Puertasaurus: Różnice pomiędzy wersjami
m (→Rozmiary i budowa) |
|||
| Linia 86: | Linia 86: | ||
==Rozmiary i budowa== | ==Rozmiary i budowa== | ||
| − | Mimo, że puertazaur jest znany z bardzo ubogiego materiału kopalnego to na podstawie jego ogromnych kręgów można wywnioskować, że był to olbrzymi dinozaur. Początkowo [[Fernando Novas]] oszacował go na 35-40 m długości i aż na 80-100 ton wagi jednak dziś wydaje się, że są to dane mocno przesadzone. Drugi | + | Mimo, że puertazaur jest znany z bardzo ubogiego materiału kopalnego to na podstawie jego ogromnych kręgów można wywnioskować, że był to olbrzymi dinozaur. Początkowo [[Fernando Novas]] oszacował go na 35-40 m długości i aż na 80-100 ton wagi jednak dziś wydaje się, że są to dane mocno przesadzone. Drugi kręg grzbietowy miał długość 31 cm, u ''[[Futalognkosaurus]]'' (autorzy oszacowali go na 26 m długości) ten sam [[kręg]] mierzy 28,7 cm. Kręg szyjny puertazaura (prawdopodobnie 9.) jest bardzo duży ma aż 118 cm długości a u futalognkozaura środkowy kręg szyjny mierzy około 99 cm. Po porównaniu długość puertazaura można szacować na mniej-więcej 30 m. Puertazaur prawdopodobnie miał proporcjonalnie dłuższą szyję względem tułowia niż futalognkozaur, co być może wynika z faktu, że kręg grzbietowy puertazaura jest jednak znacznie szerszy od kręgu ''[[Futalognkosaurus]]'' i szyja była dłuższa, gdyż równoważyła szersze i cięższe cielsko niż u swojego kuzyna. Jego kręg piersiowy jest wyjątkowo krótki. |
| − | Masa puertazaura jest szacunkowa wynosi prawdopodobnie około 60 ton. W [[2004]] roku Mazzetta wraz z zespołem ustalił, że masa największych tytanozaurów mieściła się mniej-więcej w przedziale 60-88 ton, jednak w tym badaniu | + | Masa puertazaura jest szacunkowa wynosi prawdopodobnie około 60 ton. W [[2004]] roku Mazzetta wraz z zespołem ustalił, że masa największych tytanozaurów mieściła się mniej-więcej w przedziale 60-88 ton, jednak w tym badaniu użyto bardzo dużej gęstości ciała 950 kg/m3, co zostało skrytykowane, np. na SVPOW - [[Matt Wedel]], [[Mike Taylor]] oraz [[Zach Armstrong]] stwierdzili, że bardziej prawdopodobna jest gęstość 800 kg/m3 a największe tytanozaury jak argentynozaur i puertazaur mieściły się w przedziale 50-60 ton. |
| + | |||
| + | Szyja była prawdopodobnie bardzo długa i miała ciekawą budowę - kręg puertazaura jest wydłużony, z szerokimi wyrostkami kolczystymi oraz z długimi i grubymi żebrami szyjnymi, ale z kolei krótkimi wyrostkami kolczystymi. Taka budowa prawdopodobnie umożliwiała bardzo duża elastyczność szyi jeśli chodzi o jej ruchy w pionie, tzn. szyja mogła być prawdopodobnie bardzo wysoko podnoszona w górę jednocześnie ruchy na boki mogły być nieco bardziej ograniczone. | ||
| − | |||
| − | |||
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
Wersja z 12:27, 13 lip 2017
Do weryfikacji
| Autor: | Korekta: |
| Krzysztof Stuchlik | Maciej Ziegler |
| Puertasaurus (puertazaur) | |
|---|---|
| Długość: | ok. 30 m (??)* |
| Masa: | 50-60 t (??)*
* Patrz: Rozmiary i budowa |
| Miejsce występowania: | Argentyna - prowincja Santa Cruz
(formacja Pari Aike) |
| Czas występowania | ok. 70,6-68,5 Ma
późna kreda (wczesny mastrycht) |
| Systematyka | Dinosauria |
Znane elementy szkieletu. Autor: Scott Hartman [1]]/small> | |
Wstęp
Puertazaur był powolnym roślinożercą o długiej szyi i ogonie oraz masywnym cielsku. Szkielet został odnaleziony w 2001 roku, natomiast opis powstał dopiero w 2005 roku. Odkrywcami i preparatorami jedynego dotychczas znanego okazu byli Pablo Puerta i Santiago Reuil - to od ich nazwisk utworzono nazwę rodzajową i epitet gatunkowy.
Ciekawy jest fakt, że gigant ten pochodzi z formacji Pari Aike datowanej na wczesny mastrycht. Jest to dowód na to, że zauropody wcale nie zmniejszyły swoich rozmiarów na przestrzeni lat, a przetrwały w takiej postaci aż do końca ery mezozoicznej. Dotychczas nie odnaleziono współczesnego mu żadnego ogromnego mięsożercy z Argentyny, który byłby w stanie podjąć z nim walkę, jednak to prawdopodobnie tylko kwestia czasu. Tak czy owak dinozaur ten na razie zasługuje na tytuł jednego z największych odkrytych dinozaurów.
Dinozaurami współwystępują cymi z puertazaurem były: bazalny iguanodont Talenkauen i karnozaur Orkoraptor. Żyły one na terenach porośniętych drzewami szpilkowymi, okresowo zalewanymi przez morze.
Materiał kopalny
Holotyp (MPM 10002) zawiera cztery niepołączone kręgi: większość dziewiątego kręgu szyjnego (pierwszy znany dla olbrzymiego tytanozaura, umożliwiający wgląd w anatomię szyi neozauropodów) o długości aż 118 cm, kompletny drugi kręg grzbietowy (najszerszy ze wszystkich dotychczas znanych u dinozaurów, o szerokości 1,68 m i wysokości 1,06 m i długości 31 cm) i trzony dwóch kręgów ze środkowej części ogona, jednak nie zostały one szczegółowo jak dotąd opisane.
Klasyfikacja
Pozycja puertazaura nie jest pewna, jednak posiada pewne charakterystyczne cechy jak np szeroki, wydłużony kręg szyjny, który pozwala twierdzić, że jest to krewny Futalognkosaurus należącego do Lognkosauria.
Rozmiary i budowa
Mimo, że puertazaur jest znany z bardzo ubogiego materiału kopalnego to na podstawie jego ogromnych kręgów można wywnioskować, że był to olbrzymi dinozaur. Początkowo Fernando Novas oszacował go na 35-40 m długości i aż na 80-100 ton wagi jednak dziś wydaje się, że są to dane mocno przesadzone. Drugi kręg grzbietowy miał długość 31 cm, u Futalognkosaurus (autorzy oszacowali go na 26 m długości) ten sam kręg mierzy 28,7 cm. Kręg szyjny puertazaura (prawdopodobnie 9.) jest bardzo duży ma aż 118 cm długości a u futalognkozaura środkowy kręg szyjny mierzy około 99 cm. Po porównaniu długość puertazaura można szacować na mniej-więcej 30 m. Puertazaur prawdopodobnie miał proporcjonalnie dłuższą szyję względem tułowia niż futalognkozaur, co być może wynika z faktu, że kręg grzbietowy puertazaura jest jednak znacznie szerszy od kręgu Futalognkosaurus i szyja była dłuższa, gdyż równoważyła szersze i cięższe cielsko niż u swojego kuzyna. Jego kręg piersiowy jest wyjątkowo krótki.
Masa puertazaura jest szacunkowa wynosi prawdopodobnie około 60 ton. W 2004 roku Mazzetta wraz z zespołem ustalił, że masa największych tytanozaurów mieściła się mniej-więcej w przedziale 60-88 ton, jednak w tym badaniu użyto bardzo dużej gęstości ciała 950 kg/m3, co zostało skrytykowane, np. na SVPOW - Matt Wedel, Mike Taylor oraz Zach Armstrong stwierdzili, że bardziej prawdopodobna jest gęstość 800 kg/m3 a największe tytanozaury jak argentynozaur i puertazaur mieściły się w przedziale 50-60 ton.
Szyja była prawdopodobnie bardzo długa i miała ciekawą budowę - kręg puertazaura jest wydłużony, z szerokimi wyrostkami kolczystymi oraz z długimi i grubymi żebrami szyjnymi, ale z kolei krótkimi wyrostkami kolczystymi. Taka budowa prawdopodobnie umożliwiała bardzo duża elastyczność szyi jeśli chodzi o jej ruchy w pionie, tzn. szyja mogła być prawdopodobnie bardzo wysoko podnoszona w górę jednocześnie ruchy na boki mogły być nieco bardziej ograniczone.
Spis gatunków
| Puertasaurus | Novas, Salgado, Calvo i Agnolín, 2005 |
|---|---|
| P. reuili | Novas, Salgado, Calvo i Agnolín, 2005 |
Bibliografia
Calvo, J.O., Porfiri, J.D., Gonzalez-Riga, B.J. & Kellner, A.W.A. (2008) Anatomy of Futalognkosaurus dukei Calvo, Porfiri, Gonzalez-Riga & Kellner, 2007 (Dinosauria, Titanosauridae) from the Neuquen Group (Late Cretaceous), Patagonia, Argentina. Arquivos do Museu Nacional, Rio de Janeiro 65(4):511-526
Mazzetta, G.V., Christiansen, P. & Fariña, R.A. (2004) "Giants and Bizarres: Body Size of Some Southern South American Cretaceous Dinosaurs
Novas, F.E., Salgado, L., Calvo, J. & Agnolín, F. (2005) "Giant titanosaur (Dinosauria, Sauropoda)from the Late Cretaceous of Patagonia". Revisto del Museo Argentino de Ciencias Naturales, n.s. 7 (1): 37–41
Calvo, J.O.; Juárez Valieri, R.D. & Porfiri, J.D. 2008. Re-sizing giants: estimation of body length of Futalognkosaurus dukei and implications for giant titanosaurian sauropods. 3° Congreso Latinoamericano de Paleontología de Vertebrados. Neuquén, Argentina. http://www.mesozoico.com.ar/Forum/viewtopic.php?f=5&t=362&%3E%3Cimg%20src=#p729
