Ceratopsipes: Różnice pomiędzy wersjami
m (→Charakterystyka) |
(poprawa opisu, zmiana tabeli) |
||
| (Nie pokazano 2 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{DISPLAYTITLE:''Ceratopsipes''}} | {{DISPLAYTITLE:''Ceratopsipes''}} | ||
| − | {{ | + | {{Trop |
| − | |Autor = [[Paweł Konarzewski]] | + | |Autor = [[Paweł Konarzewski]] |
| − | |Korekta = | + | |Korekta = [[Łukasz Czepiński]] |
| − | |nazwa = ''Ceratopsipes'' (ceratopsipes) | + | |nazwa = ''Ceratopsipes'' (ceratopsipes) |
| − | |długość = | + | |długość = do 60 cm |
| − | | | + | |szerokość = do 80 cm |
| − | | | + | |chód = czworonożny |
| − | | | + | |układ palców = I, II, III, IV, V (dłoń)<br> |
| − | | | + | I, II, III, IV (stopa) |
| − | + | |prawdopodobny sprawca = [[Neoceratopsia|neoceratops]] i [[Ceratopsidae|ceratopsyd]] | |
| − | | | + | |długość sprawcy = |
| − | + | |masa sprawcy = | |
| − | + | |systematyka ichnologiczna = [[Dinosauria]] | |
| − | |systematyka | ||
| − | = [[Dinosauria]] | ||
[[Ornithischia]] | [[Ornithischia]] | ||
[[Ceratopsia]] | [[Ceratopsia]] | ||
| + | |czas = {{Występowanie|97|69}} | ||
| + | ok. 97-69 [[Ma]]<br> | ||
| + | <small>[[późna kreda]] ([[cenoman]]-[[mastrycht]])</small> | ||
| + | |miejsce = [[USA]] - Kolorado i Alaska | ||
| − | [[ | + | <small> ([[formacja|formacje]] [[Laramie]], [[Cantwell]] i [[Nanushuk]])</small> |
| − | + | |grafika = Ceratopsipes goldenensis (dinosaur trackway) (Laramie Formation, Upper Cretaceous; Parfet Prehistoric Preserve, Golden, Colorado, USA) 20.jpg | |
| − | [[ | + | |podpis = Trop ''Ceratopsipes goldenensis''. Fot. James St. John [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Ceratopsipes_goldenensis_(dinosaur_trackway)_(Laramie_Formation,_Upper_Cretaceous%3B_Parfet_Prehistoric_Preserve,_Golden,_Colorado,_USA)_20.jpg] |
| − | + | |PorównanieGrupa = | |
| − | [[ | + | |PorównanieDługość = |
| − | + | |mapa = | |
| − | |||
| − | |||
| − | |grafika = Ceratopsipes goldenensis (dinosaur trackway) (Laramie Formation, Upper Cretaceous; Parfet Prehistoric Preserve, Golden, Colorado, USA) 20.jpg | ||
| − | |podpis = Trop ''Ceratopsipes goldenensis''. Fot. James St. John [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Ceratopsipes_goldenensis_(dinosaur_trackway)_(Laramie_Formation,_Upper_Cretaceous%3B_Parfet_Prehistoric_Preserve,_Golden,_Colorado,_USA)_20.jpg] | ||
| − | |PorównanieGrupa = | ||
| − | |PorównanieDługość = | ||
| − | |mapa = | ||
}} | }} | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
''Ceratopsipes'' to późnokredowy [[ichnotakson]] występujący na terenie dzisiejszych Stanów Zjednoczonych. | ''Ceratopsipes'' to późnokredowy [[ichnotakson]] występujący na terenie dzisiejszych Stanów Zjednoczonych. | ||
| − | == | + | ==Anatomia== |
| − | + | [[Plik:Ceratopsian manus study by tomozaurus.jpg|thumb|Dolna część przedniej kończyny ''[[Triceratops]]''. Autor: Tom Parker [http://tomozaurus.deviantart.com/art/Ceratopsian-manus-study-310734443].]] | |
| + | Sprawcą tropów ''Ceratopsipses goldenesis'' był duży czworonożny roślinożerca. Ślady z przednich łap były mniejsze niż z tylnych. Dłoń pozostawiła cztery odciski palców, które miały bardziej wklęsłe tylne krawędzie niż odciski palców stóp. Przednia łapa była szersza niż dłuższa. Stopa miała cztery palce oraz tępe odciski palców i zaokrągloną symetryczną piętą (Lockley i Hunt, 1995). Stewart i współautorzy (2023) zauważyli, że w śladach ceratopsydów z formacji Cantwell zachował się również V palec, jednakże w tropach ''Ceratopsipses goldenesis'' był on zredukowany i rzadko widoczny. Największy zachowany ślad ''Ceratopsipes'' z formacji [[Laramie]] miał 60 cm długości oraz 80 cm szerokości. | ||
| + | |||
| + | ==Interpretacja== | ||
| + | [[Plik:Triceratops horridus 55.jpg|thumb|Zrekonstruowany szkielet ''[[Triceratops]]'', prawdopodobnego sprawcy tropów z formacji Laramie]] | ||
| + | Tropy z formacji [[Laramie]] bez wątpienia pozostawił duży przedstawiciel [[Ceratopsidae]]. Najprawdopodobniej był to ''[[Triceratops]]'' lub nieokreślony przedstawiciel [[Triceratopsini]]. Na ich podstawie Lockley i Hunt (1995) uznali, że [[Ceratopsidae|ceratopsydy]] miały kończyny ułożone pod tułowiem, a nie rozstawione na boki jak wcześniej sądzono. Do podobnych wniosków doszedł również Fujiwara (2009) w swoim badaniu. Ze względu na słabe zachowanie śladów ceratopsydów z formacji [[Cantwell]], Stewart i in. (2023) nie zdefiniowali dla nich nowego ichnogatunku. Najstarsze i jednocześnie najmniejsze tropy z ichnorodzaju ''Ceratopsipes'' pochodzą z [[cenoman|cenomańskiej]] formacji skalnej Nanushuk. Jednakże Fiorillo i współpracownicy (2024) dla nich nie przypisali konkretnego ichnogatunku. | ||
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| − | Nazwa | + | Nazwa ichnorodzajowa ''Ceratopsipes'' zawiera greckie wyrażenie ''ceratops'' znaczącego "rogate oblicze" lub "rogatą twarz" oraz ma łacińskie słowo ''pes'' ("stopa"). Epitet ichnogatunkowy ''goldenensis'' nawiązuje do miejsca odnalezienia tropów, którym było miasto Golden. |
| − | ==Spis | + | ==Spis ichnogatunków== |
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
|{{V| ''Ceratopsipes''}} | |{{V| ''Ceratopsipes''}} | ||
| Linia 51: | Linia 51: | ||
| {{Kpt|Lockey}} i {{Kpt|Hunt}}, 1995 | | {{Kpt|Lockey}} i {{Kpt|Hunt}}, 1995 | ||
|} | |} | ||
| + | |||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
| − | <small> | + | <small>Fiorillo, A. R., McCarthy, P. J., Shimer, G., Suarez, M. B., Takasaki, R., Chinzorig, T., ... & Orphys, E. (2024). "New Dinosaur Ichnological, Sedimentological, and Geochemical Data from a Cretaceous High-Latitude Terrestrial Greenhouse Ecosystem, Nanushuk Formation, North Slope, Alaska". Geosciences, 14(2), 36. [[doi:10.3390/geosciences14020036]] |
| + | |||
| + | Fujiwara, S.-I. (2009) "A Reevaluation of the manus structure in ''Triceratops'' (Ceratopsia: Ceratopsidae)". Journal of Vertebrate Paleontology, 29(4), 1136-1147. [[doi:10.1671/039.029.0406]] | ||
| + | |||
Lockley, M. G. & Hunt, A. P. (1995). "Ceratopsid tracks and associated ichnofauna from the Laramie Formation (Upper Cretaceous: Maastrichtian) of Colorado". Journal of Vertebrate Paleontology. 15(3): 592–614. | Lockley, M. G. & Hunt, A. P. (1995). "Ceratopsid tracks and associated ichnofauna from the Laramie Formation (Upper Cretaceous: Maastrichtian) of Colorado". Journal of Vertebrate Paleontology. 15(3): 592–614. | ||
| + | |||
| + | Stewart, D. G., Druckenmiller, P. S., Erickson, G. M., Benowitz, J. A., Capps, D. M., Knight, C. L., ... & McCarthy, P. J. (2023). "Vertebrate ichnology and palaeoenvironmental associations of Alaska’s largest known dinosaur tracksite in the Cretaceous Cantwell Formation (Maastrichtian) of Denali National Park and Preserve". Historical Biology, 1-17. | ||
| + | [[doi:10.1080/08912963.2023.2221267]] | ||
</small> | </small> | ||
[[Kategoria:Ichnotaksony]] | [[Kategoria:Ichnotaksony]] | ||
Aktualna wersja na dzień 15:17, 17 maj 2024
| Autor: | Paweł Konarzewski |
| Korekta: | Łukasz Czepiński |
| Ceratopsipes (ceratopsipes) | |
|---|---|
| Długość | do 60 cm |
| Szerokość | do 80 cm |
| Chód | czworonożny |
| Układ palców | I, II, III, IV, V (dłoń) I, II, III, IV (stopa) |
| Prawdopodobny sprawca | neoceratops i ceratopsyd |
| Miejsce | USA - Kolorado i Alaska |
| Czas |
ok. 97-69 Ma |
| Systematyka ichnologiczna | Dinosauria |
_(Laramie_Formation,_Upper_Cretaceous;_Parfet_Prehistoric_Preserve,_Golden,_Colorado,_USA)_20.jpg) Trop Ceratopsipes goldenensis. Fot. James St. John [2] | |
Wstęp
Ceratopsipes to późnokredowy ichnotakson występujący na terenie dzisiejszych Stanów Zjednoczonych.
Anatomia
Sprawcą tropów Ceratopsipses goldenesis był duży czworonożny roślinożerca. Ślady z przednich łap były mniejsze niż z tylnych. Dłoń pozostawiła cztery odciski palców, które miały bardziej wklęsłe tylne krawędzie niż odciski palców stóp. Przednia łapa była szersza niż dłuższa. Stopa miała cztery palce oraz tępe odciski palców i zaokrągloną symetryczną piętą (Lockley i Hunt, 1995). Stewart i współautorzy (2023) zauważyli, że w śladach ceratopsydów z formacji Cantwell zachował się również V palec, jednakże w tropach Ceratopsipses goldenesis był on zredukowany i rzadko widoczny. Największy zachowany ślad Ceratopsipes z formacji Laramie miał 60 cm długości oraz 80 cm szerokości.
Interpretacja
Tropy z formacji Laramie bez wątpienia pozostawił duży przedstawiciel Ceratopsidae. Najprawdopodobniej był to Triceratops lub nieokreślony przedstawiciel Triceratopsini. Na ich podstawie Lockley i Hunt (1995) uznali, że ceratopsydy miały kończyny ułożone pod tułowiem, a nie rozstawione na boki jak wcześniej sądzono. Do podobnych wniosków doszedł również Fujiwara (2009) w swoim badaniu. Ze względu na słabe zachowanie śladów ceratopsydów z formacji Cantwell, Stewart i in. (2023) nie zdefiniowali dla nich nowego ichnogatunku. Najstarsze i jednocześnie najmniejsze tropy z ichnorodzaju Ceratopsipes pochodzą z cenomańskiej formacji skalnej Nanushuk. Jednakże Fiorillo i współpracownicy (2024) dla nich nie przypisali konkretnego ichnogatunku.
Etymologia
Nazwa ichnorodzajowa Ceratopsipes zawiera greckie wyrażenie ceratops znaczącego "rogate oblicze" lub "rogatą twarz" oraz ma łacińskie słowo pes ("stopa"). Epitet ichnogatunkowy goldenensis nawiązuje do miejsca odnalezienia tropów, którym było miasto Golden.
Spis ichnogatunków
| Ceratopsipes | Lockey i Hunt, 1995 |
| C. goldenensis | Lockey i Hunt, 1995 |
Bibliografia
Fiorillo, A. R., McCarthy, P. J., Shimer, G., Suarez, M. B., Takasaki, R., Chinzorig, T., ... & Orphys, E. (2024). "New Dinosaur Ichnological, Sedimentological, and Geochemical Data from a Cretaceous High-Latitude Terrestrial Greenhouse Ecosystem, Nanushuk Formation, North Slope, Alaska". Geosciences, 14(2), 36. doi:10.3390/geosciences14020036
Fujiwara, S.-I. (2009) "A Reevaluation of the manus structure in Triceratops (Ceratopsia: Ceratopsidae)". Journal of Vertebrate Paleontology, 29(4), 1136-1147. doi:10.1671/039.029.0406
Lockley, M. G. & Hunt, A. P. (1995). "Ceratopsid tracks and associated ichnofauna from the Laramie Formation (Upper Cretaceous: Maastrichtian) of Colorado". Journal of Vertebrate Paleontology. 15(3): 592–614.
Stewart, D. G., Druckenmiller, P. S., Erickson, G. M., Benowitz, J. A., Capps, D. M., Knight, C. L., ... & McCarthy, P. J. (2023). "Vertebrate ichnology and palaeoenvironmental associations of Alaska’s largest known dinosaur tracksite in the Cretaceous Cantwell Formation (Maastrichtian) of Denali National Park and Preserve". Historical Biology, 1-17. doi:10.1080/08912963.2023.2221267
![[2]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Ceratopsipes_goldenensis_(dinosaur_trackway)_(Laramie_Formation,_Upper_Cretaceous%3B_Parfet_Prehistoric_Preserve,_Golden,_Colorado,_USA)_20.jpg){kind=link}