Jinfengopteryx: Różnice pomiędzy wersjami
(poprawki, uzupełnienia) |
|||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
<small> | <small> | ||
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | {| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | ||
| Linia 8: | Linia 6: | ||
| [[Maciej Ziegler]] | | [[Maciej Ziegler]] | ||
| [[Tomasz Sokołowski]], [[Tomasz Singer]], [[Dawid Mika]] | | [[Tomasz Sokołowski]], [[Tomasz Singer]], [[Dawid Mika]] | ||
| + | |||
| + | [[Kamil Kamiński]] | ||
|} | |} | ||
</small> | </small> | ||
| Linia 18: | Linia 18: | ||
|- | |- | ||
! '''Masa''': | ! '''Masa''': | ||
| − | | ok. 2 kg | + | | ok. 1,5-2 kg |
|- | |- | ||
! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''': | ! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''': | ||
| Linia 63: | Linia 63: | ||
[[Plik:Jinfengopteryx_Scott_Hartman.jpg|200px|thumb|right|Rekonstrukcja szkieletu. Autor: Scott Hartman [http://www.skeletaldrawing.com/theropods].]] | [[Plik:Jinfengopteryx_Scott_Hartman.jpg|200px|thumb|right|Rekonstrukcja szkieletu. Autor: Scott Hartman [http://www.skeletaldrawing.com/theropods].]] | ||
| − | ''Jinfengopteryx'' jest prawdopodobnie [[bazalny]]m [[troodontyd]]em. Ji i in. (2005) - autorzy opisu uznali go za bazalnego [[avialae|ptaka]] - przedstawiciela [[Archaeopterygidae]] bardziej prymitywnego od ''[[Archaeopteryx]]'' i podtrzymali swoje zdanie w pracy z roku 2007. Mortimer (online, 2005) wykazał szczegółowo, że raczej chodzi o troodontyda. W roku 2006 [[Xu]] i [[Norell]] także uznali go za troodontyda - na podstawie ogólnego planu ciała i budowy zębów. Podobnie Chiappe w "Glorified Dinosaurs: The Origin and Early Evolution of Birds" (2007) zauważa, że | + | ''Jinfengopteryx'' jest prawdopodobnie [[bazalny]]m [[troodontyd]]em. Ji i in. (2005) - autorzy opisu uznali go za bazalnego [[avialae|ptaka]] - przedstawiciela [[Archaeopterygidae]] bardziej prymitywnego od ''[[Archaeopteryx]]'' i podtrzymali swoje zdanie w pracy z roku 2007. Mortimer (online, 2005) wykazał szczegółowo, że raczej chodzi o troodontyda. W roku 2006 [[Xu]] i [[Norell]] także uznali go za troodontyda - na podstawie ogólnego planu ciała i budowy zębów. Podobnie Chiappe w "Glorified Dinosaurs: The Origin and Early Evolution of Birds" (2007) zauważa, że ''Jinfengopteryx'' ma wiele cech troodontydów, jak krótkie przednie kończyny czy haczykowaty pazur stopy (którego znaleziono także u archeopteryksa). W 2007 roku [[analiza filogenetyczna]] relacji między troodontydami, [[dromeozauryd]]ami i wczesnymi ptakami, w związku z opisaniem bazalnego dromeozauryda ''[[Mahakala]]'', dokonana przez Turnera i innych potwierdza tę hipotezę. Taki wynik mają też inne analizy kladystyczne (np. [[Coelurosauria#Turner_i_in..2C_2011|Turner i in., 2011]]). Turner i in. (2012) utworzyli nowy klad w obrębie Troodontidae – [[Jinfengopteryginae]]. Wg nich należał do niego ''Jinfengopteryx'' i dwa nienazwane taksony. Jednak w badaniach Fotha i in. (2020) okazał się on bardziej [[bazalny[[m przedstawicielem Paraves. W analizie Hartmana i in. (2019) ''Jinfengopteryx'' miał bardzo niestabilną pozycję w Troodontidae i może w rzeczywistości okazać się bazalnym przedstawicielem [[Deinonychosauria]], przedstawicielem [[Archaeopterygidae]] lub prymitywnym członkiem [[klad]]u Paraves. |
| + | [[Plik: Jinfengopteryx_wiki.jpg200px|thumb|right|Rekonstrukcja. Autor: Matt Martyniuk [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Jinfengopteryx_wiki.jpg].]] | ||
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
| Linia 75: | Linia 76: | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | <small>Ji S. & Ji, Q. (2007) "Jinfengopteryx compared to Archaeopteryx, with comments on the mosaic evolution of long-tailed avialan birds" Acta Geologica Sinica (English Edition), 81(3), 337-343. | + | <small>Foth, C., Tischlinger, H. & Rauhut, O.W.M. (2014) "New specimen of Archaeopteryx provides insights into the evolution of pennaceous feathers" Nature, 511(7507), 79-82. [[doi:10.1038/nature13467]]. |
| + | |||
| + | Ji S. & Ji, Q. (2007) "Jinfengopteryx compared to Archaeopteryx, with comments on the mosaic evolution of long-tailed avialan birds" Acta Geologica Sinica (English Edition), 81(3), 337-343. | ||
Jin, F., Zhang, F.C., Li, Z.H., Zhang, J.Y., Li, C. & Zhou, Z.H. (2008) "On the horizon of Protopteryx and the early vertebrate fossil assemblages of the Jehol Biota" Chinese Science Bulletin, 53(18), 2820-2827. | Jin, F., Zhang, F.C., Li, Z.H., Zhang, J.Y., Li, C. & Zhou, Z.H. (2008) "On the horizon of Protopteryx and the early vertebrate fossil assemblages of the Jehol Biota" Chinese Science Bulletin, 53(18), 2820-2827. | ||
| Linia 81: | Linia 84: | ||
Turner, A.H., Pol, D., Clarke, J.A., Erickson, G.M., & Norell, M. (2007) "A basal dromaeosaurid and size evolution preceding avian flight" Science 317, 1378-1381. | Turner, A.H., Pol, D., Clarke, J.A., Erickson, G.M., & Norell, M. (2007) "A basal dromaeosaurid and size evolution preceding avian flight" Science 317, 1378-1381. | ||
| − | Turner, A.H., Pol, D. & Norell, M.A. (2011) "Anatomy of Mahakala omnogovae (Theropoda: Dromaeosauridae) Tögrögiin Shiree, Mongolia" American Museum Novitates, 3722, 1-66. doi: 10.1206/3722.2 | + | Turner, A.H., Pol, D. & Norell, M.A. (2011) "Anatomy of Mahakala omnogovae (Theropoda: Dromaeosauridae) Tögrögiin Shiree, Mongolia" American Museum Novitates, 3722, 1-66. [[doi: 10.1206/3722.2]]. |
| + | |||
| + | Turner, A.H., Makovicky, P.J. & Norell, M.A. (2012). “A review of dromaeosaurid systematics and paravian phylogeny.” Bulletin of the American Museum of Natural History. 371, 1-206. | ||
Xu and Norell (2006) "Non-avian dinosaur fossils from the Lower Cretaceous Jehol Group of western Liaoning, China" Geological Journal, 41(3-4), 419-437. | Xu and Norell (2006) "Non-avian dinosaur fossils from the Lower Cretaceous Jehol Group of western Liaoning, China" Geological Journal, 41(3-4), 419-437. | ||
| − | Mortimer, online 2005 | + | Mortimer, M. (online 2005) [http://dml.cmnh.org/2005Mar/msg00372.html] |
| − | + | </small> | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
[[Kategoria:Dinosauria]] | [[Kategoria:Dinosauria]] | ||
| Linia 102: | Linia 104: | ||
[[Kategoria:Mezozoik]] | [[Kategoria:Mezozoik]] | ||
[[Kategoria:Kreda]] | [[Kategoria:Kreda]] | ||
| − | |||
Wersja z 20:13, 17 sie 2020
| Autor: | Korekta: |
| Maciej Ziegler | Tomasz Sokołowski, Tomasz Singer, Dawid Mika |
| Jinfengopteryx (dżinfengopteryks) | |
|---|---|
| Długość: | ok. 55 cm |
| Masa: | ok. 1,5-2 kg |
| Miejsce występowania: | Chiny - prowincja Hebei
(formacja Huajiying - ogniwo Qiaotou) |
| Czas występowania | ?125-?120 Ma (136-118 Ma)
wczesna kreda (wczesny apt?) |
| Systematyka | Dinosauria |
Autor: Edyta Felcyn | |
Wstęp
Jinfengopteryx żył na terenie obecnych Chin we wczesnej kredzie. Znaleziono jeden pięknie zachowany i prawie kompletny okaz (CAGS-IG-04-0801), widoczne są pióra przystosowane do lotu na kończynach przednich i duże pióra na ogonie.
Etymologia
Nazwa Jinfengopteryx oznacza "pióro złotego feniksa (chińskie jinfeng czyli "złoty feniks" - królowa ptaków w chińskim folklorze i pteryx - po grecku "pióro"). Epitet elegans to zapewne "elegancki".
Dieta
W ciele dinozaura, w miejscu brzucha widoczne są owalne czerwono-żółte struktury, są to prawdopodobnie gastrolity, jaja lub nasiona, które stanowiły ostatni posiłek niewielkiego troodontyda. Zanno i Makovicky, prócz uznania, że to rzeczywiście ślady po wegetariańskim posiłku, wskazali nieobecne u innych troodontydów dwie cechy zębów wiązane z roślinożernością (symetryczność koron i brak ząbkowania). Zob. też artykuł o Troodontidae#Dieta.
Filogeneza
Jinfengopteryx jest prawdopodobnie bazalnym troodontydem. Ji i in. (2005) - autorzy opisu uznali go za bazalnego ptaka - przedstawiciela Archaeopterygidae bardziej prymitywnego od Archaeopteryx i podtrzymali swoje zdanie w pracy z roku 2007. Mortimer (online, 2005) wykazał szczegółowo, że raczej chodzi o troodontyda. W roku 2006 Xu i Norell także uznali go za troodontyda - na podstawie ogólnego planu ciała i budowy zębów. Podobnie Chiappe w "Glorified Dinosaurs: The Origin and Early Evolution of Birds" (2007) zauważa, że Jinfengopteryx ma wiele cech troodontydów, jak krótkie przednie kończyny czy haczykowaty pazur stopy (którego znaleziono także u archeopteryksa). W 2007 roku analiza filogenetyczna relacji między troodontydami, dromeozaurydami i wczesnymi ptakami, w związku z opisaniem bazalnego dromeozauryda Mahakala, dokonana przez Turnera i innych potwierdza tę hipotezę. Taki wynik mają też inne analizy kladystyczne (np. Turner i in., 2011). Turner i in. (2012) utworzyli nowy klad w obrębie Troodontidae – Jinfengopteryginae. Wg nich należał do niego Jinfengopteryx i dwa nienazwane taksony. Jednak w badaniach Fotha i in. (2020) okazał się on bardziej [[bazalny[[m przedstawicielem Paraves. W analizie Hartmana i in. (2019) Jinfengopteryx miał bardzo niestabilną pozycję w Troodontidae i może w rzeczywistości okazać się bazalnym przedstawicielem Deinonychosauria, przedstawicielem Archaeopterygidae lub prymitywnym członkiem kladu Paraves.
Spis gatunków
| Jinfengopteryx | Ji, Ji, Lü, You, Chen, Liu i Liu, 2005 |
|---|---|
| J. elegans | Ji, Ji, Lü, You, Chen, Liu i Liu, 2005 |
Bibliografia
Foth, C., Tischlinger, H. & Rauhut, O.W.M. (2014) "New specimen of Archaeopteryx provides insights into the evolution of pennaceous feathers" Nature, 511(7507), 79-82. doi:10.1038/nature13467.
Ji S. & Ji, Q. (2007) "Jinfengopteryx compared to Archaeopteryx, with comments on the mosaic evolution of long-tailed avialan birds" Acta Geologica Sinica (English Edition), 81(3), 337-343.
Jin, F., Zhang, F.C., Li, Z.H., Zhang, J.Y., Li, C. & Zhou, Z.H. (2008) "On the horizon of Protopteryx and the early vertebrate fossil assemblages of the Jehol Biota" Chinese Science Bulletin, 53(18), 2820-2827.
Turner, A.H., Pol, D., Clarke, J.A., Erickson, G.M., & Norell, M. (2007) "A basal dromaeosaurid and size evolution preceding avian flight" Science 317, 1378-1381.
Turner, A.H., Pol, D. & Norell, M.A. (2011) "Anatomy of Mahakala omnogovae (Theropoda: Dromaeosauridae) Tögrögiin Shiree, Mongolia" American Museum Novitates, 3722, 1-66. doi: 10.1206/3722.2.
Turner, A.H., Makovicky, P.J. & Norell, M.A. (2012). “A review of dromaeosaurid systematics and paravian phylogeny.” Bulletin of the American Museum of Natural History. 371, 1-206.
Xu and Norell (2006) "Non-avian dinosaur fossils from the Lower Cretaceous Jehol Group of western Liaoning, China" Geological Journal, 41(3-4), 419-437.
Mortimer, M. (online 2005) [4]
![[1]](http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Jinfengopteryx_elegans_2.JPG){kind=link}
![[3]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Jinfengopteryx_wiki.jpg){kind=link}