Peloroplites: Różnice pomiędzy wersjami
m |
|||
| (Nie pokazano 4 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| + | Do sprawdzenia i ewentualnej aktualizacji. | ||
| + | {{DISPLAYTITLE:''Peloroplites''}} | ||
<small> | <small> | ||
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | {| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | ||
| Linia 26: | Linia 28: | ||
|- | |- | ||
! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''': | ! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''': | ||
| − | | [[USA]] - stan | + | | [[USA]] - stan Utah |
| − | <small>([[ | + | <small>(ogniwo Mussentuchit - [[formacja]] [[Cedar Mountain]])</small> |
|- | |- | ||
! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ||
| − | | 116-109 Ma | + | | 116-109 [[Ma]] |
<small>wczesna [[kreda]] ([[apt]] - [[alb]])</small> | <small>wczesna [[kreda]] ([[apt]] - [[alb]])</small> | ||
| Linia 46: | Linia 48: | ||
[[Nodosauridae]] | [[Nodosauridae]] | ||
|- | |- | ||
| − | |||
| − | |||
|} | |} | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| − | ''Peloroplites'' to rodzaj nodozauryda | + | ''Peloroplites'' to [[rodzaj]] nodozauryda żyjącego we wczesnej kredzie na terenie Ameryki Północnej. Kości tego ciężko opancerzonego zwierzęcia odnaleziono w hrabstwie Emery w Utah. Budowa czaszki i zębów ''Peloroplites'' świadczy o tym, że prawdopodobnie ten nodozauryd żywił się twardszą roślinnością niż inne ankylozaury. |
==Paleoekologia== | ==Paleoekologia== | ||
| − | Jak | + | Jak piszą [[Kenneth Carpenter|Carpenter]] i in. ([[2008]]), fauna dinozaurów pancernych z formacji Cedar Mountain jest wyjątkowo bogata - ''Peloroplites'' jest jednym z przynajmniej sześciu ankylozaurów znanych z tej formacji skalnej. Ogniwo Mussentuchit, w którym znaleziono ''Peloroplites'', zawiera wiele dinozaurów, które zawędrowały tam z Azji, zmieniając znacznie makrofaunę Ameryki Północnej ([[James Kirkland|Kirkland]] i [[Scott Madsen|Madsen]], [[2007]]). |
| − | W czasach w których żył Peloroplites - przełom aptu i albu - wiele rodzajów północnoamerykańskich ankylozaurów | + | W czasach w których żył Peloroplites - przełom aptu i albu - wiele rodzajów północnoamerykańskich ankylozaurów osiągnęło duże rozmiary - ponad 5 m długości miały także ''[[Cedarpelta]]'' i ''[[Sauropelta]]''. |
| − | Być może | + | Być może szczątki poprzednio uznane za należące do zauropelty, pochodzące ze środkowej części ogniwa Ruby Ranch, także należą do ''Peloroplites''. |
==Anatomia i pozycja systematyczna== | ==Anatomia i pozycja systematyczna== | ||
| − | Czaszka peloroplita różni się od czaszki zauropelty w orientacji pionowej ''suspensorium'', | + | Czaszka peloroplita różni się od czaszki zauropelty w orientacji pionowej ''suspensorium'', niesklepioną czaszką i szerokim, kwadratowym dziobem. |
Wg obszernej analizy Thompsona i in. ([[2011]]) jest to dość bazalny nodozauryd, prawdopodobnie blisko spokrewniony z ''[[Gastonia]]''. | Wg obszernej analizy Thompsona i in. ([[2011]]) jest to dość bazalny nodozauryd, prawdopodobnie blisko spokrewniony z ''[[Gastonia]]''. | ||
| Linia 68: | Linia 68: | ||
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
| − | [[Holotyp]] to niekompletna czaszka oznaczona CEUM 26331 (kolekcja College of Eastern Utah, Prehistoric Museum w Price, | + | [[Holotyp]] to niekompletna czaszka oznaczona CEUM 26331 (kolekcja College of Eastern Utah, Prehistoric Museum w Price, Utah). |
| − | Paratypy to kręgi szyjne, grzbietowe, ogonowe, synsakrum, szewron, kość łopatkowo-krucza, kości ramienne, promieniowe, łokciowe, biodrowe, kość łonowa, niekompletna kulszowa, kości udowe, piszczelowe, strzałkowe, kości śródstopia i śródręcza, paliczki oraz pazury. Te | + | Paratypy to kręgi szyjne, grzbietowe, ogonowe, synsakrum, szewron, kość łopatkowo-krucza, kości ramienne, promieniowe, łokciowe, biodrowe, kość łonowa, niekompletna kulszowa, kości udowe, piszczelowe, strzałkowe, kości śródstopia i śródręcza, paliczki oraz pazury. Te szczątki pozwoliły poznać dokładnie anatomię ''Peloroplites'' - brak jedynie tylnej stopy. |
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
! ''Peloroplites'' | ! ''Peloroplites'' | ||
| − | | [[Carpenter]], [[Bartlett]], [[Bird]] i [[Barrick]], [[2008]] | + | | {{Kpt|[[Kenneth Carpenter|Carpenter]], [[Jeff Bartlett|Bartlett]], [[John Bird|Bird]]}} i {{Kpt|[[Reese Barrik|Barrick]]}}, [[2008]] |
|- | |- | ||
! ''P. cedrimontanus'' | ! ''P. cedrimontanus'' | ||
| − | | [[Carpenter]], [[Bartlett]], [[Bird]] i [[Barrick]], [[2008]] | + | | {{Kpt|[[Kenneth Carpenter|Carpenter]], [[Jeff Bartlett|Bartlett]], [[John Bird|Bird]]}} i {{Kpt|[[Reese Barrik|Barrick]]}}, [[2008]] |
|} | |} | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
<small> | <small> | ||
| − | Carpenter, | + | Carpenter K., Bartlett J., Bird J. i R. Barrick. 2008. Ankylosaurs from the Price River Quarries, Cedar Mountain Formation (Lower Cretaceous), east-central Utah. Journal of Vertebrate Paleontology, t. 28, nr 4, str. 1089-1101. |
| − | Kirkland | + | Kirkland J.I. i S. Madsen. 2007. The Lower Cretaceous Cedar Mountain Formation, eastern Utah: the view up an always interesting learning curve. Geological Society of America Field Trip Guidebook. Utah Geological Association Publication, 35. |
| − | Thompson | + | Thompson R.S., Parish J.C., Maidment S.C.R. i P.M. Barrett. 2011. Phylogeny of the ankylosaurian dinosaurs (Ornithischia: Thyreophora). Journal of Systematic Palaeontology. [[DOI:10.1080/14772019.2011.569091]] |
</small> | </small> | ||
| Linia 100: | Linia 100: | ||
[[Kategoria:Apt]] | [[Kategoria:Apt]] | ||
[[Kategoria:Alb]] | [[Kategoria:Alb]] | ||
| + | [[Kategoria:Do sprawdzenia]] | ||
Aktualna wersja na dzień 17:01, 30 kwi 2024
Do sprawdzenia i ewentualnej aktualizacji.
| Autor: | Korekta: |
| Maciej Ziegler | Sebastian Oziemski |
| Peloroplites (peloroplit) | |
|---|---|
| Długość: | ok. 5-5,5 m |
| Masa: | ok. 1,5 t |
| Miejsce występowania: | USA - stan Utah
(ogniwo Mussentuchit - formacja Cedar Mountain) |
| Czas występowania | 116-109 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
Wstęp
Peloroplites to rodzaj nodozauryda żyjącego we wczesnej kredzie na terenie Ameryki Północnej. Kości tego ciężko opancerzonego zwierzęcia odnaleziono w hrabstwie Emery w Utah. Budowa czaszki i zębów Peloroplites świadczy o tym, że prawdopodobnie ten nodozauryd żywił się twardszą roślinnością niż inne ankylozaury.
Paleoekologia
Jak piszą Carpenter i in. (2008), fauna dinozaurów pancernych z formacji Cedar Mountain jest wyjątkowo bogata - Peloroplites jest jednym z przynajmniej sześciu ankylozaurów znanych z tej formacji skalnej. Ogniwo Mussentuchit, w którym znaleziono Peloroplites, zawiera wiele dinozaurów, które zawędrowały tam z Azji, zmieniając znacznie makrofaunę Ameryki Północnej (Kirkland i Madsen, 2007).
W czasach w których żył Peloroplites - przełom aptu i albu - wiele rodzajów północnoamerykańskich ankylozaurów osiągnęło duże rozmiary - ponad 5 m długości miały także Cedarpelta i Sauropelta. Być może szczątki poprzednio uznane za należące do zauropelty, pochodzące ze środkowej części ogniwa Ruby Ranch, także należą do Peloroplites.
Anatomia i pozycja systematyczna
Czaszka peloroplita różni się od czaszki zauropelty w orientacji pionowej suspensorium, niesklepioną czaszką i szerokim, kwadratowym dziobem.
Wg obszernej analizy Thompsona i in. (2011) jest to dość bazalny nodozauryd, prawdopodobnie blisko spokrewniony z Gastonia.
Etymologia
Peloroplites znaczy "monstrualnie ciężki" (gr. peloros - "monstrualny, ogromny" i gr. hoplites - "ciężko opancerzony"). Z kolei epitet gatunkowy (cedrimontanus) odnosi się do miejsca znalezienia - formacji Cedar Mountain (góry cedrowej; łac. cedrus - "cedr" i łac. mont - "góra")
Materiał kopalny
Holotyp to niekompletna czaszka oznaczona CEUM 26331 (kolekcja College of Eastern Utah, Prehistoric Museum w Price, Utah).
Paratypy to kręgi szyjne, grzbietowe, ogonowe, synsakrum, szewron, kość łopatkowo-krucza, kości ramienne, promieniowe, łokciowe, biodrowe, kość łonowa, niekompletna kulszowa, kości udowe, piszczelowe, strzałkowe, kości śródstopia i śródręcza, paliczki oraz pazury. Te szczątki pozwoliły poznać dokładnie anatomię Peloroplites - brak jedynie tylnej stopy.
Spis gatunków
| Peloroplites | Carpenter, Bartlett, Bird i Barrick, 2008 |
|---|---|
| P. cedrimontanus | Carpenter, Bartlett, Bird i Barrick, 2008 |
Bibliografia
Carpenter K., Bartlett J., Bird J. i R. Barrick. 2008. Ankylosaurs from the Price River Quarries, Cedar Mountain Formation (Lower Cretaceous), east-central Utah. Journal of Vertebrate Paleontology, t. 28, nr 4, str. 1089-1101.
Kirkland J.I. i S. Madsen. 2007. The Lower Cretaceous Cedar Mountain Formation, eastern Utah: the view up an always interesting learning curve. Geological Society of America Field Trip Guidebook. Utah Geological Association Publication, 35.
Thompson R.S., Parish J.C., Maidment S.C.R. i P.M. Barrett. 2011. Phylogeny of the ankylosaurian dinosaurs (Ornithischia: Thyreophora). Journal of Systematic Palaeontology. DOI:10.1080/14772019.2011.569091
