Callovosaurus

Autor:

Kamil Kamiński

---

Callovosaurus (kelowozaur)
Długość	ok. 2,5 m
Masa	ok. 70 kg
Dieta	roślinożerny
Miejsce	Wielka Brytania Anglia, Cambridgeshire (formacja Oxford Clay, ogniwo Peterborough)
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 ok. 165-164 Ma środkowa jura (środkowy kelowej)
Systematyka	Dinosauria Ornithischia Ornithopoda Iguanodontia Dryomorpha Dryosauridae
Rekonstrukcja. Autor: Danny Cicchetti [2]

Wstęp

Callovosaurus to rodzaj niewielkiego roślinożernego dinozaura, żyjącego w środkowej jurze na terenach dzisiejszej Aglii. Znany jest z pojedynczej kości i przez lata uważano go za wątpliwy rodzaj dinozaura. Ostatnie badania wskazują jednak, że był to ważny przedstawiciel rodziny Dryosauridae.

Etymologia

Nazwa Callovosaurus pochodzi od keloweju – piętra środkowej jury oraz greckiego słowa sauruos („gad”, „jaszczur”).

Materiał kopalny

Holotyp (BMNH R1993) to lewa kość udowa.

Do Callovosaurus może też należeć lewa kość piszczelowa.

Holotypowa kość udowa. Źródło: Lydekker, 1889. [1].

Historia taksonu

Callovosaurus został opisany w 1889 r. przez Lydekkera jako kolejny gatunek kamptozaura - C. leedsi. Dopiero w 1980 r. Peter Galton przeniósł go do osobnego rodzaju. Różni badacze klasyfikowali go jako przedstawiciela rodzin Hypsilophodontidae (obecnie uznawanej za parafiletyczną), Iguanodontidae czy Camptosauridae. Z powodu fragmentaryczności materiału kopalnego, często bywał uznawany za nomen dubium. W 2007 r. Ruiz-Omeñaca i współpracownicy stwierdzili, że kość udowej kelowozaura wykazuje cechy typowe dla driozaurydów. Jednocześnie jest ona odróżnialna od Dryosaurus i Valdosaurus. Callovosaurus byłby więc ważnym rodzajem i najstarszym przedstawicielem Dryosauridae. Przynależność omawianego dinozaura do tego kladu potwierdziła też m.in. analiza McDonalda (2012) czy Boyda (2015).

Spis gatunków

Callovosaurus	Galton, 1980
C. leedsi	(Lydekker, 1889) Galton, 1980
= Camptosaurus leedsi	Lydekker, 1889

Bibliografia

Benson, R. B. J., Campione, N. E., Carrano, M. T., Mannion, P. D., Sullivan, C., Upchurch, P. & Evans, D. C. (2014) "Rates of Dinosaur Body Mass Evolution Indicate 170 Million Years of Sustained Ecological Innovation on the Avian Stem Lineage" PLoS Biology, 12(5), e1001853. doi:10.1371/journal.pbio.1001853.

Boyd, C.A. (2015). "The systematic relationships and biogeographic history of ornithischian dinosaurs". „PeerJ”. 3, s. e1523, 2015. DOI: 10.7717/peerj.1523.

Lydekker, R. (1889). "On the remains and affinities of five genera of Mesozoic reptiles". Quarterly Journal of the Geological Society of London. 45 (1–4): 41–59. doi:10.1144/GSL.JGS.1889.045.01-04.04

McDonald, A.T. (2012). “Phylogeny of basal iguanodonts (Dinosauria: Ornithischia): an update.” PLoS One. 7(5):e36745. doi:10.1371/journal.pone.0036745.

Ruiz-Omeñaca, J.I., Pereda Suberbiola, X., Galton, P.M.. (2007). "Callovosaurus leedsi, the earliest dryosaurid dinosaur (Ornithischia: Euornithopoda) from the Middle Jurassic of England". W: Carpenter, K. “Horns and Beaks: Ceratopsian and Ornithopod Dinosaurs.” Indiana University Press. 3–16