Tatankaceratops: Różnice pomiędzy wersjami
(poprawa, uzupełnienie) |
|||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
{{DISPLAYTITLE:''Tatankaceratops''}} | {{DISPLAYTITLE:''Tatankaceratops''}} | ||
<small> | <small> | ||
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | {| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | ||
| Autor: | | Autor: | ||
| − | |||
|- | |- | ||
| − | | [[Jakub Starzyński]] | + | | [[Jakub Starzyński]], [[Maciej Ziegler]] |
| − | |||
|} | |} | ||
</small> | </small> | ||
| Linia 22: | Linia 18: | ||
|- | |- | ||
! '''Masa''': | ! '''Masa''': | ||
| − | | ? | + | | ? |
|- | |- | ||
| Linia 28: | Linia 24: | ||
| [[USA]] - Południowa Dakota, hrabstwo Harding | | [[USA]] - Południowa Dakota, hrabstwo Harding | ||
| − | <small>(formacja [[Hell Creek]])</small> | + | <small>([[formacja]] [[Hell Creek]] - najwyższe warstwy)</small> |
|- | |- | ||
! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ||
| − | | <small>późna [[kreda]] (późny [[mastrycht]])</small> | + | | ok. 67-66 [[Ma]] |
| + | |||
| + | <small>późna [[kreda]] (późny [[mastrycht]])</small> | ||
|- | |- | ||
! '''Systematyka''' | ! '''Systematyka''' | ||
| Linia 37: | Linia 35: | ||
[[Ornithischia]] | [[Ornithischia]] | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
[[Ceratopsia]] | [[Ceratopsia]] | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
[[Ceratopsoidea]] | [[Ceratopsoidea]] | ||
| Linia 70: | Linia 58: | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| − | ''Tatankaceratops'' to dinozaur rogaty żyjący w Ameryce Północnej ([[USA]] - stan Dakota Południowa) pod koniec ery dinozaurów. Jak każdy [[ceratops]] był roślinożercą. Koegzystował na tych terenach m.in. z | + | ''Tatankaceratops'' to dinozaur rogaty żyjący w Ameryce Północnej ([[USA]] - stan Dakota Południowa) pod koniec ery dinozaurów. Jak każdy [[ceratops]] był roślinożercą. Koegzystował na tych terenach m.in. z ''[[Triceratops]]'', ''[[Edmontosaurus]]'' i ''[[Tyrannosaurus]]''. |
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
| − | [[Holotyp]] - BHI6226 - składa się z niekompletnej czaszki i szkieletu pozaczaszkowego. | + | [[Holotyp]] - BHI6226 - składa się z niekompletnej czaszki (zob. [http://www.dinosaures-web.com/sites/default/files/images/tatankaceratops.png zdjęcie]) i fragmentarycznego szkieletu pozaczaszkowego. |
==Systematyka i taksonomia== | ==Systematyka i taksonomia== | ||
Przeprowadzona przez autorów jego opisu [[analiza kladystyczna]] wykazała, że on był najbardziej [[bazalny]]m przedstawicielem [[Chasmosaurinae]], jednak autorzy zastrzegają, że ze względu na niekompletność szkieletu oraz fakt, że badania nad nim są wciąż na wstępnym etapie, jego pozycja filogenetyczna jest niepewna. | Przeprowadzona przez autorów jego opisu [[analiza kladystyczna]] wykazała, że on był najbardziej [[bazalny]]m przedstawicielem [[Chasmosaurinae]], jednak autorzy zastrzegają, że ze względu na niekompletność szkieletu oraz fakt, że badania nad nim są wciąż na wstępnym etapie, jego pozycja filogenetyczna jest niepewna. | ||
| − | W [[2011]] [[Nicholas Longrich|Longrich]] stwierdził, że [[holotyp]] ma zarówno niektóre cechy budowy ciała spotykane u młodych triceratopsów, jak i dorosłych osobników tego [[rodzaj]]u. | + | W [[2011]] [[Nicholas Longrich|Longrich]] stwierdził, że [[holotyp]] ma zarówno niektóre cechy budowy ciała spotykane u młodych triceratopsów, jak i dorosłych osobników tego [[rodzaj]]u. Trudno stwierdzić czy był karłowatym ''[[Triceratops]]'', czy osobnym [[rodzaj]]em. |
| + | |||
| + | Jedyny okaz tego [[takson]]u może być osobnikiem ''[[Triceratops#T._prorsus|Triceratops prorsus]]'' (Longrich, 2011; Longrich i Field, 2012), na co - poza dużym rogiem nosowym - wskazuje także pochodzenie z najwyższych warstw formacji [[Hell Creek]] (Ott i Larson, 2010, s. 205) (Scannella i in., 2012). Choć wszystkie cechy [[diagnoza|diagnozy]] są problematyczne (mogą wynikać z ontogenezy lub są obecne u ''Triceratops''), to z uwagi na bardzo liczne cechy dorosłe, wydaje się całkiem prawdopodobne, że jest to karłowaty potomek ''Triceratops'', co było rozważane przez autorów (s. 213-214), lub osobnik patologiczny; nie można też wykluczyć, że są to szczątki dwóch osobników różnej wielkości. | ||
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| Linia 91: | Linia 81: | ||
! ''T. sacrisonorum'' | ! ''T. sacrisonorum'' | ||
| {{Kpt|Ott}} i {{Kpt|Larson}}, 2010 | | {{Kpt|Ott}} i {{Kpt|Larson}}, 2010 | ||
| + | | ?= ''[[Triceratops#T._prorsus|Triceratops prorsus]]'' | ||
|} | |} | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
| − | <small> | + | <small>Longrich, N. R. (2011) "Titanoceratops ouranos, a giant horned dinosaur from the late Campanian of New Mexico" Cretaceous Research, 32(3), 264-276. [[doi:10.1016/j.cretres.2010.12.007]] |
| − | Longrich N.R. (2011) "Titanoceratops ouranos, a giant horned dinosaur from the | + | |
| + | Longrich, N.R. & Field, D.J. (2012) "Torosaurus Is Not Triceratops: Ontogeny in Chasmosaurine Ceratopsids as a Case Study in Dinosaur Taxonomy" PLoS ONE 7(2), e32623. [[doi:10.1371/journal.pone.0032623]] | ||
| + | |||
| + | Ott, C.J. & Larson, P.L. (2010) "A new, small ceratopsian dinosaur from the latest Cretaceous Hell Creek Formation, northwest South Dakota, United States: a preliminary description" [w:] Ryan, M.J., Chinnery, B.J. & Eberth, D.A. (red.) "New Perspectives on Horned Dinosaurs: The Royal Tyrrell Museum Ceratopsian Symposium" wyd. Indiana University, Bloomington, 203-218. | ||
| − | + | Scannella, J.B., Fowler, D.W., Goodwin, M.G. & Horner, J.R. (2012) "Transitional Triceratops: Details of an ontogenetic sequence from the upper Middle Unit of the Hell Creek Formation, Montana" Journal of Vertebrate Paleontology, 32(5, suplement), 166 [abstrakt] | |
</small> | </small> | ||
| Linia 109: | Linia 103: | ||
[[Kategoria:Kreda]] | [[Kategoria:Kreda]] | ||
[[Kategoria:Mastrycht]] | [[Kategoria:Mastrycht]] | ||
| − | |||
Wersja z 17:49, 6 sty 2014
| Autor: |
| Jakub Starzyński, Maciej Ziegler |
| Tatankaceratops (tatankaceratops) | |
|---|---|
| Długość: | 3-3,5 m |
| Masa: | ? |
| Miejsce występowania: | USA - Południowa Dakota, hrabstwo Harding
(formacja Hell Creek - najwyższe warstwy) |
| Czas występowania | ok. 67-66 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
Rekonstrukcja przyżyciowa tatankaceratopsa. Autor: Jakub Kowalski [1] | |
| Mapa znalezisk Tatankaceratops | |
|
Wczytywanie mapy…
| |
Wstęp
Tatankaceratops to dinozaur rogaty żyjący w Ameryce Północnej (USA - stan Dakota Południowa) pod koniec ery dinozaurów. Jak każdy ceratops był roślinożercą. Koegzystował na tych terenach m.in. z Triceratops, Edmontosaurus i Tyrannosaurus.
Materiał kopalny
Holotyp - BHI6226 - składa się z niekompletnej czaszki (zob. zdjęcie) i fragmentarycznego szkieletu pozaczaszkowego.
Systematyka i taksonomia
Przeprowadzona przez autorów jego opisu analiza kladystyczna wykazała, że on był najbardziej bazalnym przedstawicielem Chasmosaurinae, jednak autorzy zastrzegają, że ze względu na niekompletność szkieletu oraz fakt, że badania nad nim są wciąż na wstępnym etapie, jego pozycja filogenetyczna jest niepewna.
W 2011 Longrich stwierdził, że holotyp ma zarówno niektóre cechy budowy ciała spotykane u młodych triceratopsów, jak i dorosłych osobników tego rodzaju. Trudno stwierdzić czy był karłowatym Triceratops, czy osobnym rodzajem.
Jedyny okaz tego taksonu może być osobnikiem Triceratops prorsus (Longrich, 2011; Longrich i Field, 2012), na co - poza dużym rogiem nosowym - wskazuje także pochodzenie z najwyższych warstw formacji Hell Creek (Ott i Larson, 2010, s. 205) (Scannella i in., 2012). Choć wszystkie cechy diagnozy są problematyczne (mogą wynikać z ontogenezy lub są obecne u Triceratops), to z uwagi na bardzo liczne cechy dorosłe, wydaje się całkiem prawdopodobne, że jest to karłowaty potomek Triceratops, co było rozważane przez autorów (s. 213-214), lub osobnik patologiczny; nie można też wykluczyć, że są to szczątki dwóch osobników różnej wielkości.
Etymologia
Nazwę rodzajową Tatankaceratops (jęz. Lakota tatanka, czyli "bizon" + gr. ceratops, a więc "rogata twarz") można przetłumaczyć na "rogata twarz bizona" lub "bizonia rogata twarz". Epitet gatunkowy sacrisonorum honoruje odkrywców skamieniałości owego ceratopsa - braci Stana i Steve'a Sacrisonów.
Spis gatunków
| Tatankaceratops | Ott i Larson, 2010 | ?= Triceratops |
|---|---|---|
| T. sacrisonorum | Ott i Larson, 2010 | ?= Triceratops prorsus |
Bibliografia
Longrich, N. R. (2011) "Titanoceratops ouranos, a giant horned dinosaur from the late Campanian of New Mexico" Cretaceous Research, 32(3), 264-276. doi:10.1016/j.cretres.2010.12.007
Longrich, N.R. & Field, D.J. (2012) "Torosaurus Is Not Triceratops: Ontogeny in Chasmosaurine Ceratopsids as a Case Study in Dinosaur Taxonomy" PLoS ONE 7(2), e32623. doi:10.1371/journal.pone.0032623
Ott, C.J. & Larson, P.L. (2010) "A new, small ceratopsian dinosaur from the latest Cretaceous Hell Creek Formation, northwest South Dakota, United States: a preliminary description" [w:] Ryan, M.J., Chinnery, B.J. & Eberth, D.A. (red.) "New Perspectives on Horned Dinosaurs: The Royal Tyrrell Museum Ceratopsian Symposium" wyd. Indiana University, Bloomington, 203-218.
Scannella, J.B., Fowler, D.W., Goodwin, M.G. & Horner, J.R. (2012) "Transitional Triceratops: Details of an ontogenetic sequence from the upper Middle Unit of the Hell Creek Formation, Montana" Journal of Vertebrate Paleontology, 32(5, suplement), 166 [abstrakt]
