Masiakasaurus: Różnice pomiędzy wersjami
(wpisałem się, bo aktualizowałem jeszcze na forum opis, dlaczego grafiki nie były takie jak w art. o Noasauridae?) |
(poprawki, obrazki, bibliografia; spolszczenie proste: masiakazaur) |
||
Linia 4: | Linia 4: | ||
| Korekta: | | Korekta: | ||
|- | |- | ||
− | | [[Tomasz Sokołowski]] | + | | [[Tomasz Sokołowski]], [[Maciej Ziegler]] |
− | + | | [[Krzysztof Lichota]] | |
|} | |} | ||
</small> | </small> | ||
Linia 12: | Linia 12: | ||
{| class="wikitable" style="text-align:left" align="left" | {| class="wikitable" style="text-align:left" align="left" | ||
− | ! colspan=2 | ''Masiakasaurus'' ( | + | ! colspan=2 | ''Masiakasaurus'' (masiakazaur) |
|- | |- | ||
! '''Długość''': | ! '''Długość''': | ||
− | | ok. 2,2 m | + | | ok. 2,2<ref>Carrano i in. (2002) podają 1,8-2 m, lecz rekonstrukcja oparta na większej liczbie szczątków (Carrano i in., 2011, ryc. 1) wskazuje na dłuższy ogon i ok. 2,1-2,2 m. Wartość 2,2 m podają Farke, A.A. & Sertich, J.J.W. (2013) "An Abelisauroid Theropod Dinosaur from the Turonian of Madagascar" PLoS ONE, 8(4), e62047. [[doi:10.1371/journal.pone.0062047]]</ref> m |
|- | |- | ||
! '''Masa''': | ! '''Masa''': | ||
− | | | + | | 20<ref>Paul, G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University Dowiedz się więcej</ref><ref>Benson, R.B.J., Campione, N.E., Carrano, M.T., Mannion, P.D., Sullivan, C., Upchurch, P. & Evans, D.C. (2014) "Rates of Dinosaur Body Mass Evolution Indicate 170 Million Years of Sustained Ecological Innovation on the Avian Stem Lineage" PLoS Biology, 12(5), e1001853. [[doi:10.1371/ journal.pbio.1001853]]</ref> kg |
|- | |- | ||
! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''': | ! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''': | ||
− | | [[Madagaskar]] - | + | | [[Madagaskar]] - Mahajanga |
<small>(ogniwa Anembalemba i Masorobe, | <small>(ogniwa Anembalemba i Masorobe, | ||
Linia 30: | Linia 30: | ||
|- | |- | ||
! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ||
− | | ok. | + | | ok. 72-66 Ma |
<small>późna [[kreda]] ([[mastrycht]])</small> | <small>późna [[kreda]] ([[mastrycht]])</small> | ||
Linia 43: | Linia 43: | ||
[[Ceratosauria]] | [[Ceratosauria]] | ||
− | + | [[Noasauridae]] | |
+ | |||
+ | ([[Noasaurinae]])<ref>Wg większości badań, w których ''[[Elaphrosaurus]]'' nie należy do [[Noasauridae]], Noasauridae to [[synonim]] Noasauridae.</ref> | ||
|- | |- | ||
− | | colspan=2 |[[Plik: | + | | colspan=2 |[[Plik:Masiakasaurus_by_mmfrankford.jpg|400px|]] |
− | <small>Rekonstrukcja '' | + | <small>Rekonstrukcja głowy ''Masiakasaurus''. [http://mmfrankford.deviantart.com/art/Masiakasaurus-318584512 Autorka: Melissa Frankford].</small> |
|} | |} | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
− | ''Masiakasaurus'' to mały drapieżny | + | ''Masiakasaurus'' to mały drapieżny [[noazauryd]], który żył w późnej kredzie na terenach obecnej prowincji Mahajanga. |
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
− | [[Plik:Masiakasaurus-knopfleri-skull-stippled.jpg| | + | [[Plik:Masiakasaurus-knopfleri-skull-stippled.jpg|300px|thumb|right|Rekonstrukcja czaszki. [http://qilong.wordpress.com/2012/10/31/incredulous-teeth-iv-the-strange-case-of-dr-masiaka-and-mr-vicious/ Autor: Headden, online 2012].]] |
− | [[ | + | [[Plik:Masiakasaurus-by-headden3.jpg|thumb|300px|Szkielet ''Masiakasaurus'' (obecnie znane jest więcej materiału - Carrano i in., 2011). [http://qilong.wordpress.com/2012/10/31/incredulous-teeth-iv-the-strange-case-of-dr-masiaka-and-mr-vicious/ Autor: Headden, online 2012].]] |
− | + | [[Plik:Bed_of_Flesh_(600_dpi)_plus_border.jpg|300px|thumb|right|Rekonstrukcja ''Masiakasaurus'' (w ciele [[zauropod]]a ''[[Rapetosaurus]]''). [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Bed_of_Flesh_(600_dpi)_plus_border.jpg Autor: Deviant Paleoart].]] | |
− | == | + | [[Plik:Masiakasaurus.JPG|300px|thumb|right|Rekonstrukcja szkieletu ''Masiakasaurus''. [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Masiakasaurus.JPG Autor: Eduard Solà].]] |
− | + | ||
+ | [[Holotyp]] o numerze UA 8680 składa się z dolnej szczęki i zębów. | ||
+ | |||
+ | Odkryto jednak dużo więcej skamieniałych kości - ok. 65% kompletnego szkieletu. Z istotnych elementów brakuje wielu kości czaszki i żuchwy - głównie tylnych, niektórych części szkieletu osiowego (zwłaszcza dźwigacza), przedramienia i niektórych kości dłoni (głównie śródręcza). | ||
+ | |||
+ | ==Budowa== | ||
+ | ''Masiakasaurus'' miał dziwne zęby skierowane do przodu na przedzie pyska, w górnej szczęce i w żuchwie. Dieta pozostaje w sferze spekulacji. Rekonstrukacja czaszki przedstawiona przez Carrano i in. (2011) nie jest zupełnie wiarygodna (Headden, online 2012). | ||
+ | |||
+ | Ponieważ ''Masiakasaurus'' jest zdecydowanie bardziej kompletny od innych noazaurydów, nie jest pewne, na ile jego cechy są unikalne dla niego, a na ile dotyczą też innych przedstawicieli tego [[kladu]] (lub szerzej: bazalnych [[abelizauroid]]ów) - choćby podobne uzębienie znane jest u form z Indii i Ameryki Południowej (zob. artykuł o [[Noasauridae]]). | ||
+ | |||
+ | O budowie zob. więcej w artykule o [[Noasauridae]]. O ewentualnym dymorfizmie zob. artykuł o [[Neotheropoda]]. O środowisku zob. opis ''[[Majungasaurus]]''. | ||
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
− | Jego pierwszy człon nazwy pochodzi z języka malgaskiego, a drugi z greki | + | Jego pierwszy człon nazwy pochodzi z języka malgaskiego, a drugi z greki. ''Masiaka'' znaczy "brutalny", a ''sauros'' to "jaszczur". Epitet gatunkowy ''knopfleri'' został nadany na cześć szkockiego muzyka rockowego - Marka Knopflera z zespołu Dire Straits. Jego muzyka inspirowała członków ekspedycji na Madagaskar. |
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
Linia 75: | Linia 87: | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
− | <small> | + | <small>Carrano, M.T., Loewen, M.A. & Sertich, J.J.W. (2011) "New Materials of Masiakasaurus knopfleri Sampson, Carrano, and Forster, 2001, and Implications for the Morphology of the Noasauridae (Theropoda: Ceratosauria)" Smithsonian Contributions to Paleobiology, 95. |
+ | |||
+ | Carrano, M.T., Sampson, S.D. & Forster, C.A. (2002) "The osteology of Masiakasaurus knopfleri, a small abelisauroid (Dinosauria: Theropoda) from the Late Cretaceous of Madagascar" Journal of Vertebrate Paleontology, 22 (3), 510–534. doi: 10.1671/0272- 4634(2002)022[0510:TOOMKA]2.0.CO; 2. | ||
+ | |||
+ | Sampson, S.D., Carrano, M.T. & Forster, C.A. (2001) "A bizarre predatory dinosaur from the Late Cretaceous of Madagascar" Nature, 409(6819), 504–506.[[doi: 10.1038/35054046]] | ||
+ | |||
+ | Headden, J. (online 2012) http://qilong.wordpress.com/2012/10/31/incredulous-teeth-iv-the-strange-case-of-dr-masiaka-and-mr-vicious/ | ||
+ | <references/> | ||
</small> | </small> | ||
Wersja z 19:51, 13 lip 2016
Autor: | Korekta: |
Tomasz Sokołowski, Maciej Ziegler | Krzysztof Lichota |
Masiakasaurus (masiakazaur) | |
---|---|
Długość: | ok. 2,2[1] m |
Masa: | 20[2][3] kg |
Miejsce występowania: | Madagaskar - Mahajanga
(ogniwa Anembalemba i Masorobe, formacja Maevarano) |
Czas występowania | ok. 72-66 Ma |
Systematyka | Dinosauria |
Rekonstrukcja głowy Masiakasaurus. Autorka: Melissa Frankford. |
Wstęp
Masiakasaurus to mały drapieżny noazauryd, który żył w późnej kredzie na terenach obecnej prowincji Mahajanga.
Materiał kopalny
Holotyp o numerze UA 8680 składa się z dolnej szczęki i zębów.
Odkryto jednak dużo więcej skamieniałych kości - ok. 65% kompletnego szkieletu. Z istotnych elementów brakuje wielu kości czaszki i żuchwy - głównie tylnych, niektórych części szkieletu osiowego (zwłaszcza dźwigacza), przedramienia i niektórych kości dłoni (głównie śródręcza).
Budowa
Masiakasaurus miał dziwne zęby skierowane do przodu na przedzie pyska, w górnej szczęce i w żuchwie. Dieta pozostaje w sferze spekulacji. Rekonstrukacja czaszki przedstawiona przez Carrano i in. (2011) nie jest zupełnie wiarygodna (Headden, online 2012).
Ponieważ Masiakasaurus jest zdecydowanie bardziej kompletny od innych noazaurydów, nie jest pewne, na ile jego cechy są unikalne dla niego, a na ile dotyczą też innych przedstawicieli tego kladu (lub szerzej: bazalnych abelizauroidów) - choćby podobne uzębienie znane jest u form z Indii i Ameryki Południowej (zob. artykuł o Noasauridae).
O budowie zob. więcej w artykule o Noasauridae. O ewentualnym dymorfizmie zob. artykuł o Neotheropoda. O środowisku zob. opis Majungasaurus.
Etymologia
Jego pierwszy człon nazwy pochodzi z języka malgaskiego, a drugi z greki. Masiaka znaczy "brutalny", a sauros to "jaszczur". Epitet gatunkowy knopfleri został nadany na cześć szkockiego muzyka rockowego - Marka Knopflera z zespołu Dire Straits. Jego muzyka inspirowała członków ekspedycji na Madagaskar.
Spis gatunków
Masiakasaurus | Sampson, Carrano i Forster, 2001 |
---|---|
M. knopfleri | Sampson, Carrano i Forster, 2001 |
Bibliografia
Carrano, M.T., Loewen, M.A. & Sertich, J.J.W. (2011) "New Materials of Masiakasaurus knopfleri Sampson, Carrano, and Forster, 2001, and Implications for the Morphology of the Noasauridae (Theropoda: Ceratosauria)" Smithsonian Contributions to Paleobiology, 95.
Carrano, M.T., Sampson, S.D. & Forster, C.A. (2002) "The osteology of Masiakasaurus knopfleri, a small abelisauroid (Dinosauria: Theropoda) from the Late Cretaceous of Madagascar" Journal of Vertebrate Paleontology, 22 (3), 510–534. doi: 10.1671/0272- 4634(2002)022[0510:TOOMKA]2.0.CO; 2.
Sampson, S.D., Carrano, M.T. & Forster, C.A. (2001) "A bizarre predatory dinosaur from the Late Cretaceous of Madagascar" Nature, 409(6819), 504–506.doi: 10.1038/35054046
Headden, J. (online 2012) http://qilong.wordpress.com/2012/10/31/incredulous-teeth-iv-the-strange-case-of-dr-masiaka-and-mr-vicious/
- ↑ Carrano i in. (2002) podają 1,8-2 m, lecz rekonstrukcja oparta na większej liczbie szczątków (Carrano i in., 2011, ryc. 1) wskazuje na dłuższy ogon i ok. 2,1-2,2 m. Wartość 2,2 m podają Farke, A.A. & Sertich, J.J.W. (2013) "An Abelisauroid Theropod Dinosaur from the Turonian of Madagascar" PLoS ONE, 8(4), e62047. doi:10.1371/journal.pone.0062047
- ↑ Paul, G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University Dowiedz się więcej
- ↑ Benson, R.B.J., Campione, N.E., Carrano, M.T., Mannion, P.D., Sullivan, C., Upchurch, P. & Evans, D.C. (2014) "Rates of Dinosaur Body Mass Evolution Indicate 170 Million Years of Sustained Ecological Innovation on the Avian Stem Lineage" PLoS Biology, 12(5), e1001853. doi:10.1371/ journal.pbio.1001853
- ↑ Wg większości badań, w których Elaphrosaurus nie należy do Noasauridae, Noasauridae to synonim Noasauridae.