Amargatitanis: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj
(Nowe hasło)
 
m
 
(Nie pokazano 8 wersji utworzonych przez 3 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
{{DISPLAYTITLE:''Amargatitanis''}}
 
{{DISPLAYTITLE:''Amargatitanis''}}
−
<small>
+
{{Opis
−
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk"
+
|Autor                 = [[Sebastian Oziemski]], [[Mateusz Tałanda]]
−
| Autor:
+
|Korekta                = [[Paweł Konarzewski]]
−
| Korekta:
+
|nazwa                  = ''Amargatitanis'' (amargatytanis)
−
|-
+
|długość                = 12 m <ref name="Molina-Larramendi">Molina-Pérez, R., & Larramendi, A. (2020). "Dinosaur Facts and Figures: The Sauropods and Other Sauropodomorphs". Princeton University Press. </ref>
−
| [[Sebastian Oziemski]]
+
|masa                  = 3,1 t <ref name="Molina-Larramendi"></ref>
−
[[Mateusz Tałanda]]
+
|wysokość              = ok. 2,7 m (w biodrach) <ref name="Molina-Larramendi"></ref>
−
|  
+
|dieta                  = roślinożerny
−
|}
+
|miejsce                = [[Argentyna]] - Neuquén, strumień La Amarga
−
</small>
+
<small>[[formacja]] [[La Amarga]] - [[ogniwo]] Puesto Antigual</small>
−
 
+
|czas                  = {{Występowanie|125.77|121.4}}
−
----
+
ok. 125,7-121,4 [[Ma]]<br>
−
 
 
−
{| class="wikitable" style="text-align:left" align="left"
 
−
! colspan=2 | ''Amargatitanis'' (amargatytanis)
 
−
|-
 
−
! '''Długość''':
 
−
| ? m
 
−
 
 
−
|-
 
−
! '''Masa''':
 
−
| ? t
 
−
 
 
−
|-
 
−
! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''':
 
−
| [[Argentyna]] (strumień La Amarga, Neuquén)
 
−
 
 
−
<small>([[formacja]] [[La Amarga]] - [[ogniwo]] Puesto Antigual)</small>
 
−
|-
 
−
! '''[[Czas|Czas występowania]]'''
 
−
| 129,4-125 [[Ma]]
 
−
 
 
 
<small>[[wczesna kreda]] ([[barrem]])</small>
 
<small>[[wczesna kreda]] ([[barrem]])</small>
−
|-
+
|systematyka            =
−
! '''Systematyka'''
+
[[Dinosauria]]
−
| [[Dinosauria]]
 
  
 
[[Saurischia]]
 
[[Saurischia]]
Linia 43: Linia 22:
 
[[Sauropoda]]
 
[[Sauropoda]]
  
−
[[Eusauropoda]]
+
[[Diplodocoidea]]
  
−
[[Neosauropoda]]
+
[[Dicraeosauridae]]
 +
|grafika                = Amargatitanis LM.png
 +
|podpis                = Rekonstrukcja przyżyciowa ''Amargatitanis''.  Autor: Levi bernardo. [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Amargatitanis_LM.png]
 +
|PorównanieGrupa        =
 +
|PorównanieDługość      =
 +
|mapa                  =
 +
<display_points type="terrain" zoom=3>
 +
39.5° S, 70.2° W~miejsce znalezienia amargatytanisa
 +
</display_points>
 +
}}
 +
==Wstęp==
 +
'''''Amargatitanis macni''''' to [[gatunek]] [[zauropod]]a opisany w [[2007]] roku (datowany na [[barrem]]; ok. 125,7-121,4 milionów lat).  W formacji La Amarga wciąż odnajdywane są skamieniałości zauropodów, ale do najczęstszych należą zęby bazalnych [[Titanosauriformes|tytanozaurokształtnych]] i [[Diplodocoidea|diplodokoidów]].
 +
 
 +
==Historia taksonu==
 +
[[Holotyp]] [[dinozaur]]a został odkryty w 1983 roku. Jego szczątki odnaleziono w formacji [[La Amarga]], 2,5 km na wschód od mostu drogi krajowej nr 40, który przecina strumień La Amarga. Początkowo ten dinozaur był [[chimera|chimerą]] - kości mające należeć do jednego osobnika pochodziły tak na prawdę z różnych miejsc. Obecnie szczątki przebywają  w Argentyńskim Muzeum Nauk Przyrodniczych (Museo Argentino de Ciencias Naturales)
 +
 
 +
==Materiał kopalny==
 +
[[Plik:Amargatitanis Skeletal.svg|300px|thumb|Sylwetka ''Amargatitanis''. Na zielono zaznaczone kości. Autor: Slate Weasel [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Amargatitanis_Skeletal.svg]]]
 +
[[Holotyp]] o numerze katalogowym MACN PV N53 to dwa [[kręg]]i ogonowe, niekompletna prawa kość kulszowa i prawa noga (kość udowa, niekompletna piszczel i kość strzałkowa, kość skokowa i niekompletna pierwsza kość śródstopia).
  
−
[[Diplodocidea]]
+
Badanie histologiczne przeprowadzone przez Windholza i Cerdę (2021) wykazało, że [[holotyp|okaz typowy]] ''Amargatitanis'' osiągnął dojrzałość płciową oraz somatyczną. Ich zdaniem ''Amargatitanis'' był bardziej rozwinięty ontogenetyczne niż ''[[Amargasaurus]]''. Minimalny wiek dinozaura mógł wynosić 19 lat.
  
−
[[Flagellicaudata]]
+
==Budowa==
 +
''Amargatitanis'' był zapewne średniej wielkości zauropodem. Skąpy materiał kopalny utrudnia dokładne odtworzenie jego wyglądu. Nie odnaleziono kręgów szyjnych i nie wiemy czy miały one wysokie wyrostki kolczyste.
 +
==Systematyka==
 +
Początkowo Apesteguía (2007) uznał omawianego dinozaura za przedstawiciela [[Titanosauria]], gdyż dodatkowo przypisał do niego lewą łopatkę i sześć kręgów ogonowych. Gallina (2016) po dokładnym zbadaniu szczątków stwierdził, że dodatkowy materiał przypisany przez Apesteguíę (2007) należy do innego zauropoda i ustalił, że ''Amargatitanis''  to przedstawiciel [[Dicraeosauridae]]. Kolejne analizy potwierdzają jego przynależność do tego [[klad]]u <ref>Xu, X., Upchurch, P., Mannion, P.D., Barrett, P.M., Regalado-Fernandez, O.R., Mo, J., Ma, J. & Liu, H. (2018) "A new Middle Jurassic diplodocoid suggests an earlier dispersal and diversification of sauropod dinosaurs". Nature Communications, 9, 2700. [[doi:10.1038/s41467-018-05128-1]]</ref><ref>Gallina, P.A., Apesteguía, S., Canale, J.I., Haluza, A. (2019). “A new long-spined dinosaur from Patagonia sheds light on sauropod defense system”. Scientific Reports, vol. 9. 1392 [[doi::10.1038/s41598-018-37943-3]]</ref><ref>Whitlock, J.A. & Wilson, J.A. (2020). "The Late Jurassic sauropod dinosaur 'Morosaurus' agilis Marsh, 1889 reexamined and reinterpreted as a dicraeosaurid". Journal of Vertebrate Paleontology e1780600 [[doi:10.1080/02724634.2020.1780600]].</ref>.
  
−
[[Dicraeosauridae]]
+
==Etymologia==
−
|-
+
Nazwa [[rodzaj]]owa amargatytanisa pochodzi od nazwy formacji La Amarga oraz greckiego słowa ''titanis'', co tłumaczy się jako tytanka/olbrzymka. Epitet gatunkowy jest natomiast uhonorowaniem muzeum, w którym jest przechowywany.
−
| colspan=2 |[[Plik:Amargasaurus by kahless28.jpg|400px|]]
 
−
<small>Rekonstrukcja przyżyciowa [[Amargasaurus|amargazaura]], podobnie mógł wyglądać amargatytanis. <br />Autor: [[Jakub Kowalski]]</small>
 
−
|-
 
−
! colspan=2 | Mapa znalezisk:
 
−
|-
 
−
| colspan=2 |
 
−
<display_points type="terrain" zoom=4>
 
−
39.5° S, 70.2° W|miejsce znalezienia amargatytanisa
 
−
</display_points>
 
−
|}
 
−
'''''Amargatitanis macni''''' to [[gatunek]] [[zauropod]]a opisany w [[2007]] roku (datowany na [[barrem]]; 129,4-125 milionów lat). Początkowo uznawany był za [[Titanosauria|tytanozaura]], ale obecnie klasyfikuje się go wśród [[Dicraeosauridae|dikreozaurydów]]. Jego szczątki odkryto w formacji [[La Amarga]], 2,5 km na wschód od mostu drogi krajowej nr 40, który przecina strumień La Amarga. [[Holotyp]] [[dinozaur]]a został odkryty w 1983 roku. Od tej pory jest w Argentyńskim Muzeum Nauk Przyrodniczych (Museo Argentino de Ciencias Naturales). Początkowo ten dinozaur był [[chimera|chimerą]] - kości mające należeć do jednego osobnika pochodziły tak na prawdę z różnych miejsc. Obecnie wiemy, że jedyny znany materiał amargatytana to dwa [[kręg]]i ogonowe, niekompletna prawa kość kulszowa i prawa noga (kość udowa, niekompletna piszczel i kość strzałkowa, kość skokowa i niekompletna pierwsza kość śródstopia). W formacji La Amarga wciąż odnajdywane są skamieniałości zauropodów, ale do najczęstszych należą zęby: bazalnych [[Titanosauriformes|tytanozaurokształtnych]] i [[Diplodocidea|diplodokoidów]]. Nazwa [[rodzaj]]owa amargatytanisa pochodzi od nazwy formacji La Amarga oraz greckiego słowa ''titanis'', co tłumaczy się jako tytanka/olbrzymka. Epitet gatunkowy jest natomiast uhonorowaniem muzeum, w którym jest przechowywany.
 
  
 
== Spis gatunków ==
 
== Spis gatunków ==
 
{| class="wikitable"
 
{| class="wikitable"
−
! {{V|''Amargatitanis''}}
+
|{{V|''Amargatitanis''}}
 
| {{Kpt|[[Sebastian Apesteguía|Apesteguía]]}}, [[2007]]
 
| {{Kpt|[[Sebastian Apesteguía|Apesteguía]]}}, [[2007]]
 
|-
 
|-
−
! {{V|''Amargatitanis macni''}}
+
| {{V|''A. macni''}}
 
| {{Kpt|[[Sebastian Apesteguía|Apesteguía]]}}, [[2007]]
 
| {{Kpt|[[Sebastian Apesteguía|Apesteguía]]}}, [[2007]]
 
|}
 
|}
  
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
−
<small>
+
<small> Apesteguía, S. (2007). "The sauropod diversity of the La Amarga Formation (Barremian), Neuquén (Argentina)". Gondwana Research, t. 12, nr 4, str. 533-546.
−
Apesteguía, S. 2007. The sauropod diversity of the La Amarga Formation (Barremian), Neuquén (Argentina). Gondwana Research, t. 12, nr 4, str. 533-546.
+
 
 +
Gallina, P.A. (2016). "Reappraisal Of The Early Cretaceous Sauropod Dinosaur ''Amargatitanis macni'' (Apesteguía, 2007), From Northwestern Patagonia, Argentina". Cretaceous Research. [[doi:10.1016/j.cretres.2016.04.002]]
 +
 
 +
Windholz, G. J., & Cerda, I. A. (2021). "Paleohistology of two dicraeosaurid dinosaurs (Sauropoda; Diplodocoidea) from La Amarga Formation (Barremian–Aptian, Lower Cretaceous), Neuquén Basin, Argentina: Paleobiological implications". Cretaceous Research, 128, 104965. [[doi:10.1016/j.cretres.2021.104965]]
  
−
Gallina, P.A. 2016. Reappraisal Of The Early Cretaceous Sauropod Dinosaur ''Amargatitanis macni'' (Apesteguía, 2007), From Northwestern Patagonia, Argentina. Cretaceous Research. [[doi:10.1016/j.cretres.2016.04.002]]</small>
+
<references/></small>
  
 
[[Kategoria:Dinosauria]]
 
[[Kategoria:Dinosauria]]

Aktualna wersja na dzień 10:04, 2 mar 2024

Autor: Sebastian Oziemski, Mateusz Tałanda
Korekta: Paweł Konarzewski

Amargatitanis (amargatytanis)
Długość 12 m [1]
Wysokość ok. 2,7 m (w biodrach) [1]
Masa 3,1 t [1]
Dieta roślinożerny
Miejsce Argentyna - Neuquén, strumień La Amarga

formacja La Amarga - ogniwo Puesto Antigual

Czas
252 201 145
66

ok. 125,7-121,4 Ma
wczesna kreda (barrem)

Systematyka Dinosauria

Saurischia

Sauropodomorpha

Sauropoda

Diplodocoidea

Dicraeosauridae

Amargatitanis LM.png
Rekonstrukcja przyżyciowa Amargatitanis. Autor: Levi bernardo. [2]
Mapa znalezisk
Wczytywanie mapy…

Wstęp

Amargatitanis macni to gatunek zauropoda opisany w 2007 roku (datowany na barrem; ok. 125,7-121,4 milionów lat). W formacji La Amarga wciąż odnajdywane są skamieniałości zauropodów, ale do najczęstszych należą zęby bazalnych tytanozaurokształtnych i diplodokoidów.

Historia taksonu

Holotyp dinozaura został odkryty w 1983 roku. Jego szczątki odnaleziono w formacji La Amarga, 2,5 km na wschód od mostu drogi krajowej nr 40, który przecina strumień La Amarga. Początkowo ten dinozaur był chimerą - kości mające należeć do jednego osobnika pochodziły tak na prawdę z różnych miejsc. Obecnie szczątki przebywają w Argentyńskim Muzeum Nauk Przyrodniczych (Museo Argentino de Ciencias Naturales)

Materiał kopalny

Sylwetka Amargatitanis. Na zielono zaznaczone kości. Autor: Slate Weasel [1]

Holotyp o numerze katalogowym MACN PV N53 to dwa kręgi ogonowe, niekompletna prawa kość kulszowa i prawa noga (kość udowa, niekompletna piszczel i kość strzałkowa, kość skokowa i niekompletna pierwsza kość śródstopia).

Badanie histologiczne przeprowadzone przez Windholza i Cerdę (2021) wykazało, że okaz typowy Amargatitanis osiągnął dojrzałość płciową oraz somatyczną. Ich zdaniem Amargatitanis był bardziej rozwinięty ontogenetyczne niż Amargasaurus. Minimalny wiek dinozaura mógł wynosić 19 lat.

Budowa

Amargatitanis był zapewne średniej wielkości zauropodem. Skąpy materiał kopalny utrudnia dokładne odtworzenie jego wyglądu. Nie odnaleziono kręgów szyjnych i nie wiemy czy miały one wysokie wyrostki kolczyste.

Systematyka

Początkowo Apesteguía (2007) uznał omawianego dinozaura za przedstawiciela Titanosauria, gdyż dodatkowo przypisał do niego lewą łopatkę i sześć kręgów ogonowych. Gallina (2016) po dokładnym zbadaniu szczątków stwierdził, że dodatkowy materiał przypisany przez Apesteguíę (2007) należy do innego zauropoda i ustalił, że Amargatitanis to przedstawiciel Dicraeosauridae. Kolejne analizy potwierdzają jego przynależność do tego kladu [2][3][4].

Etymologia

Nazwa rodzajowa amargatytanisa pochodzi od nazwy formacji La Amarga oraz greckiego słowa titanis, co tłumaczy się jako tytanka/olbrzymka. Epitet gatunkowy jest natomiast uhonorowaniem muzeum, w którym jest przechowywany.

Spis gatunków

Amargatitanis Apesteguía, 2007
A. macni Apesteguía, 2007

Bibliografia

Apesteguía, S. (2007). "The sauropod diversity of the La Amarga Formation (Barremian), Neuquén (Argentina)". Gondwana Research, t. 12, nr 4, str. 533-546.

Gallina, P.A. (2016). "Reappraisal Of The Early Cretaceous Sauropod Dinosaur Amargatitanis macni (Apesteguía, 2007), From Northwestern Patagonia, Argentina". Cretaceous Research. doi:10.1016/j.cretres.2016.04.002

Windholz, G. J., & Cerda, I. A. (2021). "Paleohistology of two dicraeosaurid dinosaurs (Sauropoda; Diplodocoidea) from La Amarga Formation (Barremian–Aptian, Lower Cretaceous), Neuquén Basin, Argentina: Paleobiological implications". Cretaceous Research, 128, 104965. doi:10.1016/j.cretres.2021.104965

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Molina-Pérez, R., & Larramendi, A. (2020). "Dinosaur Facts and Figures: The Sauropods and Other Sauropodomorphs". Princeton University Press.
  2. ↑ Xu, X., Upchurch, P., Mannion, P.D., Barrett, P.M., Regalado-Fernandez, O.R., Mo, J., Ma, J. & Liu, H. (2018) "A new Middle Jurassic diplodocoid suggests an earlier dispersal and diversification of sauropod dinosaurs". Nature Communications, 9, 2700. doi:10.1038/s41467-018-05128-1
  3. ↑ Gallina, P.A., Apesteguía, S., Canale, J.I., Haluza, A. (2019). “A new long-spined dinosaur from Patagonia sheds light on sauropod defense system”. Scientific Reports, vol. 9. 1392 doi::10.1038/s41598-018-37943-3
  4. ↑ Whitlock, J.A. & Wilson, J.A. (2020). "The Late Jurassic sauropod dinosaur 'Morosaurus' agilis Marsh, 1889 reexamined and reinterpreted as a dicraeosaurid". Journal of Vertebrate Paleontology e1780600 doi:10.1080/02724634.2020.1780600.
Źródło: „https://encyklopedia.dinozaury.com/index.php?title=Amargatitanis&oldid=31738”