Sarahsaurus: Różnice pomiędzy wersjami
m (Marsh i in., 2014 - wiek) |
|||
| (Nie pokazano 11 wersji utworzonych przez 5 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | + | {{DISPLAYTITLE:''Sarahsaurus''}} | |
| − | { | + | {{Opis |
| − | | Autor | + | |Autor = [[Marcin Szermański]] |
| − | + | |Korekta = [[Maciej Ziegler]], [[Kamil Kamiński]] | |
| − | + | |nazwa = ''Sarahsaurus'' (sarahzaur) | |
| − | | | + | |długość = ? m |
| − | + | |wysokość = | |
| − | + | |masa = ? t | |
| − | + | |dieta = | |
| − | + | |miejsce = [[USA]] - Arizona, północne obrzeża Gold Spring Wash | |
| − | + | <small> [[formacja]] [[Kayenta]] (grupa Glen Canyon)</small> | |
| − | + | |czas = {{Występowanie|187|183}} | |
| − | | | + | 186,4-183 [[Ma]] |
| − | |||
| − | | ? | ||
| − | |||
| − | |- | ||
| − | |||
| − | | | ||
| − | + | <small>wczesna [[jura]] ([[pliensbach]])</small> | |
| − | + | |systematyka = [[Dinosauria]] | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | wczesna [[jura]] ( | ||
| − | | | ||
| − | |||
| − | |||
[[Saurischia]] | [[Saurischia]] | ||
[[Sauropodomorpha]] | [[Sauropodomorpha]] | ||
| + | |||
| + | [[Plateosauria]] | ||
[[Massopoda]] | [[Massopoda]] | ||
| − | [[ | + | ? [[Massospondylidae]] |
| − | | | + | |grafika = Sarahsaurus.jpg |
| − | | | + | |podpis = Czasza. Autorzy: Rowe, Sues i Reisz, 2011 |
| − | |} | + | |PorównanieGrupa = |
| − | + | |PorównanieDługość = | |
| + | |mapa = | ||
| + | }} | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| − | ''Sarahsaurus'' to rodzaj wczesnojurajskiego dinozaura gadziomiednicznego, żyjącego na terenie obecnych Stanów Zjednoczonych, w Arizonie. | + | ''Sarahsaurus'' to [[rodzaj]] wczesnojurajskiego dinozaura [[Saurischia|gadziomiednicznego]], żyjącego na terenie obecnych [[USA|Stanów Zjednoczonych]], w Arizonie. |
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
| Linia 56: | Linia 43: | ||
Osobnik TMM 43646-3 to częściowy szkielet pozaczaszkowy. | Osobnik TMM 43646-3 to częściowy szkielet pozaczaszkowy. | ||
| − | Osobnik MCZ 8893 to zniszczona lecz prawie kompletna czaszka z żuchwą, fragmenty | + | Osobnik MCZ 8893 to zniszczona lecz prawie kompletna czaszka z żuchwą, fragmenty [[kręg]]ów szyjnych i ogonowych, dystalny koniec kości ramieniowej i trzon kości udowej. |
==Diagnoza== | ==Diagnoza== | ||
| + | {{Diagnoza}} | ||
Guz podstawy czaszki z centralnym przednim oknem; obecność kolców na kręgach grzbietowych; rozlokowanie paliczków kończyn przednich 2-3-4-2-2; obecność otworu w kości łonowej. | Guz podstawy czaszki z centralnym przednim oknem; obecność kolców na kręgach grzbietowych; rozlokowanie paliczków kończyn przednich 2-3-4-2-2; obecność otworu w kości łonowej. | ||
| + | |||
| + | Marsh i Rowe (2018) zdiagnozowali ''Sarahsaurus'' na podstawie obecności dwóch otworów w proksymalnym (bliższym) regionie kości łonowej oraz cech wyrostków kolczystych kręgów szyjnych i grzbietowych oraz pierwszej kości śródręcza. | ||
| + | [[Plik: Sarahsaurus_restoration.PNG|300px|thumb|right|Rekonstrukcja. Autor: Brian Engh. [http://dontmesswithdinosaurs.com/].]] | ||
==Taksonomia i pozycja systematyczna== | ==Taksonomia i pozycja systematyczna== | ||
| − | Początkowo uznany za kolejnego przedstawiciela rodzaju ''[[Massospondylus]]'', znanego wcześniej z Afryki. Jednak późniejsze, bardziej kompletne odkrycia tego | + | Początkowo uznany za kolejnego przedstawiciela rodzaju ''[[Massospondylus]]'', znanego wcześniej z [[Afryka|Afryki]]. Jednak późniejsze, bardziej kompletne odkrycia tego dinozaura utwierdziły naukowców w przekonaniu, że mają do czynienia z nowym rodzajem. |
| − | Nie jest pewna dokładna klasyfikacja tego zwierzęcia. Analiza filogenetyczna przeprowadzona na podstawie matrycy [[Yates]] | + | |
| + | Nie jest pewna dokładna klasyfikacja tego zwierzęcia. Analiza filogenetyczna przeprowadzona na podstawie matrycy [[Yates]]a ([[2007]]) wykazała, że jest jednym z najbardziej [[bazalny]]ch zauropodomorfów Ameryki Północnej – bardziej niż ''[[Anchisaurus]]'' i ''[[Seitaad]]'' (jego linia rozwojowa ma aż 61 jednostek!). Natomiast analiza na matrycy Upchurcha i in. ([[2007]]) zalicza go już jako bazalnego zauropoda. Żadna z tych analiz nie potwierdza, a wręcz wyklucza bliskie pokrewieństwo tych trzech rodzajów. Argumentem przemawiającym za tezą, mówiącą o przynależności do zauropodów jest wiek ''Sarahsaurus'', datowany na [[synemur]] – [[pliensbach]] (196,5-183 milionów lat). Późniejsze badania (Marsh i in., 2014) uściśliły wiek do [[pliensbach]]u. | ||
| + | |||
| + | Marsh i Rowe (2018) badali pozycję filogenetyczną ''Sarahsaurus'' za pomocą trzech macierzy danych. Za każdym razem okazywał się on członkiem [[klad]]u [[Plateosauria]], natomiast w dwóch przypadkach mieścił się wewnątrz rodziny [[Massospondylidae]]. | ||
==Budowa== | ==Budowa== | ||
| − | ''Sarahsaurus'' miał zaawansowane uzębienie heterodontyczne (zęby zróżnicowane pod względem wielkości i kształtu). Posiadał 4 zęby na kości przedszczękowej (przysiecznej), 16 na kości szczękowej i 20 w żuchwie. Jego kręgosłup składał się z ok. 77 | + | ''Sarahsaurus'' miał zaawansowane uzębienie heterodontyczne (zęby zróżnicowane pod względem wielkości i kształtu). Posiadał 4 zęby na kości przedszczękowej (przysiecznej), 16 na kości szczękowej i 20 w żuchwie. Jego [[kręgosłup]] składał się z ok. 77 [[kręg]]ów (10 szyjnych, 14 grzbietowych, 3 krzyżowe i ok. 50 ogonowych). Długość kości piszczelowej to ok. 84 % długości kości udowej. |
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| − | Pierwszy człon nazwy rodzajowej ''Sarahsaurus'' została nadana na cześć Sarah Butler, która | + | Pierwszy człon nazwy rodzajowej ''Sarahsaurus'' została nadana na cześć Sarah Butler, która zasłużona dla Teksasu w nauce, medycynie i sztuce. Drugi człon (gr. ''sauros'') oznacza "jaszczur", tak więc nazwę rodzajową można przetłumaczyć jako "jaszczur Sary". Epitet gatunkowy ''aurifontanalis'' to z łac. ''aurum'' (złoty) + łac. ''fontanalis'' (źródło) oznacza miejsce odnalezienia holotypu – Gold Spring w Arizonie. |
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
! ''Sarahsaurus'' | ! ''Sarahsaurus'' | ||
| − | | [[Rowe]], [[Sues]] i [[Reisz]], [[ | + | |{{Kpt|[[Rowe]], [[Sues]] i [[Reisz]], [[2011]]}} |
|- | |- | ||
! ''S. aurifontalis'' | ! ''S. aurifontalis'' | ||
| − | | | + | |{{Kpt|[[Rowe]], [[Sues]] i [[Reisz]], [[2011]]}} |
|- | |- | ||
| − | |||
| − | |||
|} | |} | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
<small> | <small> | ||
| − | + | Marsh AD, Rowe TB (2018) “Anatomy and systematics of the sauropodomorph Sarahsaurus aurifontanalis from the Early Jurassic Kayenta Formation”. PLoS ONE 13(10): e0204007. [[https://doi.org/10.1371/journal.pone.0204007]]. | |
| + | |||
| + | Rowe, T.B., Sues, H.-D., Reisz, R.R. (2011) “Dispersal and diversity in the earliest North American sauropodomorph dinosaurs, with a description of a new taxon”. „Proceedings of the Royal Society B”. | ||
| + | |||
| + | Marsh, A.; Rowe, T.; Simonetti, A.; Stockli, D; Stockli, L. (2014). "The age of the Kayenta Formation of northeastern Arizona: overcoming the challenges of dating fossil bone". Journal of Vertebrate Paleontology, Program and Abstracts, 2014: 178. | ||
</small> | </small> | ||
| Linia 91: | Linia 87: | ||
[[Kategoria:Saurischia]] | [[Kategoria:Saurischia]] | ||
[[Kategoria:Sauropodomorpha]] | [[Kategoria:Sauropodomorpha]] | ||
| + | [[Kategoria:Sauropoda]] | ||
| + | [[Kategoria:Sauropoda bazalne]] | ||
[[Kategoria:Ameryka Północna]] | [[Kategoria:Ameryka Północna]] | ||
[[Kategoria:USA]] | [[Kategoria:USA]] | ||
[[Kategoria:Mezozoik]] | [[Kategoria:Mezozoik]] | ||
[[Kategoria:Jura]] | [[Kategoria:Jura]] | ||
| − | |||
[[Kategoria:Pliensbach]] | [[Kategoria:Pliensbach]] | ||
Aktualna wersja na dzień 19:29, 7 lut 2019
| Autor: | Marcin Szermański |
| Korekta: | Maciej Ziegler, Kamil Kamiński |
| Sarahsaurus (sarahzaur) | |
|---|---|
| Długość | ? m |
| Masa | ? t |
| Miejsce | USA - Arizona, północne obrzeża Gold Spring Wash |
| Czas |
186,4-183 Ma wczesna jura (pliensbach) |
| Systematyka | Dinosauria |
 Czasza. Autorzy: Rowe, Sues i Reisz, 2011 | |
Wstęp
Sarahsaurus to rodzaj wczesnojurajskiego dinozaura gadziomiednicznego, żyjącego na terenie obecnych Stanów Zjednoczonych, w Arizonie.
Materiał kopalny
Osobnik TMM 43646-2 to częściowa czaszka (kość przedszczękowa/przysieczna, czołowa, kwadratowa i puszka mózgowa) i prawie kompletny, artykułowany szkielet pozaczaszkowy.
Materiał dopisany:
Osobnik TMM 43646-3 to częściowy szkielet pozaczaszkowy.
Osobnik MCZ 8893 to zniszczona lecz prawie kompletna czaszka z żuchwą, fragmenty kręgów szyjnych i ogonowych, dystalny koniec kości ramieniowej i trzon kości udowej.
Diagnoza
| Uwaga! Poniższy fragment przedstawia szczegółowe dane i może wymagać od Czytelnika znajomości fachowych pojęć anatomicznych. |
Guz podstawy czaszki z centralnym przednim oknem; obecność kolców na kręgach grzbietowych; rozlokowanie paliczków kończyn przednich 2-3-4-2-2; obecność otworu w kości łonowej.
Marsh i Rowe (2018) zdiagnozowali Sarahsaurus na podstawie obecności dwóch otworów w proksymalnym (bliższym) regionie kości łonowej oraz cech wyrostków kolczystych kręgów szyjnych i grzbietowych oraz pierwszej kości śródręcza.
Taksonomia i pozycja systematyczna
Początkowo uznany za kolejnego przedstawiciela rodzaju Massospondylus, znanego wcześniej z Afryki. Jednak późniejsze, bardziej kompletne odkrycia tego dinozaura utwierdziły naukowców w przekonaniu, że mają do czynienia z nowym rodzajem.
Nie jest pewna dokładna klasyfikacja tego zwierzęcia. Analiza filogenetyczna przeprowadzona na podstawie matrycy Yatesa (2007) wykazała, że jest jednym z najbardziej bazalnych zauropodomorfów Ameryki Północnej – bardziej niż Anchisaurus i Seitaad (jego linia rozwojowa ma aż 61 jednostek!). Natomiast analiza na matrycy Upchurcha i in. (2007) zalicza go już jako bazalnego zauropoda. Żadna z tych analiz nie potwierdza, a wręcz wyklucza bliskie pokrewieństwo tych trzech rodzajów. Argumentem przemawiającym za tezą, mówiącą o przynależności do zauropodów jest wiek Sarahsaurus, datowany na synemur – pliensbach (196,5-183 milionów lat). Późniejsze badania (Marsh i in., 2014) uściśliły wiek do pliensbachu.
Marsh i Rowe (2018) badali pozycję filogenetyczną Sarahsaurus za pomocą trzech macierzy danych. Za każdym razem okazywał się on członkiem kladu Plateosauria, natomiast w dwóch przypadkach mieścił się wewnątrz rodziny Massospondylidae.
Budowa
Sarahsaurus miał zaawansowane uzębienie heterodontyczne (zęby zróżnicowane pod względem wielkości i kształtu). Posiadał 4 zęby na kości przedszczękowej (przysiecznej), 16 na kości szczękowej i 20 w żuchwie. Jego kręgosłup składał się z ok. 77 kręgów (10 szyjnych, 14 grzbietowych, 3 krzyżowe i ok. 50 ogonowych). Długość kości piszczelowej to ok. 84 % długości kości udowej.
Etymologia
Pierwszy człon nazwy rodzajowej Sarahsaurus została nadana na cześć Sarah Butler, która zasłużona dla Teksasu w nauce, medycynie i sztuce. Drugi człon (gr. sauros) oznacza "jaszczur", tak więc nazwę rodzajową można przetłumaczyć jako "jaszczur Sary". Epitet gatunkowy aurifontanalis to z łac. aurum (złoty) + łac. fontanalis (źródło) oznacza miejsce odnalezienia holotypu – Gold Spring w Arizonie.
Spis gatunków
| Sarahsaurus | Rowe, Sues i Reisz, 2011 |
|---|---|
| S. aurifontalis | Rowe, Sues i Reisz, 2011 |
Bibliografia
Marsh AD, Rowe TB (2018) “Anatomy and systematics of the sauropodomorph Sarahsaurus aurifontanalis from the Early Jurassic Kayenta Formation”. PLoS ONE 13(10): e0204007. [[2]].
Rowe, T.B., Sues, H.-D., Reisz, R.R. (2011) “Dispersal and diversity in the earliest North American sauropodomorph dinosaurs, with a description of a new taxon”. „Proceedings of the Royal Society B”.
Marsh, A.; Rowe, T.; Simonetti, A.; Stockli, D; Stockli, L. (2014). "The age of the Kayenta Formation of northeastern Arizona: overcoming the challenges of dating fossil bone". Journal of Vertebrate Paleontology, Program and Abstracts, 2014: 178.
