Priconodon

Autor:	Korekta:
Marcin Szermański	Dawid Mika

---

Priconodon (prikonodont)
Długość:	? m (duży)
Masa:	? t
Miejsce występowania:	USA - stan Maryland (formacja Arundel)
Czas występowania	125-99,6 Ma wczesna kreda (apt - alb)
Systematyka	Dinosauria Ornithischia Thyreophora Ankylosauria Nodosauridae
Ząb prikonodonta w trzech rzutach. [1]
Mapa znalezisk Priconodon
Wczytywanie mapy… {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"auto","height":"350px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","visitedicon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"wmsoverlay":false,"copycoords":false,"static":false,"zoom":5,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"overlaylayers":[],"resizable":false,"enablefullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"markercluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","locations":[{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003Eformacja \u003Ca href=\"/index.php?title=Arundel\u0026amp;action=edit\u0026amp;redlink=1\" class=\"new\" title=\"Arundel (strona nie istnieje)\"\u003EArundel\u003C/a\u003E, stan Maryland, \u003Ca href=\"/wiki/USA\" class=\"mw-redirect\" title=\"USA\"\u003EUSA\u003C/a\u003E|\u003Csmall\u003E\u003Ci\u003EP. crassus\u003C/i\u003E - \u003Cb\u003EUSNM 2135 (\u003Ca href=\"/wiki/Holotyp\" title=\"Holotyp\"\u003Eholotyp\u003C/a\u003E)\u003C/b\u003E i wszystkie przypisane z\u0119by.\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Chr /\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003C/div\u003E","title":"formacja Arundel, stan Maryland, USA|P. crassus - USNM 2135 (holotyp) i wszystkie przypisane z\u0119by.\n","link":"","lat":39.05960999999999927467797533608973026275634765625,"lon":-76.873944899999997915074345655739307403564453125,"icon":""}],"imageoverlays":null}

Wstęp

Priconodon to bardzo słabo poznany i niepewny przedstawiciel Nodosauridae z terenów obecnych USA (stan Maryland). Występował na tym obszarze we wczesnej kredzie, prawdopodobnie między 125-99,6 milionów lat temu.

Materiał kopalny

Holotyp (USNM 2135) to pojedynczy, zdarty ząb.

Materiał przypisany:

Zęby (USNM 8437, 8438, 8439, 8440, 8441, 337984, 437985, 442458, 442551, 451960, 466057, 481142, 497710 – 14,2 mm długości; 497711 – 14,8 mm wysokości) oraz masywna kość piszczelowa (USNM 9154 – 313 mm).

Diagnoza (za Carpenter i Kirkland, 1998)

Uwaga! Poniższy fragment przedstawia szczegółowe dane i może wymagać od Czytelnika znajomości fachowych pojęć anatomicznych.

Zęby różniące się od wszystkich innych nodozaurydów bardzo dużą wielkością; obręcz zęba bardziej wystająca niż u Sauropelta lecz mniej niż u Panoplosaurus, Edmontonia czy Silvisaurus; wyrostki zębów nierozwinięte w odróżnieniu od Edmontonia, Panoplosaurus, Silvisaurus czy Stegopelta; obręcz zęba bez ostrego kształtu, jaki występuje u Panoplosaurus, Edmontonia, Silvisaurus czy Stegopelta.

Historia taksonomii i ważność

Priconodon został nazwany przez Marsha w 1888 roku na podstawie zaledwie jednego zęba. W 1911 roku Lull opisał kolejne zęby i na podstawie dostępnego materiału kopalnego stwierdził, że jest to nodozauryd. Cztery lata później, Hennig uznał prikonodonta za kolejny gatunek słynnego Stegosaurus. Gilmore (1921) uznał z kolei, że zęby te należą tak naprawdę do teropoda.

Carpenter i Kirkland (1998) stwierdzają, że jest to ważny takson, przy czym zgadzają się z Lullem co do jego klasyfikacji w obrębie Nodosauridae. Za odróżniający się od innych nodozaurydów na poziomie rodzajowym uważają go również West i Tibert (2004), którzy porównali 4 zęby (w tym holotyp) z 24 gatunkami należącymi do Ankylosauria. Stwierdzają (tak jak Carpenter i Kirkland), że jego zęby są większe od zębów wszystkich innych opisanych nodozaurydów.

Jednak w tym samym roku Vickaryous i in. uznają prikodonta za nomen dubium, nie pisząc nic na jego temat, a informacje o nim ograniczają do tego stwierdzenia i podania materiału kopalnego. Również Thompson i in. (2012) nie uwzględniają go w swojej analizie dotyczącej kladu Ankylosauria – zapewne przez uznanie prikodonta za niediagnostycznego.

Środowisko życia

Niewiele wiadomo o środowisku, w jakim przyszło żyć prikonodontowi. Zapewne tak, jak jego krewni, odżywiał się nisko rosnącą roślinnością.

Z dinozaurzej fauny formacji Arundel stanu Maryland znamy tylko Astrodon, Pleurocoelus i "Capitalsaurus" (które również są niepewne) oraz Deinonychus sp. i Tenontosaurus sp.

Etymologia

Nazwa rodzajowa Priconodon znaczy "gruby, piłkowano-stożkowy ząb" i odnosi się do morfologii zębów tego dinozaura ptasiomiednicznego. Epitet gatunkowy crassus znaczy z łaciny "gruby".

Spis gatunków

Priconodon	Marsh, 1888	?nomen dubium
P. crassus	Marsh, 1888	?nomen dubium
= Stegosaurus crassus	(Marsh, 1888) Hennig, 1915

Bibliografia

Carpenter, K. & Kirkland, J.I. (1998) Review of Lower and middle Cretaceous ankylosaurs from North America. In: Lucas, S.G., Kirkland, J.I., and Estep, J.W. (eds.). Lower and Middle Cretaceous Terrestrial Ecosystems. New Mexico Museum of Natural History and Science Bulletin 14:249-270

Thompson, R.S., Parish, J.C., Maidment, S.C.R. & Barrett, P.M. (2012) Phylogeny of the ankylosaurian dinosaurs (Ornithischia: Thyreophora). „Journal of Systematic Palaeontology”. Journal of Systematic Palaeontology, Vol. 10, Issue 2, June 2012, 301–312

Vickaryous, M.K., Maryańska, T. & Weishampel, D.B. (2004) "Ankylosauria" [w:] Weishampel, D.B., Dodson, P., & Osmólska, H. (red.) "The Dinosauria" Berkeley: University of California Press, 363-392

West, A. and Tibert, N. (2004) Quantitative analysis for the type material of Priconodon crassus: a distinct taxon from the Arundel Formation in souther Maryland. Geological Society of America Abstracts with Programs, 36(5):423 [abstract]

http://en.wikipedia.org/wiki/Arundel_Formation