Owenodon: Różnice pomiędzy wersjami
(Utworzył nową stronę „<small> {| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | Autor: | Korekta: |- | Marcin Szermański Tomasz Glowienke | Maciej Ziegler [[Tomasz Singer...”) |
(poprawki za Galtonem (2009), nazewnictwo za Sereno, 1998, hoggi od nazwiska Hoggi a może Hogg?) |
||
| Linia 33: | Linia 33: | ||
|- | |- | ||
! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ||
| − | | ok. | + | | ok. 143 Ma (?142-139 Ma) |
| − | <small>wczesna [[kreda]] ("środkowy" [[berrias]] (?[[berrias]]-[[walanżyn]]))</small> | + | <small>wczesna [[kreda]] ("środkowy" [[berrias]] (?późny [[berrias]]-wczesny [[walanżyn]]))</small> |
|- | |- | ||
! '''Systematyka''' | ! '''Systematyka''' | ||
| Linia 50: | Linia 50: | ||
[[Ankylopollexia]] | [[Ankylopollexia]] | ||
| − | + | [[Styracosterna]] | |
|- | |- | ||
| colspan=2 |[[Plik:Owenodon.jpg|400px|]] | | colspan=2 |[[Plik:Owenodon.jpg|400px|]] | ||
| Linia 57: | Linia 57: | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| − | ''Owenodon'' to [[rodzaj]] dinozaura ptasiomiednicznego należącego do [[Iguanodontia]]. Występował we wczesnej kredzie, na przełomie wczesnego-późnego [[berrias]]u | + | ''Owenodon'' to [[rodzaj]] dinozaura ptasiomiednicznego należącego do [[Iguanodontia]]. Występował we wczesnej kredzie, na przełomie wczesnego-późnego [[berrias]]u na terenie dzisiejszej Anglii. Szczątki opisane jako ''Owenodon'' sp. znane są z Rumunii i datowane są na [[berrias]] - [[walanżyn]]. |
| − | Wg [[Galton]]a ([[2009]]) ''Owenodon'' prawdopodobnie reprezentuje | + | Wg [[Galton]]a ([[2009]]) ''Owenodon'' prawdopodobnie reprezentuje [[Styracosterna]]. |
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
Jego [[holotyp]] (NHM R2998) to prawie kompletna prawa kość zębowa z większością zachowanych zębów ''in situ''. Ma ona ok. 15,5 cm długości. | Jego [[holotyp]] (NHM R2998) to prawie kompletna prawa kość zębowa z większością zachowanych zębów ''in situ''. Ma ona ok. 15,5 cm długości. | ||
| − | Kość ta uległa uszkodzeniu podczas preparacji i nie została wydobyta ze skały wapiennej, w której tkwiła. Wystawiona na ekspozycje była jej przyśrodkowa (''medial'') część. Dopiero w [[1975]] roku (aż 101 lat po jej naukowym opisaniu!) została wydobyta za pomocą kwasu octowego, który rozpuścił wapień. | + | Kość ta uległa uszkodzeniu podczas preparacji i nie została wydobyta ze skały wapiennej, w której tkwiła. Wystawiona na ekspozycje była jej przyśrodkowa (''medial'') część. Dopiero w [[1975]] roku (aż 101 lat po jej naukowym opisaniu!) została wydobyta za pomocą kwasu octowego, który rozpuścił wapień. Całkowicie odsłonięta prawa kość zębowa jest poprzecznie zgnieciona, lecz w 100% wydobyta ujawniła 15 zachowanych zębodołów (w tym jeden szczątkowy) z większością zębów i wyrostek dziobasty. |
| − | + | Materiał przypisany: | |
| − | + | Prócz [[holotyp]]u, [[Norman]] ([[2004]]) podaje także inne pozostałości: kręgi oraz izolowane elementy kończyn (jako ''[[Camptosaurus]]'' "hoggi"). Prawdopodobnie chodzi o kości, które zostały przypisane przez [[Galton]]a ([[2009]]) wstępnie do ''Owenodon'' jako ''Owenodon'' sp. z Cornet ([[Rumunia]]). Są to: kości szczękowa (MTCO 359), zęby (MTCO 9903, 1908), 6? kręg szyjny (MTCO 1513), elementy nadgarstka dorosłego (MTCO 4032) i młodego (MTCO 2358), dystalna część kości udowej oraz przypisane z większą doza niepewności: kość czołowa (MTCO 7661), puszka mózgowa (MTCO 7601/22.405), trzon kręgu grzbietowo-krzyżowego (MTCO 5617), kości ramienna (MTCO 5284 = MTCO 5284/21.333), kość śródstopia II (MTCO 21.093/CM). | |
==Historia taksonomii== | ==Historia taksonomii== | ||
[[Gatunek]] ''Owenodon hoggii'' był początkowo zaliczany do [[rodzaj]]u ''[[Iguanodon]]'' jako ''I. hoggii''. Formalnego opisu dokonał Sir Richard [[Owen]] w [[1874]] roku, znany m.in. z utworzenia terminu [[Dinosauria]]. Po wielu latach stwierdzono, że ''I. hoggii'' ma więcej wspólnego z [[rodzaj]]em ''[[Camptosaurus]]'', niż ''[[Iguanodon]]'', dlatego też przemianowano go na kolejny [[gatunek]] kamptozaura. Dokonali tego formalnie [[Norman]] i [[Barrett]] w [[2002]] roku. | [[Gatunek]] ''Owenodon hoggii'' był początkowo zaliczany do [[rodzaj]]u ''[[Iguanodon]]'' jako ''I. hoggii''. Formalnego opisu dokonał Sir Richard [[Owen]] w [[1874]] roku, znany m.in. z utworzenia terminu [[Dinosauria]]. Po wielu latach stwierdzono, że ''I. hoggii'' ma więcej wspólnego z [[rodzaj]]em ''[[Camptosaurus]]'', niż ''[[Iguanodon]]'', dlatego też przemianowano go na kolejny [[gatunek]] kamptozaura. Dokonali tego formalnie [[Norman]] i [[Barrett]] w [[2002]] roku. | ||
| − | Środowisko paleontologów było podzielone – niektórzy naukowcy stwierdzili, że nie jest to ani iguanodont, ani kamptozaur. W [[2009]] roku Peter [[Galton]] zdecydował się na utworzenie nowej nazwy [[rodzaj]]owej dla tego | + | Środowisko paleontologów było podzielone – niektórzy naukowcy stwierdzili, że nie jest to ani iguanodont, ani kamptozaur. W [[2009]] roku Peter [[Galton]] zdecydował się na utworzenie nowej nazwy [[rodzaj]]owej dla tego znanego nauce od 135 lat dinozaura. |
| − | Prawdopodobnie słabo zachowane i nieliczne skamieniałości tego dinozaura były przyczyną tej zawiłości [[ | + | Prawdopodobnie słabo zachowane i nieliczne skamieniałości tego dinozaura były przyczyną tej zawiłości [[taksonomia|taksonomicznej]]. Zresztą Gregory S. [[Paul]] ([[2008]]) – znany m.in. z badań nad przedstawicielami [[Iguanodontia]] – stwierdza, że ''Owenodon hoggii'' (tam jeszcze jako ''[[Iguanodon]] hoggii'') jest niewystarczająco diagnostyczny. |
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
Wersja z 15:22, 8 mar 2012
| Autor: | Korekta: |
| Marcin Szermański | Maciej Ziegler |
| Owenodon (owenodont) | |
|---|---|
| Długość: | ? m |
| Masa: | ? t |
| Miejsce występowania: | Wielka Brytania - hrabstwo Dorset,
?Rumunia - Cornet |
| Czas występowania | ok. 143 Ma (?142-139 Ma)
wczesna kreda ("środkowy" berrias (?późny berrias-wczesny walanżyn)) |
| Systematyka | Dinosauria |
| |
Wstęp
Owenodon to rodzaj dinozaura ptasiomiednicznego należącego do Iguanodontia. Występował we wczesnej kredzie, na przełomie wczesnego-późnego berriasu na terenie dzisiejszej Anglii. Szczątki opisane jako Owenodon sp. znane są z Rumunii i datowane są na berrias - walanżyn.
Wg Galtona (2009) Owenodon prawdopodobnie reprezentuje Styracosterna.
Materiał kopalny
Jego holotyp (NHM R2998) to prawie kompletna prawa kość zębowa z większością zachowanych zębów in situ. Ma ona ok. 15,5 cm długości.
Kość ta uległa uszkodzeniu podczas preparacji i nie została wydobyta ze skały wapiennej, w której tkwiła. Wystawiona na ekspozycje była jej przyśrodkowa (medial) część. Dopiero w 1975 roku (aż 101 lat po jej naukowym opisaniu!) została wydobyta za pomocą kwasu octowego, który rozpuścił wapień. Całkowicie odsłonięta prawa kość zębowa jest poprzecznie zgnieciona, lecz w 100% wydobyta ujawniła 15 zachowanych zębodołów (w tym jeden szczątkowy) z większością zębów i wyrostek dziobasty.
Materiał przypisany:
Prócz holotypu, Norman (2004) podaje także inne pozostałości: kręgi oraz izolowane elementy kończyn (jako Camptosaurus "hoggi"). Prawdopodobnie chodzi o kości, które zostały przypisane przez Galtona (2009) wstępnie do Owenodon jako Owenodon sp. z Cornet (Rumunia). Są to: kości szczękowa (MTCO 359), zęby (MTCO 9903, 1908), 6? kręg szyjny (MTCO 1513), elementy nadgarstka dorosłego (MTCO 4032) i młodego (MTCO 2358), dystalna część kości udowej oraz przypisane z większą doza niepewności: kość czołowa (MTCO 7661), puszka mózgowa (MTCO 7601/22.405), trzon kręgu grzbietowo-krzyżowego (MTCO 5617), kości ramienna (MTCO 5284 = MTCO 5284/21.333), kość śródstopia II (MTCO 21.093/CM).
Historia taksonomii
Gatunek Owenodon hoggii był początkowo zaliczany do rodzaju Iguanodon jako I. hoggii. Formalnego opisu dokonał Sir Richard Owen w 1874 roku, znany m.in. z utworzenia terminu Dinosauria. Po wielu latach stwierdzono, że I. hoggii ma więcej wspólnego z rodzajem Camptosaurus, niż Iguanodon, dlatego też przemianowano go na kolejny gatunek kamptozaura. Dokonali tego formalnie Norman i Barrett w 2002 roku.
Środowisko paleontologów było podzielone – niektórzy naukowcy stwierdzili, że nie jest to ani iguanodont, ani kamptozaur. W 2009 roku Peter Galton zdecydował się na utworzenie nowej nazwy rodzajowej dla tego znanego nauce od 135 lat dinozaura.
Prawdopodobnie słabo zachowane i nieliczne skamieniałości tego dinozaura były przyczyną tej zawiłości taksonomicznej. Zresztą Gregory S. Paul (2008) – znany m.in. z badań nad przedstawicielami Iguanodontia – stwierdza, że Owenodon hoggii (tam jeszcze jako Iguanodon hoggii) jest niewystarczająco diagnostyczny.
Etymologia
Jego nazwa rodzajowa znaczy "ząb Owena" i upamiętnia tego słynnego naukowca, który jest pierwotnym autorem opisu tego dinozaura. Epitet gatunkowy hoggii (który z resztą bywał omyłkowo parokrotnie przekręcany) prawdopodobnie honoruje kogoś o nazwisku Hoggi.
Spis gatunków
| Owenodon | Galton, 2009 | |
|---|---|---|
| Owenodon hoggii | (Owen, 1874) Galton, 2009 | |
| = Iguanodon hoggii | Owen, 1874 | |
| = Camptosaurus hoggii | (Owen, 1874) Norman i Barrett, 2002 | |
| = Camptosaurus "hoggi" | (Owen, 1874) Norman, 2004 | nomen nudum |
| = Iguanodon "hoggi" | (Owen, 1874) | nomen nudum |
| = Iguanodon "boggii" | (Owen, 1874) | nomen nudum |
Bibliografia
Galton P.M. (2009) Notes on Neocomian (Lower Cretaceous) ornithopod dinosaurs from England – Hypsilophodon, Valdosaurus, "Camptosaurus", "Iguanodon" – and referred specimens from Romania and elsewhere. „Revue de Paléobiologie”. 29 (1), s. 211–273
Norman D.B. (2004) Basal Iguanodontia. [w]: David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): "The Dinosauria". Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press
Paul, G.S. (2008) "A revised taxonomy of the iguanodont dinosaur genera and species". Cretaceous Research 29 (2): 192–216. doi:10.1016/j.cretres.2007.04.009
http://en.wikipedia.org/wiki/Iguanodon#Species_currently_accepted_as_valid
