Garudimimus: Różnice pomiędzy wersjami
m (→Bibliografia) |
m |
||
(Nie pokazano 3 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
− | {{DISPLAYTITLE:'' | + | Do sprawdzenia i aktualizacji. |
+ | |||
+ | {{DISPLAYTITLE:''Garudimimus''}} | ||
<small> | <small> | ||
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | {| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | ||
Linia 24: | Linia 26: | ||
|- | |- | ||
! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ||
− | | ok. 100-83 Ma | + | | ok. 100-83 [[Ma]] |
<small>[[późna kreda]] ([[cenoman]] - [[turon]] ?([[santon]]))<small> | <small>[[późna kreda]] ([[cenoman]] - [[turon]] ?([[santon]]))<small> | ||
Linia 46: | Linia 48: | ||
<small>Rekonstrukcja ''Garudimimus''. Autor: Debivort [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Garudimimus-sketch2.jpg]</small> | <small>Rekonstrukcja ''Garudimimus''. Autor: Debivort [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Garudimimus-sketch2.jpg]</small> | ||
|- | |- | ||
+ | ! colspan=2 | Mapa znalezisk: | ||
+ | |- | ||
+ | | colspan=2 | | ||
+ | <display_points type="terrain" zoom=3> | ||
+ | 43.1° N, 107.5° E~Mongolia - Formacja Baishin Tsav</small> | ||
+ | </display_points> | ||
|} | |} | ||
Linia 60: | Linia 68: | ||
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
− | [[Holotyp]] (GIN 100/13) to dosyć kompletny szkielet wraz z czaszką (mocno uszkodzoną z lewej strony, ale dość kompletną, choć rozczłonkowaną z prawej strony | + | [[Holotyp]] (GIN 100/13) to dosyć kompletny szkielet wraz z czaszką (mocno uszkodzoną z lewej strony, ale dość kompletną, choć rozczłonkowaną z prawej strony [[Andrew Cuff|Cuff]] i [[Emily Rayfield|Rayfield]], 2015). Brakuje obręczy barkowej, przednich kończyn, kości kulszowych i większości kręgów ogonowych (zachowały się jedynie pierwsze cztery) (Kobayashi i Barsbold, 2005). |
==Budowa i paleobiologia== | ==Budowa i paleobiologia== | ||
Linia 74: | Linia 82: | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
| {{V|''Garudimimus''}} | | {{V|''Garudimimus''}} | ||
− | | {{Kpt|[[Rinchen Barsbold|Barsbold]]}}, [[1981]] | + | | {{Kpt|[[Rinchen Barsbold|Barsbold]]}}, [[1981]] |
|- | |- | ||
| {{V|''B. brevipes''}} | | {{V|''B. brevipes''}} | ||
− | | {{Kpt|[[Rinchen Barsbold|Barsbold]]}}, [[1981]] | + | | {{Kpt|[[Rinchen Barsbold|Barsbold]]}}, [[1981]] |
|- | |- | ||
|} | |} | ||
Linia 87: | Linia 95: | ||
Cuff, A., Rayfield, E. (2015). " Retrodeformation and muscular reconstruction of ornithomimosaurian dinosaur crania". PeerJ 3:e1093. [https://doi.org/10.7717/peerj.1093]. | Cuff, A., Rayfield, E. (2015). " Retrodeformation and muscular reconstruction of ornithomimosaurian dinosaur crania". PeerJ 3:e1093. [https://doi.org/10.7717/peerj.1093]. | ||
− | Holtz, T. (2012) ''Dinosaurs'' (suplement) | + | Holtz, T. (2012) ''Dinosaurs'' (suplement) [https://www.geol.umd.edu/~tholtz/dinoappendix/HoltzappendixWinter2011.pdf] |
Kobayashi, Y.; Barsbold, R. (2005). "Reexamination of a primitive ornithomimosaur, Garudimimus brevipes Barsbold, 1981 (Dinosauria:Theropoda), from the Late Cretaceous of Mongolia". Canadian Journal of Earth Sciences. 42. 1501–1521. [[doi:10.1139/e05-044]] | Kobayashi, Y.; Barsbold, R. (2005). "Reexamination of a primitive ornithomimosaur, Garudimimus brevipes Barsbold, 1981 (Dinosauria:Theropoda), from the Late Cretaceous of Mongolia". Canadian Journal of Earth Sciences. 42. 1501–1521. [[doi:10.1139/e05-044]] | ||
Linia 111: | Linia 119: | ||
[[Kategoria:Cenoman]] | [[Kategoria:Cenoman]] | ||
[[Kategoria:Turon]] | [[Kategoria:Turon]] | ||
+ | [[Kategoria:Do sprawdzenia]] |
Aktualna wersja na dzień 21:40, 21 lip 2024
Do sprawdzenia i aktualizacji.
Autor: | Korekta: |
Kamil Kamiński |
Garudimimus (garudimim) | |
---|---|
Długość: | 2,5-?4 m |
Masa: | ok. 110 kg |
Miejsce występowania: | Mongolia - Baishin Tsav |
Czas występowania | ok. 100-83 Ma
późna kreda (cenoman - turon ?(santon)) |
Systematyka | Dinosauria |
Rekonstrukcja Garudimimus. Autor: Debivort [2] | |
Mapa znalezisk: | |
Wczytywanie mapy…
|
Wstęp
Garudimimus to rodzaj średniej wielkości ornitomimozaura z początku późnej kredy dzisiejszej Mongolii. Znany jest tylko z jednego, ale dość kompletnego szkieletu. Podobnie jak większość jego krewniaków, był bezzębnym roślinożercą bądź wszystkożercą.
Etymologia
Nazwa Garudimimus pochodzi od Garuda – wielkiego ptaka z azjatyckich mitów, oraz greckiego słowa mimos, czyli „naśladowca”. Epitet gatunkowy brevipes wywodzi się z łacińskich słów brevis, czyli „krótki”, oraz pes („stopa”), co nawiązuje do względnie krótkiego śródstopia tego dinozaura.
Odkrycia i historia badań
Szczątki Garudimimus zostały odkryte podczas radziecko-mongolskich wypraw paleontologicznych na pustynię Gobi. W 1981 r. Rinchen Barsbold nazwał i pobieżnie opisał jedyny znany do dziś okaz. W 2005 r., wraz Kobayashim dokonał szczegółowej redeskrypcji garudimima, co pozwoliło na lepsze poznanie jego osteologii. W 2014 r. Lee i in. zaliczyli go do rodziny Deinocheiridae w obrębie Ornithomimosauria, razem z Beishanlong i Deinocheirus. Analiza McFeetersa i in. (2016) daje podobny wynik, z tym że zamiast Beishanlong deinocheirydem jest Harpymimus. Inne analizy z reguły nie potwierdzają, by garudimim tworzył klad z bajszanlongiem bądź harpimimem, jednak większość z nich nie zawiera Deinocheirus, nie są więc w pełni miarodajne.
Eberth i Currie (1993) sugerowali, że do Garudimimus może należeć część materiału uważanego za szczątki Archaeornithomimus, jednak dokładna analiza zaprzeczyła temu (Kobayashi i Barsbold, 2005).
Materiał kopalny
Holotyp (GIN 100/13) to dosyć kompletny szkielet wraz z czaszką (mocno uszkodzoną z lewej strony, ale dość kompletną, choć rozczłonkowaną z prawej strony Cuff i Rayfield, 2015). Brakuje obręczy barkowej, przednich kończyn, kości kulszowych i większości kręgów ogonowych (zachowały się jedynie pierwsze cztery) (Kobayashi i Barsbold, 2005).
Budowa i paleobiologia
Czaszka holotypu mierzyła 252,2 mm (Kobayashi i Barsbold, 2005), co czyni ją proporcjonalnie dłuższą niż u ornitomimidów, takich jak Dromiceiomimus czy Struthiomimus. Podobnie jak u nich, kończyła się ona bezzębnym dziobem z krawędziami tnącymi, co odróżnia go od prymitywniejszych krewniaków, jak Harpymimus, a zwłaszcza Pelecanimimus. Dawniej podejrzewano istnienie rogu nad oczami, okazał się on jednak przemieszczonymi kośćmi przedczołowymi. Siła zgryzu garudimima była prawdopodobnie mniejsza niż u przedstawicieli Ornithomimidae, chociaż może to wynikać z faktu, że jedyny znany i użyty do badań okaz nie był w pełni wyrośnięty (Cuff i Rayfield, 2015).
Kość biodrowa była stosunkowo krótka w porównaniu do ornitomimidów, a nawet innych bazalnych ornitomimozaurów, takich jak Shenzhousaurus i Sinornithomimus. Kość piszczelowa była tylko nieznacznie dłuższa od udowej, a śródstopie nie tak bardzo wydłużone jak u późniejszych krewniaków. Wskazuje to na słabsze przystosowanie do szybkiego biegu, co widoczne jest też u wielu innych bazalnych ornitomimozaurów, jak np. Beishanlong. Garudimim miał pozostałość pierwszego palca stopy, podczas gdy u przedstawicieli Ornithomimidae występowały tylko palce drugi, trzeci i czwarty. Charakterystyczna budowa stopy (arctometatarsus), nie była w pełni rozwinięta; Kobayashi i Barsbold (2005) określili budowę śródstopia garudimima jako pośrednią miedzy Harpymimus a ornitomimidami.
Paleoekologia
Garudimimus współwystępował z nienazwanym tyranozauroidem, pierwotnie uznanym za alektrozaura, oraz wielkim dromeozaurydem Achillobator . Obok nich żyło kilka roślinożernych lub wszystkożernych teropodów z rodziny Therizinosauridae. Dinozaury ptasiomiedniczne były reprezentowane przez prymitywne ceratopsy i ankylozaury.
Spis gatunków
Garudimimus | Barsbold, 1981 |
B. brevipes | Barsbold, 1981 |
Bibliografia
Benson, R. B. J., Campione, N. E., Carrano, M. T., Mannion, P. D., Sullivan, C., Upchurch, P. & Evans, D. C. (2014) "Rates of Dinosaur Body Mass Evolution Indicate 170 Million Years of Sustained Ecological Innovation on the Avian Stem Lineage" PLoS Biology, 12(5), e1001853. doi:10.1371/journal.pbio.1001853
Cuff, A., Rayfield, E. (2015). " Retrodeformation and muscular reconstruction of ornithomimosaurian dinosaur crania". PeerJ 3:e1093. [3].
Holtz, T. (2012) Dinosaurs (suplement) [4]
Kobayashi, Y.; Barsbold, R. (2005). "Reexamination of a primitive ornithomimosaur, Garudimimus brevipes Barsbold, 1981 (Dinosauria:Theropoda), from the Late Cretaceous of Mongolia". Canadian Journal of Earth Sciences. 42. 1501–1521. doi:10.1139/e05-044
Lee, Y.-N., Barsbold, R., Currie, P.J., Kobayashi, Y., Lee, H.-J., Godefroit, P., Escuillié, F. & Chinzorig T. (2014). "Resolving the long-standing enigmas of a giant ornithomimosaur Deinocheirus mirificus" Nature 515, s. 257-260. doi:10.1038/nature13874.
McFeeters, B., Ryan, M.J., Schröder-Adams, C., Cullen, T.M. (2016). A new ornithomimid theropod from the Dinosaur Park Formation of Alberta, Canada. Journal of Vertebrate Paleontology. DOI: 10.1080/02724634.2016.1221415
Mortimer, M. (2009 z późniejszymi zmianami, online) [5]