Bonapartenykus

Do sprawdzenia.

Autor:	Korekta:
Dawid Mazurek Dawid Mika	Maciej Ziegler

---

Bonapartenykus (bonapartenyk)
Długość:	ok. 2,5 m (osobnik holotypowy)
Masa:	ok. 45 kg (osobnik holotypowy)
Miejsce występowania:	Argentyna - Río Negro, północno-zachodnia Patagonia, Salitral Ojo de Agua (górna cześć formacji Allen)
Czas występowania	późna kreda (kampan-mastrycht)
Systematyka	Dinosauria Saurischia Theropoda Tetanurae Coelurosauria Alvarezsauroidea Alvarezsauridae
Ryc. 1. Rekonstrukcja pary bonapartenyków opiekujących się gniazdem. © Gabriel Lio, 2012.
Mapa znalezisk:
Wczytywanie mapy… {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"auto","height":"350px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","visitedicon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"wmsoverlay":false,"copycoords":false,"static":false,"zoom":3,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"overlaylayers":[],"resizable":false,"enablefullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"markercluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","locations":[{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003Eformacja \u003Ca href=\"/index.php?title=Allen\u0026amp;action=edit\u0026amp;redlink=1\" class=\"new\" title=\"Allen (strona nie istnieje)\"\u003EAllen\u003C/a\u003E, prowincja R\u00edo Negro, \u003Ca href=\"/wiki/Argentyna\" class=\"mw-redirect\" title=\"Argentyna\"\u003EArgentyna\u003C/a\u003E|\u003Csmall\u003E\u003Ci\u003E\u003Ca class=\"mw-selflink selflink\"\u003EBonapartenykus\u003C/a\u003E ultimus\u003C/i\u003E - \u003Cb\u003EMPCA, 1290\u003C/b\u003E (\u003Ca href=\"/wiki/Holotyp\" title=\"Holotyp\"\u003Eholotyp\u003C/a\u003E); MGPIFD-GR 166 i MGPIFD-GR 184.\u003Cbr\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Chr /\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003C/div\u003E","title":"formacja Allen, prowincja R\u00edo Negro, Argentyna|Bonapartenykus ultimus - MPCA, 1290 (holotyp); MGPIFD-GR 166 i MGPIFD-GR 184.\n","link":"","lat":-39.3107313000000004876710590906441211700439453125,"lon":-65.7635561000000024023393052630126476287841796875,"icon":""}],"imageoverlays":null}

Wstęp

Bonapartenyk (Bonapartenykus) to niewielki teropod, który żył w późnej kredzie na obszarze Ameryki Południowej. Jedyny znany gatunek to Bonapartenykus ultimus - nazwa rodzajowa honoruje paleontologa argentyńskiego, José Bonaparte, łącząc jego nazwisko z łacińskim onykus (pazur), zaś epitet gatunkowy odnosi się do geologicznie wyjątkowo młodego wystąpienia alwarezaurydów w Ameryce Południowej.

Materiał kopalny

Holotyp (MPCA 1290) – prawie artykułowany, lecz źle zachowany niekompletny szkielet zawierający: niekompletny kręg z środkowej części grzbietu, prawie kompletną lewą kość łopatkowo-kruczą, niekompletną prawą kość łopatkowo-kruczą, niekompletna prawą kość piszczelową i udową, lewą kość łonową artykulowaną z niekompletną łonową szypułą kości biodrowej i przednim blade lewej kości biodrowej. W odległości >20 cm od okazu znaleziono dwa niekompletne jajka, dla których utworzono ootakson oo. Arriagadoolithus patagoniensis (oznaczającą "skamieniałe jajo Beto Arriagada" – właściciela obszaru, na którym znaleziono skamieniałości – z Patagonii").

Materiał przypisany - MGPIFD-GR 166 i MGPIFD-GR 184 (prawdopodobnie pochodzące od tego samego osobnika) zawierają: niekompletny blade lewej łopatki, niekompletną lewą kość kruczą, tylną cześć kości łonowej, cztery kręgi szyjne oraz pojedynczy krąg ogonowy. Również odkryta w pobliżu prawa kość udowa (MGPIFD-GR 177) początkowo przypisana do Iguanodontia, zdaje się przynależeć do bonapartenyka.

Paleoekologia

Z tej samej okolicy, co Bonapartenykus znane są skamieniałości wielu różnych nieptasich dinozaurów, w tym innych teropodów (Austroraptor, abelizaurydów, bliżej nieokreślonych tetanurów i prawdopodobnie celurozaurów), a także hadrozaurydów, ankylozaurów i zauropodów.

W pobliżu miejsca odkrycia szczątków bonapartenyka natknięto się na kości innego dużego plezjomorficznego alwarezzauryda. Część z nich została później przypisana do B. ultimus, inne jednak wyraźnie morfologicznie różnią się od niego. Sugeruje to, że w tym samym miejscu i czasie koegzystowały dwa alwarezzaurydy.

Spis gatunków

Bonapartenykus	Agnolín, Powell, Novas i Kundrát, 2012
B. ultimus	Agnolin, Powell, Novas i Kundrát, 2012

Bibliografia

Agnolín, F.L., Powell, J.E., Novas, F.E. i Kundrát, M. (2012) New alvarezsaurid (Dinosauria, Theropoda) from uppermost Cretaceous of north-western Patagonia with associated eggs. Cretaceous Research 35, 33–56. doi:10.1016/j.cretres.2011.11.014