Amtocephale: Różnice pomiędzy wersjami
(Utworzył nową stronę „<small> {| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | Autor: | Korekta: |- | Marcin Szermański | Maciej Ziegler Tomasz Singer [[Jakub Starzyńs...”) |
|||
| (Nie pokazano 6 wersji utworzonych przez 5 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | + | {{DISPLAYTITLE:''Amtocephale''}} | |
| − | { | + | {{Opis |
| − | | Autor | + | |Autor = [[Marcin Szermański]] |
| − | + | |Korekta = [[Maciej Ziegler]],[[Tomasz Singer]], [[Jakub Starzyński]], [[Kamil Kamiński]], [[Paweł Konarzewski]] | |
| − | + | |nazwa = Amtocephale'' (amtocefal) | |
| − | + | |długość = | |
| − | | [[Maciej Ziegler]] | + | |wysokość = |
| − | [[Tomasz Singer]] | + | |masa = |
| − | + | |dieta = roślinożerny | |
| − | [[Jakub Starzyński]] | + | |miejsce = [[Mongolia]] - Ajmak wschodniogobijski |
| − | | | + | <small>([[formacja]] [[Bayan Shireh]])</small> |
| − | + | |czas = {{Występowanie|96|90}} | |
| − | + | ok. 96-90 [[Ma]] <ref>Kurumada, Y., Aoki, S., Aoki, K., Kato, D., Saneyoshi, M., Tsogtbaatar, K., ... & Ishigaki, S. (2020). "Calcite U–Pb age of the Cretaceous vertebrate‐bearing Bayn Shire Formation in the Eastern Gobi Desert of Mongolia: Usefulness of caliche for age determination". Terra Nova, 32(4), 246-252.</ref><br> | |
| − | + | <small>[[późna kreda]] ([[cenoman]] - [[turon]])</small> | |
| − | + | |systematyka = [[Dinosauria]] | |
| − | |||
| − | |||
| − | | | ||
| − | |||
| − | | | ||
| − | |||
| − | | | ||
| − | |||
| − | | | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | | [[Mongolia]] | ||
| − | |||
| − | <small>([[formacja | ||
| − | |- | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | <small> | ||
| − | | | ||
| − | |||
| − | |||
[[Ornithischia]] | [[Ornithischia]] | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
[[Pachycephalosauria]] | [[Pachycephalosauria]] | ||
[[Pachycephalosauridae]] | [[Pachycephalosauridae]] | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | [[Pachycephalosaurinae]] | ||
| + | |PorównanieGrupa = | ||
| + | |PorównanieDługość = | ||
| + | |grafika = Amtocephale LM.png | ||
| + | |podpis = Rekonstrukcja głowy ''Amtocephale''. Autor: Levi bernardo [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Amtocephale_LM.png] | ||
| + | |mapa = | ||
| + | }} | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| − | ''Amtocephale'' to [[rodzaj]] małego przedstawiciela pachycefalozaurów, który | + | ''Amtocephale'' to [[rodzaj]] małego przedstawiciela pachycefalozaurów, który jest - wraz z ''[[Acrotholus]]'' oraz ''[[Sinocephale]]'' - najstarszym znanym członkiem grupy [[Pachycephalosauridae]]. |
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
| Linia 61: | Linia 35: | ||
==Budowa== | ==Budowa== | ||
| − | Autorzy opisu wyróżnili 6 cech odróżniających tego dinozaura grubogłowego od ''[[Prenocephale]] brevis'' i innych pachycefalozaurydów. Cechami tymi były m.in. głębokie zagłębienia (prawdopodobnie w miejscu okien skroniowych, których brak) oraz krótka kość ciemieniowa – stosunek długości kości ciemieniowej do | + | Autorzy opisu wyróżnili 6 cech odróżniających tego dinozaura grubogłowego od ''[[Prenocephale]] brevis'' i innych pachycefalozaurydów. Cechami tymi były m.in. głębokie zagłębienia (prawdopodobnie w miejscu okien skroniowych, których brak) oraz krótka kość ciemieniowa – stosunek sumy długości kości czołowo-ciemieniowej do długości kości ciemieniowej wynosi 2,44. To więcej niż u innych pachycefalozaurydów – np. u ''[[Colepiocephale]] lambei'' wynosi 2,20, natomiast u ''[[Prenocephale]] goodwini'' jedynie 1,46. |
==Lokalizacja i pozycja systematyczna== | ==Lokalizacja i pozycja systematyczna== | ||
| − | Skamieniałe szczątki ''Amtocephale'' spoczywały w pokładach formacji Baynshire | + | Skamieniałe szczątki ''Amtocephale'' spoczywały w pokładach formacji [[Baynshire]] na terenie dzisiejszej Mongolii (południowy rejon pustyni Gobi), które są datowane na początek późnej kredy. Formacja ta jest datowana na [[cenoman]] - późny [[santon]] (jakieś 99,6-83,5 milionów lat), natomiast pozostałości amtocefala spoczywały w jej wyższych warstwach ([[turon]] – [[santon]]; jakieś 93,5-83,6 milionów lat lub sam późny [[santon]] ([[David Evans|Evans]] i in., [[2013]])). Dzięki temu jest z ''[[Acrotholus]]'' najstarszym znanym przedstawicielem [[Pachycephalosauridae]]. Wcześniej wiek formacji [[Baynshire]] datowano różnie, mieścił się on bowiem w zakresie [[cenoman]] – dolny [[kampan]] (ok. 98,5-80 [[Ma]]). Według badania Kurumadiego i in. (2020) uśredniony przedział wieku formacji Baynshire wynosi ok. 96-90 [[Ma]]. |
| − | Mimo jego starego wieku [[Watabe]] i in. ([[2011]]) umieszczają amtocefala wśród | + | Mimo jego starego wieku [[Mahito Watabe|Watabe]] i in. ([[2011]]) oraz Evans i in. ([[2013]]) umieszczają amtocefala wśród [[zaawansowany]]ch przedstawicieli pachycefalozaurydów, jak np. ''[[Prenocephale]]''. Zobacz też: [[Pachycephalosauria#Kladogramy]]. |
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| − | Nazwa | + | Nazwa [[rodzaj]]owa ''Amtocephale'' znaczy "głowa Amtgai" – miejsca, gdzie odnaleziono jego skamieniałości. Epitet [[gatunek|gatunkowy]] ''gobiensis'' odnosi się do pustyni Gobi. |
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
| − | + | |{{V| ''Amtocephale''}} | |
| − | | [[Watabe]], [[Tsogtbaatar]] i [[Sullivan]], [[2011]] | + | | {{Kpt|[[Mahito Watabe|Watabe]]}}, {{Kpt|[[Khishigjaw Tsogtbaatar|Tsogtbaatar]]}} i {{Kpt|[[Robert Sullivan|Sullivan]]}}, [[2011]] |
|- | |- | ||
| − | + | |{{V| ''A. gobiensis''}} | |
| − | | | + | | {{Kpt|Watabe, Tsogtbaatar}} i {{Kpt|Sullivan}}, 2011 |
|} | |} | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
<small> | <small> | ||
| − | + | Evans D.C., Schott R.K., Larson D.W., Brown C.M. & Ryan M.J. (2013) "The oldest North American pachycephalosaurid and the hidden diversity of small-bodied ornithischian dinosaurs" Nature Communications 4:1828. [[DOI: 10.1038/ncomms2749]] | |
| − | </small> | + | |
| + | Watabe, M., Tsogtbaatar, K. & Sullivan, R.M. (2011) "A new pachycephalosaurid from the Baynshire Formation (Cenomanian-late Santonian), Gobi Desert, Mongolia". Fossil Record 3. New Mexico Museum of Natural History and Science, Bulletin 53: 489–497. [http://www.robertmsullivanphd.com/uploads/174.Watabe_et_al__Mongolian_pachy_.pdf] | ||
| + | <references/></small> | ||
[[Kategoria:Dinosauria]] | [[Kategoria:Dinosauria]] | ||
| Linia 92: | Linia 68: | ||
[[Kategoria:Mezozoik]] | [[Kategoria:Mezozoik]] | ||
[[Kategoria:Kreda]] | [[Kategoria:Kreda]] | ||
| + | [[Kategoria:Cenoman]] | ||
[[Kategoria:Turon]] | [[Kategoria:Turon]] | ||
| − | |||
Aktualna wersja na dzień 21:16, 21 lip 2024
| Autor: | Marcin Szermański |
| Korekta: | Maciej Ziegler,Tomasz Singer, Jakub Starzyński, Kamil Kamiński, Paweł Konarzewski |
| Amtocephale (amtocefal) | |
|---|---|
| Dieta | roślinożerny |
| Miejsce | Mongolia - Ajmak wschodniogobijski |
| Czas |
ok. 96-90 Ma [1] |
| Systematyka | Dinosauria |
 Rekonstrukcja głowy Amtocephale. Autor: Levi bernardo [1] | |
Wstęp
Amtocephale to rodzaj małego przedstawiciela pachycefalozaurów, który jest - wraz z Acrotholus oraz Sinocephale - najstarszym znanym członkiem grupy Pachycephalosauridae.
Materiał kopalny
Holotyp MPC-D 100/1203 to prawie kompletna kość czołowo-ciemieniowa (frontoparietal).
Budowa
Autorzy opisu wyróżnili 6 cech odróżniających tego dinozaura grubogłowego od Prenocephale brevis i innych pachycefalozaurydów. Cechami tymi były m.in. głębokie zagłębienia (prawdopodobnie w miejscu okien skroniowych, których brak) oraz krótka kość ciemieniowa – stosunek sumy długości kości czołowo-ciemieniowej do długości kości ciemieniowej wynosi 2,44. To więcej niż u innych pachycefalozaurydów – np. u Colepiocephale lambei wynosi 2,20, natomiast u Prenocephale goodwini jedynie 1,46.
Lokalizacja i pozycja systematyczna
Skamieniałe szczątki Amtocephale spoczywały w pokładach formacji Baynshire na terenie dzisiejszej Mongolii (południowy rejon pustyni Gobi), które są datowane na początek późnej kredy. Formacja ta jest datowana na cenoman - późny santon (jakieś 99,6-83,5 milionów lat), natomiast pozostałości amtocefala spoczywały w jej wyższych warstwach (turon – santon; jakieś 93,5-83,6 milionów lat lub sam późny santon (Evans i in., 2013)). Dzięki temu jest z Acrotholus najstarszym znanym przedstawicielem Pachycephalosauridae. Wcześniej wiek formacji Baynshire datowano różnie, mieścił się on bowiem w zakresie cenoman – dolny kampan (ok. 98,5-80 Ma). Według badania Kurumadiego i in. (2020) uśredniony przedział wieku formacji Baynshire wynosi ok. 96-90 Ma.
Mimo jego starego wieku Watabe i in. (2011) oraz Evans i in. (2013) umieszczają amtocefala wśród zaawansowanych przedstawicieli pachycefalozaurydów, jak np. Prenocephale. Zobacz też: Pachycephalosauria#Kladogramy.
Etymologia
Nazwa rodzajowa Amtocephale znaczy "głowa Amtgai" – miejsca, gdzie odnaleziono jego skamieniałości. Epitet gatunkowy gobiensis odnosi się do pustyni Gobi.
Spis gatunków
| Amtocephale | Watabe, Tsogtbaatar i Sullivan, 2011 |
| A. gobiensis | Watabe, Tsogtbaatar i Sullivan, 2011 |
Bibliografia
Evans D.C., Schott R.K., Larson D.W., Brown C.M. & Ryan M.J. (2013) "The oldest North American pachycephalosaurid and the hidden diversity of small-bodied ornithischian dinosaurs" Nature Communications 4:1828. DOI: 10.1038/ncomms2749
Watabe, M., Tsogtbaatar, K. & Sullivan, R.M. (2011) "A new pachycephalosaurid from the Baynshire Formation (Cenomanian-late Santonian), Gobi Desert, Mongolia". Fossil Record 3. New Mexico Museum of Natural History and Science, Bulletin 53: 489–497. [2]
- ↑ Kurumada, Y., Aoki, S., Aoki, K., Kato, D., Saneyoshi, M., Tsogtbaatar, K., ... & Ishigaki, S. (2020). "Calcite U–Pb age of the Cretaceous vertebrate‐bearing Bayn Shire Formation in the Eastern Gobi Desert of Mongolia: Usefulness of caliche for age determination". Terra Nova, 32(4), 246-252.
![[1]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Amtocephale_LM.png){kind=link}