Galeamopus: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj
Linia 9: Linia 9:
 
| [[Maciej Ziegler]]
 
| [[Maciej Ziegler]]
 
[[Marcin Szermański]]
 
[[Marcin Szermański]]
−
|  
+
| [[Tomasz Skawiński]]
 
|}
 
|}
 
</small>
 
</small>
Linia 27: Linia 27:
 
|-
 
|-
 
! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''':
 
! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''':
−
| [[USA]] - Wyoming, hrabstwo Johnson
+
| [[USA]] - Wyoming, hrabstwo Johnson (''G. hayi'')
 +
 
 +
i Howe-Scott Quarry (''G. pabsti'') oraz
 +
 
 +
Kolorado, hrabstwo Fremont (''G. pabsti'')
  
 
<small>([[formacja]] [[Morrison]])</small>
 
<small>([[formacja]] [[Morrison]])</small>
 
|-
 
|-
 
! '''[[Czas|Czas występowania]]'''
 
! '''[[Czas|Czas występowania]]'''
−
| <small>[[późna jura]] ([[kimeryd]] lub [[tyton]])</small>
+
| <small>[[późna jura]] ([[kimeryd]] i/lub [[tyton]])</small>
 
|-
 
|-
 
! '''Systematyka'''
 
! '''Systematyka'''
Linia 50: Linia 54:
 
|-
 
|-
 
| colspan=2 |[[Plik:Diplodocus_skull2.jpg|400px|]]
 
| colspan=2 |[[Plik:Diplodocus_skull2.jpg|400px|]]
−
<small>Czaszka ''Galeamopus'' (USNM 2673). Źródło: [http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e0/Diplodocus_skull2.jpg]</small>
+
<small>Czaszka ''Galeamopus hayi'' (USNM 2673). Źródło: [http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e0/Diplodocus_skull2.jpg]</small>
 
|-
 
|-
 
! colspan=2 | Mapa znalezisk:
 
! colspan=2 | Mapa znalezisk:
 
|-
 
|-
 
| colspan=2 |
 
| colspan=2 |
−
<display_points type="terrain" zoom=4>
+
<display_points type="terrain" zoom=5>
 
Johnson County, Wyoming, USA|formacja [[Morrison]], hrabstwo Johnson, [[USA]]|<small>''Galeamopus hayi'' - '''HMNS 175''' ([[holotyp]]).<br>
 
Johnson County, Wyoming, USA|formacja [[Morrison]], hrabstwo Johnson, [[USA]]|<small>''Galeamopus hayi'' - '''HMNS 175''' ([[holotyp]]).<br>
 +
Bighorn mountains, Wyoming, USA|formacja [[Morrison]], Howe-Scott Quarry, góry Bighorn, [[USA]]|<small>''Galeamopus pabsti'' - '''SMA 0011''' ([[holotyp]]).<br>
 +
Fremont County, Colorado, USA|formacja [[Morrison]], hrabstwo Fremont, [[USA]]|<small>''Galeamopus pabsti'' - '''USNM 2673''' (materiał przypisany).<br>
 
</display_points>
 
</display_points>
 
|}
 
|}
  
 
==Wstęp==
 
==Wstęp==
−
''Galeamopus'' to [[rodzaj]] późnojurajskiego zauropoda. Pierwotnie zaliczany był jako jeden z kilku gatunków słynnego diplodoka.
+
''Galeamopus'' to [[rodzaj]] późnojurajskiego zauropoda. Jego [[gatunek typowy]] (''Galeamopus hayi'') był pierwotnie klasyfikowany jako jeden z kilku gatunków słynnego diplodoka. W [[2017]] roku naukowy świat poznał drugi [[gatunek]] - wtedy bowiem opisano ''Galeamopus pabsti''.
  
 
==Materiał kopalny==
 
==Materiał kopalny==
−
[[Holotyp]] o numerze katalogowym HMNS 175 (wcześniej znany jako CM 662) to większość szkieletu niewyrośniętego osobnika: czaszka, kręgi z wszystkich odcinków kręgosłupa i kości kończyn (łopatka, kości ramienne, lewa promieniowa, łokciowa i śródręcze, miednica, część prawej kości udowej i stopy oraz lewe: piszczel i strzałka).
+
'''''G. hayi''''': [[holotyp]] o numerze katalogowym HMNS 175 (wcześniej znany jako CM 662) to większość szkieletu niewyrośniętego osobnika: czaszka, kręgi z wszystkich odcinków kręgosłupa i kości kończyn (łopatka, kości ramienne, lewa promieniowa, łokciowa i śródręcze, miednica, część prawej kości udowej i stopy oraz lewe: piszczel i strzałka).
  
 
Nie znamy poziomu stratygraficznego znaleziska, gdyż badacze nie mają dostępu do stanowiska.
 
Nie znamy poziomu stratygraficznego znaleziska, gdyż badacze nie mają dostępu do stanowiska.
 +
 +
Materiał przypisany (AMNH 969) to prawie kompletna czaszka oraz [[artykułowany]] dźwigacz i obrotnik.
 +
 +
'''''G. pabsti''''': [[holotyp]] o numerze katalogowym SMA 0011 to częściowa czaszka, 13 kręgów szyjnych, 8 kręgów grzbietowych, częściowa kość krzyżowa, żebra szyjne, grzbietowe i mostkowe/mostek (ang. ''sternal ribs''), obie łopatki i kości łopatkowokrucze, obie kości ramienne, lewa kość łokciowa, promieniowa i "dłoń", prawa kość biodrowa i łonowa, lewa kulszowa, lewa kość udowa, piszczelowa i strzałkowa, kość skokowa i stopa. Jest to prawdopodobnie dorosły osobnik, chociaż szwy pomiędzy trzonami a łukami nerwowymi kręgów nie były w pełni zrośnięte.
 +
 +
Materiał przypisany (USNM 2673) to niekompletna czaszka.
  
 
==Budowa i taksonomia==
 
==Budowa i taksonomia==
 
''Galeamopus hayi'' (pierwotnie ''Diplodocus hayi'') to znany z jednego osobnika, lecz niewątpliwie ważny [[gatunek]]. Porównania z ''[[Diplodocus]] longus'' i ''[[Diplodocus]] carnegii'' wskazują na wyraźne różnice w budowie mózgoczaszki i kręgów ogonowych, które są m.in. krótsze niż te u ''D. carnegii'' (podobnie jak u ''D. longus''). Masywniejsze kończyny zbliżają go nieco do ''[[Apatosaurus]]''. Różnice te zostały uznane przez Tschoppa i in. ([[2015]]) za wystarczające, by okaz HMNS 175 był uznany za osobny [[rodzaj]], stąd ukucie nowej nazwy - ''Galeamopus''.
 
''Galeamopus hayi'' (pierwotnie ''Diplodocus hayi'') to znany z jednego osobnika, lecz niewątpliwie ważny [[gatunek]]. Porównania z ''[[Diplodocus]] longus'' i ''[[Diplodocus]] carnegii'' wskazują na wyraźne różnice w budowie mózgoczaszki i kręgów ogonowych, które są m.in. krótsze niż te u ''D. carnegii'' (podobnie jak u ''D. longus''). Masywniejsze kończyny zbliżają go nieco do ''[[Apatosaurus]]''. Różnice te zostały uznane przez Tschoppa i in. ([[2015]]) za wystarczające, by okaz HMNS 175 był uznany za osobny [[rodzaj]], stąd ukucie nowej nazwy - ''Galeamopus''.
 +
 +
==Wiek znaleziska==
 +
Nie znamy dokładnego czasu występowania typowego ''G. hayi''. Jego szczątki spoczywały w pokładach formacji [[Morrison]], więc zapewne żył na terenach środkowych [[USA]] w [[kimeryd]]zie lub [[tyton]]ie. Z kolei jeden z dwóch osobników ''G. pabsti'' datowany jest na 152,29 ± 0,27 [[Ma]].
  
 
==Etymologia==
 
==Etymologia==
 
''Galeamopus'' to zbitek dwóch łacińskich słów: ''galeam'' (hełm) i ''opus'' (potrzeba). Ich dosłowne tłumaczenie w j. niemieckim znajduje się w imieniu "Wilhelm" (ang. William). I - tak dość pokrętnie - nazwa ta upamiętnia dwóch Williamów: Utterbacka (który w [[1902]] roku odnalazł [[holotyp]]) i [[William Holland|Hollanda]], który w [[1924]] roku opisał go naukowo. Co więcej, w nazwie kryje się aluzja do mózgoczaszki tego zauropoda. Z kolei nazwa gatunkowa została nadana na cześć [[Oliver Hay|Olivera P. Haya]], amerykańskiego paleontologa.  
 
''Galeamopus'' to zbitek dwóch łacińskich słów: ''galeam'' (hełm) i ''opus'' (potrzeba). Ich dosłowne tłumaczenie w j. niemieckim znajduje się w imieniu "Wilhelm" (ang. William). I - tak dość pokrętnie - nazwa ta upamiętnia dwóch Williamów: Utterbacka (który w [[1902]] roku odnalazł [[holotyp]]) i [[William Holland|Hollanda]], który w [[1924]] roku opisał go naukowo. Co więcej, w nazwie kryje się aluzja do mózgoczaszki tego zauropoda. Z kolei nazwa gatunkowa została nadana na cześć [[Oliver Hay|Olivera P. Haya]], amerykańskiego paleontologa.  
 +
 +
Epitet gatunkowy drugiego gatunku, ''G. pabsti'', honoruje urodzonego we Wiedniu 27 stycznia [[1949]] roku Bena Pabsta - paleontologa, który zrekonstruował czaszkę gatunku tego długoszyjego dinozaura, a także prowadzącego wykopaliska w [[Szwajcaria|Szwajcarii]] i [[USA]].
  
 
==Spis gatunków==
 
==Spis gatunków==
 
{| class="wikitable"
 
{| class="wikitable"
 
! ''Galeamopus''
 
! ''Galeamopus''
−
| {{Kpt|Tschopp, [[Octávio Mateus|Mateus]]}} i {{Kpt|Benson}}, [[2015]]
+
| {{Kpt|[[Emanuel Tschopp|Tschopp]], [[Octávio Mateus|Mateus]]}} i {{Kpt|[[Roger Benson|Benson]]}}, [[2015]]
 
|-
 
|-
 
! ''G. hayi ''
 
! ''G. hayi ''
Linia 84: Linia 101:
 
| = ''[[Diplodocus]] hayi''
 
| = ''[[Diplodocus]] hayi''
 
| {{Kpt|Holland}}, 1924
 
| {{Kpt|Holland}}, 1924
 +
|-
 +
! ''G. pabsti''
 +
| {{Kpt|Tschopp}} i {{Kpt|Mateus}}, [[2017]]
 
|}
 
|}
  
Linia 91: Linia 111:
  
 
Tschopp, E., Mateus, O. & Benson, R.B.J. (2015) "A specimen-level phylogenetic analysis and taxonomic revision of Diplodocidae (Dinosauria, Sauropoda)" PeerJ, 3, e857. [[doi:10.7717/peerj.857]]
 
Tschopp, E., Mateus, O. & Benson, R.B.J. (2015) "A specimen-level phylogenetic analysis and taxonomic revision of Diplodocidae (Dinosauria, Sauropoda)" PeerJ, 3, e857. [[doi:10.7717/peerj.857]]
 +
 +
Tschopp, E. & Mateus, O. (2017) Osteology of Galeamopus pabsti sp. nov. (Sauropoda: Diplodocidae), with implications for neurocentral closure timing, and the cervico-dorsal transition in diplodocids. PeerJ 5: e3179. https://doi.org/10.7717/peerj.3179
 
</small>
 
</small>
  
Linia 103: Linia 125:
 
[[Kategoria:Mezozoik]]
 
[[Kategoria:Mezozoik]]
 
[[Kategoria:Jura]]
 
[[Kategoria:Jura]]
 +
[[Kategoria:Rodzaj wielogatunkowy]]
 
[[Kategoria:Do poprawy - zajęte]]
 
[[Kategoria:Do poprawy - zajęte]]

Wersja z 12:16, 2 maj 2017

Do ewentualnego rozbudowania i weryfikacji materiału kopalnego (patrz: nr katalogowe)


Autor: Korekta:
Maciej Ziegler

Marcin Szermański

Tomasz Skawiński

Galeamopus
Długość: ? m
Masa: ? t
Miejsce występowania: USA - Wyoming, hrabstwo Johnson (G. hayi)

i Howe-Scott Quarry (G. pabsti) oraz

Kolorado, hrabstwo Fremont (G. pabsti)

(formacja Morrison)

Czas występowania późna jura (kimeryd i/lub tyton)
Systematyka Dinosauria

Saurischia

Sauropodomorpha

Sauropoda

Diplodocoidea

Diplodocidae

Diplodocinae

Diplodocus skull2.jpg

Czaszka Galeamopus hayi (USNM 2673). Źródło: [1]

Mapa znalezisk:
Wczytywanie mapy…

Wstęp

Galeamopus to rodzaj późnojurajskiego zauropoda. Jego gatunek typowy (Galeamopus hayi) był pierwotnie klasyfikowany jako jeden z kilku gatunków słynnego diplodoka. W 2017 roku naukowy świat poznał drugi gatunek - wtedy bowiem opisano Galeamopus pabsti.

Materiał kopalny

G. hayi: holotyp o numerze katalogowym HMNS 175 (wcześniej znany jako CM 662) to większość szkieletu niewyrośniętego osobnika: czaszka, kręgi z wszystkich odcinków kręgosłupa i kości kończyn (łopatka, kości ramienne, lewa promieniowa, łokciowa i śródręcze, miednica, część prawej kości udowej i stopy oraz lewe: piszczel i strzałka).

Nie znamy poziomu stratygraficznego znaleziska, gdyż badacze nie mają dostępu do stanowiska.

Materiał przypisany (AMNH 969) to prawie kompletna czaszka oraz artykułowany dźwigacz i obrotnik.

G. pabsti: holotyp o numerze katalogowym SMA 0011 to częściowa czaszka, 13 kręgów szyjnych, 8 kręgów grzbietowych, częściowa kość krzyżowa, żebra szyjne, grzbietowe i mostkowe/mostek (ang. sternal ribs), obie łopatki i kości łopatkowokrucze, obie kości ramienne, lewa kość łokciowa, promieniowa i "dłoń", prawa kość biodrowa i łonowa, lewa kulszowa, lewa kość udowa, piszczelowa i strzałkowa, kość skokowa i stopa. Jest to prawdopodobnie dorosły osobnik, chociaż szwy pomiędzy trzonami a łukami nerwowymi kręgów nie były w pełni zrośnięte.

Materiał przypisany (USNM 2673) to niekompletna czaszka.

Budowa i taksonomia

Galeamopus hayi (pierwotnie Diplodocus hayi) to znany z jednego osobnika, lecz niewątpliwie ważny gatunek. Porównania z Diplodocus longus i Diplodocus carnegii wskazują na wyraźne różnice w budowie mózgoczaszki i kręgów ogonowych, które są m.in. krótsze niż te u D. carnegii (podobnie jak u D. longus). Masywniejsze kończyny zbliżają go nieco do Apatosaurus. Różnice te zostały uznane przez Tschoppa i in. (2015) za wystarczające, by okaz HMNS 175 był uznany za osobny rodzaj, stąd ukucie nowej nazwy - Galeamopus.

Wiek znaleziska

Nie znamy dokładnego czasu występowania typowego G. hayi. Jego szczątki spoczywały w pokładach formacji Morrison, więc zapewne żył na terenach środkowych USA w kimerydzie lub tytonie. Z kolei jeden z dwóch osobników G. pabsti datowany jest na 152,29 ± 0,27 Ma.

Etymologia

Galeamopus to zbitek dwóch łacińskich słów: galeam (hełm) i opus (potrzeba). Ich dosłowne tłumaczenie w j. niemieckim znajduje się w imieniu "Wilhelm" (ang. William). I - tak dość pokrętnie - nazwa ta upamiętnia dwóch Williamów: Utterbacka (który w 1902 roku odnalazł holotyp) i Hollanda, który w 1924 roku opisał go naukowo. Co więcej, w nazwie kryje się aluzja do mózgoczaszki tego zauropoda. Z kolei nazwa gatunkowa została nadana na cześć Olivera P. Haya, amerykańskiego paleontologa.

Epitet gatunkowy drugiego gatunku, G. pabsti, honoruje urodzonego we Wiedniu 27 stycznia 1949 roku Bena Pabsta - paleontologa, który zrekonstruował czaszkę gatunku tego długoszyjego dinozaura, a także prowadzącego wykopaliska w Szwajcarii i USA.

Spis gatunków

Galeamopus Tschopp, Mateus i Benson, 2015
G. hayi (Holland, 1924) Tschopp, Mateus i Benson, 2015
= Diplodocus hayi Holland, 1924
G. pabsti Tschopp i Mateus, 2017

Bibliografia

Holland, W.J. (1924) "The skull of Diplodocus" Carnegie Museum Memoirs, 9, 378-403.

Tschopp, E., Mateus, O. & Benson, R.B.J. (2015) "A specimen-level phylogenetic analysis and taxonomic revision of Diplodocidae (Dinosauria, Sauropoda)" PeerJ, 3, e857. doi:10.7717/peerj.857

Tschopp, E. & Mateus, O. (2017) Osteology of Galeamopus pabsti sp. nov. (Sauropoda: Diplodocidae), with implications for neurocentral closure timing, and the cervico-dorsal transition in diplodocids. PeerJ 5: e3179. https://doi.org/10.7717/peerj.3179

Źródło: „https://encyklopedia.dinozaury.com/index.php?title=Galeamopus&oldid=19402”