Kosmoceratops: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj
m (→‎Spis gatunków)
 
(Nie pokazano 16 wersji utworzonych przez 5 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
−
Rezerwacja Ag.Enta, którą przeoczyłem: http://forum.dinozaury.com/viewtopic.php?f=88&t=1807
+
{{DISPLAYTITLE:''Kosmoceratops''}}
−
 
+
{{Opis
−
<small>
+
|Autor                 = [[Marcin Szermański]], [[Paweł Konarzewski]]
−
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk"
+
|Korekta                =
−
| Autor:
+
|nazwa                  = ''Kosmoceratops'' (kosmoceratops)
−
| Korekta:
+
|długość                =  4,5 m <ref name=Paul2016>Paul, G.S. (2016). "The Princeton Field Guide to Dinosaurs: 2nd Edition" wyd. Princeton University.</ref>
−
|-
+
|wysokość              =
−
| [[Marcin Szermański]]
+
|masa                  = 1,2 t <ref name=Paul2016></ref>
−
|  
+
|dieta                  = roślinożerny
−
|}
+
|miejsce                = [[USA]] - Utah
−
</small>
+
<small>([[formacja]] [[Kaiparowits]])</small>
−
 
+
|czas                  = {{Występowanie|76.4|75.6}}
−
----
+
ok. 76,4-75,6 [[Ma]] <ref>Loewen, M. A., Sertich, J. J. W., Sampson, S., O’Connor, J. K., Carpenter, S., Sisson, B., Øhlenschlæger, A., Farke, A. A., Makovicky, P. J., Longrich, N. & Evans, D. C. (2024). "''Lokiceratops rangiformis'' gen. et sp. nov. (Ceratopsidae: Centrosaurinae) from the Campanian Judith River Formation of Montana reveals rapid regional radiations and extreme endemism within centrosaurine dinosaurs". PeerJ 12:e17224 [[doi:10.7717/peerj.17224]]</ref><br>
−
 
+
<small>[[późna kreda]] ([[kampan]])</small>
−
{| class="wikitable" style="text-align:left" align="left"
+
|systematyka            =
−
! colspan=2 | ''Kosmoceratops'' (kosmoceratops)
+
[[Dinosauria]]
−
|-
 
−
! '''Długość''':
 
−
| 4-5 m
 
−
 
 
−
|-
 
−
! '''Masa''':
 
−
| ok. 2-3 t
 
−
 
 
−
|-
 
−
! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''':
 
−
| [[USA]] - Utah
 
−
 
 
−
<small>(formacja [[Kaiparowits]])</small>
 
−
|-
 
−
! '''[[Czas|Czas występowania]]'''
 
−
| 76,5-75,5 Ma
 
−
 
 
−
<small>późna [[kreda]] (późny [[kampan]])</small>
 
−
|-
 
−
! '''Systematyka'''
 
−
| [[Dinosauria]]
 
  
 
[[Ornithischia]]
 
[[Ornithischia]]
  
 
[[Ceratopsia]]
 
[[Ceratopsia]]
−
 
−
[[Neoceratopia]]
 
−
 
−
[[Coronosauria]]
 
  
 
[[Ceratopsoidea]]
 
[[Ceratopsoidea]]
Linia 50: Linia 25:
  
 
[[Chasmosaurinae]]
 
[[Chasmosaurinae]]
−
|-
+
|grafika                = Kosmo_and_vaga.jpg
−
| colspan=2 |[[Plik:.jpg|400px|]]
+
|podpis                = Na pierwszym planie ''Kosmoceratops''; w tle ''[[Vagaceratops]]''. <br>Autor: [[Jakub Kowalski]] [http://kahless28.deviantart.com/art/Kosmoceratops-and-Vagaceratops-186116203]
−
<small></small>
+
|PorównanieGrupa        = Kosmoceratops silhouette
−
|-
+
|PorównanieDługość      = 4.5
−
! colspan=2 | Mapa znalezisk:
+
|mapa                  =  
−
|-
 
−
| colspan=2 |
 
 
<display_points type="terrain" zoom=4>
 
<display_points type="terrain" zoom=4>
−
Grand Staircase-Escalante National Monument, Utah, USA|Grand Staircase-Escalante National Monument, formacja [[Kaiparowits]], [[USA]]|<small>''K. richardsoni'' - [[Holotyp]] (UMNH VP 17000) i materiał przypisany.<br>
+
37°4' N, 111°7' W~Grand Staircase-Escalante National Monument, formacja [[Kaiparowits]], [[USA]]|<small>''K. richardsoni'' - [[Holotyp]] (UMNH VP 17000) i materiał przypisany.<br>
 
</display_points>
 
</display_points>
−
|}
+
}}
−
 
 
 
==Wstęp==
 
==Wstęp==
−
''Kosmoceratops'' to [[rodzaj]] dinozaura rogatego, który występował w późnej kredzie na terenie obecnej Ameryki Północnej. Jego skamieniałości odnaleziono na terenie [[USA]] w południowej części stanu Utah, w tych samych pokładach co ''[[Utahceratops]]''.  
+
''Kosmoceratops'' to [[rodzaj]] dinozaura rogatego, który występował w późnej kredzie na terenie obecnej Ameryki Północnej. Jego skamieniałości odnaleziono na terenie [[USA]] w południowej części stanu Utah, w tych samych pokładach co ''[[Utahceratops]]''. [[Eric Roberts|Roberts]] i in. ([[2013]]) datują te je na ok. 76 [[Ma]].
−
 
 
−
''Kosmoceratops'' koegzystował na tych terenach m.in. ze wspomnianym utahceratopsem, a także [[ornitomimozaur]]em ''[[Ornithomimus]]'' i [[tyranozauryd]]em ''[[Teratophoneus]]''.
 
  
 
==Materiał kopalny==
 
==Materiał kopalny==
 +
[[Plik:Kosmoceratops richardsoni.png|300px|thumb|right|Odnalezione elementy szkieletu (na pomarańczowo) ''Kosmoceratops''. Źródło: Sampson i in., 2010. [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Kosmoceratops_richardsoni.png]]]
 
''Kosmoceratops'' znany jest z czterech osobników, w tym prawie kompletnej czaszki i 45% szkieletu pozaczaszkowego. Są to:
 
''Kosmoceratops'' znany jest z czterech osobników, w tym prawie kompletnej czaszki i 45% szkieletu pozaczaszkowego. Są to:
  
−
[[Holotyp]] (UMNH VP 17000) to prawie kompletna czaszka.
+
[[Holotyp]] (UMNH VP 17000) to prawie kompletna czaszka dorosłego osobnika.
  
−
Materiał przypisany (UMNH VP 12198) to dysartykulowana czaszka należąca do osobnika młodocianego. [[Scott Sampson|Samspon]] i in. ([[2010]]) nie opisali szkieletu pozaczaszkowego (kompletnego w 45%) należącego do dwóch osobników, o którym wspomnieli w swej pracy.
+
Materiał przypisany (UMNH VP 16878) to dysartykułowana czaszka należąca do osobnika młodocianego. [[Scott Sampson|Sampson]] i in. ([[2010]]) omyłkowo oznaczyli go jako UMNH VP 12198.
 +
 
 +
Sampson i in. nie opisali szkieletu pozaczaszkowego (kompletnego w 45%) należącego do dwóch osobników, o którym wspomnieli w swej pracy.
 +
 
 +
==Budowa==
 +
[[Plik:Reconfiguration of epiparietal numbering in chasmosaurines.png|thumb|Propozycja oznaczenia różków ciemieniowych u gatunków ''[[Chasmosaurus]]'' i ''Kosmoceratops''. Źródło: Fowler i Freedman Fowler, 2020 [https://peerj.com/articles/9251/].]]
 +
''Kosmoceratops'' charakteryzował się najbardziej zdobioną kryzą wśród przedstawicieli [[Chasmosaurinae]]. Była ona stosunkowo krótka i szeroka z małymi otworami ciemieniowymi. Z górnej części kryzy wyrastało aż dziesięć różków. Sampson i in. (2010) zaproponowali, że trzy najbardziej wewnętrze różki są to ''[[epiparietales]]'' (ep3, ep2 i ep1), kolejny ''[[epiparietosquamosales]]'' (eps), a najbardziej zewnętrzny - ''[[episquamosales]]'' (es), jednakże Fowler i Freedman (2020) mają inną propozycję. Ich zdaniem trzy środkowe wyrostki tworzą jeden różek (ep1), najbardziej zewnętrzy (ep3), zaś środkowy (ep2) (zob. rys obok). Jak podają Loewen i współpracownicy (2013) młodociany osobnik UMNH VP 16878 miał tyle samo wyrostków na szczycie kryzy co [[holotyp]]. Rogi nadoczne były skierowane na boki, zakrzywione w dolną stronę. Róg nosowy był zwrócony do tyłu.
  
 
==Systematyka==
 
==Systematyka==
−
Wg przeprowadzonej przez autorów analizy kladystycznej kosmoceratops był [[takson siostrzany|taksonem siostrzany]]m względem ''[[Vagaceratops]] irvinensis'' (wcześniej znany pod nazwą ''[[Chasmosaurus]] irvinensis''). Jak wynika z badań [[Scott Sampson|Samspon]]a i in. ([[2010]]), [[klad]] ''Kosmoceratops richardsoni'' + ''[[Vagaceratops]] irvinensis'' nie jest blisko spokrewniony z ''[[Chasmosaurus]]'' i jest grupą siostrzaną względem [[zaawansowany]]ch chasmozaurynów z najpóźniejszego [[kampan]]u i [[mastrycht]]u, w tym słynnego ''[[Triceratops]]''.  
+
Według analiz filogenetycznych kosmoceratops jest bliskim kuzynem ''[[Vagaceratops]]'' lub ''[[Spiclypeus]]''. Zobacz więcej: [[Ceratopsoidea#Kladogramy skupiające się na przedstawicielach Chasmosaurinae]].
 +
 
 +
==Paleośrodowisko==
 +
[[Plik:Kaiparowits fauna.jpg|thumb|''Kosmoceratops'' środowisku naturalnym. Znajduje się po prawej stronie. Autor: ABelov2014. [https://abelov2014.deviantart.com/art/Utahceratops-Nasutoceratops-Kosmoceratops-720725612]]]
 +
Zobacz: [[Kaiparowits#Paleośrodowisko]]
 +
 
 +
==Ewolucja==
 +
Według Fowlera i Freedman-Fowler (2020) kosmoceratops jest ostatnim członkiem linii ewolucyjnej ''[[Chasmosaurus]]''. Zobacz więcej: [[Ceratopsoidea#Chasmosaurinae]].
 +
 
 +
==''Kosmoceratops'' z formacji [[Dinosaur Park]]?==
 +
[[Plik:Kosmoceratopsskull.png|thumb|Czaszka holotypowa ''Kosmoceratops'' Źródło: Sampson i in., 2010 [https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0012292]]]
 +
[[Plik:Chasmosaurus skull CMN 8801.PNG|thumb|Czaszka CMN 8801. Źródło: Campbell i in., 2016 [https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0145805]]]
 +
[[Charles M. Sternberg]] w roku 1928 odnalazł na terenach formacji Dinosaur Park niekompletną czaszkę (CMN 8801), którą przypisano do rodzaju ''[[Chasmosaurus]]''. [[Longrich]] (2014) uznał, że należy ona do nowego [[gatunek|gatunku]] ''Kosmoceratops'' i ustalił, że jest [[takson siostrzany|taksonem siostrzanym]] dla ''K. richardsoni''. Campbell i in. (2016) nie zgodzili się z jego zdaniem i przypisali ją do nieokreślonego gatunku ''[[Chasmosaurus]]''. Opinię tą podtrzymują również Campbell i in. (2019). 
  
 
==Etymologia==
 
==Etymologia==
Linia 82: Linia 71:
 
==Spis gatunków==
 
==Spis gatunków==
 
{| class="wikitable"
 
{| class="wikitable"
−
! ''Kosmoceratops''
+
|{{V| ''Kosmoceratops''}}
−
| [[Scott Sampson|Samspon]], [[Mark Loewen|Loewen]], [[Andrew Farke|Farke]], [[Eric Roberts|Roberts]], [[Catherine Forster|Forster]], [[Joshua Smith|Smith]] i [[Alan Titus|Titus]], [[2010]]
+
| {{Kpt|[[Scott Sampson|Sampson]], [[Mark Loewen|Loewen]], [[Andrew Farke|Farke]], [[Eric Roberts|Roberts]], [[Catherine Forster|Forster]], [[Joshua Smith|Smith]]}} i {{Kpt|[[Alan Titus|Titus]]}}, [[2010]]
 
|-
 
|-
−
! ''K. richardsoni''
+
|{{V|''K. richardsoni''}}
−
| Samspon, Loewen, Farke, Roberts, Forster, Smith i Titus, 2010
+
| {{Kpt|[[Sampson]], [[Loewen]], Farke, Roberts, [[Forster]], Smith}} i {{Kpt|Titus}}, [[2010]]
 
|}
 
|}
  
 
==Bibliografia==
 
==Bibliografia==
 
<small>
 
<small>
−
Scott D. Sampson, Mark A. Loewen, Andrew A. Farke, Eric M. Roberts, Catherine A. Forster, Joshua A. Smith, Alan L. Titus (2010). "New Horned Dinosaurs from Utah Provide Evidence for Intracontinental Dinosaur Endemism". PLoS ONE 5 (9): e12292. http://dx.doi.org/DOI:10.1371/journal.pone.0012292
+
Campbell, J. A., Ryan, M. J., Holmes, R. B., & Schröder-Adams, C. J. (2016). "A re-evaluation of the chasmosaurine ceratopsid genus ''Chasmosaurus'' (Dinosauria: Ornithischia) from the Upper Cretaceous (Campanian) Dinosaur Park Formation of western Canada". PloS one, 11(1), e0145805. [[doi:10.1371/journal.pone.0145805]]
 +
 
 +
Campbell, J. A., Ryan, M. J., Schroder-Adams, C. J., Holmes, R. B. & Evans, D. C. (2019) "Temporal range extension and evolution of the chasmosaurine ceratopsid "''Vagaceratops''" ''irvinensis'' (Dinosauria: Ornithischia) in the Upper Cretaceous (Campanian) Dinosaur Park Formation of Alberta." Vertebrate Anatomy Morphology Palaeontology 7: 83-100. [[doi:10.18435/vamp29356.]]
 +
 
 +
Dalman, S. G., Lucas, S. G., Jasinski, S. E., & Longrich, N. R. (2022). "''Sierraceratops turneri'', a new chasmosaurine ceratopsid from the Hall Lake Formation (Upper Cretaceous) of south-central New Mexico". Cretaceous Research, 130, 105034. [[doi:10.1016/j.cretres.2021.105034]]
 +
 
 +
Fowler, D. W. (2017). "Revised geochronology, correlation, and dinosaur stratigraphic ranges of the Santonian-Maastrichtian (Late Cretaceous) formations of the Western Interior of North America" PLoS ONE, 12(11), e0188426. [[doi:10.1371/journal.pone.0188426]]
 +
 
 +
Fowler, D. W. & Freedman Fowler, E.A . (2020). "Transitional evolutionary forms in chasmosaurine ceratopsid dinosaurs: evidence from the Campanian of New Mexico". PeerJ. 8: e9251. [[doi:10.7717/peerj.9251]].
 +
 
 +
Loewen, M. A., Farke, A. A., Sampson, S. D., Getty, M. A., Lund, E. K. & O’Connor, P. M. (2013) "Ceratopsid Dinosaurs from the Grand Staircase of Southern Utah" [w:] Titus, A.L. & Loewen, M.A. (red.) "At the Top of the Grand Staircase: The Late Cretaceous of Southern Utah" Bloomington, Indiana University Press, 488-503.
 +
 
 +
Longrich, N. R. (2014). "The horned dinosaurs ''Pentaceratops'' and ''Kosmoceratops'' from the upper Campanian of Alberta and implications for dinosaur biogeography". Cretaceous Research, 51, 292-308. [[doi:10.1016/j.cretres.2014.06.011]]
 +
 
 +
Mallon, J. C., Ott, C. J., Larson, P. L., Iuliano, E. M., & Evans, D. C. (2016). "''Spiclypeus shipporum'' gen. et sp. nov., a boldly audacious new chasmosaurine ceratopsid (Dinosauria: Ornithischia) from the Judith River Formation (Upper Cretaceous: Campanian) of Montana, USA". PloS one, 11(5), e0154218. [[doi:10.1371/journal.pone.0154218]]
 +
 
 +
Roberts, E. M., Sampson, S. D., Deino, A. L., Bowring, S. A. & Buchwaldt, R. (2013) "The Kaiparowits Formation: A Remarkable Record of Late Cretaceous Terrestrial Environments, Ecosystems, and Evolution in Western North America" [w]: Titus, A.L. & Loewen, M.A. (red.) "At the Top of the Grand Staircase: The Late Cretaceous of Southern Utah" Bloomington, Indiana University Press
  
−
Holtz, T.R. Jr. (2012) "Dinosaurs: The Most Complete, Up-to-Date Encyclopedia for Dinosaur Lovers of All Ages Supplementary Information" [http://www.geol.umd.edu/~tholtz/dinoappendix/HoltzappendixWinter2011.pdf]
+
Sampson, S. D., Loewen, M. A., Farke, A. A., Roberts, E. M., Forster, C. A., Smith, J. A. & Titus, A. L. (2010) "New Horned Dinosaurs from Utah Provide Evidence for Intracontinental Dinosaur Endemism". PLoS ONE 5 (9): e12292. [[doi:10.1371/journal.pone.0012292]]
−
</small>
+
<references/></small>
  
 
[[Kategoria:Dinosauria]]
 
[[Kategoria:Dinosauria]]
Linia 105: Linia 110:
 
[[Kategoria:Kreda]]
 
[[Kategoria:Kreda]]
 
[[Kategoria:Kampan]]
 
[[Kategoria:Kampan]]
−
[[Kategoria:Do poprawy - zajęte]]
 

Aktualna wersja na dzień 19:56, 7 lis 2024

Autor: Marcin Szermański, Paweł Konarzewski

Kosmoceratops (kosmoceratops)
Długość 4,5 m [1]
Masa 1,2 t [1]
Dieta roślinożerny
Miejsce USA - Utah

(formacja Kaiparowits)

Czas
252 201 145
66

ok. 76,4-75,6 Ma [2]
późna kreda (kampan)

Systematyka Dinosauria

Ornithischia

Ceratopsia

Ceratopsoidea

Ceratopsidae

Chasmosaurinae

Kosmo and vaga.jpg
Na pierwszym planie Kosmoceratops; w tle Vagaceratops.
Autor: Jakub Kowalski [6]
Homo sapiens.png Kosmoceratops silhouette.png
4.5 m

Porównanie wielkości Kosmoceratops i człowieka.
Sylwetki: Phylopic.org

Mapa znalezisk
Wczytywanie mapy…

Wstęp

Kosmoceratops to rodzaj dinozaura rogatego, który występował w późnej kredzie na terenie obecnej Ameryki Północnej. Jego skamieniałości odnaleziono na terenie USA w południowej części stanu Utah, w tych samych pokładach co Utahceratops. Roberts i in. (2013) datują te je na ok. 76 Ma.

Materiał kopalny

Odnalezione elementy szkieletu (na pomarańczowo) Kosmoceratops. Źródło: Sampson i in., 2010. [1]

Kosmoceratops znany jest z czterech osobników, w tym prawie kompletnej czaszki i 45% szkieletu pozaczaszkowego. Są to:

Holotyp (UMNH VP 17000) to prawie kompletna czaszka dorosłego osobnika.

Materiał przypisany (UMNH VP 16878) to dysartykułowana czaszka należąca do osobnika młodocianego. Sampson i in. (2010) omyłkowo oznaczyli go jako UMNH VP 12198.

Sampson i in. nie opisali szkieletu pozaczaszkowego (kompletnego w 45%) należącego do dwóch osobników, o którym wspomnieli w swej pracy.

Budowa

Propozycja oznaczenia różków ciemieniowych u gatunków Chasmosaurus i Kosmoceratops. Źródło: Fowler i Freedman Fowler, 2020 [2].

Kosmoceratops charakteryzował się najbardziej zdobioną kryzą wśród przedstawicieli Chasmosaurinae. Była ona stosunkowo krótka i szeroka z małymi otworami ciemieniowymi. Z górnej części kryzy wyrastało aż dziesięć różków. Sampson i in. (2010) zaproponowali, że trzy najbardziej wewnętrze różki są to epiparietales (ep3, ep2 i ep1), kolejny epiparietosquamosales (eps), a najbardziej zewnętrzny - episquamosales (es), jednakże Fowler i Freedman (2020) mają inną propozycję. Ich zdaniem trzy środkowe wyrostki tworzą jeden różek (ep1), najbardziej zewnętrzy (ep3), zaś środkowy (ep2) (zob. rys obok). Jak podają Loewen i współpracownicy (2013) młodociany osobnik UMNH VP 16878 miał tyle samo wyrostków na szczycie kryzy co holotyp. Rogi nadoczne były skierowane na boki, zakrzywione w dolną stronę. Róg nosowy był zwrócony do tyłu.

Systematyka

Według analiz filogenetycznych kosmoceratops jest bliskim kuzynem Vagaceratops lub Spiclypeus. Zobacz więcej: Ceratopsoidea#Kladogramy skupiające się na przedstawicielach Chasmosaurinae.

Paleośrodowisko

Kosmoceratops środowisku naturalnym. Znajduje się po prawej stronie. Autor: ABelov2014. [3]

Zobacz: Kaiparowits#Paleośrodowisko

Ewolucja

Według Fowlera i Freedman-Fowler (2020) kosmoceratops jest ostatnim członkiem linii ewolucyjnej Chasmosaurus. Zobacz więcej: Ceratopsoidea#Chasmosaurinae.

Kosmoceratops z formacji Dinosaur Park?

Czaszka holotypowa Kosmoceratops Źródło: Sampson i in., 2010 [4]
Czaszka CMN 8801. Źródło: Campbell i in., 2016 [5]

Charles M. Sternberg w roku 1928 odnalazł na terenach formacji Dinosaur Park niekompletną czaszkę (CMN 8801), którą przypisano do rodzaju Chasmosaurus. Longrich (2014) uznał, że należy ona do nowego gatunku Kosmoceratops i ustalił, że jest taksonem siostrzanym dla K. richardsoni. Campbell i in. (2016) nie zgodzili się z jego zdaniem i przypisali ją do nieokreślonego gatunku Chasmosaurus. Opinię tą podtrzymują również Campbell i in. (2019).

Etymologia

Nazwa rodzajowa Kosmoceratops to połączenie gr. kosmos (zdobiony) i gr. ceratops (rogate oblicze). Nazwa ta znaczy więc w wolnym tłumaczeniu "zdobione rogate oblicze" i odnosi się do jego bogato ozdobionej rogami kryzy. Epitet gatunkowy richardsoni honoruje Scotta Richardsona, który odkrył holotyp i wiele innych skamieniałości z GSENM (Grand Staircase-Escalante National Monument).

Spis gatunków

Kosmoceratops Sampson, Loewen, Farke, Roberts, Forster, Smith i Titus, 2010
K. richardsoni Sampson, Loewen, Farke, Roberts, Forster, Smith i Titus, 2010

Bibliografia

Campbell, J. A., Ryan, M. J., Holmes, R. B., & Schröder-Adams, C. J. (2016). "A re-evaluation of the chasmosaurine ceratopsid genus Chasmosaurus (Dinosauria: Ornithischia) from the Upper Cretaceous (Campanian) Dinosaur Park Formation of western Canada". PloS one, 11(1), e0145805. doi:10.1371/journal.pone.0145805

Campbell, J. A., Ryan, M. J., Schroder-Adams, C. J., Holmes, R. B. & Evans, D. C. (2019) "Temporal range extension and evolution of the chasmosaurine ceratopsid "Vagaceratops" irvinensis (Dinosauria: Ornithischia) in the Upper Cretaceous (Campanian) Dinosaur Park Formation of Alberta." Vertebrate Anatomy Morphology Palaeontology 7: 83-100. doi:10.18435/vamp29356.

Dalman, S. G., Lucas, S. G., Jasinski, S. E., & Longrich, N. R. (2022). "Sierraceratops turneri, a new chasmosaurine ceratopsid from the Hall Lake Formation (Upper Cretaceous) of south-central New Mexico". Cretaceous Research, 130, 105034. doi:10.1016/j.cretres.2021.105034

Fowler, D. W. (2017). "Revised geochronology, correlation, and dinosaur stratigraphic ranges of the Santonian-Maastrichtian (Late Cretaceous) formations of the Western Interior of North America" PLoS ONE, 12(11), e0188426. doi:10.1371/journal.pone.0188426

Fowler, D. W. & Freedman Fowler, E.A . (2020). "Transitional evolutionary forms in chasmosaurine ceratopsid dinosaurs: evidence from the Campanian of New Mexico". PeerJ. 8: e9251. doi:10.7717/peerj.9251.

Loewen, M. A., Farke, A. A., Sampson, S. D., Getty, M. A., Lund, E. K. & O’Connor, P. M. (2013) "Ceratopsid Dinosaurs from the Grand Staircase of Southern Utah" [w:] Titus, A.L. & Loewen, M.A. (red.) "At the Top of the Grand Staircase: The Late Cretaceous of Southern Utah" Bloomington, Indiana University Press, 488-503.

Longrich, N. R. (2014). "The horned dinosaurs Pentaceratops and Kosmoceratops from the upper Campanian of Alberta and implications for dinosaur biogeography". Cretaceous Research, 51, 292-308. doi:10.1016/j.cretres.2014.06.011

Mallon, J. C., Ott, C. J., Larson, P. L., Iuliano, E. M., & Evans, D. C. (2016). "Spiclypeus shipporum gen. et sp. nov., a boldly audacious new chasmosaurine ceratopsid (Dinosauria: Ornithischia) from the Judith River Formation (Upper Cretaceous: Campanian) of Montana, USA". PloS one, 11(5), e0154218. doi:10.1371/journal.pone.0154218

Roberts, E. M., Sampson, S. D., Deino, A. L., Bowring, S. A. & Buchwaldt, R. (2013) "The Kaiparowits Formation: A Remarkable Record of Late Cretaceous Terrestrial Environments, Ecosystems, and Evolution in Western North America" [w]: Titus, A.L. & Loewen, M.A. (red.) "At the Top of the Grand Staircase: The Late Cretaceous of Southern Utah" Bloomington, Indiana University Press

Sampson, S. D., Loewen, M. A., Farke, A. A., Roberts, E. M., Forster, C. A., Smith, J. A. & Titus, A. L. (2010) "New Horned Dinosaurs from Utah Provide Evidence for Intracontinental Dinosaur Endemism". PLoS ONE 5 (9): e12292. doi:10.1371/journal.pone.0012292

  1. ↑ 1,0 1,1 Paul, G.S. (2016). "The Princeton Field Guide to Dinosaurs: 2nd Edition" wyd. Princeton University.
  2. ↑ Loewen, M. A., Sertich, J. J. W., Sampson, S., O’Connor, J. K., Carpenter, S., Sisson, B., Øhlenschlæger, A., Farke, A. A., Makovicky, P. J., Longrich, N. & Evans, D. C. (2024). "Lokiceratops rangiformis gen. et sp. nov. (Ceratopsidae: Centrosaurinae) from the Campanian Judith River Formation of Montana reveals rapid regional radiations and extreme endemism within centrosaurine dinosaurs". PeerJ 12:e17224 doi:10.7717/peerj.17224
Źródło: „https://encyklopedia.dinozaury.com/index.php?title=Kosmoceratops&oldid=34866”