Histriasaurus
| Autor: | Tomasz Sokołowski |
| Korekta: | Marcin Szermański, Maciej Ziegler, Daniel Madzia, Kamil Kamiński, Michał Siedlecki |
| Histriasaurus (histriazaur) | |
|---|---|
| Długość | 11,5 m [1] |
| Wysokość | 2,8 m (w ramionach) [1] |
| Masa | 3,3 t [1] |
| Dieta | roślinożerny |
| Miejsce | Chorwacja - Istria |
| Czas |
ok. 130-128 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
 Holotyp - kręg grzbietowy. Autor zdjęcia: Kenneth Carpenter, 2018 [1] | |
Wstęp
Histriasaurus to wczesnokredowy rodzaj zauropoda. Jest to pierwszy dinozaur, którego szczątki odkryto w Chorwacji. Gatunek typowy (i zarazem jedyny) - H. boscarollii został opisany przez Dalla Vecchię w 1998 roku.
Materiał kopalny, budowa i systematyka
Holotyp (WN-V6) to prawie kompletny kręg grzbietowy. Został on znaleziony w południowo-zachodniej części półwyspu Istria w pokładach stanowiska Kolone. Na terenie tego stanowiska odkryto również szczątki innych dinozaurów, m.in.: niezidentyfikowanego teropoda, tajemniczego niezidentyfikowanego dinozaura oraz innych zauropodów: somfospondyla, kamarazauryda oraz tytanozauriforma.
Charakteryzuje się on rozwiniętą artykulacją hyposphene-hypanthrum, co w momencie jego opisania było czymś niezwykłym wśród Rebbachisauridae. Obecnie znamy inne rebbachizaurydy, u których występuje ta cecha: Demandasaurus i Nopcsaspondylus.
Upchurch i współpracownicy (2004) uznali go za nomen dubium, lecz w nowszych pracach jest uwzględniany w analizach filogenetycznych (jak np. w Carballido i współautorzy [2012], wg których jest taksonem siostrzanym dla Zapalasaurus, czy Whitlock i Wilson [2020]), a więc - jak można wywnioskować - jest traktowany jako ważny takson.
Etymologia
Jego nazwa rodzajowa oznacza "jaszczur z Istria" i pochodzi od miejsca odkrycia szczątków, a mianowicie półwyspu Istria. Epitet gatunkowy boscarollii został nadany na cześć Dario Boscarolli'ego - człowieka, który odkrył wraz ze swoimi kolegami jedyne szczątki tego gada 5 lat przed ich oficjalnym opisaniem - w 1993 roku.
Spis gatunków
| Histriasaurus | Dalla Vecchia, 1998 |
| H. boscarollii | Dalla Vecchia, 1998 |
Bibliografia
Carballido, J.L., Salgado, L., Pol, D., Canudo, J.I., Garrido, A. (2012). "A new basal rebbachisaurid (Sauropoda, Diplodocoidea) from the Early Cretaceous of the Neuquén Basin; evolution and biogeography of the group". Historical Biology: An International Journal of Paleobiology 24 (6): 631–654. doi:10.1080/08912963.2012.672416
Dalla Vecchia, F. M. (1998). "Remains of Sauropoda (Reptilia, Saurischia) in the Lower Cretaceous (Upper Hauterivian/Lower Barremian) limestones of SW Istria (Croatia)". Geologica Croatica 51 (2): 105-134.
Dalla Vecchia, F.M. (2001). "An odd dinosaur bone from the Lower Cretaceous of Istria (Croatia)". Natura Nascosta 22:34-35
Fernández-Baldor, T.F., Canudo, J.I., Huerta, P., Montero, D., Pereda Suberbiola, X. & Salgado, L. (2011) "Demandasaurus darwini, a new rebbachisaurid sauropod from the Early Cretaceous of the Iberian Peninsula. Acta Palaeontologica Polonica 56 (3): 535-552. doi:10.4202/app.2010.0003.
Salgado, L., Gallina, P.A., Lerzo, L.N., Canudo, J.I. (2022). "Highly specialized Diplodocoids: the Rebbachisauridae". [W]: Otero, A., Carballido, J.L., Pol, D. (2022). "South American Sauropodomorph Dinosaurs". Springer: 165-208.
Upchurch P., Barrett P.M., Dodson P. (2004) Sauropoda. [w:] David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): "The Dinosauria". Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press
Whitlock, J.A. (2011) "A phylogenetic analysis of Diplodocoidea (Saurischia: Sauropoda)" Zoological Journal of the Linnean Society, 161 (4), 872-915
Whitlock, J.A., Wilson, J.A. (2020). "The Late Jurassic sauropod dinosaur 'Morosaurus' agilis Marsh, 1889 reexamined and reinterpreted as a dicraeosaurid". Journal of Vertebrate Paleontology e1780600 doi:10.1080/02724634.2020.1780600.
Holtz T.R. Jr (2008) Dinosaurus: The Most Complete Up to date encyclopedia for dinosaurs lovers of all ages
![[1]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Histriasaurus_vertebra.png){kind=link}