Igai: Różnice pomiędzy wersjami
m (→Spis gatunków) |
|||
| (Nie pokazano 6 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 12: | Linia 12: | ||
|czas = {{Występowanie|74|72}} | |czas = {{Występowanie|74|72}} | ||
ok. 74-72 [[Ma]]<br> | ok. 74-72 [[Ma]]<br> | ||
| − | <small>[[późna kreda]] (późny [[kampan]] </small> | + | <small>[[późna kreda]] (późny [[kampan]]) </small> |
|systematyka | |systematyka | ||
= [[Dinosauria]] | = [[Dinosauria]] | ||
| Linia 28: | Linia 28: | ||
[[Lithostrotia]] | [[Lithostrotia]] | ||
| − | |grafika = | + | [[Saltasauridae]] |
| − | |podpis = | + | |
| + | [[Saltasaurinae]] | ||
| + | |||
| + | |grafika = Igai semkhu.png | ||
| + | |podpis = Rekonstrukcja. Autor: Connor Ashbridge [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Igai_semkhu.png] | ||
|PorównanieGrupa = | |PorównanieGrupa = | ||
|PorównanieDługość = | |PorównanieDługość = | ||
| Linia 38: | Linia 42: | ||
}} | }} | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| − | ''Igai'' to rodzaj tytanozaura żyjącego na terenie obecnego Egiptu w drugiej połowie późnej kredy. | + | ''Igai'' to [[rodzaj]] tytanozaura żyjącego na terenie obecnego Egiptu w drugiej połowie późnej kredy. |
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| − | Nazwa rodzajowa odnosi się do boga władcy oazy, w którego wierzyli dawni mieszkańcy oazy Kharga w epoce Starego Królestwa. Epitet gatunkowy oznacza ''zapomniany'' (od staroegipskiego wyrazu 'semekh), co odnosi się do skomplikowanej historii szczątków tego zauropoda oraz do stosunkowo późnego pojawienia się zapisu lądowych tetrapodów z końca kredy Afryki. | + | Nazwa rodzajowa odnosi się do boga władcy oazy, w którego wierzyli dawni mieszkańcy oazy Kharga w epoce Starego Królestwa. Epitet gatunkowy oznacza ''zapomniany'' (od staroegipskiego wyrazu ''semekh''), co odnosi się do skomplikowanej historii szczątków tego zauropoda oraz do stosunkowo późnego pojawienia się zapisu lądowych tetrapodów z końca kredy Afryki. |
==Historia odkrycia== | ==Historia odkrycia== | ||
| − | Okaz (Vb-621–640) został znaleziony w 1977 roku przez badaczy z Uniwersytetu Technicznego w Berlinie (TUB) Wernera Barthela i Ronalda Böttchera w ramach projektu TUB Sonderforschungsbereiches (SFB, = | + | Okaz (Vb-621–640) został znaleziony w 1977 roku przez badaczy z Uniwersytetu Technicznego w Berlinie (TUB) Wernera Barthela i Ronalda Böttchera w ramach projektu TUB Sonderforschungsbereiches (SFB, = współpracujące centrum badawcze) 69, “Geoscientific Problems in Arid and Semiarid Regions.”. Okaz został przywieziony do uczelni w 27 kurtkach gipsowych, gdzie był magazynowany przez prawie 20 lat. Barthel później wspominał, że okaz uległ uszkodzeniu podczas zbierania materiału, preparacji szkieletu oraz magazynowania. Później, materiał ten został wspomniany dwukrotnie w latach dziewięćdziesiątych (Brinkmann i Buffetaut, 1990; Wiechmann, 1999a), a prawdopodobnie w 1999 roku został przniesiony do ówczesnego Instytutu Paleontologii (obecnie sekcji paleontologicznej Instytutu Nauk Geologicznych) Wolnego Uniwersytetu W Berlinie (FUB) (zgubiono wtedy również lewą kość piszczelową należącą do tego dinozaura), gdzie został poddany analizie w pracy doktorskiej przez Wiechmanna (Wiechamann, 1999b). Dalej nie był przedmiotem formalnej publikacji. Ponadto, do FUB trafiła również kość udowa niezidentyfikowanego [[Titanosauriformes|titanozaurifoma]] (TUB Vb-646), pochodząca z [[mastrycht|mastrychckich]] pokładów w pobliżu Oazy Dakhla (obecnie również zaginiona). We wrześniu 2008 roku, okaz, który w przyszłości będzie znany pod nazwą ''Igai semkhu'' został przeniesiony do zbiorów Muzeum Historii Naturalnej w Berlinie wraz z licznymi innymi skamieniałościami z Egiptu i Sudanu, gdyż Instytut Nauk Geologicznych FUB porzucił program badania fosylii kręgowców. W 2017 roku rozpoczął się projekt opisania okazu, a praca nad publikacją zaczęłą się 2 lata później. Ostatecznie w 2023 roku wyszła publikacja opisująca wspomniany okaz. |
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
| − | [[Holotyp]] (Vb-621–640) to częściowy szkielet pozaczaszkowy obejmujący 5 fragmentarycznych kręgów | + | [[Holotyp]] (Vb-621–640) to częściowy szkielet pozaczaszkowy obejmujący 5 fragmentarycznych kręgów grzbietowych, częściowe lewą kość kruczą, lewą kość łokciową, 3 lewe kości śródręcza (I, IV i V), przednią część kości łonowej, dwie kości piszczelowe ( fragmentaryczną prawą i zgubioną lewą (Vb-634)), kompletną lewą kość strzałkową i trzy kości śródstopia ( lewą I i II i prawą II). Autorzy opisu wspominają o dodatkowych fragmentach szkieletu, ale jako, że wcześniejsze prace dotyczące tego okazu ich nie wspominały, uznali, że prawdopodobnie nie należą one do tego dinozaura). |
== Wymiary, budowa i filogeneza== | == Wymiary, budowa i filogeneza== | ||
| − | Igai był średniej wielkości tytanozaurem o długości od 10 do 15 m (szczątki pochodziły od zwierzęcia w wieku dojrzałym). Budową zapewne nie odbiegał od swoich bliskich krewniaków, takich jak [[Mansourasaurus|mansurazaur]]. | + | Igai był średniej wielkości tytanozaurem o długości od 10 do 15 m (szczątki pochodziły od zwierzęcia w wieku dojrzałym). Budową zapewne nie odbiegał od swoich bliskich krewniaków, takich jak [[Mansourasaurus|mansurazaur]]. Różnił się od nich szczegółami budowy kości śródręcza V, końcówka kości piszczelowej oraz rowki na kościach śródstopia. |
| − | Analizy filogenetyczne umieściły Igai jako członka podrodziny [[Saltasaurinae]], lub spokrewnionego z azjatycko-europejskimi tytanozaurami tj. [[Nemegtosaurus| | + | Analizy filogenetyczne umieściły ''Igai'' jako członka podrodziny [[Saltasaurinae]], lub spokrewnionego z azjatycko-europejskimi tytanozaurami tj. [[Nemegtosaurus|nemegtozaurem]], czy [[Lohuecotitan|lohuekotytanem]]. Autorzy opisu skłaniają się ku drugiej hipotezie. |
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
| {{V|''Igai''}} | | {{V|''Igai''}} | ||
| − | | {{Kpt|Gorsack, Lamanna, Schwarz, Díez Díaz, Salem, Sallam & Wiechmann}}, [[2023]] | + | | {{Kpt|Gorsack, Lamanna, [[Daniela Schwarz|Schwarz]], Díez Díaz, Salem, Sallam & Wiechmann}}, [[2023]] |
|- | |- | ||
| {{V|''I. semkhu''}} | | {{V|''I. semkhu''}} | ||
| − | | {{Kpt|Gorsack, Lamanna, Schwarz, Díez Díaz, Salem, Sallam & Wiechmann}}, 2023 | + | | {{Kpt|Gorsack, Lamanna, [[Daniela Schwarz|Schwarz]], Díez Díaz, Salem, Sallam & Wiechmann}}, 2023 |
|} | |} | ||
| Linia 65: | Linia 69: | ||
<small>Brinkmann, W., & Buffetaut, E. (1990). Ein Dinosaurier-Teilskelett (Sauropoda) aus der Ober-Kreide von Ägypten. Nachrichten-Deutsche Geologische Gesellschaft 43:119–120. | <small>Brinkmann, W., & Buffetaut, E. (1990). Ein Dinosaurier-Teilskelett (Sauropoda) aus der Ober-Kreide von Ägypten. Nachrichten-Deutsche Geologische Gesellschaft 43:119–120. | ||
| − | Gorscak, E. | + | Gorscak, E., Lamanna, M.C., Schwarz, D., Díez Díaz, V., Salem, B.S., Sallam, H.M., Wiechmann, M.F. (2023). "A new titanosaurian (Dinosauria: Sauropoda) from the Upper Cretaceous (Campanian) Quseir Formation of the Kharga Oasis, Egypt". Journal of Vertebrate Paleontology. e2199810. [[doi:10.1080/02724634.2023.2199810]] |
Wiechmann, M. F. (1999a). Ein Titanosaurier-Teilskelett aus dem Campan von Ägypten/Western Desert. Jahrestagung der Paläontologischen Gesellschaft, Zürich 69:81–82. | Wiechmann, M. F. (1999a). Ein Titanosaurier-Teilskelett aus dem Campan von Ägypten/Western Desert. Jahrestagung der Paläontologischen Gesellschaft, Zürich 69:81–82. | ||
Aktualna wersja na dzień 20:06, 20 paź 2024
| Autor: | Michał Siedlecki |
| Igai (igai) | |
|---|---|
| Długość | 10 - 15 m |
| Dieta | roślinożerny |
| Miejsce | Egipt - Oaza Kharga |
| Czas |
ok. 74-72 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
 Rekonstrukcja. Autor: Connor Ashbridge [1] | |
| Mapa znalezisk | |
Wczytywanie mapy…
| |
Wstęp
Igai to rodzaj tytanozaura żyjącego na terenie obecnego Egiptu w drugiej połowie późnej kredy.
Etymologia
Nazwa rodzajowa odnosi się do boga władcy oazy, w którego wierzyli dawni mieszkańcy oazy Kharga w epoce Starego Królestwa. Epitet gatunkowy oznacza zapomniany (od staroegipskiego wyrazu semekh), co odnosi się do skomplikowanej historii szczątków tego zauropoda oraz do stosunkowo późnego pojawienia się zapisu lądowych tetrapodów z końca kredy Afryki.
Historia odkrycia
Okaz (Vb-621–640) został znaleziony w 1977 roku przez badaczy z Uniwersytetu Technicznego w Berlinie (TUB) Wernera Barthela i Ronalda Böttchera w ramach projektu TUB Sonderforschungsbereiches (SFB, = współpracujące centrum badawcze) 69, “Geoscientific Problems in Arid and Semiarid Regions.”. Okaz został przywieziony do uczelni w 27 kurtkach gipsowych, gdzie był magazynowany przez prawie 20 lat. Barthel później wspominał, że okaz uległ uszkodzeniu podczas zbierania materiału, preparacji szkieletu oraz magazynowania. Później, materiał ten został wspomniany dwukrotnie w latach dziewięćdziesiątych (Brinkmann i Buffetaut, 1990; Wiechmann, 1999a), a prawdopodobnie w 1999 roku został przniesiony do ówczesnego Instytutu Paleontologii (obecnie sekcji paleontologicznej Instytutu Nauk Geologicznych) Wolnego Uniwersytetu W Berlinie (FUB) (zgubiono wtedy również lewą kość piszczelową należącą do tego dinozaura), gdzie został poddany analizie w pracy doktorskiej przez Wiechmanna (Wiechamann, 1999b). Dalej nie był przedmiotem formalnej publikacji. Ponadto, do FUB trafiła również kość udowa niezidentyfikowanego titanozaurifoma (TUB Vb-646), pochodząca z mastrychckich pokładów w pobliżu Oazy Dakhla (obecnie również zaginiona). We wrześniu 2008 roku, okaz, który w przyszłości będzie znany pod nazwą Igai semkhu został przeniesiony do zbiorów Muzeum Historii Naturalnej w Berlinie wraz z licznymi innymi skamieniałościami z Egiptu i Sudanu, gdyż Instytut Nauk Geologicznych FUB porzucił program badania fosylii kręgowców. W 2017 roku rozpoczął się projekt opisania okazu, a praca nad publikacją zaczęłą się 2 lata później. Ostatecznie w 2023 roku wyszła publikacja opisująca wspomniany okaz.
Materiał kopalny
Holotyp (Vb-621–640) to częściowy szkielet pozaczaszkowy obejmujący 5 fragmentarycznych kręgów grzbietowych, częściowe lewą kość kruczą, lewą kość łokciową, 3 lewe kości śródręcza (I, IV i V), przednią część kości łonowej, dwie kości piszczelowe ( fragmentaryczną prawą i zgubioną lewą (Vb-634)), kompletną lewą kość strzałkową i trzy kości śródstopia ( lewą I i II i prawą II). Autorzy opisu wspominają o dodatkowych fragmentach szkieletu, ale jako, że wcześniejsze prace dotyczące tego okazu ich nie wspominały, uznali, że prawdopodobnie nie należą one do tego dinozaura).
Wymiary, budowa i filogeneza
Igai był średniej wielkości tytanozaurem o długości od 10 do 15 m (szczątki pochodziły od zwierzęcia w wieku dojrzałym). Budową zapewne nie odbiegał od swoich bliskich krewniaków, takich jak mansurazaur. Różnił się od nich szczegółami budowy kości śródręcza V, końcówka kości piszczelowej oraz rowki na kościach śródstopia. Analizy filogenetyczne umieściły Igai jako członka podrodziny Saltasaurinae, lub spokrewnionego z azjatycko-europejskimi tytanozaurami tj. nemegtozaurem, czy lohuekotytanem. Autorzy opisu skłaniają się ku drugiej hipotezie.
Spis gatunków
| Igai | Gorsack, Lamanna, Schwarz, Díez Díaz, Salem, Sallam & Wiechmann, 2023 |
| I. semkhu | Gorsack, Lamanna, Schwarz, Díez Díaz, Salem, Sallam & Wiechmann, 2023 |
Bibliografia
Brinkmann, W., & Buffetaut, E. (1990). Ein Dinosaurier-Teilskelett (Sauropoda) aus der Ober-Kreide von Ägypten. Nachrichten-Deutsche Geologische Gesellschaft 43:119–120.
Gorscak, E., Lamanna, M.C., Schwarz, D., Díez Díaz, V., Salem, B.S., Sallam, H.M., Wiechmann, M.F. (2023). "A new titanosaurian (Dinosauria: Sauropoda) from the Upper Cretaceous (Campanian) Quseir Formation of the Kharga Oasis, Egypt". Journal of Vertebrate Paleontology. e2199810. doi:10.1080/02724634.2023.2199810
Wiechmann, M. F. (1999a). Ein Titanosaurier-Teilskelett aus dem Campan von Ägypten/Western Desert. Jahrestagung der Paläontologischen Gesellschaft, Zürich 69:81–82.
Wiechmann, M. F. (1999b). Ein Titanosaurier-Teilskelett aus dem Campan von Ägypten – Western Desert. Unpublished Diploma thesis, Institut für Paläontologie, Freien Universität Berlin, 93 pp.
![[1]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Igai_semkhu.png){kind=link}