Puertasaurus: Różnice pomiędzy wersjami
(poprawki, wymaga dalszych) |
|||
Linia 5: | Linia 5: | ||
| Korekta: | | Korekta: | ||
|- | |- | ||
− | | [[Krzysztof Stuchlik]] | + | | [[Krzysztof Stuchlik]], [[Dawid Mazurek]] |
− | [[Dawid Mazurek]] | + | | [[Maciej Ziegler]], [[Karol Sabath]], [[Daniel Madzia]], [[Krzysztof Lichota]], [[Marcin Szermański]], [[Kamil Kamiński]] |
− | | [[Maciej Ziegler]] | ||
− | [[Karol Sabath]] | ||
− | |||
− | [[Daniel Madzia]] | ||
− | |||
− | [[Krzysztof Lichota]] | ||
− | |||
− | [[Marcin Szermański]] | ||
− | |||
− | [[Kamil Kamiński]] | ||
|} | |} | ||
</small> | </small> | ||
Linia 26: | Linia 16: | ||
|- | |- | ||
! '''Długość''': | ! '''Długość''': | ||
− | | ok. 30 m (??) | + | | ok. 30 m (??) |
|- | |- | ||
! '''Masa''': | ! '''Masa''': | ||
− | | ok. 50-60 t (?? | + | | ok. 50-60 t (??) |
|- | |- | ||
! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''': | ! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''': | ||
− | | [[Argentyna]] - | + | | [[Argentyna]] - Santa Cruz |
− | <small>(formacja | + | <small>(formacja [[Pari Aike]]/[[Mata Amarilla]])</small> |
|- | |- | ||
! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ! '''[[Czas|Czas występowania]]''' | ||
− | | <small>[[ | + | | <small>[[późna kreda]]? (zob. tekst)</small> |
|- | |- | ||
! '''Systematyka''' | ! '''Systematyka''' | ||
| [[Dinosauria]] | | [[Dinosauria]] | ||
− | |||
− | |||
[[Sauropodomorpha]] | [[Sauropodomorpha]] | ||
[[Sauropoda]] | [[Sauropoda]] | ||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
[[Macronaria]] | [[Macronaria]] | ||
− | |||
− | |||
[[Somphospondyli]] | [[Somphospondyli]] | ||
− | [[Titanosauria]] | + | (?) [[Titanosauria]] |
− | ?[[Lithostrotia]] | + | ?? [[Lithostrotia]] |
− | + | [[Colossosauria]] | |
− | |||
− | |||
|- | |- | ||
| colspan=2 |[[Plik:Puertasaurus_Scott_Hartman.jpg|400px|]] | | colspan=2 |[[Plik:Puertasaurus_Scott_Hartman.jpg|400px|]] | ||
Linia 74: | Linia 54: | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
− | ''Puertasaurus'' był powolnym roślinożercą o długiej szyi i ogonie oraz masywnym cielsku. | + | ''Puertasaurus'' był powolnym roślinożercą o długiej szyi i ogonie oraz masywnym cielsku. Dinozaur ten zasługuje na tytuł jednego z największych odkrytych dinozaurów. |
− | == | + | Szkielet został odnaleziony w [[2001]] roku, natomiast opis powstał w [[2005]] roku. Odkrywcami i preparatorami okazu byli Pablo Puerta i Santiago Reuil - to od ich nazwisk utworzono nazwę [[rodzaj]]ową i epitet [[gatunek|gatunkowy]]. |
− | + | ||
+ | ==Wiek geologiczny== | ||
+ | Gigant ten pochodzi z formacji [[Pari Aike]] lub [[Mata Amarilla]]. Wiek tych osadów jest kontrowersyjny. Szacowania różnych autorów wahają się od [[cenoman]]u do [[mastrycht]]u (zob. szerzej w [[Talenkauen#Wiek geologiczny]]). | ||
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
[[Plik: Puertasaurus_reuili.png|300px|thumb|right|Rekonstrukcja. Autor: Slate Weasel [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Puertasaurus_reuili.png].]] | [[Plik: Puertasaurus_reuili.png|300px|thumb|right|Rekonstrukcja. Autor: Slate Weasel [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Puertasaurus_reuili.png].]] | ||
− | [[Holotyp]] (MPM 10002) zawiera cztery niepołączone kręgi: większość dziewiątego kręgu szyjnego (pierwszy znany dla olbrzymiego tytanozaura, umożliwiający wgląd w anatomię szyi neozauropodów) o długości aż 118 cm, kompletny drugi kręg grzbietowy [najszerszy ze wszystkich dotychczas znanych u dinozaurów, o szerokości 1,68 m i wysokości 1,06 m i długości | + | [[Holotyp]] (MPM 10002) zawiera cztery niepołączone kręgi: większość dziewiątego kręgu szyjnego (pierwszy znany dla olbrzymiego tytanozaura, umożliwiający wgląd w anatomię szyi neozauropodów) o długości aż 118 cm, kompletny drugi kręg grzbietowy [najszerszy ze wszystkich dotychczas znanych u dinozaurów, o szerokości 1,68 m i wysokości 1,06 m i długości trzonu (bez kłykcia przedniego) 29 cm] i trzony dwóch kręgów ze środkowej części ogona, jednak jak dotąd nie zostały one szczegółowo opisane. |
Materiał przypisany: ogromna kość udowa (MPM-Pv-39) o długości 222 cm i obwodzie wału 99 cm (Sassani & Bivens 2017, Molina-Pérez & Larramendi 2020) | Materiał przypisany: ogromna kość udowa (MPM-Pv-39) o długości 222 cm i obwodzie wału 99 cm (Sassani & Bivens 2017, Molina-Pérez & Larramendi 2020) | ||
==Klasyfikacja== | ==Klasyfikacja== | ||
− | + | ''Puertasaurus'' był łączony z [[Colossosauria]] (np. Calvo i in. 2008A; Navarrete i in. 2011), co potwierdziło wiele analiz filogenetycznych. | |
+ | |||
+ | Z różnych analiz wynikają następujące klasyfikacje ''Puertasaurus'' (podano [[takson]]y niższe od [[Somphospondyli]]): | ||
+ | |||
+ | [[Colossosauria]]: [[Lognkosauria]] | ||
+ | <ref>Silva Junior J. C. & Marinho, T. S. (2019). Osteology and systematics of Uberabatitan ribeiroi (Dinosauria; Sauropoda): a Late Cretaceous titanosaur from Minas Gerais, Brazil. Zootaxa, 4577(3), 401-438.</ref> | ||
+ | |||
+ | [[Titanosauria]]: [[Colossosauria]]: [[Lognkosauria]] | ||
+ | <ref>Carballido, J. L., Pol, D., Otero, A., Cerda, I. A., Salgado, L., Garrido, A. C., Ramezani, J., Cúneo, N.R. & Krause, J. M. (2017). A new giant titanosaur sheds light on body mass evolution among sauropod dinosaurs. Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences, 284(1860), 20171219.</ref> | ||
+ | <ref name="Mannion.etal.2019Zhejiang">Mannion, P. D., Upchurch, P., Jin, X., & Zheng, W. (2019). New information on the Cretaceous sauropod dinosaurs of Zhejiang Province, China: impact on Laurasian titanosauriform phylogeny and biogeography. Royal Society open science, 6(8), 191057.</ref> | ||
+ | <ref>Carballido, J. L., Scheil, M., Knötschke, N., & Sander, P. M. (2020). The appendicular skeleton of the dwarf macronarian sauropod Europasaurus holgeri from the Late Jurassic of Germany and a re-evaluation of its systematic affinities. Journal of Systematic Palaeontology, 18(9), 739-781.</ref> | ||
+ | |||
+ | [[Titanosauria]]: [[Rinconsauria]] ([[politomia]] ze specyfikatorami [[Lognkosauria]] i [[Colossosauria]]) | ||
+ | <ref name="Mannion.etal.2019Zhejiang"></ref> | ||
+ | |||
+ | [[Titanosauria]]: [[Rinconsauria]]: [[Lithostrotia]]: [[Lognkosauria]]: [[Colossosauria]] | ||
+ | <ref name="Mannion.etal.2019Zhejiang"></ref> | ||
+ | |||
+ | [[Titanosauria]]: [[Lithostrotia]]: [[Colossosauria]] | ||
+ | <ref>Bandeira, K. L., Simbras, F. M., Machado, E. B., de Almeida Campos, D., Oliveira, G. R., & Kellner, A. W. (2016). A new giant Titanosauria (Dinosauria: Sauropoda) from the Late Cretaceous Bauru Group, Brazil. PloS one, 11(10).</ref> | ||
+ | |||
+ | [[Titanosauria]]: [[Lithostrotia]]: [[Colossosauria]]: [[Lognkosauria]] | ||
+ | <ref>González Riga, B. J., Mannion, P. D., Poropat, S. F., Ortiz David, L. D., & Coria, J. P. (2018). Osteology of the Late Cretaceous Argentinean sauropod dinosaur Mendozasaurus neguyelap: implications for basal titanosaur relationships. Zoological Journal of the Linnean Society, 184(1), 136-181.</ref> | ||
==Rozmiary i budowa== | ==Rozmiary i budowa== | ||
− | Mimo, że puertazaur jest znany z bardzo ubogiego materiału kopalnego to na podstawie jego ogromnych kręgów można wywnioskować, że był to olbrzymi dinozaur. Początkowo [[Fernando Novas]] oszacował go na 35-40 m długości i aż na 80-100 ton wagi jednak dziś wydaje się, że są to dane mocno przesadzone. Drugi kręg grzbietowy | + | Mimo, że puertazaur jest znany z bardzo ubogiego materiału kopalnego to na podstawie jego ogromnych kręgów można wywnioskować, że był to olbrzymi dinozaur. Początkowo [[Fernando Novas]] oszacował go na 35-40 m długości i aż na 80-100 ton wagi jednak dziś wydaje się, że są to dane mocno przesadzone. Drugi kręg grzbietowy ma długość 31 cm, u ''[[Futalognkosaurus]]'', oszacowanego na 26 m długości (Calvo i in. 2008B) (wcześniej na 32-34 m - Calvo i in. 2007), ten sam [[kręg]] mierzy 28,7 cm. Kręg szyjny puertazaura (prawdopodobnie 9.) jest bardzo duży - ma aż 118 cm długości, a u futalognkozaura środkowy kręg szyjny mierzy około 99 cm. Po porównaniu długość puertazaura można szacować na ok. 30 m. Puertazaur prawdopodobnie miał proporcjonalnie dłuższą szyję względem tułowia niż futalognkozaur, co być może wynika z faktu, że kręg grzbietowy puertazaura jest jednak znacznie szerszy od kręgu ''[[Futalognkosaurus]]'' i szyja była dłuższa, gdyż równoważyła szersze i cięższe cielsko niż u swojego kuzyna. Kręg piersiowy ''Puertasaurus'' jest wyjątkowo krótki. |
− | + | W 2020 roku Molina-Pérez & Larramendi oszacowali masę puertazaura na 50 ton a długość na 28 metrów. | |
[[Plik: Saurischia_-_Puertasaurus_reuili.JPG|300px|thumb|right|Kręg grzbietowy puertazaura. Autor zdjęcia: Hectonichus [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Saurischia_-_Puertasaurus_reuili.JPG].]] | [[Plik: Saurischia_-_Puertasaurus_reuili.JPG|300px|thumb|right|Kręg grzbietowy puertazaura. Autor zdjęcia: Hectonichus [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Saurischia_-_Puertasaurus_reuili.JPG].]] | ||
Linia 97: | Linia 101: | ||
==Paleoekologia== | ==Paleoekologia== | ||
[[Plik: Sauropod_neck_reconstructions.png|300px|thumb|right|Rekonstrukcja szyi puertazaura i innych zauropodów. Źródło: Taylor i Wedel, 2013 [hhttps://peerj.com/articles/36/].]] | [[Plik: Sauropod_neck_reconstructions.png|300px|thumb|right|Rekonstrukcja szyi puertazaura i innych zauropodów. Źródło: Taylor i Wedel, 2013 [hhttps://peerj.com/articles/36/].]] | ||
− | Dinozaurami współwystępującymi z puertazaurem były m.in.: | + | Dinozaurami współwystępującymi z puertazaurem były m.in.: ''[[Orkoraptor]]'' i ''[[Talenkauen]]'' (zob. więcej w jego opisie). Żyły one na terenach porośniętych drzewami szpilkowymi, okresowo zalewanymi przez morze. |
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
Linia 110: | Linia 114: | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
<small> | <small> | ||
− | Calvo, J.O., Porfiri, J.D., | + | Calvo, J. O., Porfiri, J. D., González-Riga, B. J., & Kellner, A. W. (2007). A new Cretaceous terrestrial ecosystem from Gondwana with the description of a new sauropod dinosaur. Anais da Academia Brasileira de Ciências, 79(3), 529-541. |
− | Calvo, J.O. | + | Calvo, J.O., Porfiri, J.D., Gonzalez-Riga, B.J. & Kellner, A.W.A. (2008A). Anatomy of Futalognkosaurus dukei Calvo, Porfiri, Gonzalez-Riga & Kellner, 2007 (Dinosauria, Titanosauridae) from the Neuquen Group (Late Cretaceous), Patagonia, Argentina. Arquivos do Museu Nacional, Rio de Janeiro 65(4):511-526 |
− | + | Calvo, J.O.; Juárez Valieri, R.D. & Porfiri, J.D. (2008B). Re-sizing giants: estimation of body length of Futalognkosaurus dukei and implications for giant titanosaurian sauropods. 3° Congreso Latinoamericano de Paleontología de Vertebrados. Neuquén, Argentina, 43. | |
− | + | Mazzetta, G.V., Christiansen, P. & Fariña, R.A. (2004) "Giants and Bizarres: Body Size of Some Southern South American Cretaceous Dinosaurs. Historical Biology 65 (2-4): 1–13. | |
− | + | Molina-Pérez, R. & Larramendi, A. (2020). Dinosaur Facts and Figures: The Sauropods and Other Sauropodomorphs. Princeton University Press. | |
− | + | Navarrete, C., Casal, G., & Martínez, R. (2011). Drusilasaura deseadensis gen. et sp. nov., un nuevo titanosaurio (Dinosauria-Sauropoda), de la Formación Bajo Barreal, Cretácico Superior del norte de Santa Cruz, Argentina. Revista Brasileira de Paleontología, 14, 1-14. | |
Novas, F.E., Salgado, L., Calvo, J. & Agnolín, F. (2005) "Giant titanosaur (Dinosauria, Sauropoda)from the Late Cretaceous of Patagonia". Revisto del Museo Argentino de Ciencias Naturales, n.s. 7 (1): 37–41 | Novas, F.E., Salgado, L., Calvo, J. & Agnolín, F. (2005) "Giant titanosaur (Dinosauria, Sauropoda)from the Late Cretaceous of Patagonia". Revisto del Museo Argentino de Ciencias Naturales, n.s. 7 (1): 37–41 | ||
− | + | Sassani, N. & Bivens, G. T. (2017). The Chinese colossus: an evaluation of the phylogeny of Ruyangosaurus giganteus and its implications for titanosaur evolution. PeerJ Preprints 5:e2988v1 [[doi:10.7287/peerj.preprints.2988v1]] | |
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | + | <references/> | |
</small> | </small> | ||
Linia 143: | Linia 143: | ||
[[Kategoria:Mezozoik]] | [[Kategoria:Mezozoik]] | ||
[[Kategoria:Kreda]] | [[Kategoria:Kreda]] | ||
− |
Wersja z 11:19, 20 cze 2020
Autor: | Korekta: |
Krzysztof Stuchlik, Dawid Mazurek | Maciej Ziegler, Karol Sabath, Daniel Madzia, Krzysztof Lichota, Marcin Szermański, Kamil Kamiński |
Puertasaurus (puertazaur) | |
---|---|
Długość: | ok. 30 m (??) |
Masa: | ok. 50-60 t (??) |
Miejsce występowania: | Argentyna - Santa Cruz
(formacja Pari Aike/Mata Amarilla) |
Czas występowania | późna kreda? (zob. tekst) |
Systematyka | Dinosauria
(?) Titanosauria ?? Lithostrotia |
Znane elementy szkieletu. Autor: Scott Hartman [3]] |
Wstęp
Puertasaurus był powolnym roślinożercą o długiej szyi i ogonie oraz masywnym cielsku. Dinozaur ten zasługuje na tytuł jednego z największych odkrytych dinozaurów.
Szkielet został odnaleziony w 2001 roku, natomiast opis powstał w 2005 roku. Odkrywcami i preparatorami okazu byli Pablo Puerta i Santiago Reuil - to od ich nazwisk utworzono nazwę rodzajową i epitet gatunkowy.
Wiek geologiczny
Gigant ten pochodzi z formacji Pari Aike lub Mata Amarilla. Wiek tych osadów jest kontrowersyjny. Szacowania różnych autorów wahają się od cenomanu do mastrychtu (zob. szerzej w Talenkauen#Wiek geologiczny).
Materiał kopalny
Holotyp (MPM 10002) zawiera cztery niepołączone kręgi: większość dziewiątego kręgu szyjnego (pierwszy znany dla olbrzymiego tytanozaura, umożliwiający wgląd w anatomię szyi neozauropodów) o długości aż 118 cm, kompletny drugi kręg grzbietowy [najszerszy ze wszystkich dotychczas znanych u dinozaurów, o szerokości 1,68 m i wysokości 1,06 m i długości trzonu (bez kłykcia przedniego) 29 cm] i trzony dwóch kręgów ze środkowej części ogona, jednak jak dotąd nie zostały one szczegółowo opisane. Materiał przypisany: ogromna kość udowa (MPM-Pv-39) o długości 222 cm i obwodzie wału 99 cm (Sassani & Bivens 2017, Molina-Pérez & Larramendi 2020)
Klasyfikacja
Puertasaurus był łączony z Colossosauria (np. Calvo i in. 2008A; Navarrete i in. 2011), co potwierdziło wiele analiz filogenetycznych.
Z różnych analiz wynikają następujące klasyfikacje Puertasaurus (podano taksony niższe od Somphospondyli):
Colossosauria: Lognkosauria [1]
Titanosauria: Colossosauria: Lognkosauria [2] [3] [4]
Titanosauria: Rinconsauria (politomia ze specyfikatorami Lognkosauria i Colossosauria) [3]
Titanosauria: Rinconsauria: Lithostrotia: Lognkosauria: Colossosauria [3]
Titanosauria: Lithostrotia: Colossosauria [5]
Titanosauria: Lithostrotia: Colossosauria: Lognkosauria [6]
Rozmiary i budowa
Mimo, że puertazaur jest znany z bardzo ubogiego materiału kopalnego to na podstawie jego ogromnych kręgów można wywnioskować, że był to olbrzymi dinozaur. Początkowo Fernando Novas oszacował go na 35-40 m długości i aż na 80-100 ton wagi jednak dziś wydaje się, że są to dane mocno przesadzone. Drugi kręg grzbietowy ma długość 31 cm, u Futalognkosaurus, oszacowanego na 26 m długości (Calvo i in. 2008B) (wcześniej na 32-34 m - Calvo i in. 2007), ten sam kręg mierzy 28,7 cm. Kręg szyjny puertazaura (prawdopodobnie 9.) jest bardzo duży - ma aż 118 cm długości, a u futalognkozaura środkowy kręg szyjny mierzy około 99 cm. Po porównaniu długość puertazaura można szacować na ok. 30 m. Puertazaur prawdopodobnie miał proporcjonalnie dłuższą szyję względem tułowia niż futalognkozaur, co być może wynika z faktu, że kręg grzbietowy puertazaura jest jednak znacznie szerszy od kręgu Futalognkosaurus i szyja była dłuższa, gdyż równoważyła szersze i cięższe cielsko niż u swojego kuzyna. Kręg piersiowy Puertasaurus jest wyjątkowo krótki.
W 2020 roku Molina-Pérez & Larramendi oszacowali masę puertazaura na 50 ton a długość na 28 metrów.
Szyja była prawdopodobnie bardzo długa (w 2013 r. Taylor i Wedel oszacowali ją na 9 m) i miała ciekawą budowę - kręg puertazaura jest wydłużony, z szerokimi wyrostkami kolczystymi oraz z długimi i grubymi żebrami szyjnymi, ale z kolei krótkimi wyrostkami kolczystymi. Taka budowa prawdopodobnie umożliwiała bardzo duża elastyczność szyi jeśli chodzi o jej ruchy w pionie, tzn. szyja mogła być prawdopodobnie bardzo wysoko podnoszona w górę. Jednocześnie ruchy na boki mogły być nieco bardziej ograniczone.
Paleoekologia
Dinozaurami współwystępującymi z puertazaurem były m.in.: Orkoraptor i Talenkauen (zob. więcej w jego opisie). Żyły one na terenach porośniętych drzewami szpilkowymi, okresowo zalewanymi przez morze.
Spis gatunków
Puertasaurus | Novas, Salgado, Calvo i Agnolín, 2005 |
---|---|
P. reuili | Novas, Salgado, Calvo i Agnolín, 2005 |
Bibliografia
Calvo, J. O., Porfiri, J. D., González-Riga, B. J., & Kellner, A. W. (2007). A new Cretaceous terrestrial ecosystem from Gondwana with the description of a new sauropod dinosaur. Anais da Academia Brasileira de Ciências, 79(3), 529-541.
Calvo, J.O., Porfiri, J.D., Gonzalez-Riga, B.J. & Kellner, A.W.A. (2008A). Anatomy of Futalognkosaurus dukei Calvo, Porfiri, Gonzalez-Riga & Kellner, 2007 (Dinosauria, Titanosauridae) from the Neuquen Group (Late Cretaceous), Patagonia, Argentina. Arquivos do Museu Nacional, Rio de Janeiro 65(4):511-526
Calvo, J.O.; Juárez Valieri, R.D. & Porfiri, J.D. (2008B). Re-sizing giants: estimation of body length of Futalognkosaurus dukei and implications for giant titanosaurian sauropods. 3° Congreso Latinoamericano de Paleontología de Vertebrados. Neuquén, Argentina, 43.
Mazzetta, G.V., Christiansen, P. & Fariña, R.A. (2004) "Giants and Bizarres: Body Size of Some Southern South American Cretaceous Dinosaurs. Historical Biology 65 (2-4): 1–13.
Molina-Pérez, R. & Larramendi, A. (2020). Dinosaur Facts and Figures: The Sauropods and Other Sauropodomorphs. Princeton University Press.
Navarrete, C., Casal, G., & Martínez, R. (2011). Drusilasaura deseadensis gen. et sp. nov., un nuevo titanosaurio (Dinosauria-Sauropoda), de la Formación Bajo Barreal, Cretácico Superior del norte de Santa Cruz, Argentina. Revista Brasileira de Paleontología, 14, 1-14.
Novas, F.E., Salgado, L., Calvo, J. & Agnolín, F. (2005) "Giant titanosaur (Dinosauria, Sauropoda)from the Late Cretaceous of Patagonia". Revisto del Museo Argentino de Ciencias Naturales, n.s. 7 (1): 37–41
Sassani, N. & Bivens, G. T. (2017). The Chinese colossus: an evaluation of the phylogeny of Ruyangosaurus giganteus and its implications for titanosaur evolution. PeerJ Preprints 5:e2988v1 doi:10.7287/peerj.preprints.2988v1
- ↑ Silva Junior J. C. & Marinho, T. S. (2019). Osteology and systematics of Uberabatitan ribeiroi (Dinosauria; Sauropoda): a Late Cretaceous titanosaur from Minas Gerais, Brazil. Zootaxa, 4577(3), 401-438.
- ↑ Carballido, J. L., Pol, D., Otero, A., Cerda, I. A., Salgado, L., Garrido, A. C., Ramezani, J., Cúneo, N.R. & Krause, J. M. (2017). A new giant titanosaur sheds light on body mass evolution among sauropod dinosaurs. Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences, 284(1860), 20171219.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Mannion, P. D., Upchurch, P., Jin, X., & Zheng, W. (2019). New information on the Cretaceous sauropod dinosaurs of Zhejiang Province, China: impact on Laurasian titanosauriform phylogeny and biogeography. Royal Society open science, 6(8), 191057.
- ↑ Carballido, J. L., Scheil, M., Knötschke, N., & Sander, P. M. (2020). The appendicular skeleton of the dwarf macronarian sauropod Europasaurus holgeri from the Late Jurassic of Germany and a re-evaluation of its systematic affinities. Journal of Systematic Palaeontology, 18(9), 739-781.
- ↑ Bandeira, K. L., Simbras, F. M., Machado, E. B., de Almeida Campos, D., Oliveira, G. R., & Kellner, A. W. (2016). A new giant Titanosauria (Dinosauria: Sauropoda) from the Late Cretaceous Bauru Group, Brazil. PloS one, 11(10).
- ↑ González Riga, B. J., Mannion, P. D., Poropat, S. F., Ortiz David, L. D., & Coria, J. P. (2018). Osteology of the Late Cretaceous Argentinean sauropod dinosaur Mendozasaurus neguyelap: implications for basal titanosaur relationships. Zoological Journal of the Linnean Society, 184(1), 136-181.