Amtocephale
Autor: | Marcin Szermański |
Korekta: | Maciej Ziegler,Tomasz Singer, Jakub Starzyński, Kamil Kamiński, Paweł Konarzewski |
Amtocephale (amtocefal) | |
---|---|
Dieta | roślinożerny |
Miejsce | Mongolia - Ajmak wschodniogobijski |
Czas |
ok. 96-90 Ma [1] |
Systematyka | Dinosauria |
![]() Rekonstrukcja głowy Amtocephale. Autor: Levi bernardo [1] |
Wstęp
Amtocephale to rodzaj małego przedstawiciela pachycefalozaurów, który jest - wraz z Acrotholus oraz Sinocephale - najstarszym znanym członkiem grupy Pachycephalosauridae.
Materiał kopalny
Holotyp MPC-D 100/1203 to prawie kompletna kość czołowo-ciemieniowa (frontoparietal).
Budowa
Autorzy opisu wyróżnili 6 cech odróżniających tego dinozaura grubogłowego od Prenocephale brevis i innych pachycefalozaurydów. Cechami tymi były m.in. głębokie zagłębienia (prawdopodobnie w miejscu okien skroniowych, których brak) oraz krótka kość ciemieniowa – stosunek sumy długości kości czołowo-ciemieniowej do długości kości ciemieniowej wynosi 2,44. To więcej niż u innych pachycefalozaurydów – np. u Colepiocephale lambei wynosi 2,20, natomiast u Prenocephale goodwini jedynie 1,46.
Lokalizacja i pozycja systematyczna
Skamieniałe szczątki Amtocephale spoczywały w pokładach formacji Baynshire na terenie dzisiejszej Mongolii (południowy rejon pustyni Gobi), które są datowane na początek późnej kredy. Formacja ta jest datowana na cenoman - późny santon (jakieś 99,6-83,5 milionów lat), natomiast pozostałości amtocefala spoczywały w jej wyższych warstwach (turon – santon; jakieś 93,5-83,6 milionów lat lub sam późny santon (Evans i in., 2013)). Dzięki temu jest z Acrotholus najstarszym znanym przedstawicielem Pachycephalosauridae. Wcześniej wiek formacji Baynshire datowano różnie, mieścił się on bowiem w zakresie cenoman – dolny kampan (ok. 98,5-80 Ma). Według badania Kurumadiego i in. (2020) uśredniony przedział wieku formacji Baynshire wynosi ok. 96-90 Ma.
Mimo jego starego wieku Watabe i in. (2011) oraz Evans i in. (2013) umieszczają amtocefala wśród zaawansowanych przedstawicieli pachycefalozaurydów, jak np. Prenocephale. Zobacz też: Pachycephalosauria#Kladogramy.
Etymologia
Nazwa rodzajowa Amtocephale znaczy "głowa Amtgai" – miejsca, gdzie odnaleziono jego skamieniałości. Epitet gatunkowy gobiensis odnosi się do pustyni Gobi.
Spis gatunków
Amtocephale | Watabe, Tsogtbaatar i Sullivan, 2011 |
A. gobiensis | Watabe, Tsogtbaatar i Sullivan, 2011 |
Bibliografia
Evans D.C., Schott R.K., Larson D.W., Brown C.M. & Ryan M.J. (2013) "The oldest North American pachycephalosaurid and the hidden diversity of small-bodied ornithischian dinosaurs" Nature Communications 4:1828. DOI: 10.1038/ncomms2749
Watabe, M., Tsogtbaatar, K. & Sullivan, R.M. (2011) "A new pachycephalosaurid from the Baynshire Formation (Cenomanian-late Santonian), Gobi Desert, Mongolia". Fossil Record 3. New Mexico Museum of Natural History and Science, Bulletin 53: 489–497. [2]
- Skocz do góry ↑ Kurumada, Y., Aoki, S., Aoki, K., Kato, D., Saneyoshi, M., Tsogtbaatar, K., ... & Ishigaki, S. (2020). "Calcite U–Pb age of the Cretaceous vertebrate‐bearing Bayn Shire Formation in the Eastern Gobi Desert of Mongolia: Usefulness of caliche for age determination". Terra Nova, 32(4), 246-252.