Chebsaurus: Różnice pomiędzy wersjami
m (→Budowa i systematyka) |
|||
(Nie pokazano 4 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
− | + | {{DISPLAYTITLE:''Chebsaurus''}} | |
− | { | + | {{Opis |
− | | Autor | + | |Autor = [[Sebastian Oziemski]] |
− | + | |Korekta = [[Marcin Szermański]], [[Maciej Ziegler]], [[Tomasz Sokołowski]], [[Łukasz Czepiński]], [[Michał Siedlecki]] | |
− | + | |nazwa = ''Chebsaurus'' (chebzaur) | |
− | + | |długość = 8,2 m (osobnik młodociany) <ref name="Molina-Larramendi">Molina-Pérez, R., & Larramendi, A. (2020). "Dinosaur Facts and Figures: The Sauropods and Other Sauropodomorphs". Princeton University Press. </ref> | |
− | | [[Marcin Szermański]] | + | |wysokość = 2,05 m (w ramionach; osobnik młodociany) <ref name="Molina-Larramendi"></ref> |
− | [[Maciej Ziegler]] | + | |masa = 1,45 t (osobnik młodociany) <ref name="Molina-Larramendi"></ref> |
− | + | |dieta = roślinożerny | |
− | [[Tomasz Sokołowski]] | + | |miejsce = [[Algieria]] - Dżibal al-Kusur |
− | + | <small>([[formacja]] [[Aïssa]])</small> | |
− | [[Łukasz Czepiński]] | + | |czas = {{Występowanie|165|163.5}} |
− | | | + | ok. 165-163,5 [[Ma]]<br> |
− | + | <small>[[środkowa jura]] ([[kelowej]])</small> | |
− | + | |systematyka = | |
− | + | [[Dinosauria]] | |
− | |||
− | |||
− | |||
− | | | ||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | | | ||
− | |||
− | < | ||
− | |||
− | |- | ||
− | |||
− | | [[Algieria]] - | ||
− | |||
− | <small>( | ||
− | |- | ||
− | |||
− | |||
− | |||
− | <small> | ||
− | | | ||
− | |||
− | |||
[[Saurischia]] | [[Saurischia]] | ||
Linia 47: | Linia 21: | ||
[[Sauropoda]] | [[Sauropoda]] | ||
+ | |||
+ | [[Gravisauria]] | ||
[[Eusauropoda]] | [[Eusauropoda]] | ||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
+ | ?[[Cetiosauridae]] | ||
+ | |||
+ | |grafika = Chebsaurus.rec.jpg | ||
+ | |podpis = Rekonstrukcja czaszki chebzaura. Autor: IJReid. [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Chebsaurus.jpg] | ||
+ | |PorównanieGrupa = | ||
+ | |PorównanieDługość = | ||
+ | |mapa = | ||
+ | }} | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
− | ''Chebsaurus'' to [[rodzaj]] [[bazalny|bazalnego]] euzauropoda, który żył na | + | ''Chebsaurus'' to [[rodzaj]] [[bazalny|bazalnego]] euzauropoda, który żył na terenie dzisiejszej Algierii pod koniec epoki środkowej jury. |
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
− | [[Holotyp]] D001–01 do 78 to niedojrzały osobnik, na którego składają się: elementy czaszki, zęby, kręgi i | + | [[Plik:Chebsaurus.jpg|thumb|Skamieniałe kości chebzaura. [http://lesdinos.free.fr/chebsaurus.jpg]]] |
+ | [[Holotyp]] (D001–01 do 78) to niedojrzały osobnik, na którego składają się: elementy czaszki (w tym kości nadkątnej oraz fragment k. podstawnopotylicznej), zęby,''[[proatlas]]'', [[axis|obrotnik]], sześć kręgów szyjnych, sześć przednich i środkowych trzonów kręgów grzbietowych (w tym dwa niekompletne), jeden trzon kręgu krzyżowego, trzy środkowe kręgi ogonowe (z przedniego odcinka ogona), łopatka, obie głowy k. ramiennych, prawie kompletna prawa k. łokciowa, przedni koniec prawej k. promieniowej, kilka k. nadgarstka, kilka niekompletnych k. śródręcza, pojedynczy paliczek ręki oraz kilka paliczków pazurów ręki, niekompletna k. biodrowa, przedni koniec k. łonowej, dalszy koniec k. strzałkowej, kilka k. śródstopia, pojedynczy paliczek stopy i kilka paliczków pazurów stopy. Szkielet ten został znaleziony w zachodniej części gór Atlas, a dokładnie góry Rouis El Djir. | ||
− | Przypisany materiał to również niedojrzały osobnik (D001-79–D001-118) o tym samym wieku co [[holotyp]], na którego składają się: elementy czaszki i pozostałości kręgów. | + | Przypisany materiał to również niedojrzały osobnik (D001-79–D001-118) o tym samym wieku co [[holotyp]], na którego składają się: elementy czaszki i pozostałości kręgów. Został znaleziony w tym samym regionie co okaz typowy |
− | ==Budowa== | + | ==Budowa i systematyka== |
− | Autapomorfie (cechy odróżniające od innych taksonów) obejmują m.in. cechy anatomiczne mózgoczaszki, smukłe kończyny a także budowę trzonów kręgów grzbietowych z tzw. pseudopleurocelami (niby-wgłębieniami, zmniejszającymi ich ciężar). | + | Autapomorfie (cechy odróżniające od innych taksonów) obejmują m.in. cechy anatomiczne mózgoczaszki, smukłe kończyny a także budowę trzonów kręgów grzbietowych z tzw. pseudopleurocelami (niby-wgłębieniami, zmniejszającymi ich ciężar). Z grubsza prawdopodobnie przypominał inne uznawane za "prymitywne" zauropody, takie jak [[Cetiosaurus|cetiozaur]]. Jest uznawany za przedstawiciela [[klad|kladu]] [[Eusauropoda]], prawdopodobnie należący do [[Cetiosauridae|cetiozaurydów]] i za blisko spokrewnionego z [[Lapparentosaurus|laparentozaurem]] i [[Ferganasaurus|ferganazaurem]]. |
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
Linia 70: | Linia 51: | ||
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
− | + | |{{V|''Chebsaurus''}} | |
− | | [[Mahammed]], [[Läng]], [[Mami]], [[Mekahl]], [[Benhamou]], [[Bouterfa]], [[Kacemi]], [[Chérief]], [[Chaouati]] i [[Taquet]], [[2005]] | + | |{{Kpt|[[Mahammed]], [[Läng]], [[Mami]], [[Mekahl]], [[Benhamou]], [[Bouterfa]], [[Kacemi]], [[Chérief]], [[Chaouati]]}} i {{Kpt|[[Taquet]]}}, [[2005]] |
|- | |- | ||
− | + | |{{V|''C. algeriensis''}} | |
− | | | + | |{{Kpt|Mahammed, Läng, Mami, Mekahl, Benhamou, Bouterfa, Kacemi, Chérief, Chaouati}} i {{Kpt|Taquet}}, 2005 |
|} | |} | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
− | <small>Läng E., Mahammed F., (2010) – „New anatomical data and phylogenetic relationships of Chebsaurus algeriensis (Dinosauria, Sauropoda) from the Middle Jurassic of Algeria”, Historical Biology: An International Journal of Paleobiology, ss. 142 - 164 | + | <small>Läng E., Mahammed F., (2010) – „New anatomical data and phylogenetic relationships of Chebsaurus algeriensis (Dinosauria, Sauropoda) from the Middle Jurassic of Algeria”, Historical Biology: An International Journal of Paleobiology, ss. 142 - 164. [https://doi.org/10.1080%2F08912960903515570] |
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | + | Mahammed, F., Läng, É., Mami, L., Mekahli, L., Benhamou, M., Bouterfa, B., Kacemi, A., Chérief, S.-A., Chaouati, H. (2005). "The 'Giant of Ksour', a Middle Jurassic sauropod dinosaur from Algeria" . Comptes Rendus Palevol. 4 (8): 707–714. [https://doi.org/10.1016%2Fj.crpv.2005.07.001] | |
− | + | Paul G. S., (2024) – “The Princeton Field Guide To Dinosaurs” (3. edycja). Wyd. Princeton University - Princeton i Oxford. | |
− | + | <references/></small> | |
[[Kategoria:Dinosauria]] | [[Kategoria:Dinosauria]] | ||
Linia 98: | Linia 73: | ||
[[Kategoria:Sauropoda bazalne]] | [[Kategoria:Sauropoda bazalne]] | ||
[[Kategoria:Afryka]] | [[Kategoria:Afryka]] | ||
− | [[Kategoria: | + | [[Kategoria:Algieria]] |
[[Kategoria:Mezozoik]] | [[Kategoria:Mezozoik]] | ||
[[Kategoria:Jura]] | [[Kategoria:Jura]] | ||
[[Kategoria:Kelowej]] | [[Kategoria:Kelowej]] |
Aktualna wersja na dzień 17:50, 8 lip 2024
Autor: | Sebastian Oziemski |
Korekta: | Marcin Szermański, Maciej Ziegler, Tomasz Sokołowski, Łukasz Czepiński, Michał Siedlecki |
Chebsaurus (chebzaur) | |
---|---|
Długość | 8,2 m (osobnik młodociany) [1] |
Wysokość | 2,05 m (w ramionach; osobnik młodociany) [1] |
Masa | 1,45 t (osobnik młodociany) [1] |
Dieta | roślinożerny |
Miejsce | Algieria - Dżibal al-Kusur |
Czas |
ok. 165-163,5 Ma |
Systematyka | Dinosauria |
Rekonstrukcja czaszki chebzaura. Autor: IJReid. [2] |
Wstęp
Chebsaurus to rodzaj bazalnego euzauropoda, który żył na terenie dzisiejszej Algierii pod koniec epoki środkowej jury.
Materiał kopalny
Holotyp (D001–01 do 78) to niedojrzały osobnik, na którego składają się: elementy czaszki (w tym kości nadkątnej oraz fragment k. podstawnopotylicznej), zęby,proatlas, obrotnik, sześć kręgów szyjnych, sześć przednich i środkowych trzonów kręgów grzbietowych (w tym dwa niekompletne), jeden trzon kręgu krzyżowego, trzy środkowe kręgi ogonowe (z przedniego odcinka ogona), łopatka, obie głowy k. ramiennych, prawie kompletna prawa k. łokciowa, przedni koniec prawej k. promieniowej, kilka k. nadgarstka, kilka niekompletnych k. śródręcza, pojedynczy paliczek ręki oraz kilka paliczków pazurów ręki, niekompletna k. biodrowa, przedni koniec k. łonowej, dalszy koniec k. strzałkowej, kilka k. śródstopia, pojedynczy paliczek stopy i kilka paliczków pazurów stopy. Szkielet ten został znaleziony w zachodniej części gór Atlas, a dokładnie góry Rouis El Djir.
Przypisany materiał to również niedojrzały osobnik (D001-79–D001-118) o tym samym wieku co holotyp, na którego składają się: elementy czaszki i pozostałości kręgów. Został znaleziony w tym samym regionie co okaz typowy
Budowa i systematyka
Autapomorfie (cechy odróżniające od innych taksonów) obejmują m.in. cechy anatomiczne mózgoczaszki, smukłe kończyny a także budowę trzonów kręgów grzbietowych z tzw. pseudopleurocelami (niby-wgłębieniami, zmniejszającymi ich ciężar). Z grubsza prawdopodobnie przypominał inne uznawane za "prymitywne" zauropody, takie jak cetiozaur. Jest uznawany za przedstawiciela kladu Eusauropoda, prawdopodobnie należący do cetiozaurydów i za blisko spokrewnionego z laparentozaurem i ferganazaurem.
Etymologia
Nazwa rodzajowa tego dinozaura pochodzi od arabskiego słowa cheb, czyli nastolatek. Oznacza więc "nastoletni jaszczur". Odnosi się ona do wieku odnalezionego osobnika, który nie był dojrzałym okazem. Epitet gatunkowy z kolei został zaczerpnięty z nazwy kraju, gdzie odnaleziono jego szczątki – Algierii. W miejscowym dialekcie nazywa się go "Gigantem z Ksar".
Spis gatunków
Chebsaurus | Mahammed, Läng, Mami, Mekahl, Benhamou, Bouterfa, Kacemi, Chérief, Chaouati i Taquet, 2005 |
C. algeriensis | Mahammed, Läng, Mami, Mekahl, Benhamou, Bouterfa, Kacemi, Chérief, Chaouati i Taquet, 2005 |
Bibliografia
Läng E., Mahammed F., (2010) – „New anatomical data and phylogenetic relationships of Chebsaurus algeriensis (Dinosauria, Sauropoda) from the Middle Jurassic of Algeria”, Historical Biology: An International Journal of Paleobiology, ss. 142 - 164. [3]
Mahammed, F., Läng, É., Mami, L., Mekahli, L., Benhamou, M., Bouterfa, B., Kacemi, A., Chérief, S.-A., Chaouati, H. (2005). "The 'Giant of Ksour', a Middle Jurassic sauropod dinosaur from Algeria" . Comptes Rendus Palevol. 4 (8): 707–714. [4]
Paul G. S., (2024) – “The Princeton Field Guide To Dinosaurs” (3. edycja). Wyd. Princeton University - Princeton i Oxford.