Labocania

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj

Autor: Sebastian Oziemski
Korekta: Maciej Ziegler, Daniel Madzia, Mateusz Tałanda, Paweł Konarzewski


Labocania (labokania)
Długość ? 8,2 m [1]
Wysokość ? 2,7 m (w biodrach) [1]
Masa ? 2,6 t [1]
Dieta mięsożerny
Miejsce Meksyk - Kalifornia Dolna i Coahuila

(formacje La Bocana Roja i Cerro del Pueblo)

Czas
252 201 145
66

ok. 73,6-72,5 Ma
późna kreda (kampan)

Systematyka Dinosauria

Saurischia

Theropoda

Tetanurae

Coelurosauria

Tyrannosauroidea

Pantyrannosauria

Eutyrannosauria

Tyrannosauridae

Tyrannosaurinae

Teratophoneini

Labocania anomala 2.jpg
Rekonstrukcja Labocania anomala. Autor: Alexis Uriostegui Acosta [4]
Mapa znalezisk
Wczytywanie mapy…

Wstęp

Labocania to rodzaj dużego teropoda żyjącego na terenie dzisiejszego Meksyku w późnej kredzie. Przez długi czas pozycja systematyczna tego dinozaura była niepewna, jednak w 2024 roku Nick Longrich oraz Hector Rivera-Sylva stwierdzili, iż należy do Tyrannosauridae.

Gatunki

Obecnie za ważne uważa się dwa gatunki:

L. anomala

Miejsce: Meksyk - Kalifornia Dolna (formacja La Bocana Roja)

Czas: ???? cenoman-turon / ? kampan [2]

Sylwetka Labocania wraz z zaznaczonymi na biało odnalezionymi elementami. Autorka: Daniela Barrera Guevara [1]

Materiał kopalny: Materiał labokanii został odkryty w roku 1970. Holotyp (LACM 20877) to (zob. rysunek): niekompletna czaszka o długości ok. 660 mm (na którą składają się: częściowa k. szczękowa, dystalna część k. kwadratowej, k. czołowa, fragmentaryczna k. zębowa oraz zęby k. przedszczękowej i szczękowej), ponadto szewron (niezilustrowany), proksymalna część k. kulszowej (~750 mm), niekompletna k. łonowa (niezilustrowana), prawie kompletną II kość śródstopia (<507 mm) oraz III paliczek drugiego palca stopy (~115 mm).

Nieaktualna rekostrukcja Labocania jako przedstawicielki Carcharodontosauridae. Autor: Definitely NOT Dilophosaurus [2].

Charakterystyka: Ponieważ labokania oparta jest na podstawie ubogiego materiału, wykazującego cechy kilku grup, jej pokrewieństwo nie było pewne (incertae sedis - takson trudny lub niemożliwy do zaklasyfikowania). Molnar (1974) zauważył pewne podobieństwa między Labocania a tyranozaurydami, ale są też różnice, np. zęby z przodu szczęki nie mają kształtu D w przekroju, co jest cechą wszystkich tyranozauroidów. W 2004 roku Thomas Holtz w swojej pracy zaliczył ją jako prawdopodobną przedstawicielkę Tyrannosauroidea, choć wcześniej bywała traktowana jako "allozauryd" (grupa parafiletyczna w stosunku do Tyrannosauridae) (Paul, 1988). Jak donosi nieoficjalnie (online) Michael Mortimer, istnieją dane wskazujące na podobieństwo do Carcharodontosauridae m.in. ze względu na pneumatyczną kość kwadratową, która występuje też u Mapusaurus i Giganotosaurus; tak też Cau (online, 2009). W obszernej analizie filogenetycznej autorstwa Cau (2024) Labocania okazała się blisko spokrewniona z Shaochilong w obrębie Carcharodontosauridae. W 2024 roku została jednak potwierdzona przynależność omawianego rodzaju do Tyrannosauridae, a dokładniej do kladu Teratophoneini.

L. aguillonae

Miejsce: Meksyk - Coahuila (formacja Cerro del Pueblo)

Czas: ok. 73,6-72,5 Ma (kampan)

Rekonstrukcja szkieletu L. aguillonae z zaznaceniem na biało odnalezionych skamieniałości. Źródło: Rivera-Sylva i Longrich, 2024 [3].

Materiał kopalny: Holotyp o numerze katalogowym CPC 2974 to bardzo fragmentaryczny szkielet obejmujący kawałki czaszki, kręgów, miednicy oraz nóg (zobacz rysunek obok). Materiał przypisany to niekompletna kość zębowa (CPC 3077) oraz zęby (CPC 3078-3091).

Charakterystyka: Według analizy filogenetycznej przeprowadzonej przez autorów opisu obydwa gatunki Labocania należą do grupy Teratophoneini i są blisko spokrewnione z Bistahieversor oraz nienazwanymi taksonami z formacji Aguja oraz Two Medicine.

Etymologia

Nazwa rodzajowa pochodzi od nazwy formacji La Bocana Roja, co można przetłumaczyć potocznie jako "czerwone wargi". Epitet gatunkowy anomala pochodzi od łacińskiego słowa anomalous i oznacza "odbiegający od normy". Epitet gatunkowy drugiego gatunku aguillonae honoruje meksykańską paleontolog Martę C. Aguillón, odkrywczynię holotypu.

Spis gatunków

Labocania Molnar, 1974
L. anomala Molnar, 1974
L. aguillonae Rivera-Sylva i Longrich, 2024

Bibliografia

Cau, A. (2024). "A Unified Framework for Predatory Dinosaur Macroevolution". Bollettino della Società Paleontologica Italiana. 63 (1). doi:10.4435/BSPI.2024.08.

Holtz, T.R. (2004) "Tyrannosauroidea" [w:] Weishampel, D.B., Dodson, P. & Osmólska, H. "The Dinosauria" Berkeley and Los Angeles: University of California Press, 111-136.

Molnar, R. (1974) "A distinctive theropod dinosaur from the Upper Cretaceous of Baja California (Mexico)" Journal of Paleontology. 48(5), 1009-1017.

Ramírez-Velasco, A.A., & Hernández-Rivera, R. (2015) "Diversity of late cretaceous dinosaurs from Mexico" Boletín Geológico y Minero. 126(1), 63-108.

Rivera-Sylva, H. E., & Longrich, N. R. (2024). "A New Tyrant Dinosaur from the Late Campanian of Mexico Reveals a Tribe of Southern Tyrannosaurs". Fossil Studies, 2(4), 245-272. doi:10.3390/fossils2040012

Cau, A. (online 2009) [5]

Ford, T. (online) [6]

Mortimer, M. (online) [7]

  1. 1,0 1,1 1,2 Molina-Pérez, R. & Larramendi, A. (2019). "Dinosaur Facts and Figures: The Theropods and Other Dinosauriformes". wyd. Princeton University Press.
  2. Zobacz: La Bocana Roja#Wiek