Hexinlusaurus

Autor:	Korekta:
Kamil Kamiński

---

Hexinlusaurus
Długość:	1,8-2 m
Masa:	ok. 9 kg
Miejsce występowania:	Chiny - Syczuan (dolne warstwy formacji Shaximiao, znane też jako Xiashaximiao)
Czas występowania	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 ok. 170-163 Ma środkowa jura (bajos - kelowej)
Systematyka	Dinosauria Ornithischia Genasauria Neornithischia
Rekonstrukcja szkieletu Hexinlusaurus. Autor: Jaime A. Headden [1].

Wstęp

Hexinlusaurus to rodzaj małego roślinożernego dinozaura, który żył w środkowej jurze na terenie dzisiejszych Chin. Początkowo uznawany był za drugi gatunek Yandusaurus, jednak w 2005 r. przeklasyfikowano go do odrębnego rodzaju.

Etymologia

Nazwa Hexinlusaurus honoruje prof. He Xin-Lu, który miał ogromny wkład w badania dinozaurów ze środkowej jury Chin. Drugi człon nazwy - sauros, oznacza po grecku „gad”, „jaszczur”.

Historia taksonu i filogeneza

Hexinlusaurus został opisany w 1983 r. przez He i Cai jako drugi gatunek rodzaju Yandusaurus - Y. multidens. Późniejsi autorzy uznawali go za synonim Yandusaurus hongheensis, albo też umieszczli w innych rodzajach - Agilisaurus i Othnielia. W 2005 r. Barrett i in. przenieśli go do osobnego rodzaju.

Hexinlusaurus (wówczas jako Y. multidens) został opisany jako przedstawiciel rodziny Hypsilophodontidae. Obecnie jest ona uważana za parafiletyczną. Współczesne badania z reguły wskazują, że Hexinlusaurus nie należał do ornitopodów i był bazalnym przedstawicielem Neornithischia (Boyd, 2015).

Materiał kopalny

Holotyp to okaz ZDM T6001, obejmujący niemal kompletną czaszkę (brakuje przedniej części pyska i większości żuchwy) i prawie pełny szkielet pozaczaszkowy (brak tylnej części ogona).

Paratyp (ZDM T6002) nie fragmentaryczna czaszka i niepełny szkielet pozaczaszkowy (He i Cai, 1984). Zapewne znaleziono więcej szczątków tego zwierzęcia, He i Cai (1984) piszą bowiem o istnieniu co najmniej 11 okazów. Obecnie jednak nie ma na ten temat żadnych informacji, a ewentualne miejsce przechowywania szczątków jest nieznane (Barrett i in., 2005).

Budowa

Hexinlusaurus był niewielkim zwierzęciem, nieprzekraczającym 2 m długości. Barret i in. (2005) doszukali się jednej autapomorfii w budowie kości zaoczodołowej, która odróżnia Hexinlusaurus od reszty bazalnych Neornithischia. Poza tym był on zbudowany w sposób standardowy dla tej grupy dinozaurów. Czaszka mierzyła ok. 9 cm i przypominała czaszkę Dryosaurus. Była stosunkowo krótka i wysoka, o niemal trójkątnym kształcie i dużych oczodołach. Szyja składała się z 9 kręgów, grzbietowy odcinek kręgosłupa – z 15, kość krzyżowa - z 5, natomiast dokładna liczba kręgów ogonowych nie jest znana. Pięciopalczaste, dość krótkie kończyny przednie były delikatnie zbudowane, a ramiona były zdecydowanie dłuższe niż przedramiona. Kończyny tylne wydają się przystosowane do szybkiego biegu – kość piszczelowa znacznie przewyższała długością kość udową.

Spis gatunków

Hexinlusaurus	Barrett, Butler i Knoll, 2005
H. multidens	(He i Cai, 1983) Barrett, Butler i Knoll, 2005
= Yandusaurus multidens	He i Cai, 1983
= Agilisaurus multidens	(He i Cai, 1983) Peng, 1990
= Othnielia multidens	(He i Cai, 1983) Paul, 1996

Bibliografia

Barrett, P.M., Butler, R.J., & Knoll, F. (2005). "Small-bodied ornithischian dinosaurs from the Middle Jurassic of Sichuan, China", Journal of Vertebrate Paleontology 25: 823-834.

Boyd, C.A. (2015). "The systematic relationships and biogeographic history of ornithischian dinosaurs". „PeerJ”. 3, s. e1523, 2015. DOI: 10.7717/peerj.1523.

He, X. & Cai, K. (1984). “The Middle Jurassic dinosaurian fauna from Dashampu, Zigong, Sichuan. Vol. 1: The ornitopod dinosaurs.” Sichuan Scientific and Technological Publishing House, Chengdu, Sichuan. 1-71

Holtz, T. (2012) Dinosaurs (suplement) [2]