Atlantosaurus: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj
(-Takson worek)
m
 
(Nie pokazano 12 wersji utworzonych przez 5 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 +
{{DISPLAYTITLE:''Atlantosaurus''}}
 
<small>
 
<small>
 
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk"
 
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk"
Linia 5: Linia 6:
 
|-
 
|-
 
| [[Marcin Szermański]]
 
| [[Marcin Szermański]]
−
| [[Maciej Ziegler]]
+
| [[Maciej Ziegler]], [[Kamil Kamiński]]
 
|}
 
|}
 
</small>
 
</small>
Linia 13: Linia 14:
 
|-
 
|-
 
!  '''Długość''':
 
!  '''Długość''':
−
| ? m  
+
| ?23-24 m
 +
 
 
|-
 
|-
 
!  '''Masa''':
 
!  '''Masa''':
−
| ? t
+
| ?ok. 20 t
 
|-
 
|-
 
! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''':
 
! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''':
−
| [[USA]] - [[Montana]]
+
| [[USA]] - Kolorado
  
−
<small>([[formacja Morrison]])</small>
+
<small>([[formacja]] [[Morrison]])</small>
 
|-  
 
|-  
 
! '''[[Czas|Czas występowania]]'''
 
! '''[[Czas|Czas występowania]]'''
−
|  155,7-150,8 Ma  
+
|  155,7-150,8 [[Ma]]?
  
−
<small>(prawdopodobnie [[kimeryd]])</small>
+
<small>([[późna jura]], prawdopodobnie [[kimeryd]])</small>
 
|-  
 
|-  
 
! '''Systematyka'''
 
! '''Systematyka'''
Linia 34: Linia 36:
  
 
[[Sauropodomorpha]]
 
[[Sauropodomorpha]]
−
 
−
[[Massopoda]]
 
  
 
[[Sauropoda]]
 
[[Sauropoda]]
Linia 46: Linia 46:
 
|-
 
|-
 
| colspan=2 |[[Plik:A.ajax.jpg|400px|Autor: Scott Hartman]]
 
| colspan=2 |[[Plik:A.ajax.jpg|400px|Autor: Scott Hartman]]
−
<small>Tak wyglądał ''A. immanis'' i być może gatunek typowy ''A. montanus'' - rekonstrukcja  
+
<small>Tak wyglądał ''A. immanis'' i być może [[gatunek typowy]] ''A. montanus'' - rekonstrukcja  
  
 
''[[Apatosaurus]] ajax''. Autor: Scott Hartman [http://www.skeletaldrawing.com/sauropods/A_ajax.htm]</small>
 
''[[Apatosaurus]] ajax''. Autor: Scott Hartman [http://www.skeletaldrawing.com/sauropods/A_ajax.htm]</small>
 +
|-
 +
! colspan=2 | Mapa znalezisk:
 +
|-
 +
| colspan=2 |
 +
<display_points type="terrain" zoom=4>
 +
Morrison, Gunnison County, Colorado, USA~formacja [[Morrison]], Morrison, hrabstwo Gunnison, Kolorado, [[USA]]]~<small>''A. montanus'' ('''YPM 1835''') i ''A. immanis'' (YPM 1840).<br>
 +
</display_points>
 
|}
 
|}
  
 
==Wstęp==
 
==Wstęp==
−
''Atlantosaurus'' to niepewny i słabo znany rodzaj zauropoda żyjącego na terenie dzisiejszych Stanów Zjednoczonych. Jego kości zostały odnalezione i opisane podczas trwania słynnych "Kostnych Wojen" (ang. Bone Wars) w drugiej połowie XIX wieku.
+
''Atlantosaurus'' to niepewny i słabo znany [[rodzaj]] zauropoda żyjącego na terenie dzisiejszych [[USA|Stanów Zjednoczonych]] (okolice miasta Morrison w stanie Kolorado). Jego kości zostały odnalezione i opisane podczas trwania słynnych "Kostnych Wojen" (ang. ''Bone Wars'') w drugiej połowie XIX wieku.
  
−
==Materiał kopalny==
+
==Materiał kopalny i hipotetyczne rozmiary==
−
Jedyne skamieniałości tego dinozaura to część kości krzyżowej, miednicy i tylnej kończyny.
+
''A. montanus'' (YPM 1835[?]) to 3 trzony kręgów krzyżowych, pochodzących z kamieniołomu Lakes Quarry 1.
  
−
==Pozycja systematyczna==
+
Dodatkowo ''A. montanus'' zawiera część kości krzyżowej, miednicy i tylnej kończyny. Na podstawie porównania długości jego kości udowej (ok. 2,1 m długości - 7 stóp) z kością udową krokodyla, [[Othniel Marsh|Marsh]] ([[1877]]) ocenia jego długość całkowitą na co najmniej 80 stóp (ok. 24 m).
−
Historia taksonomiczna atlantozaura jest dość zawiła. Dinozaur ten został opisany przez paleontologa O.C. Marsha w [[1877]] roku jako "[[Titanosaurus]]" (gatunek typowy "[[Titanosaurus]]" montanus). Nie wiedział w momencie opisu, że nazwa ''[[Titanosaurus]]'' jest już zajęta przez Lydekkera dla kredowego zauropoda z Indii. Jeszcze w tym samym roku został zmuszony do zmienienia nazwy rodzajowej na ''Atlantosaurus'' ([[Upchurch]] i in., 2004b; [[Taylor]], [[2010]]).
+
 
−
Do rodzaju ''Atlantosaurus'' na przestrzeni dziejów dopisano nowe gatunki: ''A. immanis'' i ''A. alenquerensis'', jednak na dzień dzisiejszy są one młodszymi synonimami odpowiednio ''[[Apatosaurus]] ajax'' i ''[[Lourinhasaurus]] alenquerensis''. Być może także gatunek typowy atlantozaura, ''A. montanus'', również jest młodszym synonimem apatozaura ([[Taylor]], [[2010]]). Inni badacze wskazują, że jest ''[[nomen dubium]]'' ([[Upchurch]] i in., 2004a) ze względu na brak diagnostycznego materiału (który jest notabene bardzo ubogi, zawiera bowiem jedynie fragmenty kości krzyżowej, miednicy i tylnej kończyny). [[Marsh]] prawdopodobnie wierzył jednak, że ten okruch kostny charakteryzuje się cechami diagnostycznymi – utworzył nawet nową rodzinę z nazwy ''Atlantosaurus'', [[Atlantosauridae]], w której umieścił jego i ''[[Apatosaurus]]''. Wg niego grupę tę cechują pneumatyczne kręgi i brak krętarza trzeciego na kości udowej. Jakkolwiek, [[Atlantosauridae]] jest obecnie nieaktywne.
+
''A. immanis'' (YPM 1840). Szczątki pochodzą z kamieniołomu Lakes Quarry 10 w hrabstwie Gunnison. Matthew William w swojej książce Dinosaurs - The Original Classic Edition daje mu aż 115 stóp długości (ok. 34,5 m).
 +
 
 +
Molina-Pérez i Larramendi (2022) ocenili oba gatunki na 23 m długości i 20 t masy.
 +
 
 +
==Taksonomia==
 +
Historia taksonomiczna atlantozaura jest dość zawiła. Dinozaur ten został opisany przez paleontologa [[Othniel Marsh|O.C. Marsh]]a w [[1877]] roku jako "[[Titanosaurus]]" ([[gatunek typowy]] "[[Titanosaurus]]" montanus). Nie wiedział w momencie opisu, że nazwa ''[[Titanosaurus]]'' jest już zajęta przez [[Richard Lydekker|Lydekker]]a dla kredowego zauropoda z Indii. Jeszcze w tym samym roku został zmuszony do zmienienia nazwy [[rodzaj]]owej na ''Atlantosaurus'' ([[Paul Upchurch|Upchurch]] i in., 2004b; [[Mike Taylor|Taylor]], [[2010]]).
 +
 
 +
Do [[rodzaj]]u ''Atlantosaurus'' na przestrzeni dziejów dopisano nowe gatunki: ''A. immanis'' i ''A. alenquerensis'', jednak na dzień dzisiejszy są one najczęściej traktowane jako [[synonim]]y odpowiednio ''[[Apatosaurus]] ajax'' i ''[[Lourinhasaurus]] alenquerensis''. Z kolei Tschopp i in. ([[2015]]) wskazują, że ''A. immanis'' to możliwy ważny [[gatunek]] w obrębie nowego [[rodzaj]]u (podobnie jak niegdyś w przypadku ''Atlantosaurus alenquerensis''). Być może także [[gatunek typowy]] atlantozaura, ''A. montanus'', również jest [[młodszy synonim|młodszym synonim]]em apatozaura (Taylor, [[2010]]). Inni badacze wskazują, że jest ''[[nomen dubium]]'' (Upchurch i in., 2004a) ze względu na brak diagnostycznego materiału (który jest notabene bardzo ubogi). Marsh prawdopodobnie wierzył jednak, że ten okruch kostny charakteryzuje się cechami diagnostycznymi – utworzył nawet nową rodzinę z nazwy ''Atlantosaurus'', [[Atlantosauridae]], w której umieścił jego i ''[[Apatosaurus]]''. Wg niego grupę tę cechują pneumatyczne kręgi i brak krętarza trzeciego na kości udowej. Jakkolwiek, [[Atlantosauridae]] jest obecnie nieaktywne.
  
 
==Etymologia==
 
==Etymologia==
−
Nazwa rodzajowa ''Atlantosaurus'' odnosi się do Atlasa – tytana z mitologii greckiej, który to miał dźwigać sklepienie niebieskie. Można ją tłumaczyć jako "atlasowy jaszczur". Odnosi się ona nieco do poprzedniej nazwy (''[[Titanosaurus]]'' – "tytanowy jaszczur"), z której [[Marsh]] był zmuszony zrezygnować. Epitet gatunkowy ''montanus'' nawiązuje do miejsca, gdzie odnaleziono jego jedyną skamieniałość – stan [[Montana]] w [[USA]].
+
Nazwa [[rodzaj]]owa ''Atlantosaurus'' odnosi się do Atlasa – tytana z mitologii greckiej, który to miał dźwigać sklepienie niebieskie. Można ją tłumaczyć jako "atlasowy jaszczur". Odnosi się ona nieco do poprzedniej nazwy (''[[Titanosaurus]]'' – "tytanowy jaszczur"), z której [[Othniel Marsh|Marsh]] był zmuszony zrezygnować. Epitet gatunkowy ''montanus'' prawdopodobnie nawiązuje do stanu Montana [[USA]], mimo, iż jego szczątki zostały znalezione w Kolorado ([[Paul Upchurch|Upchurch]] i in., 2004b).
−
 
 
  
 
==Spis gatunków==
 
==Spis gatunków==
 
{| class="wikitable"
 
{| class="wikitable"
 
| ''Atlantosaurus''
 
| ''Atlantosaurus''
−
| [[Marsh]], [[1877]]
+
| {{Kpt|[[Othniel Marsh|Marsh]]}}, [[1877]]
−
| (''[[nomen dubium]]'')
+
| ?''[[nomen dubium]]''
 
|-
 
|-
 
| ''A. montanus''
 
| ''A. montanus''
−
| [[Marsh]], [[1877]] 
+
| {{Kpt|Marsh}}, 1877
−
| (?''[[nomen dubium]]'') ?= ''[[Apatosaurus]] ajax''  
+
| ?''nomen dubium'' ?= ''[[Apatosaurus]] ajax''  
 
|-
 
|-
−
|= "[[Titanosaurus]]" montanus
+
| = "[[Titanosaurus]]" ''montanus''
−
| [[Marsh]], [[1877]]
+
| {{Kpt|Marsh}}, 1877
 
|-
 
|-
 
| ''A. immanis''  
 
| ''A. immanis''  
−
| [[Marsh]], [[1878]]  
+
| {{Kpt|Marsh}}, [[1878]]  
−
| | = ''[[Apatosaurus]] ajax''   
+
| ?= ''[[Apatosaurus]] ajax''   
 
|-  
 
|-  
 
| ''A. alenquerensis''  
 
| ''A. alenquerensis''  
−
| ([[Lapparent]] i [[Zbyszewski]], [[1957]])  
+
| ({{Kpt|[[Albert-Félix Lapparent|Lapparent]]}} i {{Kpt|[[Georges Zbyszewski|Zbyszewski]]}}, [[1957]])  
 
| = ''[[Lourinhasaurus]] alenquerensis''
 
| = ''[[Lourinhasaurus]] alenquerensis''
 
|-  
 
|-  
−
|= "''[[Apatosaurus]]''" ''alenquerensis''
+
| = "''[[Apatosaurus]]''" ''alenquerensis''
−
| [[Lapparent]] i [[Zbyszewski]], [[1957]]
+
| {{Kpt|Lapparent}} i {{Kpt|Zbyszewski}}, 1957
 
|-  
 
|-  
 
| = "''[[Camarasaurus]]''" ''alenquerensis''  
 
| = "''[[Camarasaurus]]''" ''alenquerensis''  
−
| ([[Lapparent]] i [[Zbyszewski]], [[1957]]) [[Raath]] i [[McIntosh]], [[1987]]
+
| ({{Kpt|Lapparent}} i {{Kpt|Zbyszewski}}, 1957) {{Kpt|Raath}} i {{Kpt|[[John McIntosh|McIntosh]]}}, [[1987]]
 
|}
 
|}
  
 
==Bibliografia==
 
==Bibliografia==
 
<small>
 
<small>
−
Taylor M.P. (2010) "Sauropod dinosaur research: a historical review". Geological Society, London, Special Publications; v. 343; p. 361-386; doi:10.1144/SP343.22
+
Marsh, O.C. (1877) "Notice of New Dinosaurian Reptiles from the Jurassic formation". American Journal of Science 14 (84): 514–516. [http://marsh.dinodb.com/marsh/Marsh%201877%20-%20Notice%20of%20new%20dinosaurian%20reptiles%20from%20the%20Jurassic%20formation.pdf]
 +
 
 +
Molina-Pérez, R., & Larramendi, A. (2020). "Dinosaur Facts and Figures: The Sauropods and Other Sauropodomorphs". wyd. Princeton University Press.
 +
 
 +
Taylor, M.P. (2010) "Sauropod dinosaur research: a historical review". Geological Society, London, Special Publications; v. 343; p. 361-386; [[doi:10.1144/SP343.22]]
 +
 
 +
Tschopp, E., Mateus, O. & Benson, R.B.J. (2015) "A specimen-level phylogenetic analysis and taxonomic revision of Diplodocidae (Dinosauria, Sauropoda)" PeerJ, 3, e857. [[doi:10.7717/peerj.857]]
 +
 
 +
Upchurch, P., Barrett, P.M., Dodson, P. (2004a) Sauropoda. [w:] David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): "The Dinosauria". Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press
  
−
Upchurch P., Barrett P.M., Dodson P. (2004a) Sauropoda. [w:] David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): "The Dinosauria". Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press
+
Upchurch, P., Yukimitsu T. & Barrett, P.M. (2004b) "A new specimen of Apatosaurus ajax (Sauropoda: Diplodocidae) from the Morrison Formation (Upper Jurassic) of Wyoming, USA." National Science Museum monographs 26: 1-118 ISSN:13429574
  
−
Upchurch, P., Yukimitsu T. & Barrett, P.M. (2004b). "A new specimen of Apatosaurus ajax (Sauropoda: Diplodocidae) from the Morrison Formation (Upper Jurassic) of Wyoming, USA." National Science Museum monographs 26: i-118 ISSN:13429574
+
William, M. (2012) "Dinosaurs - The Original Classic Edition". Emereo Publishing, 1-44. ISBN:978-1-4864-1808-4 [https://books.google.pl/books?id=o3gGBwAAQBAJ&pg=PT34&lpg=PT34&dq=atlantosaurus+immanis&source=bl&ots=lHibHqWXNH&sig=fAgyM04fbQS4wgs5Xg8U_9RjWWo&hl=pl&sa=X&ei=THg3Vbe7BcyksgG6joCQBw&ved=0CDkQ6AEwBTgK#v=onepage&q=atlantosaurus%20immanis&f=false]
 
</small>
 
</small>
  
−
[[Kategoria:Dinosauria]]
 
−
[[Kategoria:Saurischia]]
 
−
[[Kategoria:Sauropodomorpha]]
 
−
[[Kategoria:Sauropoda]]
 
−
[[Kategoria:Diplodocoidea]]
 
−
[[Kategoria:Diplodocidae]]
 
−
[[Kategoria:Ameryka Północna]]
 
−
[[Kategoria:USA]]
 
−
[[Kategoria:Mezozoik]]
 
−
[[Kategoria:Jura]]
 
−
[[Kategoria:Kimeryd]]
 
 
[[Kategoria:nomen dubium]]
 
[[Kategoria:nomen dubium]]

Aktualna wersja na dzień 19:52, 20 paź 2023

Autor: Korekta:
Marcin Szermański Maciej Ziegler, Kamil Kamiński

Atlantosaurus (atlantozaur)
Długość: ?23-24 m
Masa: ?ok. 20 t
Miejsce występowania: USA - Kolorado

(formacja Morrison)

Czas występowania 155,7-150,8 Ma?

(późna jura, prawdopodobnie kimeryd)

Systematyka Dinosauria

Saurischia

Sauropodomorpha

Sauropoda

? Eusauropoda

?? Neosauropoda

??? Diplodocoidea

Autor: Scott Hartman

Tak wyglądał A. immanis i być może gatunek typowy A. montanus - rekonstrukcja

Apatosaurus ajax. Autor: Scott Hartman [1]

Mapa znalezisk:
Wczytywanie mapy…

Wstęp

Atlantosaurus to niepewny i słabo znany rodzaj zauropoda żyjącego na terenie dzisiejszych Stanów Zjednoczonych (okolice miasta Morrison w stanie Kolorado). Jego kości zostały odnalezione i opisane podczas trwania słynnych "Kostnych Wojen" (ang. Bone Wars) w drugiej połowie XIX wieku.

Materiał kopalny i hipotetyczne rozmiary

A. montanus (YPM 1835[?]) to 3 trzony kręgów krzyżowych, pochodzących z kamieniołomu Lakes Quarry 1.

Dodatkowo A. montanus zawiera część kości krzyżowej, miednicy i tylnej kończyny. Na podstawie porównania długości jego kości udowej (ok. 2,1 m długości - 7 stóp) z kością udową krokodyla, Marsh (1877) ocenia jego długość całkowitą na co najmniej 80 stóp (ok. 24 m).

A. immanis (YPM 1840). Szczątki pochodzą z kamieniołomu Lakes Quarry 10 w hrabstwie Gunnison. Matthew William w swojej książce Dinosaurs - The Original Classic Edition daje mu aż 115 stóp długości (ok. 34,5 m).

Molina-Pérez i Larramendi (2022) ocenili oba gatunki na 23 m długości i 20 t masy.

Taksonomia

Historia taksonomiczna atlantozaura jest dość zawiła. Dinozaur ten został opisany przez paleontologa O.C. Marsha w 1877 roku jako "Titanosaurus" (gatunek typowy "Titanosaurus" montanus). Nie wiedział w momencie opisu, że nazwa Titanosaurus jest już zajęta przez Lydekkera dla kredowego zauropoda z Indii. Jeszcze w tym samym roku został zmuszony do zmienienia nazwy rodzajowej na Atlantosaurus (Upchurch i in., 2004b; Taylor, 2010).

Do rodzaju Atlantosaurus na przestrzeni dziejów dopisano nowe gatunki: A. immanis i A. alenquerensis, jednak na dzień dzisiejszy są one najczęściej traktowane jako synonimy odpowiednio Apatosaurus ajax i Lourinhasaurus alenquerensis. Z kolei Tschopp i in. (2015) wskazują, że A. immanis to możliwy ważny gatunek w obrębie nowego rodzaju (podobnie jak niegdyś w przypadku Atlantosaurus alenquerensis). Być może także gatunek typowy atlantozaura, A. montanus, również jest młodszym synonimem apatozaura (Taylor, 2010). Inni badacze wskazują, że jest nomen dubium (Upchurch i in., 2004a) ze względu na brak diagnostycznego materiału (który jest notabene bardzo ubogi). Marsh prawdopodobnie wierzył jednak, że ten okruch kostny charakteryzuje się cechami diagnostycznymi – utworzył nawet nową rodzinę z nazwy Atlantosaurus, Atlantosauridae, w której umieścił jego i Apatosaurus. Wg niego grupę tę cechują pneumatyczne kręgi i brak krętarza trzeciego na kości udowej. Jakkolwiek, Atlantosauridae jest obecnie nieaktywne.

Etymologia

Nazwa rodzajowa Atlantosaurus odnosi się do Atlasa – tytana z mitologii greckiej, który to miał dźwigać sklepienie niebieskie. Można ją tłumaczyć jako "atlasowy jaszczur". Odnosi się ona nieco do poprzedniej nazwy (Titanosaurus – "tytanowy jaszczur"), z której Marsh był zmuszony zrezygnować. Epitet gatunkowy montanus prawdopodobnie nawiązuje do stanu Montana USA, mimo, iż jego szczątki zostały znalezione w Kolorado (Upchurch i in., 2004b).

Spis gatunków

Atlantosaurus Marsh, 1877 ?nomen dubium
A. montanus Marsh, 1877 ?nomen dubium ?= Apatosaurus ajax
= "Titanosaurus" montanus Marsh, 1877
A. immanis Marsh, 1878 ?= Apatosaurus ajax
A. alenquerensis (Lapparent i Zbyszewski, 1957) = Lourinhasaurus alenquerensis
= "Apatosaurus" alenquerensis Lapparent i Zbyszewski, 1957
= "Camarasaurus" alenquerensis (Lapparent i Zbyszewski, 1957) Raath i McIntosh, 1987

Bibliografia

Marsh, O.C. (1877) "Notice of New Dinosaurian Reptiles from the Jurassic formation". American Journal of Science 14 (84): 514–516. [2]

Molina-Pérez, R., & Larramendi, A. (2020). "Dinosaur Facts and Figures: The Sauropods and Other Sauropodomorphs". wyd. Princeton University Press.

Taylor, M.P. (2010) "Sauropod dinosaur research: a historical review". Geological Society, London, Special Publications; v. 343; p. 361-386; doi:10.1144/SP343.22

Tschopp, E., Mateus, O. & Benson, R.B.J. (2015) "A specimen-level phylogenetic analysis and taxonomic revision of Diplodocidae (Dinosauria, Sauropoda)" PeerJ, 3, e857. doi:10.7717/peerj.857

Upchurch, P., Barrett, P.M., Dodson, P. (2004a) Sauropoda. [w:] David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): "The Dinosauria". Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press

Upchurch, P., Yukimitsu T. & Barrett, P.M. (2004b) "A new specimen of Apatosaurus ajax (Sauropoda: Diplodocidae) from the Morrison Formation (Upper Jurassic) of Wyoming, USA." National Science Museum monographs 26: 1-118 ISSN:13429574

William, M. (2012) "Dinosaurs - The Original Classic Edition". Emereo Publishing, 1-44. ISBN:978-1-4864-1808-4 [3]

Źródło: „https://encyklopedia.dinozaury.com/index.php?title=Atlantosaurus&oldid=30335”