Amargatitanis: Różnice pomiędzy wersjami
m |
m |
||
| (Nie pokazano 3 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika) | |||
| Linia 6: | Linia 6: | ||
|długość = 12 m <ref name="Molina-Larramendi">Molina-Pérez, R., & Larramendi, A. (2020). "Dinosaur Facts and Figures: The Sauropods and Other Sauropodomorphs". Princeton University Press. </ref> | |długość = 12 m <ref name="Molina-Larramendi">Molina-Pérez, R., & Larramendi, A. (2020). "Dinosaur Facts and Figures: The Sauropods and Other Sauropodomorphs". Princeton University Press. </ref> | ||
|masa = 3,1 t <ref name="Molina-Larramendi"></ref> | |masa = 3,1 t <ref name="Molina-Larramendi"></ref> | ||
| − | |wysokość = | + | |wysokość = ok. 2,7 m (w biodrach) <ref name="Molina-Larramendi"></ref> |
|dieta = roślinożerny | |dieta = roślinożerny | ||
|miejsce = [[Argentyna]] - Neuquén, strumień La Amarga | |miejsce = [[Argentyna]] - Neuquén, strumień La Amarga | ||
<small>[[formacja]] [[La Amarga]] - [[ogniwo]] Puesto Antigual</small> | <small>[[formacja]] [[La Amarga]] - [[ogniwo]] Puesto Antigual</small> | ||
| − | |czas = {{Występowanie| | + | |czas = {{Występowanie|125.77|121.4}} |
| − | + | ok. 125,7-121,4 [[Ma]]<br> | |
<small>[[wczesna kreda]] ([[barrem]])</small> | <small>[[wczesna kreda]] ([[barrem]])</small> | ||
|systematyka = | |systematyka = | ||
| Linia 35: | Linia 35: | ||
}} | }} | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| − | '''''Amargatitanis macni''''' to [[gatunek]] [[zauropod]]a opisany w [[2007]] roku (datowany na [[barrem]]; | + | '''''Amargatitanis macni''''' to [[gatunek]] [[zauropod]]a opisany w [[2007]] roku (datowany na [[barrem]]; ok. 125,7-121,4 milionów lat). W formacji La Amarga wciąż odnajdywane są skamieniałości zauropodów, ale do najczęstszych należą zęby bazalnych [[Titanosauriformes|tytanozaurokształtnych]] i [[Diplodocoidea|diplodokoidów]]. |
==Historia taksonu== | ==Historia taksonu== | ||
| − | [[Holotyp]] [[dinozaur]]a został odkryty w 1983 roku. Jego szczątki odnaleziono w formacji [[La Amarga]], 2,5 km na wschód od mostu drogi krajowej nr 40, który przecina strumień La Amarga. Początkowo ten dinozaur był [[chimera|chimerą]] - kości mające należeć do jednego osobnika pochodziły tak na prawdę z różnych miejsc. Obecnie | + | [[Holotyp]] [[dinozaur]]a został odkryty w 1983 roku. Jego szczątki odnaleziono w formacji [[La Amarga]], 2,5 km na wschód od mostu drogi krajowej nr 40, który przecina strumień La Amarga. Początkowo ten dinozaur był [[chimera|chimerą]] - kości mające należeć do jednego osobnika pochodziły tak na prawdę z różnych miejsc. Obecnie szczątki przebywają w Argentyńskim Muzeum Nauk Przyrodniczych (Museo Argentino de Ciencias Naturales) |
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
[[Plik:Amargatitanis Skeletal.svg|300px|thumb|Sylwetka ''Amargatitanis''. Na zielono zaznaczone kości. Autor: Slate Weasel [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Amargatitanis_Skeletal.svg]]] | [[Plik:Amargatitanis Skeletal.svg|300px|thumb|Sylwetka ''Amargatitanis''. Na zielono zaznaczone kości. Autor: Slate Weasel [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Amargatitanis_Skeletal.svg]]] | ||
| − | [[Holotyp]] o numerze katalogowym MACN PV N53 to dwa [[kręg]]i ogonowe, niekompletna prawa kość kulszowa i prawa noga (kość udowa, niekompletna piszczel i kość strzałkowa, kość skokowa i niekompletna pierwsza kość śródstopia). Badanie histologiczne przeprowadzone przez Windholza i Cerdę (2021) wykazało, że | + | [[Holotyp]] o numerze katalogowym MACN PV N53 to dwa [[kręg]]i ogonowe, niekompletna prawa kość kulszowa i prawa noga (kość udowa, niekompletna piszczel i kość strzałkowa, kość skokowa i niekompletna pierwsza kość śródstopia). |
| + | |||
| + | Badanie histologiczne przeprowadzone przez Windholza i Cerdę (2021) wykazało, że [[holotyp|okaz typowy]] ''Amargatitanis'' osiągnął dojrzałość płciową oraz somatyczną. Ich zdaniem ''Amargatitanis'' był bardziej rozwinięty ontogenetyczne niż ''[[Amargasaurus]]''. Minimalny wiek dinozaura mógł wynosić 19 lat. | ||
==Budowa== | ==Budowa== | ||
| Linia 54: | Linia 56: | ||
== Spis gatunków == | == Spis gatunków == | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
| − | + | |{{V|''Amargatitanis''}} | |
| {{Kpt|[[Sebastian Apesteguía|Apesteguía]]}}, [[2007]] | | {{Kpt|[[Sebastian Apesteguía|Apesteguía]]}}, [[2007]] | ||
|- | |- | ||
| − | + | | {{V|''A. macni''}} | |
| {{Kpt|[[Sebastian Apesteguía|Apesteguía]]}}, [[2007]] | | {{Kpt|[[Sebastian Apesteguía|Apesteguía]]}}, [[2007]] | ||
|} | |} | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | <small> Apesteguía, S. 2007. "The sauropod diversity of the La Amarga Formation (Barremian), Neuquén (Argentina)". Gondwana Research, t. 12, nr 4, str. 533-546. | + | <small> Apesteguía, S. (2007). "The sauropod diversity of the La Amarga Formation (Barremian), Neuquén (Argentina)". Gondwana Research, t. 12, nr 4, str. 533-546. |
| − | Gallina, P.A. 2016. "Reappraisal Of The Early Cretaceous Sauropod Dinosaur ''Amargatitanis macni'' (Apesteguía, 2007), From Northwestern Patagonia, Argentina". Cretaceous Research. [[doi:10.1016/j.cretres.2016.04.002]] | + | Gallina, P.A. (2016). "Reappraisal Of The Early Cretaceous Sauropod Dinosaur ''Amargatitanis macni'' (Apesteguía, 2007), From Northwestern Patagonia, Argentina". Cretaceous Research. [[doi:10.1016/j.cretres.2016.04.002]] |
Windholz, G. J., & Cerda, I. A. (2021). "Paleohistology of two dicraeosaurid dinosaurs (Sauropoda; Diplodocoidea) from La Amarga Formation (Barremian–Aptian, Lower Cretaceous), Neuquén Basin, Argentina: Paleobiological implications". Cretaceous Research, 128, 104965. [[doi:10.1016/j.cretres.2021.104965]] | Windholz, G. J., & Cerda, I. A. (2021). "Paleohistology of two dicraeosaurid dinosaurs (Sauropoda; Diplodocoidea) from La Amarga Formation (Barremian–Aptian, Lower Cretaceous), Neuquén Basin, Argentina: Paleobiological implications". Cretaceous Research, 128, 104965. [[doi:10.1016/j.cretres.2021.104965]] | ||
Aktualna wersja na dzień 10:04, 2 mar 2024
| Autor: | Sebastian Oziemski, Mateusz Tałanda |
| Korekta: | Paweł Konarzewski |
| Amargatitanis (amargatytanis) | |
|---|---|
| Długość | 12 m [1] |
| Wysokość | ok. 2,7 m (w biodrach) [1] |
| Masa | 3,1 t [1] |
| Dieta | roślinożerny |
| Miejsce | Argentyna - Neuquén, strumień La Amarga |
| Czas |
ok. 125,7-121,4 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
 Rekonstrukcja przyżyciowa Amargatitanis. Autor: Levi bernardo. [2] | |
| Mapa znalezisk | |
Wczytywanie mapy…
| |
Wstęp
Amargatitanis macni to gatunek zauropoda opisany w 2007 roku (datowany na barrem; ok. 125,7-121,4 milionów lat). W formacji La Amarga wciąż odnajdywane są skamieniałości zauropodów, ale do najczęstszych należą zęby bazalnych tytanozaurokształtnych i diplodokoidów.
Historia taksonu
Holotyp dinozaura został odkryty w 1983 roku. Jego szczątki odnaleziono w formacji La Amarga, 2,5 km na wschód od mostu drogi krajowej nr 40, który przecina strumień La Amarga. Początkowo ten dinozaur był chimerą - kości mające należeć do jednego osobnika pochodziły tak na prawdę z różnych miejsc. Obecnie szczątki przebywają w Argentyńskim Muzeum Nauk Przyrodniczych (Museo Argentino de Ciencias Naturales)
Materiał kopalny
Holotyp o numerze katalogowym MACN PV N53 to dwa kręgi ogonowe, niekompletna prawa kość kulszowa i prawa noga (kość udowa, niekompletna piszczel i kość strzałkowa, kość skokowa i niekompletna pierwsza kość śródstopia).
Badanie histologiczne przeprowadzone przez Windholza i Cerdę (2021) wykazało, że okaz typowy Amargatitanis osiągnął dojrzałość płciową oraz somatyczną. Ich zdaniem Amargatitanis był bardziej rozwinięty ontogenetyczne niż Amargasaurus. Minimalny wiek dinozaura mógł wynosić 19 lat.
Budowa
Amargatitanis był zapewne średniej wielkości zauropodem. Skąpy materiał kopalny utrudnia dokładne odtworzenie jego wyglądu. Nie odnaleziono kręgów szyjnych i nie wiemy czy miały one wysokie wyrostki kolczyste.
Systematyka
Początkowo Apesteguía (2007) uznał omawianego dinozaura za przedstawiciela Titanosauria, gdyż dodatkowo przypisał do niego lewą łopatkę i sześć kręgów ogonowych. Gallina (2016) po dokładnym zbadaniu szczątków stwierdził, że dodatkowy materiał przypisany przez Apesteguíę (2007) należy do innego zauropoda i ustalił, że Amargatitanis to przedstawiciel Dicraeosauridae. Kolejne analizy potwierdzają jego przynależność do tego kladu [2][3][4].
Etymologia
Nazwa rodzajowa amargatytanisa pochodzi od nazwy formacji La Amarga oraz greckiego słowa titanis, co tłumaczy się jako tytanka/olbrzymka. Epitet gatunkowy jest natomiast uhonorowaniem muzeum, w którym jest przechowywany.
Spis gatunków
| Amargatitanis | Apesteguía, 2007 |
| A. macni | Apesteguía, 2007 |
Bibliografia
Apesteguía, S. (2007). "The sauropod diversity of the La Amarga Formation (Barremian), Neuquén (Argentina)". Gondwana Research, t. 12, nr 4, str. 533-546.
Gallina, P.A. (2016). "Reappraisal Of The Early Cretaceous Sauropod Dinosaur Amargatitanis macni (Apesteguía, 2007), From Northwestern Patagonia, Argentina". Cretaceous Research. doi:10.1016/j.cretres.2016.04.002
Windholz, G. J., & Cerda, I. A. (2021). "Paleohistology of two dicraeosaurid dinosaurs (Sauropoda; Diplodocoidea) from La Amarga Formation (Barremian–Aptian, Lower Cretaceous), Neuquén Basin, Argentina: Paleobiological implications". Cretaceous Research, 128, 104965. doi:10.1016/j.cretres.2021.104965
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Molina-Pérez, R., & Larramendi, A. (2020). "Dinosaur Facts and Figures: The Sauropods and Other Sauropodomorphs". Princeton University Press.
- ↑ Xu, X., Upchurch, P., Mannion, P.D., Barrett, P.M., Regalado-Fernandez, O.R., Mo, J., Ma, J. & Liu, H. (2018) "A new Middle Jurassic diplodocoid suggests an earlier dispersal and diversification of sauropod dinosaurs". Nature Communications, 9, 2700. doi:10.1038/s41467-018-05128-1
- ↑ Gallina, P.A., Apesteguía, S., Canale, J.I., Haluza, A. (2019). “A new long-spined dinosaur from Patagonia sheds light on sauropod defense system”. Scientific Reports, vol. 9. 1392 doi::10.1038/s41598-018-37943-3
- ↑ Whitlock, J.A. & Wilson, J.A. (2020). "The Late Jurassic sauropod dinosaur 'Morosaurus' agilis Marsh, 1889 reexamined and reinterpreted as a dicraeosaurid". Journal of Vertebrate Paleontology e1780600 doi:10.1080/02724634.2020.1780600.
![[2]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Amargatitanis_LM.png){kind=link}
![[1]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Amargatitanis_Skeletal.svg){kind=link}