Isisaurus: Różnice pomiędzy wersjami
m |
|||
| (Nie pokazano 1 pośredniej wersji utworzonej przez tego samego użytkownika) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| + | Do sprawdzenia. | ||
| + | |||
{{DISPLAYTITLE:''Isisaurus''}} | {{DISPLAYTITLE:''Isisaurus''}} | ||
<small> | <small> | ||
| Linia 77: | Linia 79: | ||
| colspan=2 | | | colspan=2 | | ||
<display_points type="terrain" zoom=4> | <display_points type="terrain" zoom=4> | ||
| − | 21.2° N, 80.4° E | + | 21.2° N, 80.4° E~wzgórze Dongargaon |
| − | 29.8° N, 69.5° E | + | 29.8° N, 69.5° E~Darwaza-Gumbrak |
| − | 29.7° N, 69.4° E | + | 29.7° N, 69.4° E~Bor, Alam i Kinwa Kali Kakor oraz Mari Bohri |
</display_points> | </display_points> | ||
|} | |} | ||
| Linia 165: | Linia 167: | ||
[[Kategoria:Kreda]] | [[Kategoria:Kreda]] | ||
[[Kategoria:Mastrycht]] | [[Kategoria:Mastrycht]] | ||
| + | [[Kategoria:Do sprawdzenia]] | ||
Aktualna wersja na dzień 22:02, 31 mar 2024
Do sprawdzenia.
| Autorzy: | Korekta: |
| Maciej Ziegler | Marcin Szermański |
| Isisaurus (isizaur) | |
|---|---|
| Długość: | ok. 18 m |
| Masa: | ok. 14 t |
| Miejsce występowania: | Indie - Maharasztra
i Pakistan - Beludżystan |
| Czas występowania | 71-66 Ma |
| Systematyka | Dinosauria
?? Opisthocoelicaudiinae / ?? Saltasaurinae |
Autor: Andrey Atuchin [1] | |
| Mapa znalezisk: | |
|
Wczytywanie mapy…
| |
Wstęp
Isisaurus to tytanozaur żyjący pod koniec ery dinozaurów na terenie dzisiejszych Indii i Pakistanu. Początkowo został opisany jako kolejny gatunek Titanosaurus - T. colberti.
Koprolity zawierające części różnych drzew w tym owoce, znalezione w formacji Lameta są przypisywane temu rodzajowi, lecz zapewne mogły równie dobrze pochodzić od Jainosaurus.
Materiał kopalny
Isisaurus jest znany z dość dobrego materiału kostnego (w porównaniu do innych tytanozaurów).
Holotyp (ISIR 335) to 9 kręgów szyjnych, siedem piersiowych, 14 niekompletnych i prawie kompletnych żeber, kość krzyżowa, 16 kręgów ogonowych, 9 szewronów, lewa łopatka i kości: krucza, ramienna, łokciowa, obie kości biodrowe i łonowe i prawa kość kulszowa.
Do tego rodzaju prawdopodobnie należą też puszki mózgowe znalezione w Dongargaon (centralne Indie) - ISI R199, Gujarat (zachodnie Indie) - ISI R467 i bogaty materiał z Beludżystanu (zachodni Pakistan) opisany pod nazwą Marisaurus jeffi. Holotyp tego ostatniego pochodzi ze stanowiska Mari Bohri i składa się z jednego dwuwklęsłego pierwszego kręgu ogonowego i pięciu innych fragmentarycznych ogonowych. Całość tworzyła jedno nagromadzenie i mogła pochodzić od jednego osobnika. Oprócz nich, marizaurowi przypisywano kości ze stanowisk Bor Kali Kakor, Top Kinwa Kali Kakor, Alam Kali Kakor i Darwaza-Bumbrak. Wszystkie one leżą na terytorium Beludżystanu. Malkani zidentyfikował te kości jako częściowo zachowane dwie czaszki, kilkadziesiąt kręgów z różnych części kręgosłupa (mniej lub bardziej kompletnych), cztery kości udowe, bliższa część piszczeli i kości promieniowej, para dalszych części piszczeli, siedem niekompletnych łopatek, dwa mostki, kawałki kości biodrowych, diapofyza, kości śródręcza i śródstopia, trzy części kości łokciowych i kulszowej, kawałki kości ramieniowej i mostka, kości krucze, bliższa i dalsza część kości łonowej, pazury, dalsza część żebra grzbietowego i kilka szyjnych. Do tego zwierzęcia Malkani przypisał także dwie osteodermy.
Budowa
Isizaur miał prawdopodobnie dość krótką szyję (podobnie jak dikreozaurydy z grupy diplodokoidów), gdyż wysokość jego kręgów szyjnych była około dwa razy większa niż ich długość. Interesującą cechą jest stosunek długości kości ramieniowej do łokciowej - długość tej pierwszej wynosi 148 cm a drugiej 80 cm.
Etymologia
Isisaurus został nazwany na cześć Indyjskiego Instytutu Statystycznego (Indian Statistical Institute - w skrócie ISI). Epitet gatunkowy honoruje prof. Edwina H. Colberta - czołowego propagatora dinozaurów.
Pozycja filogenetyczna
Jak cała filogeneza tytanozaurów, także pozycja isizaura wśród nich jest niepewna, choć większość analiz wskazuje na bliskie związki z linią ewolucyjną saltazaura.
Analiza filogenetyczna przeprowadzona przez Hocknulla i współpracowników (2009 - na podstawie matrycy Wilsona, 2002 zmienionej przez Canudo et al., 2008) wykazała, że Isisaurus jest taksonem siostrzanym kladu <Diamantinasaurus & Saltasauridae. W analizach Harrisa i Dodsona (2004), Wilsona (2002), Curry Rogers i Forstera (2001) isizaur okazał się siostrznym taksonem Saltasauridae. Według badań Calvo i Gonzaleza Riga'i (2003) oraz Gonzaleza Riga'i (2003) jest bazalnym przedstawicielem Lithostrotia - podobnie Upchurch et al. (2004). Z kolei analiza Curry Rogers (2001) wykazała, że należał do Opisthocoelicaudiinae - w tym badaniu siostrzanego taksonu kladu <Saltasaurinae (sensu Sereno, 1998) & Nemegtosauridae. Natomiast u analizie Carballido i in. (2011) to przedstawiciel Saltasaurinae.
Spis gatunków
| Isisaurus | Wilson i Upchurch, 2003 |
| = "Marisaurus" | Malkani, 2003 |
| = Marisaurus | Malkani, 2006 |
| I. colberti | (Jain i Bandyopadhyay, 1997) Wilson i Upchurch, 2003 |
| = Titanosaurus colberti | Jain i Bandyopadhyay, 1997 |
| = "Marisaurus jeffi" | Malkani, 2004 |
| = Marisaurus jeffi | Malkani, 2006 |
Bibliografia
Carballido, J.L., Rauhut, O.W.M., Pol, D., Salgado, L. 2011. Osteology and phylogenetic relationships of Tehuelchesaurus benitezii (Dinosauria, Sauropoda) from the Upper Jurassic of Patagonia. Zoological Journal of the Linnean Society of London, t. 163, str. 605–662. DOI: 10.1111/j.1096-3642.2011.00723.x
Harris, J.D., Dodson, P. 2004. A new diplodocoid sauropod dinosaur from the Upper Jurassic Morrison Formation of Montana, USA. Acta Palaeontologica Polonica, t. 49, nr 2, str. 197–210.
Hocknull, S.A., White, M.A., Tischler, T.R., Cook, A.G., Calleja, N.D., Sloan, T., Elliott, D.A. 2009. New Mid-Cretaceous (Latest Albian) Dinosaurs from Winton, Queensland, Australia. PLoS ONE, t. 4, nr 7, nr art. e6190. doi:10.1371/journal.pone.0006190
Jain, S.L., Bandyopadhyay, S. 1997. New Titanosaurid (Dinosauria: Sauropoda) from the Late Cretaceous of Central India. Journal of Vertebrate Paleontology, t. 17, nr 1, str. 114-136.
Malkani, M.S. 2006. Biodiversity of saurischian dinosaurs from the latest Cretaceous Park of Pakistan. Journal of Applied and Emerging Sciences, t. 1, nr 2, str. 108-140.
Malkani, M.S. 2008. Articulated partial skull, and its associated axial and limb elements of Marisaurus (Balochisauridae, Titanosauria, Sauropoda) discovered from the latest Cretaceous Sulaiman basin of Pakistan. Sindh University Research Journal, t. 40, nr 2, str. 55-78.
Malkani, M.S. 2010. Osteoderms of Pakisauridae and Balochisauridae (Titanosauria, Sauropoda, Dinosauria) in Pakistan. Journal of Earth Science, t. 21, nr 1, str. 198-203.
Wilson, J.A. 2006. An overview of titanosaur evolution and phylogeny. W: Actas de las III Jornadas sobre Dinosaurios y su Entorno, Burgos, str. 169–190.
Wilson, J.A., Malkani, M.S., Gingerich, P.D. 2005. A sauropod braincase from the Pab Formation (Upper Cretaceous, Maastrichtian) of Balochistan, Pakistan. Gondwana Geological Magazine, t. 8, str. 101-109.
Wilson, J.A., Upchurch, P. 2003. A revision of Titanosaurus (Dinosauria – Sauropoda), the first ‘Gondwanan’ dinosaur genus. Journal of Systematic Palaeontology, t. 1, str. 125–160.
Wilson, J.A., D'Emic, M., Rogers, C.A.C., Mohabey, D.M., Sen, S. 2009. Reassessment of sauropod dinosaur Jainosaurus (="Antarctosaurus") septentrionalis from the Upper Cretaceous of India. Contributions from the Museum of Paleontology, University of Michigan, t. 32, nr 2, str. 17-40.
