Ischyrosaurus

Autor:	Korekta:
Maciej Ziegler	Marcin Szermański

---

"Ischyrosaurus" ("ischirozaur")
Długość:	8,5 m
Masa:	1,2-2 t
Miejsce występowania:	Wielka Brytania - hrabstwo Dorset (formacja Kimmeridge Clay)
Czas występowania	156-153 Ma późna jura (wczesny kimeryd)
Systematyka	Dinosauria Saurischia Sauropodomorpha Sauropoda ? Macronaria / ? Diplodocoidea ? Titanosauriformes / ? Rebbachisauridae
Mapa znalezisk:
Wczytywanie mapy… {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"auto","height":"350px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","visitedicon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"wmsoverlay":false,"copycoords":false,"static":false,"zoom":4,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"overlaylayers":[],"resizable":false,"enablefullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"markercluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","locations":[{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003Eformacja \u003Ca href=\"/index.php?title=Kimmerdige_Clay\u0026amp;action=edit\u0026amp;redlink=1\" class=\"new\" title=\"Kimmerdige Clay (strona nie istnieje)\"\u003EKimmerdige Clay\u003C/a\u003E, hrabstwo Dorset, \u003Ca href=\"/wiki/Wielka_Brytania\" title=\"Wielka Brytania\"\u003EWielka Brytania\u003C/a\u003E|\u003Csmall\u003E\"\u003Ci\u003EIschyrosaurus\u003C/i\u003E\" \u003Ci\u003Emanseli\u003C/i\u003E - BMNH R41626 = NHMUK 41626.\u003Cbr\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Chr /\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003C/div\u003E","title":"formacja Kimmerdige Clay, hrabstwo Dorset, Wielka Brytania|\"Ischyrosaurus\" manseli - BMNH R41626 = NHMUK 41626.\n","link":"","lat":50.82730070000000210939106182195246219635009765625,"lon":-2.36508699999999993934807207551784813404083251953125,"icon":""}],"imageoverlays":null}

Wstęp

"Ischyrosaurus" to wątpliwy rodzaj bliżej nieokreślonego zauropoda, znanego wyłącznie ze złamanej lewej kości ramiennej o długości ok. 77 cm (BMNH R41626 = NHMUK 41626), pochodzącej z południowej Anglii z osadów późnojurajskich (wczesny kimeryd).

Etymologia

Nazwa "Ischyrosaurus" znaczy "silny jaszczur", w odniesieniu do budowy kości ramiennej, znamionującej silne, masywne zwierzę. Epitet gatunkowy honoruje zapewne odkrywcę - J.C. Mansel-Pleydella.

Historia i taksonomia

Kość "ischirozaura" odkryto w 1868 roku. John Hulke krótko opisał go rok później, a w 1874 roku nadał mu nazwę Ischyrosaurus, jednak bez epitetu gatunkowego. Nazwa ta okazała się być zajęta - Edward Drinker Cope utworzył ją w 1871 (1869?, 1870?) roku, gdy zdał sobie sprawę, że Ischyrotherium Leidy, 1858 nie jest ssakiem, lecz gadem (co jednak było nieuprawnione, gdyż nie można zmieniać nazwy już nadanej).

Epitet gatunkowy nadał znalezisku Lydekker w 1888 r., cytując nieopublikowany manuskrypt Hulkego, w myśl którego dinozaur miał otrzymać nazwę Ischyrosaurus manseli. Lydekker nazwał go jednak w ramach innego rodzaju - jako Ornithopsis manseli.

"I". manseli był kilkakrotnie mylnie przenoszony do rodzajów Pelorosaurus lub Ornithopsis. Obecnie jest uznany za gatunek niepewny.

Pozycja systematyczna

Ze względu na bardzo skąpy materiał kopalny, nie jest pewne, do jakiej grupy zauropodów należał ten dinozaur długoszyi. Na przestrzeni lat próbowano go zaklasyfikować do Titanosauriformes i Rebbachisauridae.

Spis gatunków

"Ischyrosaurus"	Hulke, 1874 (zajęta Cope, 1871 (1869?, 1870?))	nomen dubium
?= Morinosaurus	Sauvage, 1874
"I". manseli	Hulke vide Lydekker, 1888	nomen dubium
= Ornithopsis manseli	(Hulke vide Lydekker, 1888) Lydekker, 1888
= Cetiosauriscus manseli
= Pelorosaurus manseli	(Hulke vide Lydekker, 1888) Lydekker, 1890
?= Morinosaurus typus	Sauvage, 1874

Bibliografia

Barrett, Paul M., Benson, Roger B.J. & Upchurch, Paul (2010). "Dinosaurs of Dorset: Part II, the sauropod dinosaurs (Sauriischia, Sauropoda) with additional comments on the theropods" Proceedings of the Dorset Natural History and Archaeological Society, 131: 113-126.

Naish, Darren & Martill, David M. (2008) "Dinosaurs of Great Britain and the role of the Geological Society of London in their discovery: basal Dinosauria and Saurischia" Journal of the Geological Society, 165, 613-623. doi:10.1144/0016-76492007-154