Histriasaurus: Różnice pomiędzy wersjami
m (rys.) |
m |
||
| (Nie pokazano 7 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
{{DISPLAYTITLE:''Histriasaurus''}} | {{DISPLAYTITLE:''Histriasaurus''}} | ||
| − | + | {{Opis | |
| − | { | + | |Autor = [[Tomasz Sokołowski]] |
| − | | Autor | + | |Korekta = [[Marcin Szermański]], [[Maciej Ziegler]], [[Daniel Madzia]], [[Kamil Kamiński]], [[Michał Siedlecki]] |
| − | + | |nazwa = ''Histriasaurus'' (histriazaur) | |
| − | + | |długość = 11,5 m <ref name="Molina-Larramendi">Molina-Pérez, R., & Larramendi, A. (2020). "Dinosaur Facts and Figures: The Sauropods and Other Sauropodomorphs". Princeton University Press. </ref> | |
| − | + | |wysokość = 2,8 m (w ramionach) <ref name="Molina-Larramendi"></ref> | |
| − | | [[Marcin Szermański]] | + | |masa = 3,3 t <ref name="Molina-Larramendi"></ref> |
| − | [[Maciej Ziegler]] | + | |dieta = roślinożerny |
| − | + | |miejsce = [[Chorwacja]] - Istria | |
| − | [[Daniel Madzia]] | + | <small>([[formacja]] "[[Bale]]" - stanowisko Kolone)</small> |
| − | | | + | |czas = {{Występowanie|130|128}} |
| − | + | ok. 130-128 [[Ma]]<br> | |
| − | + | <small>[[wczesna kreda]] (późny [[hoteryw]] - wczesny[[barrem]])</small> | |
| − | + | |systematyka = | |
| − | + | [[Dinosauria]] | |
| − | |||
| − | |||
| − | |- | ||
| − | |||
| − | | | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | | | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | | [[Chorwacja]] - | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | | | ||
| − | |||
| − | <small>[[wczesna kreda]] (późny [[hoteryw]] - wczesny [[barrem]])</small> | ||
| − | | | ||
| − | |||
| − | |||
[[Saurischia]] | [[Saurischia]] | ||
| Linia 53: | Linia 29: | ||
[[Rebbachisauridae]] | [[Rebbachisauridae]] | ||
| − | | | + | |grafika = Histriasaurus vertebra.png |
| − | | | + | |podpis = [[Holotyp]] - kręg grzbietowy. Autor zdjęcia: [[Kenneth Carpenter]], 2018 [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Histriasaurus_vertebra.png] |
| − | + | |PorównanieGrupa = | |
| − | + | |PorównanieDługość = | |
| − | |||
| − | | | ||
| − | |||
| − | | | ||
| − | |||
<display_points type="terrain" zoom=5> | <display_points type="terrain" zoom=5> | ||
| − | Istria, Croatia | + | Istria, Croatia~półwysep Istria, [[Chorwacja]]|<small>''H. boscarollii''. |
</display_points> | </display_points> | ||
| − | + | }} | |
| − | |||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| − | ''Histriasaurus'' to wczesnokredowy [[rodzaj]] zauropoda. Jest to pierwszy dinozaur, którego | + | ''Histriasaurus'' to wczesnokredowy [[rodzaj]] zauropoda. Jest to pierwszy dinozaur, którego szczątki odkryto w Chorwacji. [[Gatunek typowy]] (i zarazem jedyny) - ''H. boscarollii'' został opisany przez [[Fabio Dalla Vecchia|Dalla Vecchię]] w [[1998]] roku. |
| − | [[ | + | ==Materiał kopalny, budowa i systematyka== |
| + | [[Holotyp]] (WN-V6) to prawie kompletny kręg grzbietowy. Został on znaleziony w południowo-zachodniej części półwyspu Istria w pokładach stanowiska Kolone. Na terenie tego stanowiska odkryto również szczątki innych dinozaurów, m.in.: niezidentyfikowanego [[Theropoda|teropoda]], tajemniczego niezidentyfikowanego dinozaura oraz innych zauropodów: [[Somphospondyli|somfospondyla]], [[Camarasauridae|kamarazauryda]] oraz [[Titanosauriformes|tytanozauriforma]]. | ||
| − | + | Charakteryzuje się on rozwiniętą artykulacją ''hyposphene-hypanthrum'', co w momencie jego opisania było czymś niezwykłym wśród [[Rebbachisauridae]]. Obecnie znamy inne rebbachizaurydy, u których występuje ta cecha: ''[[Demandasaurus]]'' i ''[[Nopcsaspondylus]]''. | |
| − | '' | ||
| − | + | [[Paul Upchurch|Upchurch]] i współpracownicy (2004) uznali go za ''[[nomen dubium]]'', lecz w nowszych pracach jest uwzględniany w [[analiza filogenetyczna|analizach filogenetycznych]] (jak np. w [[José Carballido|Carballido]] i współautorzy [2012], wg których jest [[takson siostrzany|taksonem siostrzanym]] dla ''[[Zapalasaurus]]'', czy Whitlock i Wilson [2020]), a więc - jak można wywnioskować - jest traktowany jako ważny [[takson]]. | |
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| − | Jego nazwa [[rodzaj]]owa oznacza "jaszczur z Istria" i pochodzi od miejsca odkrycia | + | Jego nazwa [[rodzaj]]owa oznacza "jaszczur z Istria" i pochodzi od miejsca odkrycia szczątków, a mianowicie półwyspu Istria. Epitet gatunkowy ''boscarollii'' został nadany na cześć Dario Boscarolli'ego - człowieka, który odkrył wraz ze swoimi kolegami jedyne szczątki tego gada 5 lat przed ich oficjalnym opisaniem - w [[1993]] roku. |
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
| − | + | | {{V|''Histriasaurus''}} | |
| {{Kpt|[[Fabio Dalla Vecchia|Dalla Vecchia]]}}, [[1998]] | | {{Kpt|[[Fabio Dalla Vecchia|Dalla Vecchia]]}}, [[1998]] | ||
|- | |- | ||
| − | + | | {{V|''H. boscarollii''}} | |
| {{Kpt|Dalla Vecchia}}, 1998 | | {{Kpt|Dalla Vecchia}}, 1998 | ||
|} | |} | ||
| Linia 91: | Linia 61: | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
<small> | <small> | ||
| − | Carballido, J.L. | + | Carballido, J.L., Salgado, L., Pol, D., Canudo, J.I., Garrido, A. (2012). "A new basal rebbachisaurid (Sauropoda, Diplodocoidea) from the Early Cretaceous of the Neuquén Basin; evolution and biogeography of the group". Historical Biology: An International Journal of Paleobiology 24 (6): 631–654. [[doi:10.1080/08912963.2012.672416]] |
| + | |||
| + | Dalla Vecchia, F. M. (1998). "Remains of Sauropoda (Reptilia, Saurischia) in the Lower Cretaceous (Upper Hauterivian/Lower Barremian) limestones of SW Istria (Croatia)". Geologica Croatica 51 (2): 105-134. | ||
| + | |||
| + | Dalla Vecchia, F.M. (2001). "An odd dinosaur bone from the Lower Cretaceous of Istria (Croatia)". Natura Nascosta 22:34-35 | ||
Fernández-Baldor, T.F., Canudo, J.I., Huerta, P., Montero, D., Pereda Suberbiola, X. & Salgado, L. (2011) "''Demandasaurus darwini'', a new rebbachisaurid sauropod from the Early Cretaceous of the Iberian Peninsula. Acta Palaeontologica Polonica 56 (3): 535-552. [[doi:10.4202/app.2010.0003]]. | Fernández-Baldor, T.F., Canudo, J.I., Huerta, P., Montero, D., Pereda Suberbiola, X. & Salgado, L. (2011) "''Demandasaurus darwini'', a new rebbachisaurid sauropod from the Early Cretaceous of the Iberian Peninsula. Acta Palaeontologica Polonica 56 (3): 535-552. [[doi:10.4202/app.2010.0003]]. | ||
| + | |||
| + | Salgado, L., Gallina, P.A., Lerzo, L.N., Canudo, J.I. (2022). "Highly specialized Diplodocoids: the Rebbachisauridae". [W]: Otero, A., Carballido, J.L., Pol, D. (2022). "South American Sauropodomorph Dinosaurs". Springer: 165-208. | ||
Upchurch P., Barrett P.M., Dodson P. (2004) Sauropoda. [w:] David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): "The Dinosauria". Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press | Upchurch P., Barrett P.M., Dodson P. (2004) Sauropoda. [w:] David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): "The Dinosauria". Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press | ||
| Linia 99: | Linia 75: | ||
Whitlock, J.A. (2011) "A phylogenetic analysis of Diplodocoidea (Saurischia: Sauropoda)" Zoological Journal of the Linnean Society, 161 (4), 872-915 | Whitlock, J.A. (2011) "A phylogenetic analysis of Diplodocoidea (Saurischia: Sauropoda)" Zoological Journal of the Linnean Society, 161 (4), 872-915 | ||
| − | + | Whitlock, J.A., Wilson, J.A. (2020). "The Late Jurassic sauropod dinosaur 'Morosaurus' agilis Marsh, 1889 reexamined and reinterpreted as a dicraeosaurid". Journal of Vertebrate Paleontology e1780600 [[doi:10.1080/02724634.2020.1780600]]. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
Holtz T.R. Jr (2008) Dinosaurus: The Most Complete Up to date encyclopedia for dinosaurs lovers of all ages | Holtz T.R. Jr (2008) Dinosaurus: The Most Complete Up to date encyclopedia for dinosaurs lovers of all ages | ||
| − | </small> | + | <references/> </small> |
[[Kategoria:Dinosauria]] | [[Kategoria:Dinosauria]] | ||
| Linia 122: | Linia 92: | ||
[[Kategoria:Hoteryw]] | [[Kategoria:Hoteryw]] | ||
[[Kategoria:Barrem]] | [[Kategoria:Barrem]] | ||
| − | |||
Aktualna wersja na dzień 15:47, 27 paź 2024
| Autor: | Tomasz Sokołowski |
| Korekta: | Marcin Szermański, Maciej Ziegler, Daniel Madzia, Kamil Kamiński, Michał Siedlecki |
| Histriasaurus (histriazaur) | |
|---|---|
| Długość | 11,5 m [1] |
| Wysokość | 2,8 m (w ramionach) [1] |
| Masa | 3,3 t [1] |
| Dieta | roślinożerny |
| Miejsce | Chorwacja - Istria |
| Czas |
ok. 130-128 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
 Holotyp - kręg grzbietowy. Autor zdjęcia: Kenneth Carpenter, 2018 [1] | |
Wstęp
Histriasaurus to wczesnokredowy rodzaj zauropoda. Jest to pierwszy dinozaur, którego szczątki odkryto w Chorwacji. Gatunek typowy (i zarazem jedyny) - H. boscarollii został opisany przez Dalla Vecchię w 1998 roku.
Materiał kopalny, budowa i systematyka
Holotyp (WN-V6) to prawie kompletny kręg grzbietowy. Został on znaleziony w południowo-zachodniej części półwyspu Istria w pokładach stanowiska Kolone. Na terenie tego stanowiska odkryto również szczątki innych dinozaurów, m.in.: niezidentyfikowanego teropoda, tajemniczego niezidentyfikowanego dinozaura oraz innych zauropodów: somfospondyla, kamarazauryda oraz tytanozauriforma.
Charakteryzuje się on rozwiniętą artykulacją hyposphene-hypanthrum, co w momencie jego opisania było czymś niezwykłym wśród Rebbachisauridae. Obecnie znamy inne rebbachizaurydy, u których występuje ta cecha: Demandasaurus i Nopcsaspondylus.
Upchurch i współpracownicy (2004) uznali go za nomen dubium, lecz w nowszych pracach jest uwzględniany w analizach filogenetycznych (jak np. w Carballido i współautorzy [2012], wg których jest taksonem siostrzanym dla Zapalasaurus, czy Whitlock i Wilson [2020]), a więc - jak można wywnioskować - jest traktowany jako ważny takson.
Etymologia
Jego nazwa rodzajowa oznacza "jaszczur z Istria" i pochodzi od miejsca odkrycia szczątków, a mianowicie półwyspu Istria. Epitet gatunkowy boscarollii został nadany na cześć Dario Boscarolli'ego - człowieka, który odkrył wraz ze swoimi kolegami jedyne szczątki tego gada 5 lat przed ich oficjalnym opisaniem - w 1993 roku.
Spis gatunków
| Histriasaurus | Dalla Vecchia, 1998 |
| H. boscarollii | Dalla Vecchia, 1998 |
Bibliografia
Carballido, J.L., Salgado, L., Pol, D., Canudo, J.I., Garrido, A. (2012). "A new basal rebbachisaurid (Sauropoda, Diplodocoidea) from the Early Cretaceous of the Neuquén Basin; evolution and biogeography of the group". Historical Biology: An International Journal of Paleobiology 24 (6): 631–654. doi:10.1080/08912963.2012.672416
Dalla Vecchia, F. M. (1998). "Remains of Sauropoda (Reptilia, Saurischia) in the Lower Cretaceous (Upper Hauterivian/Lower Barremian) limestones of SW Istria (Croatia)". Geologica Croatica 51 (2): 105-134.
Dalla Vecchia, F.M. (2001). "An odd dinosaur bone from the Lower Cretaceous of Istria (Croatia)". Natura Nascosta 22:34-35
Fernández-Baldor, T.F., Canudo, J.I., Huerta, P., Montero, D., Pereda Suberbiola, X. & Salgado, L. (2011) "Demandasaurus darwini, a new rebbachisaurid sauropod from the Early Cretaceous of the Iberian Peninsula. Acta Palaeontologica Polonica 56 (3): 535-552. doi:10.4202/app.2010.0003.
Salgado, L., Gallina, P.A., Lerzo, L.N., Canudo, J.I. (2022). "Highly specialized Diplodocoids: the Rebbachisauridae". [W]: Otero, A., Carballido, J.L., Pol, D. (2022). "South American Sauropodomorph Dinosaurs". Springer: 165-208.
Upchurch P., Barrett P.M., Dodson P. (2004) Sauropoda. [w:] David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): "The Dinosauria". Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press
Whitlock, J.A. (2011) "A phylogenetic analysis of Diplodocoidea (Saurischia: Sauropoda)" Zoological Journal of the Linnean Society, 161 (4), 872-915
Whitlock, J.A., Wilson, J.A. (2020). "The Late Jurassic sauropod dinosaur 'Morosaurus' agilis Marsh, 1889 reexamined and reinterpreted as a dicraeosaurid". Journal of Vertebrate Paleontology e1780600 doi:10.1080/02724634.2020.1780600.
Holtz T.R. Jr (2008) Dinosaurus: The Most Complete Up to date encyclopedia for dinosaurs lovers of all ages
![[1]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Histriasaurus_vertebra.png){kind=link}