jego pierwsze skamieniałości w 1977 roku. Epitet gatunkowy jiangbeiensis odnosi się do rejonu Jiangbei.

Spis gatunków

Chungkingosaurus	Dong, Zhou & Zhang, 1983
C. jiangbeiensis	Dong, Zhou & Zhang, 1983
= Chungkingosaurus "giganticus"	Ulansky, 2014 vide Galton & Carpenter, 2016	(nomen nudum)
= Chungkingosaurus "magnus"	Ulansky, 2014 vide Galton & Carpenter, 2016	(nomen nudum)

Bibliografia

Dai, H., Li, N., Maidment, S.C.R., Wei, G., Zhou, Y., Hu, X., Ma, Q., Wang, X., Hu, H. & Peng, G. (2022a). "New stegosaurs from the Middle Jurassic Lower Member of the Shaximiao Formation of Chongqing, China." Journal of Vertebrate Paleontology, 41:5, e1995737,. doi:10.1080/02724634.2021.1995737

Dai, H., Tan, C., Xiong, C., Ma, Q., Li, N., Yu, H., ... & Ren, X. (2022b). "New macronarian from the Middle Jurassic of Chongqing, China: phylogenetic and biogeographic implications for neosauropod dinosaur evolution". Royal Society Open Science, 9(11), 220794. doi:10.1098/rsos.220794

Dong, Z., Zhou, S. & Zhang, Y. (1983). [Dinosaurs from the Jurassic of Sichuan]. Palaeontologica Sinica, New Series C 162(23): 1-136 [tłumaczenie na język angielski, Will Downs, Northern Arizona University, 1999]

Galton, P.M. & Upchurch, P. (2004) "Stegosauria" [w:] Weishampel, D.B., Dodson, P. & Osmólska, H. (ed) "The Dinosauria (2nd edition)" University of California Press, Berkeley, 343–362

Li, Y., He, D., Li, D., Lu, R., Fan, C., Sun, Y. & Huang, H. (2018) "Sedimentary provenance constraints on the Jurassic to Cretaceous paleogeography of Sichuan Basin, SW China" Gondwana Research, 60, 15–33. doi:10.1016/j.gr.2018.03.015

Maidment, S.C.R. & G. Wei (2006) "A review of the Late Jurassic stegosaurs (Dinosauria, Stegosauria) from the People’s Republic of China". Geol. Mag. 143 (5), 2006, pp. 621–634. doi:10.1017/S0016756806002500

Maidment, S.C.R., Norman, D.B., Barrett, P.M., & Upchurch, P. (2008) "Systematics and phylogeny of Stegosauria (Dinosauria: Ornithischia)" Journal of Systematic Palaeontology, 6(4), 367-407. doi:10.1017/S1477201908002459

Maidment, S.C.R. (2010) "Stegosauria: a historical review of the body fossil record and phylogenetic relationships". Swiss Geological Society. DOI 10.1007/s00015-010-0023-3

Mateus, O., Maidment, S.C.R. & Christiansen, N.A. (2009) "A new long-necked 'sauropod-mimic' stegosaur and the evolution of the plated dinosaurs" Proceeding of the Royal Society B doi: 10.1098/rspb.2008.1909

Moore, A.J., Upchurch, P., Barrett, P.M., Clark, J.M., & Xing, X. (2020) "Osteology of Klamelisaurus gobiensis (Dinosauria, Eusauropoda) and the evolutionary history of Middle–Late Jurassic Chinese sauropods" Journal of Systematic Palaeontology, 18(16), 1299-1393. doi:10.1080/14772019.2020.1759706

Paul, G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University - Princeton i Oxford

Ren, X. X., Jiang, S., Wang, X. R., Peng, G. Z., Ye, Y., Lei, J., & You, H. L. (2023). "Re-Examination of Dashanpusaurus dongi (Sauropoda: Macronaria) Supports an Early Middle Jurassic Global Distribution of Neosauropod Dinosaurs". Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, 609, 111318. doi:10.1016/j.palaeo.2022.111318

Wang, J., Ye, Y., Pei, R., Tian, Y., Feng, C., Zheng, D., & Chang, S. C. (2018) "Age of Jurassic basal sauropods in Sichuan, China: A reappraisal of basal sauropod evolution" GSA Bulletin, 130(9-10), 1493-1500. doi:10.1130/B31910.1

Zhou, Y., Dai, H., Yu, H., Ma, Q., Tan, C., Li, N., Lin, Y. & Li, D. (2022). "Zircon geochronology of the new dinosaur fauna in the Middle Jurassic lower Shaximiao Formation in Chongqing, SW China". Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology. 592: 110894. doi:10.1016/j.palaeo.2022.110894

http://en.wikipedia.org/wiki/Dashanpu_Formation