Quilmesaurus: Różnice pomiędzy wersjami
m |
m |
||
| (Nie pokazano 7 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | + | Do sprawdzenia (zwłaszcza ważność). | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | | <small> późna [[kreda]] (późny [[kampan]]) <small> | + | {{DISPLAYTITLE:''Quilmesaurus''}} |
| − | | | + | {{Opis |
| − | + | |Autor = [[Kamil Kamiński]], [[Tomasz Sokołowski]] | |
| − | + | |Korekta = [[Maciej Ziegler]], [[Krzysztof Lichota]] | |
| + | |nazwa = ''Quilmesaurus'' (kwilmezaur) | ||
| + | |długość = 5-8 m <small>(zob. [[Abelisauridae#Wymiary]])</small> | ||
| + | |wysokość = | ||
| + | |masa = | ||
| + | |dieta = | ||
| + | |miejsce = [[Argentyna]]<br><small>Rio Negro<br>[[formacja]] [[Allen]]</small> | ||
| + | |czas = {{Występowanie|75|72}}<small> późna [[kreda]] (późny [[kampan]]) <small> | ||
| + | |systematyka = [[Dinosauria]] | ||
[[Theropoda]] | [[Theropoda]] | ||
| Linia 37: | Linia 21: | ||
[[Abelisauroidea]] | [[Abelisauroidea]] | ||
| − | + | [[Abelisauridae]]<ref>Coria i in. (2006) podważają przynależność do Abelisauridae.</ref> | |
| − | + | <small> | |
| + | [[Carnotaurinae]] | ||
| − | [[Furileusauria]] | + | [[Furileusauria]]</small><ref>Systematyka za [[Ceratosauria#Longrich_i_in..2C_2017|Longrich i in., 2017]]. Alternatywna systematyka to:<br> |
1) [[Brachyrostra]]: [[Furileusauria]] ([[Ceratosauria#Tortosa_i_in..2C_2014|Tortosa i in., 2014]] i [[Ceratosauria#Filippi_i_in..2C_2016|Filippi i in., 2016]]);<br> | 1) [[Brachyrostra]]: [[Furileusauria]] ([[Ceratosauria#Tortosa_i_in..2C_2014|Tortosa i in., 2014]] i [[Ceratosauria#Filippi_i_in..2C_2016|Filippi i in., 2016]]);<br> | ||
2) [[Neoceratosauria]]: [[Abelisauroidea]]: [[Carnotaurinae]]: [[Brachyrostra]] ([[Ceratosauria#Wang_i_in..2C_2017|Wang i in., 2017]]).</ref> | 2) [[Neoceratosauria]]: [[Abelisauroidea]]: [[Carnotaurinae]]: [[Brachyrostra]] ([[Ceratosauria#Wang_i_in..2C_2017|Wang i in., 2017]]).</ref> | ||
| − | | | + | |grafika = Quilmesaurus and limenavis by alexanderlovegrove.jpg |
| − | + | |podpis = Rekonstrukcja ''Quilmesaurus'' próbującego schwytać ptaka ''[[Limenavis]]''. <br> | |
| − | + | Autor: Alexander Lovegrove. [http://alexanderlovegrove.deviantart.com/art/Quilmesaurus-and-Limenavis-544726091]. | |
| − | + | |PorównanieGrupa = Abelisauridae | |
| − | Autor: Alexander Lovegrove. [http://alexanderlovegrove.deviantart.com/art/Quilmesaurus-and-Limenavis-544726091]. | + | |PorównanieDługość = 8 |
| − | | | + | |mapa = |
| − | |} | + | }} |
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
''Quilmesaurus'' to rodzaj mięsożernego teropoda, który żył w późnej kredzie na terenach obecnej argentyńskiej prowincji Rio Negro. Znany jest z zaledwie dwóch kości kończyny tylnej. | ''Quilmesaurus'' to rodzaj mięsożernego teropoda, który żył w późnej kredzie na terenach obecnej argentyńskiej prowincji Rio Negro. Znany jest z zaledwie dwóch kości kończyny tylnej. | ||
| Linia 61: | Linia 46: | ||
==Historia i ważność taksonu== | ==Historia i ważność taksonu== | ||
| − | Szczątki ''Quilmesaurus'' zostały odkryte w piaskowcowych osadach formacji Rio Colorado (lub Allen) pod koniec lat 80. XX wieku przez naukowców z Uniwersytetu Narodowego w Tucumán. Dinozaur ten został nazwany w 2001 r. przez znanego argentyńskiego paleontologa [[Rodolfo Coria|Rodolfo Corię]]. Opisał on kwilmezaura jako teropoda o bliżej nieokreślonej pozycji systematycznej, sugerując, że mógł to być bazalny przedstawiciel [[Tetanurea]]. Później jednak Juarez Valieri i in. (2004) zwrócili uwagę na cechy wskazujące na przynależność do abelizaurydów (dobrze rozwinięte dystalne rozszerzenie grzebienia knemialnego (ang. ''cnemial crest'') kości piszczelowej i asymetryczny dalszy koniec tej kości) oraz | + | Szczątki ''Quilmesaurus'' zostały odkryte w piaskowcowych osadach formacji Rio Colorado (lub Allen) pod koniec lat 80. XX wieku przez naukowców z Uniwersytetu Narodowego w Tucumán. Dinozaur ten został nazwany w 2001 r. przez znanego argentyńskiego paleontologa [[Rodolfo Coria|Rodolfo Corię]]. Opisał on kwilmezaura jako teropoda o bliżej nieokreślonej pozycji systematycznej, sugerując, że mógł to być bazalny przedstawiciel [[Tetanurea]]. Później jednak Juarez Valieri i in. (2004) zwrócili uwagę na cechy wskazujące na przynależność do abelizaurydów (dobrze rozwinięte dystalne rozszerzenie grzebienia knemialnego (ang. ''cnemial crest'') kości piszczelowej i asymetryczny dalszy koniec tej kości) oraz kladu Carnotaurinae. Nie mogąc wskazać żadnej [[autapomorfia|autapomorfii]], autorzy ci uznali go za ''[[nomen vanum]]''. W 2008 r. [[Matthew Carrano|Carrano]] i [[Scott Sampson|Sampson]] stwierdzili, że był to abelizauroid, prawdopodobnie należący do [[Abelisauridae]] (ze względu na znaczne rozmiary). W 2016 r. Filippi nazwali nowy klad południowoamerykańskich abelizaurydów – Furileusauria, a ''Quilmesaurus'' miałby być jego bazalnym przedstawicielem. |
| + | |||
| + | ==Patologie== | ||
| + | Mikrostruktura kości piszczelowej ''Quilmesaurus'' wykazuje wyraźne różnice w zewnętrznej części warstwy korowej. Prawdopodobnie jest to oznaka patologicznej zmiany, jednak jej przyczyna jest nieznana. Co ciekawe, na kości nie są widoczne żadne zewnętrzne oznaki urazu bądź choroby (Baiano i in., 2024). | ||
==Paleoekologia== | ==Paleoekologia== | ||
| Linia 70: | Linia 58: | ||
| {{V|''Quilmesaurus''}} | | {{V|''Quilmesaurus''}} | ||
| {{Kpt|[[Rodolfo Coria|Coria]]}}, [[2001]] | | {{Kpt|[[Rodolfo Coria|Coria]]}}, [[2001]] | ||
| + | | ''[[nomen dubium]]''? | ||
|- | |- | ||
| {{V|''Q. curriei''}} | | {{V|''Q. curriei''}} | ||
| {{Kpt|[[Rodolfo Coria|Coria]]}}, [[2001]] | | {{Kpt|[[Rodolfo Coria|Coria]]}}, [[2001]] | ||
| + | | ''[[nomen dubium]]''? | ||
|} | |} | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
| − | <small>Carrano, M.T. & Sampson, S.D. (2008) "The phylogeny of Ceratosauria (Dinosauria: Theropoda)" Journal of Systematic Palaeontology, 6, 182-236.7. | + | <small>Baiano, M.A., Cerda, I.A., Bertozzo, F. & Pol, D. (2024) "New information on paleopathologies in non-avian theropod dinosaurs: a case study on South American abelisaurids." BMC Ecol Evo 24, 6. [[https://doi.org/10.1186/s12862-023-02187-x]]. |
| + | |||
| + | Carrano, M.T. & Sampson, S.D. (2008) "The phylogeny of Ceratosauria (Dinosauria: Theropoda)" Journal of Systematic Palaeontology, 6, 182-236.7. | ||
Coria, R.A. (2001). "A new theropod from the Late Cretaceous of Patagonia". W: Tanke, Darren H.; Carpenter, Kenneth. Mesozoic Vertebrate Life. Life of the Past. Indiana University Press. 3–9 | Coria, R.A. (2001). "A new theropod from the Late Cretaceous of Patagonia". W: Tanke, Darren H.; Carpenter, Kenneth. Mesozoic Vertebrate Life. Life of the Past. Indiana University Press. 3–9 | ||
| Linia 85: | Linia 77: | ||
<references/></small> | <references/></small> | ||
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria:Nomen dubium]] |
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria:Do sprawdzenia]] |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
Aktualna wersja na dzień 11:58, 26 cze 2024
Do sprawdzenia (zwłaszcza ważność).
| Autor: | Kamil Kamiński, Tomasz Sokołowski |
| Korekta: | Maciej Ziegler, Krzysztof Lichota |
| Quilmesaurus (kwilmezaur) | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Długość | 5-8 m (zob. Abelisauridae#Wymiary) | ||||
| Miejsce | Argentyna Rio Negro formacja Allen | ||||
| Czas | późna kreda (późny kampan) | ||||
| Systematyka | Dinosauria | ||||
 Rekonstrukcja Quilmesaurus próbującego schwytać ptaka Limenavis. Autor: Alexander Lovegrove. [1].
Porównanie wielkości Quilmesaurus i człowieka. | |||||
Wstęp
Quilmesaurus to rodzaj mięsożernego teropoda, który żył w późnej kredzie na terenach obecnej argentyńskiej prowincji Rio Negro. Znany jest z zaledwie dwóch kości kończyny tylnej.
Materiał kopalny
Holotyp (MPCA-PV-100) to dalszą część kości udowej i kompletną kość piszczelową. Szczątki te znajdują się w Prowincjonalnym Muzeum Carlosa Ameghino.
Etymologia
Nazwa Quilmesaurus pochodzi od miasta Quilme, leżącego nieopodal Buenos Aires. Zaś epitet gatunkowy curriei został nadany na cześć kanadyjskiego paleontologa - Phillipa J. Currie - znawcy dużych teropodów.
Historia i ważność taksonu
Szczątki Quilmesaurus zostały odkryte w piaskowcowych osadach formacji Rio Colorado (lub Allen) pod koniec lat 80. XX wieku przez naukowców z Uniwersytetu Narodowego w Tucumán. Dinozaur ten został nazwany w 2001 r. przez znanego argentyńskiego paleontologa Rodolfo Corię. Opisał on kwilmezaura jako teropoda o bliżej nieokreślonej pozycji systematycznej, sugerując, że mógł to być bazalny przedstawiciel Tetanurea. Później jednak Juarez Valieri i in. (2004) zwrócili uwagę na cechy wskazujące na przynależność do abelizaurydów (dobrze rozwinięte dystalne rozszerzenie grzebienia knemialnego (ang. cnemial crest) kości piszczelowej i asymetryczny dalszy koniec tej kości) oraz kladu Carnotaurinae. Nie mogąc wskazać żadnej autapomorfii, autorzy ci uznali go za nomen vanum. W 2008 r. Carrano i Sampson stwierdzili, że był to abelizauroid, prawdopodobnie należący do Abelisauridae (ze względu na znaczne rozmiary). W 2016 r. Filippi nazwali nowy klad południowoamerykańskich abelizaurydów – Furileusauria, a Quilmesaurus miałby być jego bazalnym przedstawicielem.
Patologie
Mikrostruktura kości piszczelowej Quilmesaurus wykazuje wyraźne różnice w zewnętrznej części warstwy korowej. Prawdopodobnie jest to oznaka patologicznej zmiany, jednak jej przyczyna jest nieznana. Co ciekawe, na kości nie są widoczne żadne zewnętrzne oznaki urazu bądź choroby (Baiano i in., 2024).
Paleoekologia
Quilmesaurus prawdopodobnie polował na mniejsze zauropody, takie jak Aeolosaurus i Rocasaurus oraz na przedstawicieli Neornithischia, jak np. Lapampasaurus. Jego rywalem mógł być duży unenlagin Austroraptor. Oprócz dinozaurów w środowisku kwilmezaura żyły też ssaki, ptaki i pterozaury.
Spis gatunków
| Quilmesaurus | Coria, 2001 | nomen dubium? |
| Q. curriei | Coria, 2001 | nomen dubium? |
Bibliografia
Baiano, M.A., Cerda, I.A., Bertozzo, F. & Pol, D. (2024) "New information on paleopathologies in non-avian theropod dinosaurs: a case study on South American abelisaurids." BMC Ecol Evo 24, 6. [[2]].
Carrano, M.T. & Sampson, S.D. (2008) "The phylogeny of Ceratosauria (Dinosauria: Theropoda)" Journal of Systematic Palaeontology, 6, 182-236.7.
Coria, R.A. (2001). "A new theropod from the Late Cretaceous of Patagonia". W: Tanke, Darren H.; Carpenter, Kenneth. Mesozoic Vertebrate Life. Life of the Past. Indiana University Press. 3–9
Filippi, L.S., Méndez, A.H., Juarez Válieri, R.D. & Garrido, A.C. (2016) "A new brachyrostran with hypertrophied axial structures reveals an unexpected radiation of latest Cretaceous abelisaurids" Cretaceous Research, 61, 209-219. doi:10.1016/j.cretres.2015.12.018
Juárez Valieri, R.D., Fiorelli, L.E., Cruz, L.E. (2004) “Quilmesaurus curriei Coria, 2001. Su validez taxonómica y relaciones filogenéticas”. XX Jornadas Argentinas de Paleontología de Vertebrados (La Plata), Resúmenes: 36-37.
- ↑ Coria i in. (2006) podważają przynależność do Abelisauridae.
- ↑ Systematyka za Longrich i in., 2017. Alternatywna systematyka to:
1) Brachyrostra: Furileusauria (Tortosa i in., 2014 i Filippi i in., 2016);
2) Neoceratosauria: Abelisauroidea: Carnotaurinae: Brachyrostra (Wang i in., 2017).
