Altispinax: Różnice pomiędzy wersjami
m (→Spis gatunków) |
m |
||
| (Nie pokazano 6 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
|- | |- | ||
| [[Maciej Ziegler]], [[Krzysztof Przymus]], [[Łukasz Czepiński]] | | [[Maciej Ziegler]], [[Krzysztof Przymus]], [[Łukasz Czepiński]] | ||
| + | |||
| + | [[Kamil Kamiński]] | ||
|} | |} | ||
</small> | </small> | ||
| Linia 14: | Linia 16: | ||
|- | |- | ||
! '''Długość''': | ! '''Długość''': | ||
| − | | ? m | + | | ?ok. 5 m |
|- | |- | ||
| Linia 22: | Linia 24: | ||
|- | |- | ||
! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''': | ! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''': | ||
| − | | [[ | + | | [[Wielka Brytania]] - Sussex |
| − | |||
| − | |||
|- | |- | ||
! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ||
| − | | | + | | ok 140-133 [[Ma]] |
| − | <small> | + | <small>[[wczesna kreda]] ([[walanżyn]])</small> |
|- | |- | ||
! '''Systematyka''' | ! '''Systematyka''' | ||
| Linia 38: | Linia 38: | ||
[[Theropoda]] | [[Theropoda]] | ||
| − | + | [[Tetanurae]] | |
| + | |- | ||
| + | | colspan=2 |[[Plik: Altispinax_dunkeri_by_Paleogeek.jpg|400px|]] | ||
| + | <small>Rekosntrukcja altispinsksa na podobieństwo do ''[[Concavenator]]'' | ||
| + | |||
| + | Autor: PaleoGeekSquared</small> | ||
|} | |} | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| − | ''Altispinax'' to | + | ''Altispinax'' to [[rodzaj]] europejskiego teropoda o długiej i skomplikowanej historii taksonomicznej. Nazwa oznacza "wysoki kolec" – w nawiązaniu do wydłużonych wyrostków kolczystych kręgosłupa. |
| − | == | + | ==Historia i taksonomia== |
| − | + | Historia ''Altispinax'' sięga roku 1884, kiedy to opisano ''[[Megalosaurus]] dunkeri'' na podstawie pojedynczego zęba z Niemiec. W późniejszych latach do tego gatunku przypisywano fragmentaryczne szczątki teropodów z Anglii. W 1923 r. niemiecki paleontolog [[Friedrich von Huene]] utworzył nazwę ''Altispinax'' dla okazu NHMUK 1828, obejmującego trzy kręgi grzbietowe mięsożernego dinozaura, pochodzące z hrabstwa Sussex w Anglii. Przez wiele lat błędnie interpretowano tę sytuację, uważając, że utworzył on nową nazwę dla całego gatunku ''[[Megalosaurus]] dunkeri''. Ponieważ uznawano, że [[holotyp]]em tego gatunku jest pojedynczy [[diagnoza|niediagnostyczny]] ząb, ''Altispinax'' był traktowany jako nieważny rodzaj teropoda. W 1988 r. [[Gregory Paul]] stworzył dla wspomnianych kręgów nowy gatunek i umieścił go w rodzaju ''[[Acrocanthosaurus]]'' jako ''A. altispinax''. Trzy lata później Olshevsky przeniósł go jednak do nowego rodzaju ''Becklespinax''. Dopiero w 2016 r. Maisch dokonał poprawnej interpretacji zamysłu Huene i uznał ''Altispinax'' za ważny rodzaj, natomiast ''A. altispinax'' i ''Becklespinax'' – za jego młodsze synonimy. | |
| + | [[Plik:Becklespinax.jpg|300px|thumb|right|Holotyp. [http://legacy.lib.utexas.edu/books/britfossils/html/txu-oclc-13370987-2-dinosauria-plate24.php]. Autor: Joseph Dinkel]] | ||
| + | |||
| + | Przynależność taksonomiczna altispinaksa pozostaje niepewna. Carrano i in. (2012) uznali, że można go przypisać co najwyżej do [[klad]]u [[Tetanurae]]. [[Michael Mortimer|Mortimer]] (online) zauważył jednak podobieństwo w budowie kręgów do ''[[Concavenator]]'' i uważa go za przedstawiciela [[Carcharodontosauridae]]. | ||
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
| {{V|''Altispinax''}} | | {{V|''Altispinax''}} | ||
| − | | {{Kpt|[[von Huene]], [[1923]]}} | + | | {{Kpt|[[Friedrich von Huene|von Huene]], [[1923]]}} |
|- | |- | ||
| = ''Becklespinax'' | | = ''Becklespinax'' | ||
| − | | {{Kpt|[[Olshevsky]], [[1991]]}} | + | | {{Kpt|[[George Olshevsky|Olshevsky]], [[1991]]}} |
|- | |- | ||
| {{V|''Altispinax dunkeri''}} | | {{V|''Altispinax dunkeri''}} | ||
| − | | {{Kpt| | + | | {{Kpt|von Huene, 1923}} |
|- | |- | ||
| = ''Acrocanthosaurus altispinax''<br> = ''Becklespinax altispinax''<br> = ''Altispinax altispinax'' | | = ''Acrocanthosaurus altispinax''<br> = ''Becklespinax altispinax''<br> = ''Altispinax altispinax'' | ||
| − | | {{Kpt|[[Paul]], [[1988]]}} <br> {{Kpt|( | + | | {{Kpt|[[Gregory Paul|Paul]], [[1988]]}} <br> {{Kpt|(Paul, 1988) Olshevsky, 1991}} <br> {{Kpt|(Paul, 1988) [[Oliver Rauhut|Rauhut]], [[2003]]}} |
|- | |- | ||
| = ''Altispinax'' "lydekkerhueneorum" <br> = ''Becklespinax'' "lydekkerhueneorum" | | = ''Altispinax'' "lydekkerhueneorum" <br> = ''Becklespinax'' "lydekkerhueneorum" | ||
| − | |{{Kpt| | + | |{{Kpt|Pickering, [[1984]]}} <br> ({{Kpt|Pickering, 1984) Olshevsky, 1991}} |
|<small>(''[[nomen nudum]]'')</small> <br> <small>(''[[nomen nudum]]'')</small> | |<small>(''[[nomen nudum]]'')</small> <br> <small>(''[[nomen nudum]]'')</small> | ||
|- | |- | ||
| ''Altispinax oweni'' | | ''Altispinax oweni'' | ||
| − | | {{Kpt|([[Lydekker]], [[1889]]) | + | | {{Kpt|([[Richard Lydekker|Lydekker]], [[1889]]) von Huene, 1923}} |
| = ''[[Valdoraptor|Valdoraptor oweni]]'' | | = ''[[Valdoraptor|Valdoraptor oweni]]'' | ||
|- | |- | ||
| ''Altispinax parkeri'' | | ''Altispinax parkeri'' | ||
| − | | {{Kpt|( | + | | {{Kpt|(von Huene, 1923) von Huene, [[1932]]}} |
| = '''''[[Metriacanthosaurus|Metriacanthosaurus parkeri]]''''' | | = '''''[[Metriacanthosaurus|Metriacanthosaurus parkeri]]''''' | ||
|} | |} | ||
| Linia 81: | Linia 89: | ||
Holtz, T.R., Molnar, R.E. & Currie, P.J. (2004) "Basal Tetanurae" [w:] Weishampel, D.B., Dodson, P. & Osmólska, H. "The Dinosauria" Berkeley and Los Angeles: University of California Press, 71–110. | Holtz, T.R., Molnar, R.E. & Currie, P.J. (2004) "Basal Tetanurae" [w:] Weishampel, D.B., Dodson, P. & Osmólska, H. "The Dinosauria" Berkeley and Los Angeles: University of California Press, 71–110. | ||
| − | Ősi, A., Apesteguía, S. & Kowalewski, M. (2010) "Non-avian theropod dinosaurs from the early Late Cretaceous of Central Europe" Cretaceous Research, 31, 304-320 | + | Ősi, A., Apesteguía, S. & Kowalewski, M. (2010) "Non-avian theropod dinosaurs from the early Late Cretaceous of Central Europe" Cretaceous Research, 31, 304-320. |
| + | |||
| + | Maisch, M.W. (2016). The nomenclatural status of the carnivorous dinosaur genus Altispinax v. Huene, 1923 (Saurischia, Theropoda) from the Lower Cretaceous of England. Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie - Abhandlungen, 280(2): 215-219. [[doi:10.1127/njgpa/2016/0576]]. | ||
Weishampel, D.B., Barrett, P.M., Coria, R.A., Le Loeuff, J. Xu, X., Zhao, X., Sahni, A., Gomani, E.M.P. & Noto, C.R. (2004) " Dinosaur Distribution" [w:] Weishampel, D.B., Dodson, P. & Osmólska, H. "The Dinosauria" Berkeley and Los Angeles: University of California Press, 517-606. | Weishampel, D.B., Barrett, P.M., Coria, R.A., Le Loeuff, J. Xu, X., Zhao, X., Sahni, A., Gomani, E.M.P. & Noto, C.R. (2004) " Dinosaur Distribution" [w:] Weishampel, D.B., Dodson, P. & Osmólska, H. "The Dinosauria" Berkeley and Los Angeles: University of California Press, 517-606. | ||
| − | http://theropoddatabase.com/Neotheropoda.htm#Altispinaxdunkeri</small> | + | Mortimer, M. (2016) [http://theropoddatabase.com/Neotheropoda.htm#Altispinaxdunkeri]</small> |
[[Kategoria:Dinosauria]] | [[Kategoria:Dinosauria]] | ||
| Linia 95: | Linia 105: | ||
[[Kategoria:Mezozoik]] | [[Kategoria:Mezozoik]] | ||
[[Kategoria:Kreda]] | [[Kategoria:Kreda]] | ||
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria:Walanżyn]] |
| − | |||
Aktualna wersja na dzień 20:22, 24 sie 2020
| Autor: |
| Maciej Ziegler, Krzysztof Przymus, Łukasz Czepiński |
| Altispinax (altispinaks) | |
|---|---|
| Długość: | ?ok. 5 m |
| Masa: | ? t |
| Miejsce występowania: | Wielka Brytania - Sussex |
| Czas występowania | ok 140-133 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
Rekosntrukcja altispinsksa na podobieństwo do Concavenator Autor: PaleoGeekSquared | |
Wstęp
Altispinax to rodzaj europejskiego teropoda o długiej i skomplikowanej historii taksonomicznej. Nazwa oznacza "wysoki kolec" – w nawiązaniu do wydłużonych wyrostków kolczystych kręgosłupa.
Historia i taksonomia
Historia Altispinax sięga roku 1884, kiedy to opisano Megalosaurus dunkeri na podstawie pojedynczego zęba z Niemiec. W późniejszych latach do tego gatunku przypisywano fragmentaryczne szczątki teropodów z Anglii. W 1923 r. niemiecki paleontolog Friedrich von Huene utworzył nazwę Altispinax dla okazu NHMUK 1828, obejmującego trzy kręgi grzbietowe mięsożernego dinozaura, pochodzące z hrabstwa Sussex w Anglii. Przez wiele lat błędnie interpretowano tę sytuację, uważając, że utworzył on nową nazwę dla całego gatunku Megalosaurus dunkeri. Ponieważ uznawano, że holotypem tego gatunku jest pojedynczy niediagnostyczny ząb, Altispinax był traktowany jako nieważny rodzaj teropoda. W 1988 r. Gregory Paul stworzył dla wspomnianych kręgów nowy gatunek i umieścił go w rodzaju Acrocanthosaurus jako A. altispinax. Trzy lata później Olshevsky przeniósł go jednak do nowego rodzaju Becklespinax. Dopiero w 2016 r. Maisch dokonał poprawnej interpretacji zamysłu Huene i uznał Altispinax za ważny rodzaj, natomiast A. altispinax i Becklespinax – za jego młodsze synonimy.
Przynależność taksonomiczna altispinaksa pozostaje niepewna. Carrano i in. (2012) uznali, że można go przypisać co najwyżej do kladu Tetanurae. Mortimer (online) zauważył jednak podobieństwo w budowie kręgów do Concavenator i uważa go za przedstawiciela Carcharodontosauridae.
Spis gatunków
| Altispinax | von Huene, 1923 | |
| = Becklespinax | Olshevsky, 1991 | |
| Altispinax dunkeri | von Huene, 1923 | |
| = Acrocanthosaurus altispinax = Becklespinax altispinax = Altispinax altispinax |
Paul, 1988 (Paul, 1988) Olshevsky, 1991 (Paul, 1988) Rauhut, 2003 | |
| = Altispinax "lydekkerhueneorum" = Becklespinax "lydekkerhueneorum" |
Pickering, 1984 (Pickering, 1984) Olshevsky, 1991 |
(nomen nudum) (nomen nudum) |
| Altispinax oweni | (Lydekker, 1889) von Huene, 1923 | = Valdoraptor oweni |
| Altispinax parkeri | (von Huene, 1923) von Huene, 1932 | = Metriacanthosaurus parkeri |
Bibliografia
Carrano, M.T., Benson, R.B.J. & Sampson, S.D. (2012) "The phylogeny of Tetanurae (Dinosauria: Theropoda)" Journal of Systematic Palaeontology, 10(2), 211-300. doi:10.1080/14772019.2011.630927
Hendrickx, C., Mateus, O. & Araújo, R. (2015) "The dentition of megalosaurid theropods" Acta Palaeontologica Polonica. doi:10.4202/app.00056.2013
Holtz, T.R., Molnar, R.E. & Currie, P.J. (2004) "Basal Tetanurae" [w:] Weishampel, D.B., Dodson, P. & Osmólska, H. "The Dinosauria" Berkeley and Los Angeles: University of California Press, 71–110.
Ősi, A., Apesteguía, S. & Kowalewski, M. (2010) "Non-avian theropod dinosaurs from the early Late Cretaceous of Central Europe" Cretaceous Research, 31, 304-320.
Maisch, M.W. (2016). The nomenclatural status of the carnivorous dinosaur genus Altispinax v. Huene, 1923 (Saurischia, Theropoda) from the Lower Cretaceous of England. Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie - Abhandlungen, 280(2): 215-219. doi:10.1127/njgpa/2016/0576.
Weishampel, D.B., Barrett, P.M., Coria, R.A., Le Loeuff, J. Xu, X., Zhao, X., Sahni, A., Gomani, E.M.P. & Noto, C.R. (2004) " Dinosaur Distribution" [w:] Weishampel, D.B., Dodson, P. & Osmólska, H. "The Dinosauria" Berkeley and Los Angeles: University of California Press, 517-606.
Mortimer, M. (2016) [2]
