Abydosaurus: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj
(Utworzył nową stronę „<small> {| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | Autor: | Korekta: |- | Maciej Ziegler | Marcin Szermański Krzysztof Lichota [[Tomasz Sing...”)
 
m
 
(Nie pokazano 14 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 +
Do sprawdzenia.
 +
 +
{{DISPLAYTITLE:''Abydosaurus''}}
 
<small>
 
<small>
 
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk"
 
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk"
Linia 5: Linia 8:
 
|-
 
|-
 
| [[Maciej Ziegler]]
 
| [[Maciej Ziegler]]
−
| [[Marcin Szermański]]
+
| [[Marcin Szermański]], [[Krzysztof Lichota]], [[Tomasz Singer]], [[Tomasz Skawiński]]
−
[[Krzysztof Lichota]]
 
−
 
 
−
[[Tomasz Singer]]
 
−
 
 
−
[[Tomasz Skawiński]]
 
 
|}
 
|}
 
</small>
 
</small>
Linia 28: Linia 26:
 
|-
 
|-
 
! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''':
 
! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''':
−
| [[USA]] - [[Utah]]
+
| [[USA]] - Utah
  
−
<small>([[formacja Cedar Mountain]] - ogniwo Mussentuchit)</small>
+
<small>(formacja [[Cedar Mountain]] - ogniwo  
 +
 
 +
Mussentuchit)</small>
 
|-
 
|-
 
! '''[[Czas|Czas występowania]]'''
 
! '''[[Czas|Czas występowania]]'''
−
| ok. 104,5±1 (?-98) Ma  
+
| ok. 104,5±1 (?-98) [[Ma]]
  
−
<small>"środkowa" [[kreda]]</small>
+
<small>wczesna-?późna [[kreda]] (późny [[alb]]-
 +
 
 +
?wczesny [[cenoman]])</small>
 
|-
 
|-
 
! '''Systematyka'''
 
! '''Systematyka'''
Linia 41: Linia 43:
  
 
[[Saurischia]]
 
[[Saurischia]]
−
 
−
[[Eusaurischia]]
 
  
 
[[Sauropodomorpha]]
 
[[Sauropodomorpha]]
−
 
−
[[Plateosauria]]
 
−
 
−
[[Massopoda]]
 
  
 
[[Sauropoda]]
 
[[Sauropoda]]
−
 
−
[[Eusauropoda]]
 
−
 
−
[[Neosauropoda]]
 
  
 
[[Macronaria]]
 
[[Macronaria]]
Linia 60: Linia 52:
 
[[Titanosauriformes]]
 
[[Titanosauriformes]]
  
−
[[Brachiosauridae]]
+
[[Brachiosauridae]] (?[[Somphospondyli]])<ref>Martínez, R.D.F., Lamanna, M.C., Novas, F.E., Ridgely, R.C., Casal, G.A., Martínez, J.E, Vita, J.R. & Witmer, L.M. (2016) A Basal Lithostrotian Titanosaur (Dinosauria: Sauropoda) with a Complete Skull: Implications for the Evolution and Paleobiology of Titanosauria. PLoS ONE 11(4): e0151661. [[doi:10.1371/journal.pone.0151661]]</ref>
 
|-
 
|-
−
| colspan=2 |[[Plik:Abydosaurus.jpg|400px|]]
+
| colspan=2 |[[Plik:Abydosaurus_by_kahless28.jpg|350px|]]
−
<small>Autor: Michael Skrepnick [http://news.byu.edu/archive10-feb-abydosaurus.aspx]</small>
+
<small>Autor: [[Jakub Kowalski]] [http://www.deviantart.com/art/Abydosaurus-167962586].</small>
 +
|-
 +
! colspan=2 | Mapa znalezisk:
 +
|-
 +
| colspan=2 |
 +
<display_points type="terrain" zoom=4>
 +
40°26' N, 109°18' W~Dinosaur National Monument, Utah [[USA]]|''Abydosaurus'' - holotyp
 +
</display_points>
 
|}
 
|}
  
 
==Wstęp==
 
==Wstęp==
−
''Abydosaurus'' to rodzaj brachiozauryda ze "środkowej" kredy, który żył na terenie dzisiejszego stanu [[Utah]]. Jest ważnym odkryciem, gdyż do niego należała pierwsza kompletna czaszka kredowego amerykańskiego zauropoda. Jego szczą…tki znaleziono w osadach formacji Cedar Mountain, blisko podstawy ogniwa Mussentuchit.
+
''Abydosaurus'' to [[rodzaj]] [[Titanosauriformes|tytanozaurokształtnego]] [[zauropod]]a - prawdopodobnie [[Brachiosauridae|brachiozauryda]] - ze "środkowej" kredy, który żył na terenie dzisiejszego stanu Utah. Jest ważnym odkryciem, gdyż do niego należała pierwsza kompletna czaszka kredowego amerykańskiego zauropoda. Jego szczątki znaleziono w osadach formacji [[Cedar Mountain]], blisko podstawy ogniwa Mussentuchit.
  
 
==Etymologia==
 
==Etymologia==
−
Nazwa rodzajowa powstała przez połą…czenie pochodzą…cych z greki słów ''sauros'' (jaszczur) i nazwy Abydos - miasta położonego nad Nilem (obecnie El Araba el Madfuna), które miało być miejscem pochówku Ozyrysa - egipskiego boga życia, śmierci i urodzaju, co jest aluzją… do holotypu ''Abydosaurus'', którego czaszkę i szyję znaleziono w kamieniołomie górują…cym nad rzeką… Green River. Epitet gatunkowy honoruje Jacka McIntosha za jego wsparcie dla Dinosaur National Monument i badania nad zauropodami.
+
Nazwa [[rodzaj]]owa powstała przez połączenie pochodzących z greki słów ''sauros'' (jaszczur) i nazwy Abydos - miasta położonego nad Nilem (obecnie El Araba el Madfuna), które miało być miejscem pochówku Ozyrysa - egipskiego boga życia, śmierci i urodzaju. Jest to aluzją do [[holotyp]]u ''Abydosaurus'', którego czaszkę i szyję znaleziono w kamieniołomie górującym nad rzeką Green River. Epitet [[gatunek|gatunkowy]] honoruje [[John McIntosh|Johna "Jacka" McIntosha]], za jego wsparcie dla Dinosaur National Monument i badania nad zauropodami.
  
 
==Materiał kopalny==
 
==Materiał kopalny==
−
[[Holotyp]] (DINO 16488) to kompletna, artykułowana czaszka połą…czona z czterema kręgami szyjnymi.
+
[[Holotyp]] (DINO 16488) to kompletna, artykułowana czaszka połączona z czterema kręgami szyjnymi.
−
Materiał przypisany to kości czaszki trzech osobników - niemal kompletna i artykułowaną… czaszka (DINO 17849), artykułowany pysk (DINO 17848) oraz puszkę mózgowa i góra czaszki (DINO 39727).
+
 
−
Najprawdopodobniej do tego gatunku należały też znalezione w tym samym miejscu niekompletna miednica i kość krzyżowa połą…czona z ogonem, łopatka, kość ramienna i śródręcze.  
+
Materiał przypisany to kości czaszki trzech osobników - niemal kompletna i artykułowaną czaszka (DINO 17849), artykułowany pysk (DINO 17848) oraz puszkę mózgowa i góra czaszki (DINO 39727).
 +
 
 +
Najprawdopodobniej do tego gatunku należały też znalezione w tym samym miejscu niekompletna miednica i kość krzyżowa połączona z ogonem, łopatka, kość ramienna i śródręcze.  
  
 
==Budowa==
 
==Budowa==
−
''Abydosaurus'' cechuje się skierowanym do przodu bocznym wyrostkiem nosowym z brakiem tylnego haka, nosowym wyrostkiem kości szczękowej z grzbietowym połą…czeniem z kością… nosową…, kośćmi nosowymi pokrywają…cymi się niesymetrycznie w linii środkowej, mniejszymi od oczodołów nozdrzami zewnętrznymi, górnymi koronami zębów przesuniętymi dystalnie, trzonkami górnych zębów skręconymi w łuk o ką…cie prawie 45° i starciami zębów obecnymi tylko przyśrodkowo (diagnoza za [[Chure]] i in., [[2010]]).
+
[[Plik:Abydosaurus mcintoshi (sauropod dinosaur) (Cedar Mountain Formation, Lower Cretaceous; Dinosaur National Monument, Utah, USA) 2 (48694534456).jpg|thumb|right|200px|Czaszka. Fot.: James St. John[https://www.flickr.com/photos/jsjgeology/48694534456/].]]
  
−
''Abydosaurus'' miał mniej wydłużone kręgi szyjne niż ''[[Paluxysaurus]]'' i prawdopodobnie też ''[[Sauroposeidon]]''. Jego zęby były cieńsze niż zęby wcześniejszych brachiozaurydów, co wpisuje się w trend zmniejszania ich szerokości zaobserwowany u wielu innych grup zauropodów.
+
{{Szablon: diagnoza}}
 +
''Abydosaurus'' cechuje się skierowanym do przodu bocznym wyrostkiem nosowym z brakiem tylnego haka, nosowym wyrostkiem kości szczękowej z grzbietowym połączeniem z kością nosową, kośćmi nosowymi pokrywającymi się niesymetrycznie w linii środkowej, mniejszymi od oczodołów nozdrzami zewnętrznymi, górnymi koronami zębów przesuniętymi dystalnie, trzonkami górnych zębów skręconymi w łuk o kącie prawie 45° i starciami zębów obecnymi tylko przyśrodkowo (diagnoza za [[Dan Chure|Chure]] i in., [[2010]]). Jego zęby były cieńsze niż zęby wcześniejszych brachiozaurydów, co wpisuje się w trend zmniejszania ich szerokości zaobserwowany u wielu innych grup zauropodów.
  
−
W relacjach prasowych można spotkać się z twierdzeniami, że odnalezione osobniki są… młode - jednak jest to kwestia nierozstrzygnięta, choć to dość prawdopodobnie, gdy weźmie się pod uwagę rozmiary odnalezionych osobników. Jak nieoficjalnie podaje Brooks [[Britt]], miały one ok. 9 m długości i ok. 3 m wysokości. Jednak obliczenia na podstawie długości kości ramiennych ''[[Brachiosaurus]] altithorax'' i ''[[Giraffatitan]] brancai'' wskazują…, że powinny mieć prawie dwukrotnie więcej. W każdym razie odnalezione czaszki mierzyły ok. 0,5 m długości a kość ramienna przypisana do ''Abydosaurus'' - ok. 1,6 m - tyle ile u ''[[Cedarosaurus]]'' (lecz jest znacznie szersza u tego pierwszego).
+
W relacjach prasowych można spotkać się z twierdzeniami, że odnalezione osobniki są młode - jednak jest to kwestia nierozstrzygnięta, choć to dość prawdopodobnie, gdy weźmie się pod uwagę rozmiary odnalezionych osobników. Jak nieoficjalnie podaje [[Brooks Britt]], miały one ok. 9 m długości i ok. 3 m wysokości. Jednak obliczenia na podstawie długości kości ramiennych ''[[Brachiosaurus]] altithorax'' i ''[[Giraffatitan]] brancai'' wskazują, że powinny mieć prawie dwukrotnie więcej. W każdym razie odnalezione czaszki mierzyły ok. 0,5 m długości a kość ramienna przypisana do ''Abydosaurus'' - ok. 1,6 m - tyle ile u ''[[Cedarosaurus]]'' (lecz jest znacznie szersza u tego pierwszego).
  
 
==Spis gatunków==
 
==Spis gatunków==
 
{| class="wikitable"
 
{| class="wikitable"
 
! ''Abydosaurus''
 
! ''Abydosaurus''
−
| [[Chure]], [[Britt]], [[Whitlock]] i [[Wilson]], [[2010]]
+
| {{Kpt|[[Dan Chure|Chure]], [[Brooks Britt|Britt]], [[John Whitlock|Whitlock]]}} i {{Kpt|[[Jeffrey Wilson|Wilson]]}}, [[2010]]
 
|-
 
|-
 
! ''A. mcintoshi''
 
! ''A. mcintoshi''
−
| [[Chure]], [[Britt]], [[Whitlock]] i [[Wilson]], [[2010]]
+
| {{Kpt|[[Dan Chure|Chure]], [[Brooks Britt|Britt]], [[John Whitlock|Whitlock]]}} i {{Kpt|[[Jeffrey Wilson|Wilson]]}}, [[2010]]
 
|}
 
|}
  
 
==Bibliografia==
 
==Bibliografia==
 
<small>
 
<small>
 +
Źródła naukowe:
 +
 
Chure, D., Britt, B.B., Whitlock, J.A. & Wilson, J.A. (2010) "First complete sauropod dinosaur skull from the Cretaceous of the Americas and the evolution of sauropod dentition". Naturwissenschaften, opublikowany online przed drukiem 24.02.2010, doi 10.1007/s00114-010-0650-6
 
Chure, D., Britt, B.B., Whitlock, J.A. & Wilson, J.A. (2010) "First complete sauropod dinosaur skull from the Cretaceous of the Americas and the evolution of sauropod dentition". Naturwissenschaften, opublikowany online przed drukiem 24.02.2010, doi 10.1007/s00114-010-0650-6
 +
 +
Inne:
  
 
http://en.wikipedia.org/wiki/Cedar_Mountain_Formation#Stratigraphy
 
http://en.wikipedia.org/wiki/Cedar_Mountain_Formation#Stratigraphy
 +
 +
http://news.byu.edu/archive10-feb-abydosaurus.aspx
 +
 +
<references/>
 
</small>
 
</small>
  
Linia 110: Linia 120:
 
[[Kategoria:Mezozoik]]
 
[[Kategoria:Mezozoik]]
 
[[Kategoria:Kreda]]
 
[[Kategoria:Kreda]]
 +
[[Kategoria:Alb]]
 +
[[Kategoria:Do sprawdzenia]]

Aktualna wersja na dzień 20:48, 1 kwi 2024

Do sprawdzenia.


Autor: Korekta:
Maciej Ziegler Marcin Szermański, Krzysztof Lichota, Tomasz Singer, Tomasz Skawiński

Abydosaurus (abydozaur)
Długość: ok. 18-19 m
Masa: ? t
Miejsce występowania: USA - Utah

(formacja Cedar Mountain - ogniwo

Mussentuchit)

Czas występowania ok. 104,5±1 (?-98) Ma

wczesna-?późna kreda (późny alb-

?wczesny cenoman)

Systematyka Dinosauria

Saurischia

Sauropodomorpha

Sauropoda

Macronaria

Titanosauriformes

Brachiosauridae (?Somphospondyli)[1]

Abydosaurus by kahless28.jpg

Autor: Jakub Kowalski [2].

Mapa znalezisk:
Wczytywanie mapy…

Wstęp

Abydosaurus to rodzaj tytanozaurokształtnego zauropoda - prawdopodobnie brachiozauryda - ze "środkowej" kredy, który żył na terenie dzisiejszego stanu Utah. Jest ważnym odkryciem, gdyż do niego należała pierwsza kompletna czaszka kredowego amerykańskiego zauropoda. Jego szczątki znaleziono w osadach formacji Cedar Mountain, blisko podstawy ogniwa Mussentuchit.

Etymologia

Nazwa rodzajowa powstała przez połączenie pochodzących z greki słów sauros (jaszczur) i nazwy Abydos - miasta położonego nad Nilem (obecnie El Araba el Madfuna), które miało być miejscem pochówku Ozyrysa - egipskiego boga życia, śmierci i urodzaju. Jest to aluzją do holotypu Abydosaurus, którego czaszkę i szyję znaleziono w kamieniołomie górującym nad rzeką Green River. Epitet gatunkowy honoruje Johna "Jacka" McIntosha, za jego wsparcie dla Dinosaur National Monument i badania nad zauropodami.

Materiał kopalny

Holotyp (DINO 16488) to kompletna, artykułowana czaszka połączona z czterema kręgami szyjnymi.

Materiał przypisany to kości czaszki trzech osobników - niemal kompletna i artykułowaną czaszka (DINO 17849), artykułowany pysk (DINO 17848) oraz puszkę mózgowa i góra czaszki (DINO 39727).

Najprawdopodobniej do tego gatunku należały też znalezione w tym samym miejscu niekompletna miednica i kość krzyżowa połączona z ogonem, łopatka, kość ramienna i śródręcze.

Budowa

Czaszka. Fot.: James St. John[1].

Uwaga! Poniższy fragment przedstawia szczegółowe dane i może wymagać od Czytelnika znajomości fachowych pojęć anatomicznych.

Abydosaurus cechuje się skierowanym do przodu bocznym wyrostkiem nosowym z brakiem tylnego haka, nosowym wyrostkiem kości szczękowej z grzbietowym połączeniem z kością nosową, kośćmi nosowymi pokrywającymi się niesymetrycznie w linii środkowej, mniejszymi od oczodołów nozdrzami zewnętrznymi, górnymi koronami zębów przesuniętymi dystalnie, trzonkami górnych zębów skręconymi w łuk o kącie prawie 45° i starciami zębów obecnymi tylko przyśrodkowo (diagnoza za Chure i in., 2010). Jego zęby były cieńsze niż zęby wcześniejszych brachiozaurydów, co wpisuje się w trend zmniejszania ich szerokości zaobserwowany u wielu innych grup zauropodów.

W relacjach prasowych można spotkać się z twierdzeniami, że odnalezione osobniki są młode - jednak jest to kwestia nierozstrzygnięta, choć to dość prawdopodobnie, gdy weźmie się pod uwagę rozmiary odnalezionych osobników. Jak nieoficjalnie podaje Brooks Britt, miały one ok. 9 m długości i ok. 3 m wysokości. Jednak obliczenia na podstawie długości kości ramiennych Brachiosaurus altithorax i Giraffatitan brancai wskazują, że powinny mieć prawie dwukrotnie więcej. W każdym razie odnalezione czaszki mierzyły ok. 0,5 m długości a kość ramienna przypisana do Abydosaurus - ok. 1,6 m - tyle ile u Cedarosaurus (lecz jest znacznie szersza u tego pierwszego).

Spis gatunków

Abydosaurus Chure, Britt, Whitlock i Wilson, 2010
A. mcintoshi Chure, Britt, Whitlock i Wilson, 2010

Bibliografia

Źródła naukowe:

Chure, D., Britt, B.B., Whitlock, J.A. & Wilson, J.A. (2010) "First complete sauropod dinosaur skull from the Cretaceous of the Americas and the evolution of sauropod dentition". Naturwissenschaften, opublikowany online przed drukiem 24.02.2010, doi 10.1007/s00114-010-0650-6

Inne:

http://en.wikipedia.org/wiki/Cedar_Mountain_Formation#Stratigraphy

http://news.byu.edu/archive10-feb-abydosaurus.aspx

  1. ↑ Martínez, R.D.F., Lamanna, M.C., Novas, F.E., Ridgely, R.C., Casal, G.A., Martínez, J.E, Vita, J.R. & Witmer, L.M. (2016) A Basal Lithostrotian Titanosaur (Dinosauria: Sauropoda) with a Complete Skull: Implications for the Evolution and Paleobiology of Titanosauria. PLoS ONE 11(4): e0151661. doi:10.1371/journal.pone.0151661

Źródło: „https://encyklopedia.dinozaury.com/index.php?title=Abydosaurus&oldid=32519”