Zhenyuanlong: Różnice pomiędzy wersjami
(Poprawa) |
m |
||
| (Nie pokazano 2 wersji utworzonych przez jednego użytkownika) | |||
| Linia 10: | Linia 10: | ||
{| class="wikitable" style="text-align:left" align="left" | {| class="wikitable" style="text-align:left" align="left" | ||
| − | ! colspan=2 | ''Zhenyuanlong'' | + | ! colspan=2 | ''Zhenyuanlong'' |
|- | |- | ||
! '''Długość''': | ! '''Długość''': | ||
| Linia 42: | Linia 42: | ||
|- | |- | ||
| colspan=2 |[[Plik:Zhenyuanlong.jpg|400px|]] | | colspan=2 |[[Plik:Zhenyuanlong.jpg|400px|]] | ||
| − | <small>Jedyny znany szkielet | + | <small>Jedyny znany szkielet ''Zhenyuanlong''. Widać odciski skrzydeł.</small> |
|- | |- | ||
! colspan=2 | Mapa znalezisk: | ! colspan=2 | Mapa znalezisk: | ||
| Linia 48: | Linia 48: | ||
| colspan=2 | | | colspan=2 | | ||
<display_points type="terrain" zoom=4> | <display_points type="terrain" zoom=4> | ||
| − | Sihedang, Jianchang County, Liaoning, China | + | Sihedang, Jianchang County, Liaoning, China~miejsce znalezienia ''Zhenyuanlong'' |
</display_points> | </display_points> | ||
|} | |} | ||
== Wstęp == | == Wstęp == | ||
| − | ''' | + | '''''Zhenyuanlong suni''''' był drapieżnym, opierzonym [[dinozaur]]em z [[rodzina|rodziny]] [[Dromaeosauridae]], który żył na terenie dzisiejszych [[Chiny|Chin]]. "''Long''" znaczy po chińsku "smok", natomiast reszta jego nazwy honoruje pana Zhenyuana Suna, który zabezpieczył okaz tego dinozaura do badań. Po ''[[Changyuraptor]]'', ''[[Graciliraptor]]'', ''[[Microraptor]]'', ''[[Sinornithosaurus]]'', ''[[Tianyuraptor]]'', jest to potencjalnie szósty opisany [[rodzaj]] dromeozauryda z wczesnej kredy Liaoning. Pochodzi z [[formacja|formacji]] [[Yixian]], datowanej na około 120 do 130 milionów lat. |
== Materiał kopalny i budowa == | == Materiał kopalny i budowa == | ||
| − | [[Plik:Zhenyuanlong skull.jpg|300px|thumb|right|Zdjęcie czaszki | + | [[Plik:Zhenyuanlong skull.jpg|300px|thumb|right|Zdjęcie czaszki ''Zhenyuanlong'' wraz z rysunkiem.]] |
| − | [[Plik:Zhenyuanlong postcrania.jpg|300px|thumb|right|Szczegóły szkieletu | + | [[Plik:Zhenyuanlong postcrania.jpg|300px|thumb|right|Szczegóły szkieletu ''Zhenyuanlong''. A - krótkie ręce ''Zhenyuanlong'' z delikatną kością promieniową. B - nogi z sierpowatym pazurem. C - klatka piersiowa i brzuch. D - miednica. E - obręcz barkowa i szyja.]] |
| − | Wprawdzie | + | Wprawdzie ''Zhenyuanlong'' jest znany z tylko jednego okazu, ale jest to niemal kompletny szkielet z zachowanymi odciskami piór. Brakuje mu tylko końcówki ogona. Zachowana część ciała mierzy 126,6 cm długości. Na podstawie porównań z ''Tianyuraptor'' szacuje się, że całe ciało mierzyło około 165 cm. Jest to całkiem przeciętnie jak na dromeozauryda, ale na tle tych znanych z formacji Yixian był największy po ''Tianyuraptor''. |
| − | Na pierwszy rzut oka | + | Na pierwszy rzut oka ''Zhenyuanlong'' przypominał dużego nielotnego [[Avialae|ptaka]]. Jego prymitywną naturę zdradzał jednak duży pysk pełen ostrych zębów. Proporcjami i wielkością ciała przypominał ''Tianyuraptor''. Oba dromeozaurydy wyróżniają się krótkimi rękoma, ale ''Zhenyuanlong'' miał je nawet nieco krótsze od ''Tianyuraptor''. Dokładny stosunek długości rąk do nóg wynosił 0,48 u ''Zhenyuanlong'' i 0,53 u ''Tianyuraptor''. Natomiast wszystkie pozostałe dromeozaurydy z Liaoning miały ręce i nogi podobnej długości. Redukcję rąk ''Zhenyuanlong'' dodatkowo podkreślała, wyjątkowo delikatna jak na dromeozauryda, kość promieniowa. |
=== Upierzenie === | === Upierzenie === | ||
[[Plik:Zhenyuanlong feathers.jpg|300px|thumb|right|Zachowane odciski piór na całym okazie (A), ogonie (B), lewym skrzydle (C), prawym skrzydle (D i E).]] | [[Plik:Zhenyuanlong feathers.jpg|300px|thumb|right|Zachowane odciski piór na całym okazie (A), ogonie (B), lewym skrzydle (C), prawym skrzydle (D i E).]] | ||
| − | Konturowe pióra ze stosiną i chorągiewkami tworzyły szerokie skrzydła na przedramionach. Na prawym skrzydle widać wyraźnie pióra pokrywowe, lotki pierwszego i drugiego rzędu. Skrzydła | + | Konturowe pióra ze stosiną i chorągiewkami tworzyły szerokie skrzydła na przedramionach. Na prawym skrzydle widać wyraźnie pióra pokrywowe, lotki pierwszego i drugiego rzędu. Skrzydła ''Zhenyuanlong'' przypominają inne dinozaury: ''[[Microraptor]]'', ''[[Changyuraptor]]'', ''[[Anchiornis]]'', ''[[Eosinopteryx]]'' i ''[[Archaeopteryx]]''. Na pierwszym palcu dłoni nie ma jednak [[wikipedia:pl:skrzydełko|skrzydełka]] jak u ptaków i być może u ''Microraptor''. Długie konturowe pióra pokrywały także ogon tak jak np. u ''[[Sinornithosaurus]]'', ''[[Jinfengopteryx]]'', ''[[Anchiornis]]'', ''[[Eosinopteryx]]'' i prawdopodobnie ''[[Archaeopteryx]]''. W odróżnieniu od ''Microraptor'' i ''Changyuraptor'' pióra na początku ogona były długie i nie wiadomo, czy tworzyły rozszerzający się do tyłu wachlarz. Szyję pokrywały niewielkie pióra pokrywowe. Natomiast nie wiadomo, czy opierzone były nogi. Długie pióra na nogach, często tworzące dodatkowe skrzydła są znane u bardzo wielu wczesnych ptaków i ich najbliższych krewnych. Wystarczy wymienić: ''Microraptor'', ''Changyuraptor'', ''[[Pedopenna]]'', ''Anchiornis'', ''Eosinopteryx'', ''[[Xiaotingia]]'', ''Archaeopteryx'' i ''[[Sapeornis]]''. Pozbawiony ich ''Zhenyuanlong'' byłby pod tym względem inny. Nie da się jednak wykluczyć, że pióra w tym miejscu się po prostu nie zachowały lub zostały przez nieuwagę usunięte przez preparatorów. |
== Paleobiologia == | == Paleobiologia == | ||
| − | [[Plik:Zhenyuanlong life restoration.jpg|300px|thumb|right|Duży pysk z ostrymi zębami był jedną z niewielu cech odróżniących | + | [[Plik:Zhenyuanlong life restoration.jpg|300px|thumb|right|Duży pysk z ostrymi zębami był jedną z niewielu cech odróżniących ''Zhenyuanlong'' od nielotnych ptaków.]] |
| − | Aż tyle różnych dromeozaurydów z Liaoning może budzić podejrzenia, czy paleontolodzy nie przesadzili z liczbą opisanych [[gatunek|gatunków]]. Jednak należy pamiętać, że pochodzą one z dwóch różnych [[formacja|formacji]] ([[Yixian]] i [[Jiufotang]]). Dlatego prawdopodobnie nie występowały w tym samym czasie i przestrzeni. Nawet jeśli tak, to ptaki, ich bliscy krewni, potrafią być bardzo różnorodni w jednym ekosystemie. ''Zhenyuanlong'' był rzadki na tle innych dromeozaurydów. Liczebnością dominowały mikroraptory i sinornitozaury, które były wielkości kota. Prawdopodobnie padały jego łupem, podobnie jak inne małe zwierzęta. Ptasie skrzydła | + | Aż tyle różnych dromeozaurydów z Liaoning może budzić podejrzenia, czy paleontolodzy nie przesadzili z liczbą opisanych [[gatunek|gatunków]]. Jednak należy pamiętać, że pochodzą one z dwóch różnych [[formacja|formacji]] ([[Yixian]] i [[Jiufotang]]). Dlatego prawdopodobnie nie występowały w tym samym czasie i przestrzeni. Nawet jeśli tak, to ptaki, ich bliscy krewni, potrafią być bardzo różnorodni w jednym ekosystemie. ''Zhenyuanlong'' był rzadki na tle innych dromeozaurydów. Liczebnością dominowały mikroraptory i sinornitozaury, które były wielkości kota. Prawdopodobnie padały jego łupem, podobnie jak inne małe zwierzęta. Ptasie skrzydła ''Zhenyuanlong'', zbyt krótkie by unieść w powietrze jego duże ciało, były prawdopodobnie pozostałością po jego nadrzewnych przodkach. Nie wiadomo, czy pełniły jeszcze jakieś specjalne funkcje. Jedną z możliwych hipotez jest ich funkcja pokazowa. |
== Spis gatunków == | == Spis gatunków == | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
! ''Zhenyuanlong'' | ! ''Zhenyuanlong'' | ||
| − | | {{Kpt|[[Junchang | + | | {{Kpt|[[Lü Junchang|Lü]]}} i {{Kpt|[[Stephen Brusatte|Brusatte]]}}, [[2015]] |
|- | |- | ||
! ''Z. suni'' | ! ''Z. suni'' | ||
| Linia 96: | Linia 96: | ||
[[Kategoria:Barrem]] | [[Kategoria:Barrem]] | ||
[[Kategoria:Apt]] | [[Kategoria:Apt]] | ||
| − | |||
Aktualna wersja na dzień 21:15, 19 paź 2023
| Autor: | Korekta: |
| Mateusz Tałanda | Maciej Ziegler |
| Zhenyuanlong | |
|---|---|
| Długość: | 165 cm |
| Masa: | ? |
| Miejsce występowania: | Chiny - prowincja Liaoning |
| Czas występowania | około 130-122 Ma
wczesna kreda (barrem - środkowy apt) |
| Systematyka | Theropoda |
Jedyny znany szkielet Zhenyuanlong. Widać odciski skrzydeł. | |
| Mapa znalezisk: | |
|
Wczytywanie mapy…
| |
Wstęp
Zhenyuanlong suni był drapieżnym, opierzonym dinozaurem z rodziny Dromaeosauridae, który żył na terenie dzisiejszych Chin. "Long" znaczy po chińsku "smok", natomiast reszta jego nazwy honoruje pana Zhenyuana Suna, który zabezpieczył okaz tego dinozaura do badań. Po Changyuraptor, Graciliraptor, Microraptor, Sinornithosaurus, Tianyuraptor, jest to potencjalnie szósty opisany rodzaj dromeozauryda z wczesnej kredy Liaoning. Pochodzi z formacji Yixian, datowanej na około 120 do 130 milionów lat.
Materiał kopalny i budowa
Wprawdzie Zhenyuanlong jest znany z tylko jednego okazu, ale jest to niemal kompletny szkielet z zachowanymi odciskami piór. Brakuje mu tylko końcówki ogona. Zachowana część ciała mierzy 126,6 cm długości. Na podstawie porównań z Tianyuraptor szacuje się, że całe ciało mierzyło około 165 cm. Jest to całkiem przeciętnie jak na dromeozauryda, ale na tle tych znanych z formacji Yixian był największy po Tianyuraptor.
Na pierwszy rzut oka Zhenyuanlong przypominał dużego nielotnego ptaka. Jego prymitywną naturę zdradzał jednak duży pysk pełen ostrych zębów. Proporcjami i wielkością ciała przypominał Tianyuraptor. Oba dromeozaurydy wyróżniają się krótkimi rękoma, ale Zhenyuanlong miał je nawet nieco krótsze od Tianyuraptor. Dokładny stosunek długości rąk do nóg wynosił 0,48 u Zhenyuanlong i 0,53 u Tianyuraptor. Natomiast wszystkie pozostałe dromeozaurydy z Liaoning miały ręce i nogi podobnej długości. Redukcję rąk Zhenyuanlong dodatkowo podkreślała, wyjątkowo delikatna jak na dromeozauryda, kość promieniowa.
Upierzenie
Konturowe pióra ze stosiną i chorągiewkami tworzyły szerokie skrzydła na przedramionach. Na prawym skrzydle widać wyraźnie pióra pokrywowe, lotki pierwszego i drugiego rzędu. Skrzydła Zhenyuanlong przypominają inne dinozaury: Microraptor, Changyuraptor, Anchiornis, Eosinopteryx i Archaeopteryx. Na pierwszym palcu dłoni nie ma jednak skrzydełka jak u ptaków i być może u Microraptor. Długie konturowe pióra pokrywały także ogon tak jak np. u Sinornithosaurus, Jinfengopteryx, Anchiornis, Eosinopteryx i prawdopodobnie Archaeopteryx. W odróżnieniu od Microraptor i Changyuraptor pióra na początku ogona były długie i nie wiadomo, czy tworzyły rozszerzający się do tyłu wachlarz. Szyję pokrywały niewielkie pióra pokrywowe. Natomiast nie wiadomo, czy opierzone były nogi. Długie pióra na nogach, często tworzące dodatkowe skrzydła są znane u bardzo wielu wczesnych ptaków i ich najbliższych krewnych. Wystarczy wymienić: Microraptor, Changyuraptor, Pedopenna, Anchiornis, Eosinopteryx, Xiaotingia, Archaeopteryx i Sapeornis. Pozbawiony ich Zhenyuanlong byłby pod tym względem inny. Nie da się jednak wykluczyć, że pióra w tym miejscu się po prostu nie zachowały lub zostały przez nieuwagę usunięte przez preparatorów.
Paleobiologia
Aż tyle różnych dromeozaurydów z Liaoning może budzić podejrzenia, czy paleontolodzy nie przesadzili z liczbą opisanych gatunków. Jednak należy pamiętać, że pochodzą one z dwóch różnych formacji (Yixian i Jiufotang). Dlatego prawdopodobnie nie występowały w tym samym czasie i przestrzeni. Nawet jeśli tak, to ptaki, ich bliscy krewni, potrafią być bardzo różnorodni w jednym ekosystemie. Zhenyuanlong był rzadki na tle innych dromeozaurydów. Liczebnością dominowały mikroraptory i sinornitozaury, które były wielkości kota. Prawdopodobnie padały jego łupem, podobnie jak inne małe zwierzęta. Ptasie skrzydła Zhenyuanlong, zbyt krótkie by unieść w powietrze jego duże ciało, były prawdopodobnie pozostałością po jego nadrzewnych przodkach. Nie wiadomo, czy pełniły jeszcze jakieś specjalne funkcje. Jedną z możliwych hipotez jest ich funkcja pokazowa.
Spis gatunków
| Zhenyuanlong | Lü i Brusatte, 2015 |
|---|---|
| Z. suni | Lü i Brusatte, 2015 |
Literatura
Lü, J., Brusatte, S.L. 2015. A large, short-armed, winged dromaeosaurid (Dinosauria: Theropoda) from the Early Cretaceous of China and its implications for feather evolution. Scientific Reports, t. 5, str. 11775. doi: 10.1038/srep11775
