Goyocephale: Różnice pomiędzy wersjami
(uzupełnienia) |
|||
| (Nie pokazano 6 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{DISPLAYTITLE:''Goyocephale''}} | {{DISPLAYTITLE:''Goyocephale''}} | ||
| − | + | {{Opis | |
| − | + | |Autor = "[[Riloy]]", [[Maciej Ziegler]] | |
| − | + | |Korekta = [[Tomasz Singer]], [[Marcin Szermański]], [[Daniel Madzia]], [[Adrian Tkocz]], [[Tomasz Sokołowski]], [[Paweł Konarzewski]] | |
| − | + | |nazwa = ''Goyocephale'' (gojocefal) | |
| − | + | |długość = > 2,5 m | |
| − | + | |masa = > 80 kg | |
| − | | [[Tomasz Singer]], [[Marcin Szermański]], [[Daniel Madzia]], [[Adrian Tkocz]], [[Tomasz Sokołowski]] | + | |wysokość = |
| − | | | + | |dieta = roślinożerny |
| − | + | |miejsce = Mongolia - Ajmak południowochangajski | |
| − | + | |czas = {{Występowanie|84|76}} | |
| − | + | <small>[[późna kreda]] (?późny [[santon]] - wczesny / środkowy [[kampan]])</small> | |
| − | + | |systematyka = [[Dinosauria]] | |
| − | |||
| − | |||
| − | | | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | | > 80 kg | ||
| − | |||
| − | | | ||
| − | |||
| − | | Mongolia - Ajmak południowochangajski | ||
| − | | | ||
| − | |||
| − | | | ||
| − | |||
| − | <small> | ||
| − | | | ||
| − | |||
| − | |||
[[Ornithischia]] | [[Ornithischia]] | ||
| Linia 38: | Linia 17: | ||
[[Pachycephalosauria]] | [[Pachycephalosauria]] | ||
| − | [[Pachycephalosauridae]] | + | ? [[Pachycephalosauridae]] |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | ? [[Pachycephalosaurinae]] | ||
| + | |grafika = Goyocephale restoration.jpg | ||
| + | |podpis = | ||
| + | |PorównanieGrupa = | ||
| + | |PorównanieDługość = | ||
| + | |mapa = | ||
| + | }} | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| − | + | ''Goyocephale'' to dinozaur grubogłowy żyjący w [[późna kreda|późnej kredzie]] na terenie dzisiejszej Mongolii. | |
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
| + | [[Plik:Goyocephale1.jpg|thumb|Materiał kopalny. Autor: Jaime Headden [http://qilong.wordpress.com/2010/06/19/sabre-toothed-dinosaurs/]]] | ||
[[Holotyp]] (GI SPS 100/1501) to dość kompletna czaszka, żuchwa i częściowy szkielet pozaczaszkowy - m.in. część kończyn górnych, żebro, kość krzyżowa, przednia część ogona, fragmenty kończyn tylnych (zob. rys.). Prawdopodobnie są to szczątki niedorosłego osobnika. | [[Holotyp]] (GI SPS 100/1501) to dość kompletna czaszka, żuchwa i częściowy szkielet pozaczaszkowy - m.in. część kończyn górnych, żebro, kość krzyżowa, przednia część ogona, fragmenty kończyn tylnych (zob. rys.). Prawdopodobnie są to szczątki niedorosłego osobnika. | ||
| − | == | + | ==Budowa== |
| − | ''Goyocephale'' | + | [[Plik:Goyocephalebcn2.JPG|thumb|Kopuła gojocefala. Fot. Eduard Solà [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Goyocephalebcn2.JPG]]] |
| + | ''Goyocephale'' był swoim wyglądem przypominał ''[[Homalocephale]]''. Miał on rodzaj kostnej półki, wystającej z tylnej części jego płaskiej czaszki i otaczającej kręgiem tył jego głowy. Na nim znajdowały się liczne i drobne guzki. Powierzchnia jego czaszki była szorstka i nierówna. Gojocefal cechował się różnorodnym (heterodontycznym) uzębieniem. Zęby przedszczękowe przypominały kły i zwiększały swoją wielkość w tylnym kierunku. Między nimi a zębami szczękowymi znajdowała się przerwa. W kości szczękowej mogło znajdować się 16-17 zębów. Pierwszy ząb żuchwy był większy niż pozostałe i różnił się od nich kształtem. Kość krzyżowa składała się z 4 słabo zrośniętych kręgów. Kończyny gojocefala były smukłe (Perle i in., 1982; [[Robert Sullivan|Sullivan]], 2006). | ||
| + | |||
| + | ==Systematyka== | ||
| + | Gojocefal był początkowo zaliczamy do rodziny Homalocephalidae (dziś obecnie jest ona nieużywana). Według obecnych analiz filogenetycznych ten dinozaur plasuje się w obrębie [[Pachycephalosauria]], czasami w [[Pachycephalosauridae]] i [[Pachycephalosaurinae]]. Zobacz też: [[Pachycephalosauria#Kladogramy]]. | ||
==Paleobiologia== | ==Paleobiologia== | ||
| − | + | Dinozaur ten prawdopodobnie żył w grupach, które pasły się razem, zrywając swoimi dziobami nisko rosnące rośliny. W okresie godowym gojocefal mógł używać swojej grubej czaszki do walk z rywalami o względy partnerek. Chociaż tradycyjnie uważa się, że samce walczyły zderzając się głowami, to możliwe jest także, że przepychały się całym ciałem. Znaleziono jedynie fragmenty kończyn tylnych, ale można przypuszczać, że dzięki wysmukłym i długim nogom gojocefal był szybkim biegaczem. Podczas biegu jego ogon był skierowany do tyłu, dla zachowania równowagi. Najlepszą obroną gojocefala przed atakiem drapieżnika była właśnie ucieczka. Możliwe, że mógł próbować uderzyć głową drapieżnika, który go zaatakował. Zobacz też: [[Pachycephalosauria#Paleobiologia i paleoekologia]]. | |
| − | + | ==Etymologia== | |
| + | Nazwa [[rodzaj]]owa ''Goyocephale'' znaczy "ozdobna głowa" (mong. ''goyo'' + gr. ''cephale''). Epitet gatunkowy honoruje wybitnego amerykańskiego mongolistę Prof. Ovena Lattimore'a. | ||
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
| − | + | |{{V| ''Goyocephale''}} | |
| {{Kpt|[[Altangerel Perle|Perle]], [[Teresa Maryańska|Maryańska]]}} i {{Kpt|[[Halszka Osmólska|Osmólska]]}}, [[1982]] | | {{Kpt|[[Altangerel Perle|Perle]], [[Teresa Maryańska|Maryańska]]}} i {{Kpt|[[Halszka Osmólska|Osmólska]]}}, [[1982]] | ||
|- | |- | ||
| − | + | |{{V| ''G. lattimorei''}} | |
| − | | {{Kpt|Perle, Maryańska}} i {{Kpt|Osmólska}}, 1982 | + | | {{Kpt|Perle, [[Maryańska]]}} i {{Kpt|[[Osmólska]]}}, [[1982]] |
|} | |} | ||
| − | == | + | ==Bibliografia== |
| − | <small> | + | <small> |
| + | Maryańska, T., Chapman, R.E. & Weishampel, D. B. (2004). "Pachycephalosauria". [w:] Weishampel, D. B., Dodson, P. & Osmólska, H. "The Dinosauria" Berkeley and Los Angeles: University of California Press, 464-477. | ||
| − | + | Paul, G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University - Princeton i Oxford | |
| − | + | Perle, A., Maryańska, T., & Osmólska, H. (1982) "''Goyocephale lattimorei'' gen. et sp. n., a new flat-headed pachycephalosaur (Ornithischia, Dinosauria) from the Upper Cretaceous of Mongolia". Acta Palaeontologia Polonica, 27, 115-127. | |
| − | + | Sullivan, R.M. (2006). "A taxonomic review of the Pachycephalosauridae (Dinosauria: Ornithischia)". New Mexico Museum of Natural History and Science Bulletin, 35: 347-365. | |
| + | </small> | ||
[[Kategoria:Dinosauria]] | [[Kategoria:Dinosauria]] | ||
Aktualna wersja na dzień 09:54, 29 wrz 2025
| Autor: | "Riloy", Maciej Ziegler |
| Korekta: | Tomasz Singer, Marcin Szermański, Daniel Madzia, Adrian Tkocz, Tomasz Sokołowski, Paweł Konarzewski |
| Goyocephale (gojocefal) | |
|---|---|
| Długość | > 2,5 m |
| Masa | > 80 kg |
| Dieta | roślinożerny |
| Miejsce | Mongolia - Ajmak południowochangajski |
| Czas |
późna kreda (?późny santon - wczesny / środkowy kampan) |
| Systematyka | Dinosauria |
| |
Wstęp
Goyocephale to dinozaur grubogłowy żyjący w późnej kredzie na terenie dzisiejszej Mongolii.
Materiał kopalny
Holotyp (GI SPS 100/1501) to dość kompletna czaszka, żuchwa i częściowy szkielet pozaczaszkowy - m.in. część kończyn górnych, żebro, kość krzyżowa, przednia część ogona, fragmenty kończyn tylnych (zob. rys.). Prawdopodobnie są to szczątki niedorosłego osobnika.
Budowa
Goyocephale był swoim wyglądem przypominał Homalocephale. Miał on rodzaj kostnej półki, wystającej z tylnej części jego płaskiej czaszki i otaczającej kręgiem tył jego głowy. Na nim znajdowały się liczne i drobne guzki. Powierzchnia jego czaszki była szorstka i nierówna. Gojocefal cechował się różnorodnym (heterodontycznym) uzębieniem. Zęby przedszczękowe przypominały kły i zwiększały swoją wielkość w tylnym kierunku. Między nimi a zębami szczękowymi znajdowała się przerwa. W kości szczękowej mogło znajdować się 16-17 zębów. Pierwszy ząb żuchwy był większy niż pozostałe i różnił się od nich kształtem. Kość krzyżowa składała się z 4 słabo zrośniętych kręgów. Kończyny gojocefala były smukłe (Perle i in., 1982; Sullivan, 2006).
Systematyka
Gojocefal był początkowo zaliczamy do rodziny Homalocephalidae (dziś obecnie jest ona nieużywana). Według obecnych analiz filogenetycznych ten dinozaur plasuje się w obrębie Pachycephalosauria, czasami w Pachycephalosauridae i Pachycephalosaurinae. Zobacz też: Pachycephalosauria#Kladogramy.
Paleobiologia
Dinozaur ten prawdopodobnie żył w grupach, które pasły się razem, zrywając swoimi dziobami nisko rosnące rośliny. W okresie godowym gojocefal mógł używać swojej grubej czaszki do walk z rywalami o względy partnerek. Chociaż tradycyjnie uważa się, że samce walczyły zderzając się głowami, to możliwe jest także, że przepychały się całym ciałem. Znaleziono jedynie fragmenty kończyn tylnych, ale można przypuszczać, że dzięki wysmukłym i długim nogom gojocefal był szybkim biegaczem. Podczas biegu jego ogon był skierowany do tyłu, dla zachowania równowagi. Najlepszą obroną gojocefala przed atakiem drapieżnika była właśnie ucieczka. Możliwe, że mógł próbować uderzyć głową drapieżnika, który go zaatakował. Zobacz też: Pachycephalosauria#Paleobiologia i paleoekologia.
Etymologia
Nazwa rodzajowa Goyocephale znaczy "ozdobna głowa" (mong. goyo + gr. cephale). Epitet gatunkowy honoruje wybitnego amerykańskiego mongolistę Prof. Ovena Lattimore'a.
Spis gatunków
| Goyocephale | Perle, Maryańska i Osmólska, 1982 |
| G. lattimorei | Perle, Maryańska i Osmólska, 1982 |
Bibliografia
Maryańska, T., Chapman, R.E. & Weishampel, D. B. (2004). "Pachycephalosauria". [w:] Weishampel, D. B., Dodson, P. & Osmólska, H. "The Dinosauria" Berkeley and Los Angeles: University of California Press, 464-477.
Paul, G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University - Princeton i Oxford
Perle, A., Maryańska, T., & Osmólska, H. (1982) "Goyocephale lattimorei gen. et sp. n., a new flat-headed pachycephalosaur (Ornithischia, Dinosauria) from the Upper Cretaceous of Mongolia". Acta Palaeontologia Polonica, 27, 115-127.
Sullivan, R.M. (2006). "A taxonomic review of the Pachycephalosauridae (Dinosauria: Ornithischia)". New Mexico Museum of Natural History and Science Bulletin, 35: 347-365.
![[2]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Goyocephalebcn2.JPG){kind=link}