Labocania: Różnice pomiędzy wersjami

Labocania to rodzaj dużego teropoda żyjącego na terenie dzisiejszego Meksyku w późnej kredzie. Przez długi czas pozycja systematyczna tego dinozaura była niepewna, jednak w 2024 roku Nick Longrich oraz Hector Rivera-Sylva stwierdzili, iż należy do Tyrannosauridae.

Gatunki

Obecnie za ważne uważa się dwa gatunki:

L. anomala

Miejsce: Meksyk - Kalifornia Dolna (formacja La Bocana Roja)

Czas: ???? cenoman-turon / ? kampan ^[2]

Sylwetka Labocania wraz z zaznaczonymi na biało odnalezionymi elementami. Autorka: Daniela Barrera Guevara [1]

Materiał kopalny: Materiał labokanii został odkryty w roku 1970. Holotyp (LACM 20877) to (zob. rysunek): niekompletna czaszka o długości ok. 660 mm (na którą składają się: częściowa k. szczękowa, dystalna część k. kwadratowej, k. czołowa, fragmentaryczna k. zębowa oraz zęby k. przedszczękowej i szczękowej), ponadto szewron (niezilustrowany), proksymalna część k. kulszowej (~750 mm), niekompletna k. łonowa (niezilustrowana), prawie kompletną II kość śródstopia (<507 mm) oraz III paliczek drugiego palca stopy (~115 mm).

Nieaktualna rekostrukcja Labocania jako przedstawicielki Carcharodontosauridae. Autor: Definitely NOT Dilophosaurus [2].

Charakterystyka: Ponieważ labokania oparta jest na podstawie ubogiego materiału, wykazującego cechy kilku grup, jej pokrewieństwo nie było pewne (incertae sedis - takson trudny lub niemożliwy do zaklasyfikowania). Molnar (1974) zauważył pewne podobieństwa między Labocania a tyranozaurydami, ale są też różnice, np. zęby z przodu szczęki nie mają kształtu D w przekroju, co jest cechą wszystkich tyranozauroidów. W 2004 roku Thomas Holtz w swojej pracy zaliczył ją jako prawdopodobną przedstawicielkę Tyrannosauroidea, choć wcześniej bywała traktowana jako "allozauryd" (grupa parafiletyczna w stosunku do Tyrannosauridae) (Paul, 1988). Jak donosi nieoficjalnie (online) Michael Mortimer, istnieją dane wskazujące na podobieństwo do Carcharodontosauridae m.in. ze względu na pneumatyczną kość kwadratową, która występuje też u Mapusaurus i Giganotosaurus; tak też Cau (online, 2009). W obszernej analizie filogenetycznej autorstwa Cau (2024) Labocania okazała się blisko spokrewniona z Shaochilong w obrębie Carcharodontosauridae. W 2024 roku została jednak potwierdzona przynależność omawianego rodzaju do Tyrannosauridae, a dokładniej do kladu Teratophoneini.

L. aguillonae

Miejsce: Meksyk - Coahuila (formacja Cerro del Pueblo)

Czas: ok. 73,6-72,5 Ma (kampan)

Rekonstrukcja szkieletu L. aguillonae z zaznaceniem na biało odnalezionych skamieniałości. Źródło: Rivera-Sylva i Longrich, 2024 [3].

Materiał kopalny: Holotyp o numerze katalogowym CPC 2974 to bardzo fragmentaryczny szkielet obejmujący kawałki czaszki, kręgów, miednicy oraz nóg (zobacz rysunek obok). Materiał przypisany to niekompletna kość zębowa (CPC 3077) oraz zęby (CPC 3078-3091).

Charakterystyka: Według analizy filogenetycznej przeprowadzonej przez autorów opisu obydwa gatunki Labocania należą do grupy Teratophoneini i są blisko spokrewnione z Bistahieversor oraz nienazwanymi taksonami z formacji Aguja oraz Two Medicine.

Etymologia

Nazwa rodzajowa pochodzi od nazwy formacji La Bocana Roja, co można przetłumaczyć potocznie jako "czerwone wargi". Epitet gatunkowy anomala pochodzi od łacińskiego słowa anomalous i oznacza "odbiegający od normy". Epitet gatunkowy drugiego gatunku aguillonae honoruje meksykańską paleontolog Martę C. Aguillón, odkrywczynię holotypu.

Spis gatunków

Labocania	Molnar, 1974
L. anomala	Molnar, 1974
L. aguillonae	Rivera-Sylva i Longrich, 2024

Bibliografia

Cau, A. (2024). "A Unified Framework for Predatory Dinosaur Macroevolution". Bollettino della Società Paleontologica Italiana. 63 (1). doi:10.4435/BSPI.2024.08.

Holtz, T.R. (2004) "Tyrannosauroidea" [w:] Weishampel, D.B., Dodson, P. & Osmólska, H. "The Dinosauria" Berkeley and Los Angeles: University of California Press, 111-136.

Molnar, R. (1974) "A distinctive theropod dinosaur from the Upper Cretaceous of Baja California (Mexico)" Journal of Paleontology. 48(5), 1009-1017.

Ramírez-Velasco, A.A., & Hernández-Rivera, R. (2015) "Diversity of late cretaceous dinosaurs from Mexico" Boletín Geológico y Minero. 126(1), 63-108.

Rivera-Sylva, H. E., & Longrich, N. R. (2024). "A New Tyrant Dinosaur from the Late Campanian of Mexico Reveals a Tribe of Southern Tyrannosaurs". Fossil Studies, 2(4), 245-272. doi:10.3390/fossils2040012

Cau, A. (online 2009) [5]

Ford, T. (online) [6]

Mortimer, M. (online) [7]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Molina-Pérez, R. & Larramendi, A. (2019). "Dinosaur Facts and Figures: The Theropods and Other Dinosauriformes". wyd. Princeton University Press.
↑ Zobacz: La Bocana Roja#Wiek

[Molina-Larramendi-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Molina-Pérez, R. & Larramendi, A. (2019). "Dinosaur Facts and Figures: The Theropods and Other Dinosauriformes". wyd. Princeton University Press.

[2] Zobacz: La Bocana Roja#Wiek

[1]

[2]

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
 {{DISPLAYTITLE:''Labocania''}}
-<small>
+{{Opis
-{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk"
+|Autor = [[Sebastian Oziemski]]
-| Autor:
+|Korekta = [[Maciej Ziegler]], [[Daniel Madzia]], [[Mateusz Tałanda]], [[Paweł Konarzewski]]
-| Korekta:
+|nazwa = ''Labocania'' (labokania)
-|-
+|długość = ? 8,2 m <ref name="Molina-Larramendi">Molina-Pérez, R. & Larramendi, A. (2019). "Dinosaur Facts and Figures: The Theropods and Other Dinosauriformes". wyd. Princeton University Press. </ref>
-| [[Sebastian Oziemski]]
+|wysokość = ? 2,7 m (w biodrach) <ref name="Molina-Larramendi"></ref>
-| [[Maciej Ziegler]]
+|masa = ? 2,6 t <ref name="Molina-Larramendi"></ref>
-[[Daniel Madzia]]
+|dieta = mięsożerny
-|}
+|miejsce = [[Meksyk]] - Kalifornia Dolna i Coahuila
-</small>
+<small>([[formacja|formacje]] [[La Bocana Roja]] i [[Cerro del Pueblo]])</small>
-----
+|czas = {{Występowanie|73.6|72.5}}
-{| class="wikitable" style="text-align:left" align="left"
+ok. 73,6-72,5 [[Ma]]<br>
-! colspan=2 | ''Labocania'' (labokania)
+<small>[[późna kreda]] ([[kampan]])</small>
-|-
+|systematyka =
-!  '''Długość''':
+ [[Dinosauria]]
-| 6 - 7,5 m
-|-
-! '''Masa''':
-| 1 - 1,5 t
-|-
-! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''':
-| [[Meksyk]]
-<small>(formacja "[[La Bocana Roja]]")</small>
-|-
-! '''[[Czas|Czas występowania]]'''
-| 100-70 Ma
-<small>późna [[kreda]] (?[[cenoman]]-[[kampan]])</small>
-|-
-! '''Systematyka'''
-| [[Dinosauria]]
 [[Saurischia]]
@@ Linia 39: / Linia 22: @@
 [[Tetanurae]]
-[[Avetheropoda]]
+[[Coelurosauria]]
+[[Tyrannosauroidea]]
+[[Pantyrannosauria]]
+[[Eutyrannosauria]]
+[[Tyrannosauridae]]
-??? [[Coelurosauria]]
+[[Tyrannosaurinae]]
-??? [[Tyrannosauroidea]]
+[[Teratophoneini]]
-|-
-| colspan=2 |[[Plik:Labocania_Laelaps_nipponensis.jpeg|400px|]]
-<small>Materiał kopalny (por. tekst). [http://blogs.yahoo.co.jp/rboz_05/33973574.html Autor: "Laelaps nipponensis"].</small>
-|-
-|}
+|grafika = Labocania anomala 2.jpg
+|podpis = Rekonstrukcja ''Labocania anomala''. Autor: Alexis Uriostegui Acosta [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Labocania_anomala_2.jpg]
+|PorównanieGrupa =
+|PorównanieDługość =
+|mapa =
+<display_points type="terrain" zoom=4>
+.0° N, 115.7° W~LACM Loc. 7257, Arroyo El Rosario
+</display_points>
+}}
 ==Wstęp==
-''Labocania'' to [[rodzaj]] dużego [[teropod]]a z Kalifornii Dolnej w [[Meksyk]]u. Jej skamieniałości pochodzą z [[kampan]]u. [[Gatunek typowy]] tego dinozaura to ''Labocania anomala'' - opisany w roku [[1974]] przez [[Ralph Molnar|Ralpha Molnara]].
+''Labocania'' to [[rodzaj]] dużego [[teropod]]a żyjącego na terenie dzisiejszego Meksyku w [[późna kreda|późnej kredzie]]. Przez długi czas pozycja systematyczna tego dinozaura była niepewna, jednak w 2024 roku [[Nick Longrich]] oraz [[Hector Rivera-Sylva]] stwierdzili, iż należy do [[Tyrannosauridae]].
+==Gatunki==
+Obecnie za ważne uważa się dwa gatunki:
+===''L. anomala''===
+'''Miejsce:''' Meksyk - Kalifornia Dolna ([[formacja]] [[La Bocana Roja]])
+'''Czas:''' ???? [[cenoman]]-[[turon]] / ? [[kampan]] <ref>Zobacz: [[La Bocana Roja#Wiek]]</ref>
+[[Plik:LabocaniaanomalaBody.png|thumb|Sylwetka ''Labocania'' wraz z zaznaczonymi na biało odnalezionymi elementami. Autorka: Daniela Barrera Guevara [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:LabocaniaanomalaBody.png]]]
+'''Materiał kopalny:''' Materiał labokanii został odkryty w roku [[1970]]. [[Holotyp]] (LACM 20877) to (zob. rysunek): niekompletna czaszka o długości ok. 660 mm (na którą składają się: częściowa k. szczękowa, dystalna część k. kwadratowej, k. czołowa, fragmentaryczna k. zębowa oraz zęby k. przedszczękowej i szczękowej), ponadto szewron (niezilustrowany), proksymalna część k. kulszowej (~750 mm), niekompletna k. łonowa (niezilustrowana), prawie kompletną II kość śródstopia (<507 mm) oraz III paliczek drugiego palca stopy (~115 mm).
+[[Plik:LabocaniaScale.png|thumb|Nieaktualna rekostrukcja ''Labocania'' jako przedstawicielki [[Carcharodontosauridae]]. Autor: Definitely NOT Dilophosaurus [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:LabocaniaScale.png].]]
+'''Charakterystyka:''' Ponieważ labokania oparta jest na podstawie ubogiego materiału, wykazującego cechy kilku grup, jej pokrewieństwo nie było pewne (''[[incertae sedis]]'' - [[takson]] trudny lub niemożliwy do zaklasyfikowania). [[Ralph Molnar|Molnar]] (1974) zauważył pewne podobieństwa między ''Labocania'' a [[tyranozauryd]]ami, ale są też różnice, np. zęby z przodu szczęki nie mają kształtu D w przekroju, co jest cechą wszystkich tyranozauroidów. W [[2004]] roku [[Thomas Holtz]] w swojej pracy zaliczył ją jako prawdopodobną przedstawicielkę [[Tyrannosauroidea]], choć wcześniej bywała traktowana jako "[[allozauryd]]" ([[parafiletyzm|grupa parafiletyczna]] w stosunku do [[Tyrannosauridae]]) ([[Gregory Paul|Paul]], [[1988]]). Jak donosi nieoficjalnie (online) [[Michael Mortimer]], istnieją dane wskazujące na podobieństwo do [[Carcharodontosauridae]] m.in. ze względu na pneumatyczną kość kwadratową, która występuje też u ''[[Mapusaurus]]'' i ''[[Giganotosaurus]]''; tak też Cau (online, 2009). W obszernej analizie filogenetycznej autorstwa Cau (2024) ''Labocania'' okazała się blisko spokrewniona z ''[[Shaochilong]]'' w obrębie [[Carcharodontosauridae]]. W 2024 roku została jednak potwierdzona przynależność omawianego rodzaju do [[Tyrannosauridae]], a dokładniej do [[klad]]u [[Teratophoneini]].
+===''L. aguillonae''===
+'''Miejsce:''' Meksyk - Coahuila ([[formacja]] [[Cerro del Pueblo]])
+'''Czas:''' ok. 73,6-72,5 [[Ma]] ([[kampan]])
-==Etymologia==
+[[Plik:Labocania aguillonae (skeletal reconstruction).jpg|thumb|Rekonstrukcja szkieletu ''L. aguillonae'' z zaznaceniem na biało odnalezionych skamieniałości. Źródło: [[Rivera-Sylva]] i [[Longrich]], 2024 [https://www.mdpi.com/2813-6284/2/4/12].]]
-Nazwa [[rodzaj]]owa pochodzi od nazwy formacji [[La Bocana Roja]], co można przetłumaczyć potocznie jako "czerwone wargi".
+'''Materiał kopalny:''' [[Holotyp]] o numerze katalogowym CPC 2974 to bardzo fragmentaryczny szkielet obejmujący kawałki czaszki, kręgów, miednicy oraz nóg (zobacz rysunek obok). Materiał przypisany to niekompletna kość zębowa (CPC 3077) oraz zęby (CPC 3078-3091).
-==Systematyka i budowa==
+'''Charakterystyka:''' Według analizy filogenetycznej przeprowadzonej przez autorów opisu obydwa gatunki ''Labocania'' należą do grupy [[Teratophoneini]] i są blisko spokrewnione z ''[[Bistahieversor]]'' oraz nienazwanymi taksonami z [[formacja|formacji]] [[Aguja]] oraz [[Two Medicine]].
-Ponieważ labokania oparta jest na podstawie ubogiego materiału, wykazującego cechy kilku grup, jej pokrewieństwo nie jest pewne (''[[incertae sedis]]'' - [[takson]] trudny lub niemożliwy do zaklasyfikowania). [[Ralph Molnar|Molnar]] (1974) zauważył pewne podobieństwa między ''Labocania'' a [[tyranozauryd]]ami, ale są też różnice, np. zęby z przodu szczęki nie mają kształtu D w przekroju, co jest cechą wszystkich tyranozauroidów. W [[2004]] roku [[Thomas Holtz]] w swojej pracy zaliczył ją jako prawdopodobną przedstawicielkę [[Tyrannosauroidea]], choć wcześniej bywała traktowana jako "[[allozauryd]]" ([[grupa parafiletyczna]] w stosunku do [[Tyrannosauridae]]) ([[Gregory Paul|Paul]], [[1988]]). Jak donosi nieoficjalnie (online) [[Michael Mortimer]], istnieją dane wskazujące na podobieństwo do [[Carcharodontosauridae]] m.in. ze względu na obecność pneumatycznej kości kwadratowej, która występuje też u ''[[Mapusaurus]]'' i ''[[Giganotosaurus]]''; tak też Cau (online, 2009).''
-==Materiał kopalny==
+==Etymologia==
-Materiał labokanii został odkryty w roku [[1970]]. [[Holotyp]] (LACM 20877) to (zob. rysunek): niekompletna czaszka o długości ok. 660 mm (na którą składają się: częściowa k. szczękowa, dystalna część k. kwadratowej, k. czołowa, fragmentaryczna k. zębowa oraz zęby k. przedszczękowej i szczękowej), ponadto szewron (niezilustrowany), proksymalna część k. kulszowej (~750 mm), niekompletna k. łonowa (niezilustrowana), prawie kompletną II kość śródstopia (<507 mm) oraz III paliczek drugiego palca stopy (~115 mm).
+Nazwa [[rodzaj]]owa pochodzi od nazwy formacji [[La Bocana Roja]], co można przetłumaczyć potocznie jako "czerwone wargi". Epitet gatunkowy ''anomala'' pochodzi od łacińskiego słowa ''anomalous'' i oznacza "odbiegający od normy". Epitet gatunkowy drugiego gatunku ''aguillonae'' honoruje meksykańską paleontolog Martę C. Aguillón, odkrywczynię [[holotyp]]u.
 ==Spis gatunków==
 {| class="wikitable"
-! ''Labocania''
+| {{V|''Labocania''}}
+| {{Kpt|[[Ralph Molnar|Molnar]]}}, [[1974]]
+|-
+| {{V|''L. anomala''}}
 | {{Kpt|[[Ralph Molnar|Molnar]]}}, [[1974]]
 |-
-! ''L. anomala ''
+|{{V|''L. aguillonae''}}
-| {{Kpt|Molnar}}, 1974
+|{{Kpt|[[Rivera-Sylva]]}} i {{Kpt|[[Longrich]]}}, [[2024]]
 |}
-==Wybrana bibliografia ==
+==Bibliografia ==
-<small>Holtz, T.R. (2004) "Tyrannosauroidea" [w:] Weishampel, D.B., Dodson, P. & Osmólska, H. "The Dinosauria" Berkeley and Los Angeles: University of California Press, 111-136.
+<small>Cau, A. (2024). "A Unified Framework for Predatory Dinosaur Macroevolution". Bollettino della Società Paleontologica Italiana. 63 (1). [[doi:10.4435/BSPI.2024.08.]]
+Holtz, T.R. (2004) "Tyrannosauroidea" [w:] Weishampel, D.B., Dodson, P. & Osmólska, H. "The Dinosauria" Berkeley and Los Angeles: University of California Press, 111-136.
 Molnar, R. (1974) "A distinctive theropod dinosaur from the Upper Cretaceous of Baja California (Mexico)" Journal of Paleontology. 48(5), 1009-1017.
-Mortimer, M. (online) http://archosaur.us/theropoddatabase/Carnosauria.htm#Labocaniaanomala
+Ramírez-Velasco, A.A., & Hernández-Rivera, R. (2015) "Diversity of late cretaceous dinosaurs from Mexico" Boletín Geológico y Minero. 126(1), 63-108.
+Rivera-Sylva, H. E., & Longrich, N. R. (2024). "A New Tyrant Dinosaur from the Late Campanian of Mexico Reveals a Tribe of Southern Tyrannosaurs". Fossil Studies, 2(4), 245-272. [[doi:10.3390/fossils2040012]]
+Cau, A. (online 2009) [http://theropoda.blogspot.com/2009/06/labocania-anomala-molnar-1974-lultimo.html]
+Ford, T. (online) [http://www.paleofile.com/Dinosaurs/Theropods/Labocania.asp]
+Mortimer, M. (online) [https://theropoddatabase.github.io/Carnosauria.htm#Labocaniaanomala]
-Cau, A. (online 2009) http://theropoda.blogspot.com/2009/06/labocania-anomala-molnar-1974-lultimo.html</small>
+<references/></small>
 [[Kategoria:Dinosauria]]
@@ Linia 84: / Linia 112: @@
 [[Kategoria:Theropoda]]
 [[Kategoria:Tetanurae]]
+[[Kategoria:Coelurosauria]]
+[[Kategoria:Tyrannosauroidea]]
 [[Kategoria:Ameryka Północna]]
 [[Kategoria:Meksyk]]
 [[Kategoria:Mezozoik]]
 [[Kategoria:Kreda]]
+[[Kategoria:Kampan]]
+[[Kategoria:Rodzaj wielogatunkowy]]

Labocania: Różnice pomiędzy wersjami

Aktualna wersja na dzień 10:04, 30 wrz 2024

Wstęp

Gatunki

L. anomala

L. aguillonae

Etymologia

Spis gatunków

Bibliografia

Menu nawigacyjne

Narzędzia osobiste

Przestrzenie nazw

Warianty

Widok

Więcej

Szukaj

Nawigacja

Kategorie

Narzędzia