Kosmoceratops: Różnice pomiędzy wersjami
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{DISPLAYTITLE:''Kosmoceratops''}} | {{DISPLAYTITLE:''Kosmoceratops''}} | ||
| − | + | {{Opis | |
| − | { | + | |Autor = [[Marcin Szermański]], [[Paweł Konarzewski]] |
| − | | Autor | + | |Korekta = |
| − | + | |nazwa = ''Kosmoceratops'' (kosmoceratops) | |
| − | + | |długość = 4,5 m <ref name=Paul2016>Paul, G.S. (2016). "The Princeton Field Guide to Dinosaurs: 2nd Edition" wyd. Princeton University.</ref> | |
| − | + | |wysokość = | |
| − | | | + | |masa = 1,2 t <ref name=Paul2016></ref> |
| − | | | + | |dieta = roślinożerny |
| − | + | |miejsce = [[USA]] - Utah | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | | | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | | | ||
| − | |||
| − | | 1,2 t | ||
| − | |||
| − | | | ||
| − | |||
| − | | [[USA]] - Utah | ||
| − | |||
<small>([[formacja]] [[Kaiparowits]])</small> | <small>([[formacja]] [[Kaiparowits]])</small> | ||
| − | | | + | |czas = {{Występowanie|76|75}} |
| − | + | ok. 76 [[Ma]]<br> | |
| − | + | <small>[[późna kreda]] ([[kampan]])</small> | |
| − | ok. 76 [[Ma]] <br> | + | |systematyka = |
| − | <small>[[późna kreda]] ( | + | [[Dinosauria]] |
| − | | | ||
| − | |||
| − | |||
[[Ornithischia]] | [[Ornithischia]] | ||
| Linia 45: | Linia 25: | ||
[[Chasmosaurinae]] | [[Chasmosaurinae]] | ||
| − | | | + | |grafika = Kosmo_and_vaga.jpg |
| − | + | |podpis = Na pierwszym planie ''Kosmoceratops''; w tle ''[[Vagaceratops]]''. <br>Autor: [[Jakub Kowalski]] [http://kahless28.deviantart.com/art/Kosmoceratops-and-Vagaceratops-186116203] | |
| − | + | |PorównanieGrupa = Kosmoceratops silhouette | |
| − | | | + | |PorównanieDługość = 4.5 |
| − | + | |mapa = | |
| − | | | ||
| − | | | ||
<display_points type="terrain" zoom=4> | <display_points type="terrain" zoom=4> | ||
37°4' N, 111°7' W~Grand Staircase-Escalante National Monument, formacja [[Kaiparowits]], [[USA]]|<small>''K. richardsoni'' - [[Holotyp]] (UMNH VP 17000) i materiał przypisany.<br> | 37°4' N, 111°7' W~Grand Staircase-Escalante National Monument, formacja [[Kaiparowits]], [[USA]]|<small>''K. richardsoni'' - [[Holotyp]] (UMNH VP 17000) i materiał przypisany.<br> | ||
</display_points> | </display_points> | ||
| − | + | }} | |
| − | |||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
''Kosmoceratops'' to [[rodzaj]] dinozaura rogatego, który występował w późnej kredzie na terenie obecnej Ameryki Północnej. Jego skamieniałości odnaleziono na terenie [[USA]] w południowej części stanu Utah, w tych samych pokładach co ''[[Utahceratops]]''. [[Eric Roberts|Roberts]] i in., ([[2013]]) datują te je na ok. 76 [[Ma]]. | ''Kosmoceratops'' to [[rodzaj]] dinozaura rogatego, który występował w późnej kredzie na terenie obecnej Ameryki Północnej. Jego skamieniałości odnaleziono na terenie [[USA]] w południowej części stanu Utah, w tych samych pokładach co ''[[Utahceratops]]''. [[Eric Roberts|Roberts]] i in., ([[2013]]) datują te je na ok. 76 [[Ma]]. | ||
| Linia 72: | Linia 49: | ||
[[Charles M. Sternberg]] w roku 1928 odnalazł na terenach formacji Dinosaur Park niekompletną czaszkę (CMN 8801), którą przypisano do rodzaju ''[[Chasmosaurus]]''. [[Longrich]] (2014) uznał, że należy ona do nowego [[gatunek|gatunku]] ''Kosmoceratops'' i ustalił, że jest [[takson siostrzany|taksonem siostrzanym]] dla ''K. richardsoni''. Campbell i in., (2016) nie zgodzili się z jego zdaniem i przydzielili ją do nieokreślonego gatunku ''[[Chasmosaurus]]''. | [[Charles M. Sternberg]] w roku 1928 odnalazł na terenach formacji Dinosaur Park niekompletną czaszkę (CMN 8801), którą przypisano do rodzaju ''[[Chasmosaurus]]''. [[Longrich]] (2014) uznał, że należy ona do nowego [[gatunek|gatunku]] ''Kosmoceratops'' i ustalił, że jest [[takson siostrzany|taksonem siostrzanym]] dla ''K. richardsoni''. Campbell i in., (2016) nie zgodzili się z jego zdaniem i przydzielili ją do nieokreślonego gatunku ''[[Chasmosaurus]]''. | ||
| − | ==Budowa | + | ==Systematyka== |
| + | Wg przeprowadzonej przez autorów analizy kladystycznej kosmoceratops był [[takson siostrzany|taksonem siostrzany]]m względem ''[[Vagaceratops]] irvinensis'' (wcześniej znany pod nazwą ''[[Chasmosaurus]] irvinensis''). Jak wynika z badań [[Scott Sampson|Sampson]]a i in. ([[2010]]), [[klad]] ''Kosmoceratops richardsoni'' + ''[[Vagaceratops]] irvinensis'' nie jest blisko spokrewniony z ''[[Chasmosaurus]]'' i jest grupą siostrzaną względem [[zaawansowany]]ch chasmozaurynów z najpóźniejszego [[kampan]]u i [[mastrycht]]u, w tym słynnego ''[[Triceratops]]''. Analiza przeprowadzona przez Mallona i in., (2016) wykazała, że ''Kosmoceratops'' jest [[takson siostrzany|taksonem siostrzanym]] dla rodzajów ''[[Spiclypeus]]'' i ''[[Vagaceratops]]''. Dalman i in., (2022) również wykazali bliskie pokrewieństwo omawianego dinozaura z ''[[Spiclypeus]]''. | ||
| + | |||
| + | ==Budowa== | ||
[[File:Kaiparowits fauna.jpg|thumb|300px|right|''Kosmoceratops'' środowisku naturalnym. Znajduje się po prawej stronie. Autor: Abelov2014. [https://abelov2014.deviantart.com/art/Utahceratops-Nasutoceratops-Kosmoceratops-720725612]]] | [[File:Kaiparowits fauna.jpg|thumb|300px|right|''Kosmoceratops'' środowisku naturalnym. Znajduje się po prawej stronie. Autor: Abelov2014. [https://abelov2014.deviantart.com/art/Utahceratops-Nasutoceratops-Kosmoceratops-720725612]]] | ||
| − | ''Kosmoceratops'' charakteryzował się najbardziej zdobioną kryzą wśród przedstawicieli [[Chasmosaurinae]]. Była ona stosunkowo krótka i szeroka z małymi otworami ciemieniowymi. Z kryzy wyrastało pięć par różków ciemieniowych (''[[epiparietales]]'') wygiętych do środka. Rogi naodczne były skierowane na boki, zakrzywione w dolną stronę. Róg nosowy był zwrócony do tyłu (Sampson i in., 2010). | + | ''Kosmoceratops'' charakteryzował się najbardziej zdobioną kryzą wśród przedstawicieli [[Chasmosaurinae]]. Była ona stosunkowo krótka i szeroka z małymi otworami ciemieniowymi. Z kryzy wyrastało pięć par różków ciemieniowych (''[[epiparietales]]'') wygiętych do środka. Rogi naodczne były skierowane na boki, zakrzywione w dolną stronę. Róg nosowy był zwrócony do tyłu (Sampson i in., 2010). |
| + | |||
| + | ==Paleośrodowisko== | ||
| + | Zobacz:[[Nasutoceratops#Paleośrodowisko]] | ||
| − | == | + | ==Ewolucja== |
| − | + | [[Plik:Stratigraphic positions of chasmosaurine taxa.png|thumb|300px|right|Hipotetyczna anageneza dwóch głównych kladów chasmozaurynów zaproponowanych przez Fowlera i Freedman Fowler (2020). Po lewej stronie znajduje się linia ewolucja prowadząca do ''Kosmoceratops''. [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Stratigraphic_positions_of_chasmosaurine_taxa.png]]] | |
| + | Fowler (2017) zauważył, że datowanie formacji Kaiparowits, którą Sampson i in. (2010) wykorzystali do ustalenia czasu istnienia ''Kosmoceratops'' i ''[[Utahceratops]]'' była podobna do innych [[chasmozauryn]]ów żyjących na północnym obszarze Laramidii były inaczej skalibrowane niż przypadku innych formacji. Po ponownej kalibracji do tych samych standardów wykazał, że stratygraficzne nakładanie się tych taksonów nie zostało rozpoznane. Okazało się, że dolne warstwy formacji Kaiparowits pokrywały się z formacją Dinosaur Park, ale w nich nie odnaleziono ''Kosmoceratops'' i ''[[Utahceratops]]''. Część fragmentarycznych szczątków sugeruje, że niektóre taksony żyły w obydwu formacjach w tym samym czasie. Dlatego uznał za bardziej prawdopodobne, że różnice w taksonach dinozaurów między formacjami wynikały z pobierania próbek z różnych poziomów stratygraficznych, a nie z segregacji biogeograficznej, co również uznał za prawdopodobne dla różnic między formacją Kaiparowits a formacjami Fruitland i Kirtland. Fowler i Freedman Fowler (2020) nie uznali endemizmu i stwierdzili, że istniałby gradacyjny prowincjonalizm [[chasmozauryn]]ów z północy na południe. Ich zdaniem linia obejmująca ''[[Chasmosaurus]]'' występowała na północy, a ''Kosmoceratops'' był jej najbardziej zaawansowanym członkiem. Druga linia obejmowała ''[[Pentaceratops]]'' i zamieszkiwała głównie południowe regiony. Obydwa klady pokrywały się geograficznie w środkowym kampanie. Powstanie dwóch linii ewolucyjnych mogło być spowodowane specjacją allopatryczną zanim pojawił się pierwszy członek linii ''Chasmosaurus'' 77 mln lat temu. Około 76 [[Ma]] hipotetyczna bariera dzieląca rodowody musiała zniknąć, gdyż współistniały one ze sobą. Linia podziału znajdowała się gdzieś pomiędzy południowym Utah a północną Montaną. | ||
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
Nazwa [[rodzaj]]owa ''Kosmoceratops'' to połączenie gr. ''kosmos'' (zdobiony) i gr. ''ceratops'' (rogate oblicze). Nazwa ta znaczy więc w wolnym tłumaczeniu "zdobione rogate oblicze" i odnosi się do jego bogato ozdobionej rogami kryzy. Epitet gatunkowy ''richardsoni'' honoruje Scotta Richardsona, który odkrył [[holotyp]] i wiele innych skamieniałości z GSENM (Grand Staircase-Escalante National Monument). | Nazwa [[rodzaj]]owa ''Kosmoceratops'' to połączenie gr. ''kosmos'' (zdobiony) i gr. ''ceratops'' (rogate oblicze). Nazwa ta znaczy więc w wolnym tłumaczeniu "zdobione rogate oblicze" i odnosi się do jego bogato ozdobionej rogami kryzy. Epitet gatunkowy ''richardsoni'' honoruje Scotta Richardsona, który odkrył [[holotyp]] i wiele innych skamieniałości z GSENM (Grand Staircase-Escalante National Monument). | ||
| + | |||
| + | ==Galeria== | ||
| + | <gallery> | ||
| + | |||
| + | File:Kosmoceratopsskull.png|Czaszka holotypowa ''Kosmoceratops'' Źródło: [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Kosmoceratopsskull.png] | ||
| + | |||
| + | File:Chasmosaurus skull CMN 8801.PNG|Czaszka CMN 8801. Źródło: [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Chasmosaurus_skull_CMN_8801.PNG] | ||
| + | |||
| + | </gallery> | ||
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
| Linia 93: | Linia 86: | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
<small> | <small> | ||
| − | Campbell, J. A., Ryan, M. J., Holmes, R. B., & Schröder-Adams, C. J. (2016). A re-evaluation of the chasmosaurine ceratopsid genus Chasmosaurus (Dinosauria: Ornithischia) from the Upper Cretaceous (Campanian) Dinosaur Park Formation of western Canada. PloS one, 11(1), e0145805. [[doi:10.1371/journal.pone.0145805]] | + | Campbell, J. A., Ryan, M. J., Holmes, R. B., & Schröder-Adams, C. J. (2016). "A re-evaluation of the chasmosaurine ceratopsid genus ''Chasmosaurus'' (Dinosauria: Ornithischia) from the Upper Cretaceous (Campanian) Dinosaur Park Formation of western Canada". PloS one, 11(1), e0145805. [[doi:10.1371/journal.pone.0145805]] |
Dalman, S. G., Lucas, S. G., Jasinski, S. E., & Longrich, N. R. (2022). Sierraceratops turneri, a new chasmosaurine ceratopsid from the Hall Lake Formation (Upper Cretaceous) of south-central New Mexico. Cretaceous Research, 130, 105034. [[doi:10.1016/j.cretres.2021.105034]] | Dalman, S. G., Lucas, S. G., Jasinski, S. E., & Longrich, N. R. (2022). Sierraceratops turneri, a new chasmosaurine ceratopsid from the Hall Lake Formation (Upper Cretaceous) of south-central New Mexico. Cretaceous Research, 130, 105034. [[doi:10.1016/j.cretres.2021.105034]] | ||
| − | + | Fowler, D.W. (2017). "Revised geochronology, correlation, and dinosaur stratigraphic ranges of the Santonian-Maastrichtian (Late Cretaceous) formations of the Western Interior of North America" PLoS ONE, 12(11), e0188426. [[doi:10.1371/journal.pone.0188426]] | |
| + | |||
| + | Fowler, D.W. & Freedman Fowler, E.A. (2020). "Transitional evolutionary forms in chasmosaurine ceratopsid dinosaurs: evidence from the Campanian of New Mexico". PeerJ. 8: e9251. [[doi:10.7717/peerj.9251]]. | ||
| − | Loewen, M. A., Farke, A. A., Sampson, S. D., Getty, M. A., Lund, E. K., & O’Connor, P. M. (2013). Ceratopsid dinosaurs from the Grand Staircase of southern Utah. At the Top of the Grand Staircase: the Late Cretaceous of, 488-503. | + | Loewen, M. A., Farke, A. A., Sampson, S. D., Getty, M. A., Lund, E. K., & O’Connor, P. M. (2013). "Ceratopsid dinosaurs from the Grand Staircase of southern Utah. At the Top of the Grand Staircase": the Late Cretaceous of, 488-503. |
| − | Longrich, N. R. (2014). The horned dinosaurs Pentaceratops and Kosmoceratops from the upper Campanian of Alberta and implications for dinosaur biogeography. Cretaceous Research, 51, 292-308. [[doi:10.1016/j.cretres.2014.06.011]] | + | Longrich, N. R. (2014). "The horned dinosaurs ''Pentaceratops'' and ''Kosmoceratops'' from the upper Campanian of Alberta and implications for dinosaur biogeography". Cretaceous Research, 51, 292-308. [[doi:10.1016/j.cretres.2014.06.011]] |
| − | Mallon, J. C., Ott, C. J., Larson, P. L., Iuliano, E. M., & Evans, D. C. (2016). Spiclypeus shipporum gen. et sp. nov., a boldly audacious new chasmosaurine ceratopsid (Dinosauria: Ornithischia) from the Judith River Formation (Upper Cretaceous: Campanian) of Montana, USA. PloS one, 11(5), e0154218. [[doi:10.1371/journal.pone.0154218]] | + | Mallon, J. C., Ott, C. J., Larson, P. L., Iuliano, E. M., & Evans, D. C. (2016). "''Spiclypeus shipporum'' gen. et sp. nov., a boldly audacious new chasmosaurine ceratopsid (Dinosauria: Ornithischia) from the Judith River Formation (Upper Cretaceous: Campanian) of Montana, USA". PloS one, 11(5), e0154218. [[doi:10.1371/journal.pone.0154218]] |
Roberts, E.M., Sampson, S.D., Deino, A.L., Bowring, S.A. & Buchwaldt, R. (2013) "The Kaiparowits Formation: A Remarkable Record of Late Cretaceous Terrestrial Environments, Ecosystems, and Evolution in Western North America" [w]: Titus, A.L. & Loewen, M.A. (red.) "At the Top of the Grand Staircase: The Late Cretaceous of Southern Utah" Bloomington, Indiana University Press | Roberts, E.M., Sampson, S.D., Deino, A.L., Bowring, S.A. & Buchwaldt, R. (2013) "The Kaiparowits Formation: A Remarkable Record of Late Cretaceous Terrestrial Environments, Ecosystems, and Evolution in Western North America" [w]: Titus, A.L. & Loewen, M.A. (red.) "At the Top of the Grand Staircase: The Late Cretaceous of Southern Utah" Bloomington, Indiana University Press | ||
| − | |||
| − | |||
Sampson, S.D., Loewen, M.A., Farke, A.A., Roberts, E.M., Forster, C.A., Smith, J.A. & Titus, A.L. (2010) "New Horned Dinosaurs from Utah Provide Evidence for Intracontinental Dinosaur Endemism". PLoS ONE 5 (9): e12292. [[doi:10.1371/journal.pone.0012292]] | Sampson, S.D., Loewen, M.A., Farke, A.A., Roberts, E.M., Forster, C.A., Smith, J.A. & Titus, A.L. (2010) "New Horned Dinosaurs from Utah Provide Evidence for Intracontinental Dinosaur Endemism". PLoS ONE 5 (9): e12292. [[doi:10.1371/journal.pone.0012292]] | ||
| − | </small> | + | <references/></small> |
| Linia 122: | Linia 115: | ||
[[Kategoria:Kreda]] | [[Kategoria:Kreda]] | ||
[[Kategoria:Kampan]] | [[Kategoria:Kampan]] | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
Wersja z 20:48, 15 wrz 2022
| Autor: | Marcin Szermański, Paweł Konarzewski |
| Kosmoceratops (kosmoceratops) | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Długość | 4,5 m [1] | ||||
| Masa | 1,2 t [1] | ||||
| Dieta | roślinożerny | ||||
| Miejsce | USA - Utah | ||||
| Czas |
ok. 76 Ma | ||||
| Systematyka | Dinosauria | ||||
 Na pierwszym planie Kosmoceratops; w tle Vagaceratops. Autor: Jakub Kowalski [6]
Porównanie wielkości Kosmoceratops i człowieka. | |||||
| Mapa znalezisk | |||||
Wczytywanie mapy…
| |||||
Wstęp
Kosmoceratops to rodzaj dinozaura rogatego, który występował w późnej kredzie na terenie obecnej Ameryki Północnej. Jego skamieniałości odnaleziono na terenie USA w południowej części stanu Utah, w tych samych pokładach co Utahceratops. Roberts i in., (2013) datują te je na ok. 76 Ma.
Materiał kopalny
Kosmoceratops znany jest z czterech osobników, w tym prawie kompletnej czaszki i 45% szkieletu pozaczaszkowego. Są to:
Holotyp (UMNH VP 17000) to prawie kompletna czaszka dorosłego osobnika.
Materiał przypisany (UMNH VP 16878) to dysartykułowana czaszka należąca do osobnika młodocianego. Sampson i in. (2010) omyłkowo oznaczyli go jako UMNH VP 12198.
Sampson i in. nie opisali szkieletu pozaczaszkowego (kompletnego w 45%) należącego do dwóch osobników, o którym wspomnieli w swej pracy.
Charles M. Sternberg w roku 1928 odnalazł na terenach formacji Dinosaur Park niekompletną czaszkę (CMN 8801), którą przypisano do rodzaju Chasmosaurus. Longrich (2014) uznał, że należy ona do nowego gatunku Kosmoceratops i ustalił, że jest taksonem siostrzanym dla K. richardsoni. Campbell i in., (2016) nie zgodzili się z jego zdaniem i przydzielili ją do nieokreślonego gatunku Chasmosaurus.
Systematyka
Wg przeprowadzonej przez autorów analizy kladystycznej kosmoceratops był taksonem siostrzanym względem Vagaceratops irvinensis (wcześniej znany pod nazwą Chasmosaurus irvinensis). Jak wynika z badań Sampsona i in. (2010), klad Kosmoceratops richardsoni + Vagaceratops irvinensis nie jest blisko spokrewniony z Chasmosaurus i jest grupą siostrzaną względem zaawansowanych chasmozaurynów z najpóźniejszego kampanu i mastrychtu, w tym słynnego Triceratops. Analiza przeprowadzona przez Mallona i in., (2016) wykazała, że Kosmoceratops jest taksonem siostrzanym dla rodzajów Spiclypeus i Vagaceratops. Dalman i in., (2022) również wykazali bliskie pokrewieństwo omawianego dinozaura z Spiclypeus.
Budowa
Kosmoceratops charakteryzował się najbardziej zdobioną kryzą wśród przedstawicieli Chasmosaurinae. Była ona stosunkowo krótka i szeroka z małymi otworami ciemieniowymi. Z kryzy wyrastało pięć par różków ciemieniowych (epiparietales) wygiętych do środka. Rogi naodczne były skierowane na boki, zakrzywione w dolną stronę. Róg nosowy był zwrócony do tyłu (Sampson i in., 2010).
Paleośrodowisko
Zobacz:Nasutoceratops#Paleośrodowisko
Ewolucja
Fowler (2017) zauważył, że datowanie formacji Kaiparowits, którą Sampson i in. (2010) wykorzystali do ustalenia czasu istnienia Kosmoceratops i Utahceratops była podobna do innych chasmozaurynów żyjących na północnym obszarze Laramidii były inaczej skalibrowane niż przypadku innych formacji. Po ponownej kalibracji do tych samych standardów wykazał, że stratygraficzne nakładanie się tych taksonów nie zostało rozpoznane. Okazało się, że dolne warstwy formacji Kaiparowits pokrywały się z formacją Dinosaur Park, ale w nich nie odnaleziono Kosmoceratops i Utahceratops. Część fragmentarycznych szczątków sugeruje, że niektóre taksony żyły w obydwu formacjach w tym samym czasie. Dlatego uznał za bardziej prawdopodobne, że różnice w taksonach dinozaurów między formacjami wynikały z pobierania próbek z różnych poziomów stratygraficznych, a nie z segregacji biogeograficznej, co również uznał za prawdopodobne dla różnic między formacją Kaiparowits a formacjami Fruitland i Kirtland. Fowler i Freedman Fowler (2020) nie uznali endemizmu i stwierdzili, że istniałby gradacyjny prowincjonalizm chasmozaurynów z północy na południe. Ich zdaniem linia obejmująca Chasmosaurus występowała na północy, a Kosmoceratops był jej najbardziej zaawansowanym członkiem. Druga linia obejmowała Pentaceratops i zamieszkiwała głównie południowe regiony. Obydwa klady pokrywały się geograficznie w środkowym kampanie. Powstanie dwóch linii ewolucyjnych mogło być spowodowane specjacją allopatryczną zanim pojawił się pierwszy członek linii Chasmosaurus 77 mln lat temu. Około 76 Ma hipotetyczna bariera dzieląca rodowody musiała zniknąć, gdyż współistniały one ze sobą. Linia podziału znajdowała się gdzieś pomiędzy południowym Utah a północną Montaną.
Etymologia
Nazwa rodzajowa Kosmoceratops to połączenie gr. kosmos (zdobiony) i gr. ceratops (rogate oblicze). Nazwa ta znaczy więc w wolnym tłumaczeniu "zdobione rogate oblicze" i odnosi się do jego bogato ozdobionej rogami kryzy. Epitet gatunkowy richardsoni honoruje Scotta Richardsona, który odkrył holotyp i wiele innych skamieniałości z GSENM (Grand Staircase-Escalante National Monument).
Galeria
Spis gatunków
| Kosmoceratops | Sampson, Loewen, Farke, Roberts, Forster, Smith i Titus, 2010 |
|---|---|
| K. richardsoni | Sampson, Loewen, Farke, Roberts, Forster, Smith i Titus, 2010 |
Bibliografia
Campbell, J. A., Ryan, M. J., Holmes, R. B., & Schröder-Adams, C. J. (2016). "A re-evaluation of the chasmosaurine ceratopsid genus Chasmosaurus (Dinosauria: Ornithischia) from the Upper Cretaceous (Campanian) Dinosaur Park Formation of western Canada". PloS one, 11(1), e0145805. doi:10.1371/journal.pone.0145805
Dalman, S. G., Lucas, S. G., Jasinski, S. E., & Longrich, N. R. (2022). Sierraceratops turneri, a new chasmosaurine ceratopsid from the Hall Lake Formation (Upper Cretaceous) of south-central New Mexico. Cretaceous Research, 130, 105034. doi:10.1016/j.cretres.2021.105034
Fowler, D.W. (2017). "Revised geochronology, correlation, and dinosaur stratigraphic ranges of the Santonian-Maastrichtian (Late Cretaceous) formations of the Western Interior of North America" PLoS ONE, 12(11), e0188426. doi:10.1371/journal.pone.0188426
Fowler, D.W. & Freedman Fowler, E.A. (2020). "Transitional evolutionary forms in chasmosaurine ceratopsid dinosaurs: evidence from the Campanian of New Mexico". PeerJ. 8: e9251. doi:10.7717/peerj.9251.
Loewen, M. A., Farke, A. A., Sampson, S. D., Getty, M. A., Lund, E. K., & O’Connor, P. M. (2013). "Ceratopsid dinosaurs from the Grand Staircase of southern Utah. At the Top of the Grand Staircase": the Late Cretaceous of, 488-503.
Longrich, N. R. (2014). "The horned dinosaurs Pentaceratops and Kosmoceratops from the upper Campanian of Alberta and implications for dinosaur biogeography". Cretaceous Research, 51, 292-308. doi:10.1016/j.cretres.2014.06.011
Mallon, J. C., Ott, C. J., Larson, P. L., Iuliano, E. M., & Evans, D. C. (2016). "Spiclypeus shipporum gen. et sp. nov., a boldly audacious new chasmosaurine ceratopsid (Dinosauria: Ornithischia) from the Judith River Formation (Upper Cretaceous: Campanian) of Montana, USA". PloS one, 11(5), e0154218. doi:10.1371/journal.pone.0154218
Roberts, E.M., Sampson, S.D., Deino, A.L., Bowring, S.A. & Buchwaldt, R. (2013) "The Kaiparowits Formation: A Remarkable Record of Late Cretaceous Terrestrial Environments, Ecosystems, and Evolution in Western North America" [w]: Titus, A.L. & Loewen, M.A. (red.) "At the Top of the Grand Staircase: The Late Cretaceous of Southern Utah" Bloomington, Indiana University Press
Sampson, S.D., Loewen, M.A., Farke, A.A., Roberts, E.M., Forster, C.A., Smith, J.A. & Titus, A.L. (2010) "New Horned Dinosaurs from Utah Provide Evidence for Intracontinental Dinosaur Endemism". PLoS ONE 5 (9): e12292. doi:10.1371/journal.pone.0012292
![[3]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Kosmoceratops_richardsoni.png){kind=link}
![[5]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Stratigraphic_positions_of_chasmosaurine_taxa.png){kind=link}
![[1]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Kosmoceratopsskull.png){kind=link}
![[2]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Chasmosaurus_skull_CMN_8801.PNG){kind=link}