Mercuriceratops: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj
m
m (wiek)
 
(Nie pokazano 11 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
{{DISPLAYTITLE:''Mercuriceratops''}}
 
{{DISPLAYTITLE:''Mercuriceratops''}}
<small>
+
{{Opis
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk"
+
|Autor                 = [[Łukasz Czepiński]]
| Autor:
+
|Korekta                = [[Paweł Konarzewski]]
|-
+
|nazwa                  = ''Mercuriceratops'' (merkuryceratops)
| [[Łukasz Czepiński]]
+
|długość                = 4 m <ref name="Paul">Paul, G.S. (2016). "The Princeton Field Guide to Dinosaurs: 2nd Edition" wyd. Princeton University. </ref>
|}
+
|wysokość              =
</small>
+
|masa                  = 1 t <ref name="Paul"></ref>
 
+
|dieta                  = roślinożerny
----
+
|miejsce                = [[USA]] - Montana
 
 
{| class="wikitable" style="text-align:left" align="left"
 
! colspan=2 | ''Mercuriceratops'' (merkuryceratops)
 
|-
 
! '''Długość''':
 
| ? ok. 5 m
 
 
 
|-
 
! '''Masa''':
 
| ?
 
 
 
|-
 
! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''':
 
| [[USA]] - Montana
 
  
 
<small>([[formacja]] [[Judith River]])</small>
 
<small>([[formacja]] [[Judith River]])</small>
 +
<hr>
  
 
[[Kanada]] - Alberta
 
[[Kanada]] - Alberta
  
 
<small>([[formacja]] [[Dinosaur Park]])</small>
 
<small>([[formacja]] [[Dinosaur Park]])</small>
|-
+
|czas                  = {{Występowanie|76.5|75.3}}
! '''[[Czas|Czas występowania]]'''
+
ok. 76,5<ref>Eberth, D. A., Evans, D. C., Ramezani, J., Kamo, S. L., Brown, C. M., Currie, P. J., & Braman, D. R. (2023). "Calibrating geologic strata, dinosaurs, and other fossils at Dinosaur Provincial Park (Alberta, Canada) using a new CA-ID-TIMS U–Pb geochronology". Canadian Journal of Earth Sciences. [[doi:10.1139/cjes-2023-0037]]</ref><ref name="Ryan 2014"></ref>-75,3<ref>Ramezani, J., Beveridge, T. L., Rogers, R. R., Eberth, D. A., & Roberts, E. M. (2022). "Calibrating the zenith of dinosaur diversity in the Campanian of the Western Interior Basin by CA-ID-TIMS U–Pb geochronology". Scientific Reports, 12(1), 16026. [https://www.nature.com/articles/s41598-022-19896-w]</ref><ref>Mallon J.,C., Ott, C.,J., Larson, P., L., Iuliano, E., M., Evans, D., C., (2016) ''Spiclypeus shipporum'' gen. et sp. nov., a Boldly Audacious New Chasmosaurine Ceratopsid (Dinosauria: Ornithischia) from the Judith River Formation (Upper Cretaceous: Campanian) of Montana, USA''. PLoS ONE 11(5): e0154218. [[doi:10.1371/journal.pone.0154218]].</ref> [[Ma]] <br>
| ok. 77 [[Ma]]  
+
<small>[[późna kreda]] ([[kampan]])</small>
 
+
|systematyka            =
<small>późna [[kreda]] ([[kampan]])</small>
+
[[Dinosauria]]
|-
 
! '''Systematyka'''
 
| [[Dinosauria]]
 
  
 
[[Ornithischia]]
 
[[Ornithischia]]
  
 
[[Ceratopsia]]
 
[[Ceratopsia]]
 
[[Neoceratopsia]]
 
  
 
[[Ceratopsoidea]]
 
[[Ceratopsoidea]]
Linia 49: Linia 31:
  
 
[[Chasmosaurinae]]
 
[[Chasmosaurinae]]
|-
+
 
| colspan=2 |[[Plik:Mercuriceratops.jpg|400px|]]
+
|grafika                = Mercuriceratops by ABelov2014.jpg
<small> Rekonstrukcja kryzy (u góry, w widoku od przodu) i czaszki (na dole, w widoku <br>od boku) merkuryceratopsa. Kolorem szarym zaznaczone odkryte szczątki.<br>© Ryani in., 2014<ref name="Ryan 2014"></ref></small>
+
|podpis                = ''Mercuriceratops'' broniący swojego gniazda przez dromeozaurydami. Autor: ABelov2014 [https://www.deviantart.com/abelov2014/art/Protection-hunting-stories-878548130]
|-
+
|PorównanieGrupa        =
! colspan=2 | Mapa znalezisk:
+
|PorównanieDługość      =
|-
+
|mapa                  =  
| colspan=2 |
 
 
<display_points type="terrain" zoom=4>
 
<display_points type="terrain" zoom=4>
47.7187, -109.6366|hrabstwo Fergus, [[formacja]] [[Judith River]]|'''ROM 64222''' - okaz [[holotyp]]owy ''[[Mercuriceratops]] gemini''.
+
47.7187, -109.6366~hrabstwo Fergus, [[formacja]] [[Judith River]]|'''ROM 64222''' - ''[[Mercuriceratops]] gemini'' - [[holotyp]].
50.7492, -111.4717|Red Deer River, [[formacja]] [[Dinosaur Park]]|'''UALVP 54559''' - [[materiał przypisany]] ''[[Mercuriceratops]] gemini''.
+
50.7492, -111.4717~Red Deer River, [[formacja]] [[Dinosaur Park]]|'''UALVP 54559''' - ''[[Mercuriceratops]] gemini'' - [[materiał przypisany]].
 
</display_points>
 
</display_points>
|}
+
}}
 
 
 
==Wstęp==
 
==Wstęp==
''Mercuriceratops'' to [[rodzaj]] [[chasmozauryn]]owego [[ceratopsyd]]a z późnej [[kreda|kredy]] stanu Alberta ([[Kanada]]) i Montana ([[USA]]). Został opisany w [[2014]] roku przez kanadyjsko-amerykański zespół paleontologów<ref name="Ryan 2014">Ryan, M. J., Evans, D. C., Currie, P. J., & Loewen, M. A. (2014). A new chasmosaurine from northern Laramidia expands frill disparity in ceratopsid dinosaurs. ''Naturwissenschaften'', 1-8. [http://dx.doi.org/10.1007/s00114-014-1183-1]</ref>.
+
''Mercuriceratops'' to [[rodzaj]] [[chasmozauryn]]owego [[ceratopsyd]]a z późnej [[kreda|kredy]] stanu Alberta ([[Kanada]]) i Montana ([[USA]]). Został opisany w [[2014]] roku przez kanadyjsko-amerykański zespół paleontologów<ref name="Ryan 2014">Ryan, M.J., Evans, D.C., Currie, P.J. & Loewen, M.A. (2014) "A new chasmosaurine from northern Laramidia expands frill disparity in ceratopsid dinosaurs" Naturwissenschaften, 101(6), 505–512. [[doi:10.1007/s00114-014-1183-1]]</ref>.
  
==Materiał kopalny i datowanie==
+
==Materiał kopalny==
 +
[[Plik:Mercuriceratops.jpg|300px|thumb|right|
 +
Rekonstrukcja kryzy (u góry, w widoku od przodu) i czaszki (na dole, w widoku <br>od boku) merkuryceratopsa. Kolorem szarym zaznaczone odkryte szczątki.<br>© Ryan i in., 2014<ref name="Ryan 2014"></ref>]]
 
[[Holotyp]], '''ROM 64222''' to niemal kompletna prawa k. łuskowa (kość czaszki, u ceratopsów tworzyła kryzę), znaleziony w stanie Montana w USA.
 
[[Holotyp]], '''ROM 64222''' to niemal kompletna prawa k. łuskowa (kość czaszki, u ceratopsów tworzyła kryzę), znaleziony w stanie Montana w USA.
  
Linia 80: Linia 62:
 
==Spis gatunków==
 
==Spis gatunków==
 
{| class="wikitable"
 
{| class="wikitable"
! ''Mercuriceratops''
+
|{{V| ''Mercuriceratops''}}
 
| {{Kpt|[[Michael Ryan|Ryan]], [[David Evans|Evans]], [[Philip Currie|Currie]]}} i {{Kpt|[[Mark Loewen|Loewen]]}}, [[2014]]
 
| {{Kpt|[[Michael Ryan|Ryan]], [[David Evans|Evans]], [[Philip Currie|Currie]]}} i {{Kpt|[[Mark Loewen|Loewen]]}}, [[2014]]
 
|-
 
|-
! ''M. gemini''
+
|{{V| ''M. gemini''}}
 
| {{Kpt|Ryan, Evans, Currie}} i {{Kpt|Loewen}}, 2014
 
| {{Kpt|Ryan, Evans, Currie}} i {{Kpt|Loewen}}, 2014
 
|}
 
|}

Aktualna wersja na dzień 08:01, 28 paź 2023

Autor: Łukasz Czepiński
Korekta: Paweł Konarzewski


Mercuriceratops (merkuryceratops)
Długość 4 m [1]
Masa 1 t [1]
Dieta roślinożerny
Miejsce USA - Montana

(formacja Judith River)


Kanada - Alberta

(formacja Dinosaur Park)

Czas
252 201 145
66

ok. 76,5[2][3]-75,3[4][5] Ma
późna kreda (kampan)

Systematyka Dinosauria

Ornithischia

Ceratopsia

Ceratopsoidea

Ceratopsidae

Chasmosaurinae

Mercuriceratops by ABelov2014.jpg
Mercuriceratops broniący swojego gniazda przez dromeozaurydami. Autor: ABelov2014 [2]
Mapa znalezisk
Wczytywanie mapy…

Wstęp

Mercuriceratops to rodzaj chasmozaurynowego ceratopsyda z późnej kredy stanu Alberta (Kanada) i Montana (USA). Został opisany w 2014 roku przez kanadyjsko-amerykański zespół paleontologów[3].

Materiał kopalny

Rekonstrukcja kryzy (u góry, w widoku od przodu) i czaszki (na dole, w widoku
od boku) merkuryceratopsa. Kolorem szarym zaznaczone odkryte szczątki.
© Ryan i in., 2014[3]

Holotyp, ROM 64222 to niemal kompletna prawa k. łuskowa (kość czaszki, u ceratopsów tworzyła kryzę), znaleziony w stanie Montana w USA.

Materiał przypisany, UALVP 54559 to niekompletna prawa k. łuskowa ze stanu Alberta w Kanadzie.

Budowa i klasyfikacja

Przynależność merkuryceratopsa do Chasmosaurinae wydedukowana została na podstawie wydłużonej budowy kości łuskowej. Typowe k. łuskowe chasmozaurynów tworzą w widoku grzbietowym rozwarty trójkąt, zwężający się w kierunku tylno-bocznego końca kryzy. W widoku grzbietowym u merkuryceratopsa, boczna krawędź k. łuskowej jest zbliżona w kształcie do toporka, z przednią częścią zmodyfikowana w wąską belkę, która mogła wspierać boczną krawędź rozrośniętej k. ciemieniowej.

Jeśli interpretacja autorów opisu jest prawidłowa, Mercuriceratops to najstarszy znany chasmozauryn z Kanady i pierwszy ceratopsyd sprzed mastrychtu, który został znaleziony po obu stronach granicy Kanady z USA. Specyficzna budowa k. łuskowej zapewniała niezwykły profil kryzy (w widoku bocznym, patrz ilustracja obok), który jest wynikiem ewolucyjnego "eksperymentowania", zapoczątkowanego u najwcześniejszych chasmozaurynów, dodatkowo wzmacniającego odmiennosć biogeograficzną między północnymi i południowymi faunami Ameryki Północnej w kampanie.

Etymologia

"Mercuri" odnosi się do rzymskiego boga Merkurego, posłańca, który według starożytnych wierzeń miał mieć skrzydlatą czapkę, przypominającą nieco budowę kryzy u merkuryceratopsa. "Ceratops" oznacza "rogatą twarz" i jest powszechnym przyrostkiem dodawanym do nazw ceratopsydów. Nazwa gatunkowa, "gemini" odnosi się do bliźniaków, herosów z mitologii greckiej, Kastora i Polluksa, którzy po śmierci mieli zostać przemienieni w gwiazdozbiór Bliźniąt (Gemini), co odnosi się do bliźniaczych okazów k. łuskowej z USA i Kanady, połączonych pod jedną nazwą rodzajową. Nazwa Mercuriceratops gemini oznacza zatem: "bliźniacza rogata twarz Merkurego".

Spis gatunków

Mercuriceratops Ryan, Evans, Currie i Loewen, 2014
M. gemini Ryan, Evans, Currie i Loewen, 2014

Bibliografia

  1. 1,0 1,1 Paul, G.S. (2016). "The Princeton Field Guide to Dinosaurs: 2nd Edition" wyd. Princeton University.
  2. Eberth, D. A., Evans, D. C., Ramezani, J., Kamo, S. L., Brown, C. M., Currie, P. J., & Braman, D. R. (2023). "Calibrating geologic strata, dinosaurs, and other fossils at Dinosaur Provincial Park (Alberta, Canada) using a new CA-ID-TIMS U–Pb geochronology". Canadian Journal of Earth Sciences. doi:10.1139/cjes-2023-0037
  3. 3,0 3,1 3,2 Ryan, M.J., Evans, D.C., Currie, P.J. & Loewen, M.A. (2014) "A new chasmosaurine from northern Laramidia expands frill disparity in ceratopsid dinosaurs" Naturwissenschaften, 101(6), 505–512. doi:10.1007/s00114-014-1183-1
  4. Ramezani, J., Beveridge, T. L., Rogers, R. R., Eberth, D. A., & Roberts, E. M. (2022). "Calibrating the zenith of dinosaur diversity in the Campanian of the Western Interior Basin by CA-ID-TIMS U–Pb geochronology". Scientific Reports, 12(1), 16026. [1]
  5. Mallon J.,C., Ott, C.,J., Larson, P., L., Iuliano, E., M., Evans, D., C., (2016) Spiclypeus shipporum gen. et sp. nov., a Boldly Audacious New Chasmosaurine Ceratopsid (Dinosauria: Ornithischia) from the Judith River Formation (Upper Cretaceous: Campanian) of Montana, USA. PLoS ONE 11(5): e0154218. doi:10.1371/journal.pone.0154218.