Masiakasaurus: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj
(wpisałem się, bo aktualizowałem jeszcze na forum opis, dlaczego grafiki nie były takie jak w art. o Noasauridae?)
(poprawki, obrazki, bibliografia; spolszczenie proste: masiakazaur)
Linia 4: Linia 4:
 
| Korekta:
 
| Korekta:
 
|-
 
|-
| [[Tomasz Sokołowski]]
+
| [[Tomasz Sokołowski]], [[Maciej Ziegler]]
| [[Maciej Ziegler]], [[Daniel Madzia]], [[Krzysztof Lichota]]
+
| [[Krzysztof Lichota]]
 
|}
 
|}
 
</small>
 
</small>
Linia 12: Linia 12:
  
 
{| class="wikitable" style="text-align:left" align="left"
 
{| class="wikitable" style="text-align:left" align="left"
! colspan=2 | ''Masiakasaurus'' (mazjakazaur/masjakazaur)
+
! colspan=2 | ''Masiakasaurus'' (masiakazaur)
 
|-
 
|-
 
! '''Długość''':
 
! '''Długość''':
| ok. 2,2 m
+
| ok. 2,2<ref>Carrano i in. (2002) podają 1,8-2 m, lecz rekonstrukcja oparta na większej liczbie szczątków (Carrano i in., 2011, ryc. 1) wskazuje na dłuższy ogon i ok. 2,1-2,2 m. Wartość 2,2 m podają Farke, A.A. & Sertich, J.J.W. (2013) "An Abelisauroid Theropod Dinosaur from the Turonian of Madagascar" PLoS ONE, 8(4), e62047. [[doi:10.1371/journal.pone.0062047]]</ref> m
  
 
|-
 
|-
 
! '''Masa''':
 
! '''Masa''':
| 35 kg (??)
+
| 20<ref>Paul, G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University Dowiedz się więcej</ref><ref>Benson, R.B.J., Campione, N.E., Carrano, M.T., Mannion, P.D., Sullivan, C., Upchurch, P. & Evans, D.C. (2014) "Rates of Dinosaur Body Mass Evolution Indicate 170 Million Years of Sustained Ecological Innovation on the Avian Stem Lineage" PLoS Biology, 12(5), e1001853. [[doi:10.1371/ journal.pbio.1001853]]</ref> kg
  
 
|-
 
|-
 
! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''':
 
! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''':
| [[Madagaskar]] - prowincja Madżunga
+
| [[Madagaskar]] - Mahajanga
  
 
<small>(ogniwa Anembalemba i Masorobe,  
 
<small>(ogniwa Anembalemba i Masorobe,  
Linia 30: Linia 30:
 
|-
 
|-
 
! '''[[Czas|Czas występowania]]'''
 
! '''[[Czas|Czas występowania]]'''
| ok. 71-65 Ma
+
| ok. 72-66 Ma
  
 
<small>późna [[kreda]] ([[mastrycht]])</small>
 
<small>późna [[kreda]] ([[mastrycht]])</small>
Linia 43: Linia 43:
 
[[Ceratosauria]]
 
[[Ceratosauria]]
  
? [[Noasauridae]]
+
[[Noasauridae]]
 +
 
 +
([[Noasaurinae]])<ref>Wg większości badań, w których ''[[Elaphrosaurus]]'' nie należy do [[Noasauridae]], Noasauridae to [[synonim]] Noasauridae.</ref>
 
|-
 
|-
| colspan=2 |[[Plik:Masiakasaurus_Edyta_Felcyn.PNG|400px|]]
+
| colspan=2 |[[Plik:Masiakasaurus_by_mmfrankford.jpg|400px|]]
<small>Rekonstrukcja ''[[Masiakasaurus]]''. Autorka: [[Edyta Felcyn]]</small>
+
<small>Rekonstrukcja głowy ''Masiakasaurus''. [http://mmfrankford.deviantart.com/art/Masiakasaurus-318584512 Autorka: Melissa Frankford].</small>
 
|}
 
|}
  
 
==Wstęp==
 
==Wstęp==
''Masiakasaurus'' to mały drapieżny [[abelizauroid]] - prawdopodobnie [[noazauryd]], który żył w późnej kredzie na terenach obecnej prowincji Madżunga.
+
''Masiakasaurus'' to mały drapieżny [[noazauryd]], który żył w późnej kredzie na terenach obecnej prowincji Mahajanga.
  
 
==Materiał kopalny==
 
==Materiał kopalny==
[[Plik:Masiakasaurus-knopfleri-skull-stippled.jpg|200px|thumb|right|Rekonstrukcja czaszki. Autor: Jaime Headden [http://qilong.wordpress.com/2012/10/31/incredulous-teeth-iv-the-strange-case-of-dr-masiaka-and-mr-vicious/].]]
+
[[Plik:Masiakasaurus-knopfleri-skull-stippled.jpg|300px|thumb|right|Rekonstrukcja czaszki. [http://qilong.wordpress.com/2012/10/31/incredulous-teeth-iv-the-strange-case-of-dr-masiaka-and-mr-vicious/ Autor: Headden, online 2012].]]
  
[[Holotyp]] tego gada o numerze UA 8680, składa się z dolnej szczęki i zębów.
+
[[Plik:Masiakasaurus-by-headden3.jpg|thumb|300px|Szkielet ''Masiakasaurus'' (obecnie znane jest więcej materiału - Carrano i in., 2011). [http://qilong.wordpress.com/2012/10/31/incredulous-teeth-iv-the-strange-case-of-dr-masiaka-and-mr-vicious/ Autor: Headden, online 2012].]]
  
Odkryto jednak dużo więcej skamieniałych kości tego gada - ok. 65% kompletnego szkieletu.
+
[[Plik:Bed_of_Flesh_(600_dpi)_plus_border.jpg|300px|thumb|right|Rekonstrukcja ''Masiakasaurus'' (w ciele [[zauropod]]a ''[[Rapetosaurus]]''). [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Bed_of_Flesh_(600_dpi)_plus_border.jpg Autor: Deviant Paleoart].]]
  
==Pokrewieństwo i budowa==
+
[[Plik:Masiakasaurus.JPG|300px|thumb|right|Rekonstrukcja szkieletu ''Masiakasaurus''. [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Masiakasaurus.JPG Autor: Eduard Solà].]]
Mazjakazaur jest blisko spokrewniony z południowoamerykańskim ''[[Noasaurus]] leali'', dlatego został umieszczony w rodzinie [[Noasauridae]], lecz nie wszystkie analizy potwierdzają ten wynik. Miał niespotykane u innych [[teropod]]ów dziwne zęby skierowane do przodu na szczycie pyska. Owa cecha występuje też u pterozaurów oraz wczesnych rekinów - co sugeruje, że jego podstawowym pożywieniem były ryby.  
+
 
 +
[[Holotyp]] o numerze UA 8680 składa się z dolnej szczęki i zębów.
 +
 
 +
Odkryto jednak dużo więcej skamieniałych kości - ok. 65% kompletnego szkieletu. Z istotnych elementów brakuje wielu kości czaszki i żuchwy - głównie tylnych, niektórych części szkieletu osiowego (zwłaszcza dźwigacza), przedramienia i niektórych kości dłoni (głównie śródręcza).
 +
 
 +
==Budowa==
 +
''Masiakasaurus'' miał dziwne zęby skierowane do przodu na przedzie pyska, w górnej szczęce i w żuchwie. Dieta pozostaje w sferze spekulacji. Rekonstrukacja czaszki przedstawiona przez Carrano i in. (2011) nie jest zupełnie wiarygodna (Headden, online 2012).
 +
 
 +
Ponieważ ''Masiakasaurus'' jest zdecydowanie bardziej kompletny od innych noazaurydów, nie jest pewne, na ile jego cechy są unikalne dla niego, a na ile dotyczą też innych przedstawicieli tego [[kladu]] (lub szerzej: bazalnych [[abelizauroid]]ów) - choćby podobne uzębienie znane jest u form z Indii i Ameryki Południowej (zob. artykuł o [[Noasauridae]]).
 +
 
 +
O budowie zob. więcej w artykule o [[Noasauridae]]. O ewentualnym dymorfizmie zob. artykuł o [[Neotheropoda]]. O środowisku zob. opis ''[[Majungasaurus]]''.
  
 
==Etymologia==
 
==Etymologia==
Jego pierwszy człon nazwy pochodzi z języka malgaskiego, a drugi z greki, zaś cała nazwa oznacza "brutalny jaszczur". ''Masiaka'' znaczy "brutalny", a ''sauros'' to "jaszczur". Epitet gatunkowy ''knopfleri'' został nadany na cześć szkockiego muzyka rockowego - Marka Knopflera z zespołu Dire Straits. Właśnie głównie jego muzyki słuchano podczas ekspedycji na Madagaskar.
+
Jego pierwszy człon nazwy pochodzi z języka malgaskiego, a drugi z greki. ''Masiaka'' znaczy "brutalny", a ''sauros'' to "jaszczur". Epitet gatunkowy ''knopfleri'' został nadany na cześć szkockiego muzyka rockowego - Marka Knopflera z zespołu Dire Straits. Jego muzyka inspirowała członków ekspedycji na Madagaskar.
  
 
==Spis gatunków==
 
==Spis gatunków==
Linia 75: Linia 87:
  
 
==Bibliografia==
 
==Bibliografia==
<small>
+
<small>Carrano, M.T., Loewen, M.A. & Sertich, J.J.W. (2011) "New Materials of Masiakasaurus knopfleri Sampson, Carrano, and Forster, 2001, and Implications for the Morphology of the Noasauridae (Theropoda: Ceratosauria)" Smithsonian Contributions to Paleobiology, 95.
 +
 
 +
Carrano, M.T., Sampson, S.D. & Forster, C.A. (2002) "The osteology of Masiakasaurus knopfleri, a small abelisauroid (Dinosauria: Theropoda) from the Late Cretaceous of Madagascar" Journal of Vertebrate Paleontology, 22 (3), 510–534. doi: 10.1671/0272- 4634(2002)022[0510:TOOMKA]2.0.CO; 2.
 +
 
 +
Sampson, S.D., Carrano, M.T. & Forster, C.A. (2001) "A bizarre predatory dinosaur from the Late Cretaceous of Madagascar" Nature, 409(6819), 504–506.[[doi: 10.1038/35054046]]
 +
 
 +
Headden, J. (online 2012) http://qilong.wordpress.com/2012/10/31/incredulous-teeth-iv-the-strange-case-of-dr-masiaka-and-mr-vicious/
  
 +
<references/>
 
</small>
 
</small>
  

Wersja z 19:51, 13 lip 2016

Autor: Korekta:
Tomasz Sokołowski, Maciej Ziegler Krzysztof Lichota


Masiakasaurus (masiakazaur)
Długość: ok. 2,2[1] m
Masa: 20[2][3] kg
Miejsce występowania: Madagaskar - Mahajanga

(ogniwa Anembalemba i Masorobe,

formacja Maevarano)

Czas występowania ok. 72-66 Ma

późna kreda (mastrycht)

Systematyka Dinosauria

Saurischia

Theropoda

Ceratosauria

Noasauridae

(Noasaurinae)[4]

Masiakasaurus by mmfrankford.jpg

Rekonstrukcja głowy Masiakasaurus. Autorka: Melissa Frankford.

Wstęp

Masiakasaurus to mały drapieżny noazauryd, który żył w późnej kredzie na terenach obecnej prowincji Mahajanga.

Materiał kopalny

Rekonstrukcja czaszki. Autor: Headden, online 2012.
Szkielet Masiakasaurus (obecnie znane jest więcej materiału - Carrano i in., 2011). Autor: Headden, online 2012.
Rekonstrukcja Masiakasaurus (w ciele zauropoda Rapetosaurus). Autor: Deviant Paleoart.
Rekonstrukcja szkieletu Masiakasaurus. Autor: Eduard Solà.

Holotyp o numerze UA 8680 składa się z dolnej szczęki i zębów.

Odkryto jednak dużo więcej skamieniałych kości - ok. 65% kompletnego szkieletu. Z istotnych elementów brakuje wielu kości czaszki i żuchwy - głównie tylnych, niektórych części szkieletu osiowego (zwłaszcza dźwigacza), przedramienia i niektórych kości dłoni (głównie śródręcza).

Budowa

Masiakasaurus miał dziwne zęby skierowane do przodu na przedzie pyska, w górnej szczęce i w żuchwie. Dieta pozostaje w sferze spekulacji. Rekonstrukacja czaszki przedstawiona przez Carrano i in. (2011) nie jest zupełnie wiarygodna (Headden, online 2012).

Ponieważ Masiakasaurus jest zdecydowanie bardziej kompletny od innych noazaurydów, nie jest pewne, na ile jego cechy są unikalne dla niego, a na ile dotyczą też innych przedstawicieli tego kladu (lub szerzej: bazalnych abelizauroidów) - choćby podobne uzębienie znane jest u form z Indii i Ameryki Południowej (zob. artykuł o Noasauridae).

O budowie zob. więcej w artykule o Noasauridae. O ewentualnym dymorfizmie zob. artykuł o Neotheropoda. O środowisku zob. opis Majungasaurus.

Etymologia

Jego pierwszy człon nazwy pochodzi z języka malgaskiego, a drugi z greki. Masiaka znaczy "brutalny", a sauros to "jaszczur". Epitet gatunkowy knopfleri został nadany na cześć szkockiego muzyka rockowego - Marka Knopflera z zespołu Dire Straits. Jego muzyka inspirowała członków ekspedycji na Madagaskar.

Spis gatunków

Masiakasaurus Sampson, Carrano i Forster, 2001
M. knopfleri Sampson, Carrano i Forster, 2001

Bibliografia

Carrano, M.T., Loewen, M.A. & Sertich, J.J.W. (2011) "New Materials of Masiakasaurus knopfleri Sampson, Carrano, and Forster, 2001, and Implications for the Morphology of the Noasauridae (Theropoda: Ceratosauria)" Smithsonian Contributions to Paleobiology, 95.

Carrano, M.T., Sampson, S.D. & Forster, C.A. (2002) "The osteology of Masiakasaurus knopfleri, a small abelisauroid (Dinosauria: Theropoda) from the Late Cretaceous of Madagascar" Journal of Vertebrate Paleontology, 22 (3), 510–534. doi: 10.1671/0272- 4634(2002)022[0510:TOOMKA]2.0.CO; 2.

Sampson, S.D., Carrano, M.T. & Forster, C.A. (2001) "A bizarre predatory dinosaur from the Late Cretaceous of Madagascar" Nature, 409(6819), 504–506.doi: 10.1038/35054046

Headden, J. (online 2012) http://qilong.wordpress.com/2012/10/31/incredulous-teeth-iv-the-strange-case-of-dr-masiaka-and-mr-vicious/

  1. Carrano i in. (2002) podają 1,8-2 m, lecz rekonstrukcja oparta na większej liczbie szczątków (Carrano i in., 2011, ryc. 1) wskazuje na dłuższy ogon i ok. 2,1-2,2 m. Wartość 2,2 m podają Farke, A.A. & Sertich, J.J.W. (2013) "An Abelisauroid Theropod Dinosaur from the Turonian of Madagascar" PLoS ONE, 8(4), e62047. doi:10.1371/journal.pone.0062047
  2. Paul, G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University Dowiedz się więcej
  3. Benson, R.B.J., Campione, N.E., Carrano, M.T., Mannion, P.D., Sullivan, C., Upchurch, P. & Evans, D.C. (2014) "Rates of Dinosaur Body Mass Evolution Indicate 170 Million Years of Sustained Ecological Innovation on the Avian Stem Lineage" PLoS Biology, 12(5), e1001853. doi:10.1371/ journal.pbio.1001853
  4. Wg większości badań, w których Elaphrosaurus nie należy do Noasauridae, Noasauridae to synonim Noasauridae.