Amargasaurus

Autor:	Dawid Mazurek, Marcin Szermański
Korekta:	Sebastian Oziemski, Aleksander Chroma, Witek Napierała, Maciej Ziegler

---

Amargasaurus (amargazaur)
Długość	13 m
Masa	4 t
Miejsce	Argentyna<br La Amarga Arroyo, Basen Neuquén formacja La Amarga
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 129,4-125 Ma wczesna kreda (barrem)
Systematyka	Dinosauria Saurischia Sauropodomorpha Sauropoda Eusauropoda Neosauropoda Diplodocidea Flagellicaudata Dicraeosauridae
Rekonstrukcja przyżyciowa amargazaura. Autor: Raul Martin [1]
Mapa znalezisk
Wczytywanie mapy… {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"auto","height":"350px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","visitedicon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"wmsoverlay":false,"copycoords":false,"static":false,"zoom":4,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"overlaylayers":[],"resizable":false,"enablefullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"markercluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","locations":[{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003Eformacja \u003Ca href=\"/index.php?title=La_Amarga\u0026amp;action=edit\u0026amp;redlink=1\" class=\"new\" title=\"La Amarga (strona nie istnieje)\"\u003ELa Amarga\u003C/a\u003E, Neuqu\u00e9n, \u003Ca href=\"/wiki/Argentyna\" class=\"mw-redirect\" title=\"Argentyna\"\u003EArgentyna\u003C/a\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Chr /\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003E\u003Csmall\u003E\u003Ci\u003EAmargasaurus cazaui\u003C/i\u003E - \u003Cb\u003EMACN-N 15\u003C/b\u003E (\u003Ca href=\"/wiki/Holotyp\" title=\"Holotyp\"\u003Eholotyp\u003C/a\u003E).\u003Cbr\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E","title":"formacja La Amarga, Neuqu\u00e9n, Argentyna\n","link":"","lat":-39.5,"lon":-70.2000000000000028421709430404007434844970703125,"icon":""}],"imageoverlays":null}

Wstęp

Amargasaurus to wczesnokredowy zauropod z rodziny Dicraeosauridae, zamieszkujący tereny obecnej Ameryki Południowej. Jak na dinozaura długoszyjego, nie był olbrzymem – mierzył bowiem 13 metrów długości.

Materiał kopalny

Holotyp MACN-N 15 to większa część szkieletu, a konkretniej: elementy czaszki, 22 artykulowane kręgi przedkrzyżowe połączone z czaszką i kością krzyżową, stosunkowo kompletne żebra, kość krzyżowa z 5 zrośniętymi kręgami, 3 przednio-środkowe kręgi ogonowe, 1 tylny kręg ogonowy, 3 łuki hemalne, 1 proksymalny koniec żebra szyjnego, wiele niekompletnych żeber, trzony kręgów ogonowych, prawa k. łopatkowo-krucza, lewa kość ramienna, promieniowa i łokciowa oraz lewa kość biodrowa, udowa, piszczelowa i strzałkowa i 1 kość skokowa i 2 kości śródstopia.

Pozycja systematyczna

Amargasaurus należy do Dicraeosauridae – jednej z rodzin w obrębie Diplodocidea. Jego najbliższymi krewnymi są Dicraeosaurus oraz opisany w 2005 roku Brachytrachelopan. Co ciekawe, dinozaury te – jak większość przedstawicieli Diplodocidea prócz Rebbachisauridae – żyły pod koniec okresu jurajskiego, podczas gdy amargazaur żył we wczesnej kredzie. Jego odkrycie jest kolejnym dowodem, że w kredzie żyły inne zauropody prócz tytanozaurów (Titanosauria). Amargasaurus jest monotypowym rodzajem – jedynym jego gatunkiem jest A. cazaui.

Anatomia

Cechą wyróżniającą tego krótkoszyjego zauropoda były dwa równoległe rzędy niezwykle wysokich wyrostków neuralnych (na podstawie których został zdiagnozowany) biegnących wzdłuż szyi i grzbietu. Być może opięty był na nich skórny żagiel, lecz nie ma na to jednoznacznych dowodów. Podobne wyrostki występowały także u innych dinozaurów, takich, jak Spinosaurus czy Ouranosaurus oraz u innych kopalnych gadów (np. Edaphosaurus, Dimetrodon i Ctenospondylus). Blisko spokrewniony z amargazaurem afrykański Dicraeosaurus miał podobne, lecz znacznie mniejsze wyrostki. W każdym z tych przypadków, naukowcy podejrzewają istnienie żagla (bądź swego rodzaju garbu) o nieustalonej jednak dotychczas funkcji. Najbardziej znane są hipotezy mówiące o funkcji pokazowej lub termoregulacyjnej, chociaż tą ostatnią – ze względu na bardzo prawdopodobną stałocieplność u dinozaurów – raczej można wykluczyć.

Etymologia

Nazwa rodzajowa Amargasaurus pochodzi od nazw związanych z miejscem odkrycia: obszaru La Amarga Arroyo w w argentyńskiej prowincji Neuquén, gdzie znaleziono skamieniałości, niedaleko leżącego miasteczka La Amarga oraz formacji La Amarga, w której osadach tkwiły jego kości. Epitet gatunkowy cazaui to ukłon w stronę geologa Luisa Cazau.

Spis gatunków

Amargasaurus	Salgado & Bonaparte, 1991
Amargasaurus cazaui	Salgado & Bonaparte, 1991

Bibliografia

Salgado L. & Bonaparte J.F. (1991) Un nuevo sauropodo Dicraeosauridae, Amargasaurus cazaui gen. et sp. nov., de la Provincia del Neuquén, Argentina. Ameghiniana 28: 333-346.

Upchurch P., Barrett P.M., Dodson P. (2004) Sauropoda. [w:] David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): "The Dinosauria". Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press.

Whitlock J.A. (2011) "A phylogenetic analysis of Diplodocoidea (Saurischia: Sauropoda)" Zoological Journal of the Linnean Society, 161 (4), 872-915.

Paul G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University - Princeton i Oxford.