Texacephale: Różnice pomiędzy wersjami
m (→Systematyka) |
m |
||
| Linia 9: | Linia 9: | ||
|dieta = roślinożerny | |dieta = roślinożerny | ||
|miejsce = [[USA]] - Teksas | |miejsce = [[USA]] - Teksas | ||
| − | <small>([[formacja]] [[Aguja]]</small> | + | <small>([[formacja]] [[Aguja]])</small> |
|czas = {{Występowanie|79|78.5}} | |czas = {{Występowanie|79|78.5}} | ||
ok. 79 [[Ma]] <ref>Fowler, D.W. (2017). "Revised geochronology, correlation, and dinosaur stratigraphic ranges of the Santonian-Maastrichtian (Late Cretaceous) formations of the Western Interior of North America" PLoS ONE, 12(11), e0188426. [[doi:10.1371/journal.pone.0188426]]</ref><br> | ok. 79 [[Ma]] <ref>Fowler, D.W. (2017). "Revised geochronology, correlation, and dinosaur stratigraphic ranges of the Santonian-Maastrichtian (Late Cretaceous) formations of the Western Interior of North America" PLoS ONE, 12(11), e0188426. [[doi:10.1371/journal.pone.0188426]]</ref><br> | ||
Aktualna wersja na dzień 16:53, 6 kwi 2024
| Autor: | Maciej Ziegler |
| Korekta: | Tomasz Skawiński, Paweł Konarzewski |
| Texacephale (teksacefal) | |
|---|---|
| Długość | ok. 2-3 m |
| Dieta | roślinożerny |
| Miejsce | USA - Teksas |
| Czas |
ok. 79 Ma [1] |
| Systematyka | Dinosauria |
 Kopuła czołowo-ciemieniowa Texacephale. Fot. Nick Longrich [1] | |
Wstęp
Texacephale to rodzaj średniej wielkości pachycefalozauryda żyjącego w późnej kredzie na terenie dzisiejszych Stanów Zjednoczonych. Jest to pierwszy opisany dinozaur grubogłowy pochodzący z południowej części Ameryki Północnej.
Materiał kopalny
Holotyp (LSUMNS 20010) to zrośnięte, tworzące kopułę kości czołowe i ciemieniowe.
Materiał przypisany (LSUMNS 20012) to niekompletna kopuła czołowo-ciemieniowa.
Systematyka
Analiza kladystyczna wykonana przez autorów opisu wskazuje, że był to bazalny pachycefalozauryd i że klad ten - wbrew wcześniejszym przypuszczeniom - powstał w Ameryce Północnej. Azjatyckie pachycefalozaurydy okazały się tworzyć zaawansowaną, monofiletyczną grupę. Jednak najstarsi znani przedstawiciel Pachycephalosauridae, Sinocephale i Amtocephale żyły już na początku późnej kredy, co może wskazywać, że ten klad powstał w Azji (komentarz własny PK).
Steven Jasinski i Robert Sullivan (2011) stwierdzili, że Texacephale wykazuje podobieństwa w budowie z Stegoceras novomexicanum oraz Sphaerotholus goodwini. W związku z tym uznali go za takson wątpliwy.
Paleoekologia
Texacephale jest przedstawicielem fauny z południa Ameryki Północnej, którą dopiero zaczynamy poznawać i przy tym pachycefalozaurydem znalezionym najbardziej na południe. Na podstawie badań skamielin z formacji Aguja udało się ustalić, że flora i fauna była tutaj inna niż na północy. Jak wiele innych północnoamerykańskich przedstawicieli Pachycephalosauridae, także Texacephale żył prawdopodobnie na przybrzeżnych mokradłach. Jego szczątki odnaleziono w złożu zdominowanym przez Agujaceratops i hadrozaurydy. Zobacz też: Agujaceratops#Paleośrodowisko
Etymologia
Nazwa rodzajowa pochodzi od miejsca znalezienia - stanu Teksas, połączonego z greckim cephale ("głowa"). Epitet gatunkowy honoruje Wanna Langstona za wkład w badania nad fauną kręgowców w regionie Big Bend.
Spis gatunków
| Texacephale | Longrich, Sankey i Tanke, 2010 | nomen dubium |
| T. langstoni | Longrich, Sankey i Tanke, 2010 | nomen dubium |
Bibliografia
Longrich, N.R., Sankey, J., Tanke, D. (2010) "Texacephale langstoni, a new genus of pachycephalosaurid (Dinosauria: Ornithischia) from the upper Campanian Aguja Formation, southern Texas, USA" Cretaceous Research 31(2) 274-284, doi:10.1016/j.cretres.2009.12.002
Jasinski, S.E. & Sullivan, R.M. (2011) "Re-evaluation of pachycephalosaurids from the Fruitland-Kirtland transition (Kirtlandian, late Campanian), San Juan Basin, New Mexico, with a description of a new species of Stegoceras and a reassessment of Texacephale langstoni" New Mexico Museum of Natural History and Science Bulletin, 53, 202-215.
- ↑ Fowler, D.W. (2017). "Revised geochronology, correlation, and dinosaur stratigraphic ranges of the Santonian-Maastrichtian (Late Cretaceous) formations of the Western Interior of North America" PLoS ONE, 12(11), e0188426. doi:10.1371/journal.pone.0188426
![[1]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Texacephale_langstoni_skull_dome_by_Nick_Longrich.png){kind=link}