Utahceratops: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj
m
Linia 1: Linia 1:
 
{{DISPLAYTITLE:''Utahceratops''}}
 
{{DISPLAYTITLE:''Utahceratops''}}
−
<small>
+
{{Opis
−
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk"
+
|Autor                 = [[Jakub Starzyński]]
−
| Autor:
+
|Korekta                = [[Marcin Szermański]], [[Maciej Ziegler]], [[Paweł Konarzewski]]
−
| Korekta:
+
|nazwa                  = ''Utahceratops'' (utahceratops)
−
|-
+
|długość                =  7 m <ref name=Holtz>Holtz, T.R. Jr. (2012) "Dinosaurs: The Most Complete, Up-to-Date Encyclopedia for Dinosaur Lovers of All Ages Supplementary Information" [http://www.geol.umd.edu/~tholtz/dinoappendix/HoltzappendixWinter2011.pdf]</ref>
−
| [[Jakub Starzyński]]
+
|wysokość              =
−
| [[Marcin Szermański]]<br>[[Maciej Ziegler]]<br>[[Paweł Konarzewski]]
+
|masa                  = ok. 2,5 t <ref name=Holtz>Holtz, T.R. Jr. (2012) "Dinosaurs: The Most Complete, Up-to-Date Encyclopedia for Dinosaur Lovers of All Ages Supplementary Information" [http://www.geol.umd.edu/~tholtz/dinoappendix/HoltzappendixWinter2011.pdf]</ref>
−
|}
+
|dieta                  = roślinożerny
−
</small>
+
|miejsce                = [[USA]] - Utah
−
 
 
−
----
 
−
 
 
−
{| class="wikitable" style="text-align:left" align="left"
 
−
! colspan=2 | ''Utahceratops'' (utahceratops)
 
−
|-
 
−
! '''Długość''':
 
−
| ok. 5-7 m
 
−
 
 
−
|-
 
−
! '''Masa''':
 
−
| 3-4 t
 
−
 
 
−
|-
 
−
! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''':
 
−
| [[USA]] - Utah
 
−
 
 
 
<small>([[formacja]] [[Kaiparowits]])</small>
 
<small>([[formacja]] [[Kaiparowits]])</small>
−
|-
+
|czas                  = {{Występowanie|76|75.5}}
−
! '''[[Czas|Czas występowania]]'''
+
76-75,5 [[Ma]] <ref>Fowler, D.W. (2017). "Revised geochronology, correlation, and dinosaur stratigraphic ranges of the Santonian-Maastrichtian (Late Cretaceous) formations of the Western Interior of North America" PLoS ONE, 12(11), e0188426. [[doi:10.1371/journal.pone.0188426]]</ref><br>
−
|{{Występowanie|76|75}}
 
−
76-75,5 [[Ma]] <br>
 
 
<small>[[późna kreda]] ([[kampan]])</small>
 
<small>[[późna kreda]] ([[kampan]])</small>
−
|-
+
|systematyka            =
−
! '''Systematyka'''
+
[[Dinosauria]]
−
| [[Dinosauria]]
 
  
 
[[Ornithischia]]
 
[[Ornithischia]]
Linia 45: Linia 25:
  
 
[[Chasmosaurinae]]
 
[[Chasmosaurinae]]
−
|-
+
|grafika                = Utahceratops gettyi.jpg
−
| colspan=2 |[[Plik:Utahceratops gettyi.jpg|400px|]]
+
|podpis                = Rekonstrukcja przyżyciowa ''Utahceratops''. Autor: Nobu Tamura [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Utahceratops_gettyi.jpg]
−
<small>Rekonstrukcja przyżyciowa ''Utahceratops''. Autor: Nobu Tamura [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Utahceratops_gettyi.jpg]</small>
+
|PorównanieGrupa        = Utahceratops phylopic
−
|-
+
|PorównanieDługość      = 7
−
! colspan=2 | Mapa znalezisk:
+
|mapa                  =  
−
|-
 
−
| colspan=2 |
 
 
<display_points type="terrain" zoom=4>
 
<display_points type="terrain" zoom=4>
 
Grand Staircase-Escalante National Monument, Utah, USA~Grand Staircase-Escalante National Monument, formacja [[Kaiparowits]], USA, [[USA]]|<small>''U. gettyi'' - [[Holotyp]] (UMNH VP 16784) i materiał przypisany.<br>
 
Grand Staircase-Escalante National Monument, Utah, USA~Grand Staircase-Escalante National Monument, formacja [[Kaiparowits]], USA, [[USA]]|<small>''U. gettyi'' - [[Holotyp]] (UMNH VP 16784) i materiał przypisany.<br>
 
</display_points>
 
</display_points>
−
|}
+
}}
−
 
 
 
==Wstęp==
 
==Wstęp==
 
''Utahceratops'' to [[rodzaj]] [[chasmozauryn|chasmozauryna]] żyjącego w [[późna kreda|późnej kredzie]] na terenach [[USA]]. Jego szczątki znaleziono na południu stanu Utah.  
 
''Utahceratops'' to [[rodzaj]] [[chasmozauryn|chasmozauryna]] żyjącego w [[późna kreda|późnej kredzie]] na terenach [[USA]]. Jego szczątki znaleziono na południu stanu Utah.  
Linia 69: Linia 46:
 
Materiał przypisany to UMNH VP 12198 (fragmentaryczna, ale najbardziej kompletna czaszka o długości ok. 2,3 m razem ze szkieletem pozaczaszkowym), UMNH VP 12225 (fragmentaryczna czaszka osobnika młodocianego zawierająca częściową k. zaoczodołową z najbardziej kompletnym rogiem oczodołowym (na k. ''supraorbital'')), UMNH VP 16404 (częściowa k. zaoczodołowa z prawie kompletnym rogiem oczodołowym), UMNH VP 13913 (mała, niekompletna k. zaoczodołowa z kompletnym rogiem oczodołowym należąca do osobnika młodocianego), kilka elementów ze złoża 942 zawierającego co najmniej 2 osobniki utahceratopsa, w tym UMNH VP 16675 (rostrum), UMNH VP 16672 (k. przedszczękowa), UMNH VP 16676 (fragment k. nosowej), UMNH VP 16673 (k. jarzmowa), UNMH VP 16674 (k. łuskowa) i UMNH VP 16671 (k. ciemieniowa). Najmniejszy osobnik to UMNH VP 20444 (niekompletna czaszka i kompletny, artykułowany szkielet pozaczaszkowy).  
 
Materiał przypisany to UMNH VP 12198 (fragmentaryczna, ale najbardziej kompletna czaszka o długości ok. 2,3 m razem ze szkieletem pozaczaszkowym), UMNH VP 12225 (fragmentaryczna czaszka osobnika młodocianego zawierająca częściową k. zaoczodołową z najbardziej kompletnym rogiem oczodołowym (na k. ''supraorbital'')), UMNH VP 16404 (częściowa k. zaoczodołowa z prawie kompletnym rogiem oczodołowym), UMNH VP 13913 (mała, niekompletna k. zaoczodołowa z kompletnym rogiem oczodołowym należąca do osobnika młodocianego), kilka elementów ze złoża 942 zawierającego co najmniej 2 osobniki utahceratopsa, w tym UMNH VP 16675 (rostrum), UMNH VP 16672 (k. przedszczękowa), UMNH VP 16676 (fragment k. nosowej), UMNH VP 16673 (k. jarzmowa), UNMH VP 16674 (k. łuskowa) i UMNH VP 16671 (k. ciemieniowa). Najmniejszy osobnik to UMNH VP 20444 (niekompletna czaszka i kompletny, artykułowany szkielet pozaczaszkowy).  
  
−
==Budowa i paleośrodowisko==
+
<gallery>
−
[[File:Kaiparowits fauna.jpg|thumb|300px|right|''Utahceratops'' środowisku naturalnym. Znajduje się po lewej stronie. Autor: Abelov2014. [https://abelov2014.deviantart.com/art/Utahceratops-Nasutoceratops-Kosmoceratops-720725612]]]
+
File:Utahceratops.png|Zrekonstruowana czaszka. Źródło: [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Utahceratops.png]
−
''Utahceratops'' był większy od ''[[Kosmoceratops]]'' i ''[[Nasutoceratops]]''. Charakteryzował się występowaniem niskich wyrostków na środkowej części zewnętrznej krawędzi kryzy o wydłużonej podstawie (u niektórych >10 cm). Przyśrodkowa część poprzecznej "belki" kości ciemieniowej była zakrzywiona ku przodowi. Posiadał dwa krótkie, masywne, spłaszczone i tępe rogi nadoczne skierowane na boki. Róg nosowy znajdował się blisko oczodołów, prawie w całości za nozdrzami. Opis paleośrodowiska zobacz: [[Nasutoceratops#Paleośrodowisko]] (Sampson i in., 2010).
+
File:Utahceratops gettyi 3 salt lake city.jpg|Zrekonstruowany szkielet ''Utahceratops''. Źródło: [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Utahceratops_gettyi_3_salt_lake_city.jpg]
 +
</gallery>
  
 
==Systematyka==
 
==Systematyka==
−
Wg przeprowadzonej przez autorów analizy kladystycznej był [[takson siostrzany|taksonem siostrzany]]m wobec pentaceratopsa. Wraz z ''[[Pentaceratops]]'' tworzył [[klad]] siostrzany do [[klad]]u obejmującego wszystkich pozostałych przedstawicieli [[Chasmosaurinae]] (w tym ''[[Kosmoceratops]]''), oprócz [[bazalny]]ch jego przedstawicieli: ''[[Agujaceratops]]'', ''[[Mojoceratops]]'' i ''[[Chasmosaurus]]''. Analizy przeprowadzone przez Fowlera i Freedman Fowler, (2020) oraz Dalmana i in., (2022) potwierdziły jego pokrewieństwo z ''[[Pentaceratops]]''.    
+
Wg przeprowadzonej przez autorów analizy kladystycznej był [[takson siostrzany|taksonem siostrzany]]m wobec pentaceratopsa. Wraz z ''[[Pentaceratops]]'' tworzył [[klad]] siostrzany do [[klad]]u obejmującego wszystkich pozostałych przedstawicieli [[Chasmosaurinae]] (w tym ''[[Kosmoceratops]]''), oprócz [[bazalny]]ch jego przedstawicieli: ''[[Agujaceratops]]'', ''[[Mojoceratops]]'' i ''[[Chasmosaurus]]''. Analizy przeprowadzone przez Fowlera i Freedman Fowler, (2020) oraz Dalmana i in. (2022) potwierdziły jego pokrewieństwo z ''[[Pentaceratops]]''.  
 +
 
 +
==Budowa==
 +
[[File:Kaiparowits fauna.jpg|thumb|300px|right|''Utahceratops'' środowisku naturalnym. Znajduje się po lewej stronie. Autor: ABelov2014. [https://abelov2014.deviantart.com/art/Utahceratops-Nasutoceratops-Kosmoceratops-720725612]]]
 +
''Utahceratops'' był większy od ''[[Kosmoceratops]]'' i ''[[Nasutoceratops]]''. Charakteryzował się występowaniem niskich wyrostków na środkowej części zewnętrznej krawędzi kryzy o wydłużonej podstawie (u niektórych >10 cm). Przyśrodkowa część poprzecznej "belki" kości ciemieniowej była zakrzywiona ku przodowi. Posiadał dwa krótkie, masywne, spłaszczone i tępe rogi nadoczne skierowane na boki. Róg nosowy znajdował się blisko oczodołów, prawie w całości za nozdrzami (Sampson i in., 2010).
  
 +
==Paleośrodowisko==
 +
Zobacz: [[Nasutoceratops#Paleośrodowisko]]
 +
 
 
==Etymologia==
 
==Etymologia==
 
Nazwa [[rodzaj]]owa ''Utahceratops'' pochodzi od połączenia słowa Utah (stan, w którym został znaleziony jego materiał kopalny) z gr. ''ceratops''. Całą nazwę można przetłumaczyć na "rogata twarz z Utah". Epitet gatunkowy ''gettyi'' honoruje odkrywcę utahceratopsa - Mike'a Getty'ego.
 
Nazwa [[rodzaj]]owa ''Utahceratops'' pochodzi od połączenia słowa Utah (stan, w którym został znaleziony jego materiał kopalny) z gr. ''ceratops''. Całą nazwę można przetłumaczyć na "rogata twarz z Utah". Epitet gatunkowy ''gettyi'' honoruje odkrywcę utahceratopsa - Mike'a Getty'ego.
Linia 90: Linia 75:
 
==Bibliografia==
 
==Bibliografia==
 
<small>
 
<small>
−
Dalman, S. G., Lucas, S. G., Jasinski, S. E., & Longrich, N. R. (2022). Sierraceratops turneri, a new chasmosaurine ceratopsid from the Hall Lake Formation (Upper Cretaceous) of south-central New Mexico. Cretaceous Research, 130, 105034. [[doi:10.1016/j.cretres.2021.105034]]
+
Dalman, S. G., Lucas, S. G., Jasinski, S. E., & Longrich, N. R. (2022). "''Sierraceratops turneri'', a new chasmosaurine ceratopsid from the Hall Lake Formation (Upper Cretaceous) of south-central New Mexico". Cretaceous Research, 130, 105034. [[doi:10.1016/j.cretres.2021.105034]]
−
 
 
−
Fowler, D.W. (2017). "Revised geochronology, correlation, and dinosaur stratigraphic ranges of the Santonian-Maastrichtian (Late Cretaceous) formations of the Western Interior of North America" PLoS ONE, 12(11), e0188426. [[doi:10.1371/journal.pone.0188426]]
 
  
 
Fowler, D.W.; Freedman Fowler, E.A. (2020). "Transitional evolutionary forms in chasmosaurine ceratopsid dinosaurs: evidence from the Campanian of New Mexico". PeerJ. 8: e9251. [[doi:10.7717/peerj.9251]]
 
Fowler, D.W.; Freedman Fowler, E.A. (2020). "Transitional evolutionary forms in chasmosaurine ceratopsid dinosaurs: evidence from the Campanian of New Mexico". PeerJ. 8: e9251. [[doi:10.7717/peerj.9251]]
  
−
Holtz, T.R. Jr. (2012) "Dinosaurs: The Most Complete, Up-to-Date Encyclopedia for Dinosaur Lovers of All Ages Supplementary Information" [http://www.geol.umd.edu/~tholtz/dinoappendix/HoltzappendixWinter2011.pdf]
+
Loewen, M. A., Farke, A. A., Sampson, S. D., Getty, M. A., Lund, E. K., & O’Connor, P. M. (2013). "Ceratopsid dinosaurs from the Grand Staircase of southern Utah". At the Top of the Grand Staircase: the Late Cretaceous of, 488-503.
−
 
 
−
Loewen, M. A., Farke, A. A., Sampson, S. D., Getty, M. A., Lund, E. K., & O’Connor, P. M. (2013). Ceratopsid dinosaurs from the Grand Staircase of southern Utah. At the Top of the Grand Staircase: the Late Cretaceous of, 488-503.
 
  
 
Scott D. Sampson, Mark A. Loewen, Andrew A. Farke, Eric M. Roberts, Catherine A. Forster, Joshua A. Smith, Alan L. Titus (2010). "New Horned Dinosaurs from Utah Provide Evidence for Intracontinental Dinosaur Endemism". PLoS ONE 5 (9): e12292. [[doi:10.1371/journal.pone.0012292]]
 
Scott D. Sampson, Mark A. Loewen, Andrew A. Farke, Eric M. Roberts, Catherine A. Forster, Joshua A. Smith, Alan L. Titus (2010). "New Horned Dinosaurs from Utah Provide Evidence for Intracontinental Dinosaur Endemism". PLoS ONE 5 (9): e12292. [[doi:10.1371/journal.pone.0012292]]
−
</small>
+
<references/></small>
−
 
 
−
==Galeria==
 
−
<gallery>
 
−
 
 
−
File:Utahceratops.png|Zrekonstruowana czaszka. Źródło: [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Utahceratops.png]
 
−
 
 
−
File:Utahceratops gettyi 3 salt lake city.jpg|Zrekonstruowany szkielet ''Utahceratops''. Źródło: [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Utahceratops_gettyi_3_salt_lake_city.jpg]
 
−
 
 
−
</gallery>
 
  
 
[[Kategoria:Dinosauria]]
 
[[Kategoria:Dinosauria]]

Wersja z 21:24, 14 paź 2022

Autor: Jakub Starzyński
Korekta: Marcin Szermański, Maciej Ziegler, Paweł Konarzewski

Utahceratops (utahceratops)
Długość 7 m [1]
Masa ok. 2,5 t [1]
Dieta roślinożerny
Miejsce USA - Utah

(formacja Kaiparowits)

Czas
252 201 145
66

76-75,5 Ma [2]
późna kreda (kampan)

Systematyka Dinosauria

Ornithischia

Ceratopsia

Ceratopsoidea

Ceratopsidae

Chasmosaurinae

Utahceratops gettyi.jpg
Rekonstrukcja przyżyciowa Utahceratops. Autor: Nobu Tamura [6]
Homo sapiens.png Utahceratops phylopic.png
7 m

Porównanie wielkości Utahceratops i człowieka.
Sylwetki: Phylopic.org

Mapa znalezisk
Wczytywanie mapy…

Wstęp

Utahceratops to rodzaj chasmozauryna żyjącego w późnej kredzie na terenach USA. Jego szczątki znaleziono na południu stanu Utah. Jak każdy dinozaur rogaty był roślinożercą.

Materiał kopalny

Rekonstrukcja szkieletu Utahceratops. Na pomarańczowo odnalezione elementy. Źródło: Sampson i in., 2010 [4]

Utahceratops znany jest ze skamieniałości należących do sześciu osobników, w tym dwóch niekompletnych czaszek (łącznie zachowało się 96% czaszki) i 70% szkieletu pozaczaszkowego (patrz obrazek po prawej).

Holotyp UMNH VP 16784 znany jest z niekompletnej czaszki.

Materiał przypisany to UMNH VP 12198 (fragmentaryczna, ale najbardziej kompletna czaszka o długości ok. 2,3 m razem ze szkieletem pozaczaszkowym), UMNH VP 12225 (fragmentaryczna czaszka osobnika młodocianego zawierająca częściową k. zaoczodołową z najbardziej kompletnym rogiem oczodołowym (na k. supraorbital)), UMNH VP 16404 (częściowa k. zaoczodołowa z prawie kompletnym rogiem oczodołowym), UMNH VP 13913 (mała, niekompletna k. zaoczodołowa z kompletnym rogiem oczodołowym należąca do osobnika młodocianego), kilka elementów ze złoża 942 zawierającego co najmniej 2 osobniki utahceratopsa, w tym UMNH VP 16675 (rostrum), UMNH VP 16672 (k. przedszczękowa), UMNH VP 16676 (fragment k. nosowej), UMNH VP 16673 (k. jarzmowa), UNMH VP 16674 (k. łuskowa) i UMNH VP 16671 (k. ciemieniowa). Najmniejszy osobnik to UMNH VP 20444 (niekompletna czaszka i kompletny, artykułowany szkielet pozaczaszkowy).

  • Zrekonstruowana czaszka. Źródło: [1]

  • Zrekonstruowany szkielet Utahceratops. Źródło: [2]

Systematyka

Wg przeprowadzonej przez autorów analizy kladystycznej był taksonem siostrzanym wobec pentaceratopsa. Wraz z Pentaceratops tworzył klad siostrzany do kladu obejmującego wszystkich pozostałych przedstawicieli Chasmosaurinae (w tym Kosmoceratops), oprócz bazalnych jego przedstawicieli: Agujaceratops, Mojoceratops i Chasmosaurus. Analizy przeprowadzone przez Fowlera i Freedman Fowler, (2020) oraz Dalmana i in. (2022) potwierdziły jego pokrewieństwo z Pentaceratops.

Budowa

Utahceratops środowisku naturalnym. Znajduje się po lewej stronie. Autor: ABelov2014. [5]

Utahceratops był większy od Kosmoceratops i Nasutoceratops. Charakteryzował się występowaniem niskich wyrostków na środkowej części zewnętrznej krawędzi kryzy o wydłużonej podstawie (u niektórych >10 cm). Przyśrodkowa część poprzecznej "belki" kości ciemieniowej była zakrzywiona ku przodowi. Posiadał dwa krótkie, masywne, spłaszczone i tępe rogi nadoczne skierowane na boki. Róg nosowy znajdował się blisko oczodołów, prawie w całości za nozdrzami (Sampson i in., 2010).

Paleośrodowisko

Zobacz: Nasutoceratops#Paleośrodowisko

Etymologia

Nazwa rodzajowa Utahceratops pochodzi od połączenia słowa Utah (stan, w którym został znaleziony jego materiał kopalny) z gr. ceratops. Całą nazwę można przetłumaczyć na "rogata twarz z Utah". Epitet gatunkowy gettyi honoruje odkrywcę utahceratopsa - Mike'a Getty'ego.

Spis gatunków

Utahceratops Sampson, Loewen, Farke, Roberts, Forster, Smith i Titus, 2010
U. gettyi Sampson, Loewen, Farke, Roberts, Forster, Smith i Titus, 2010

Bibliografia

Dalman, S. G., Lucas, S. G., Jasinski, S. E., & Longrich, N. R. (2022). "Sierraceratops turneri, a new chasmosaurine ceratopsid from the Hall Lake Formation (Upper Cretaceous) of south-central New Mexico". Cretaceous Research, 130, 105034. doi:10.1016/j.cretres.2021.105034

Fowler, D.W.; Freedman Fowler, E.A. (2020). "Transitional evolutionary forms in chasmosaurine ceratopsid dinosaurs: evidence from the Campanian of New Mexico". PeerJ. 8: e9251. doi:10.7717/peerj.9251

Loewen, M. A., Farke, A. A., Sampson, S. D., Getty, M. A., Lund, E. K., & O’Connor, P. M. (2013). "Ceratopsid dinosaurs from the Grand Staircase of southern Utah". At the Top of the Grand Staircase: the Late Cretaceous of, 488-503.

Scott D. Sampson, Mark A. Loewen, Andrew A. Farke, Eric M. Roberts, Catherine A. Forster, Joshua A. Smith, Alan L. Titus (2010). "New Horned Dinosaurs from Utah Provide Evidence for Intracontinental Dinosaur Endemism". PLoS ONE 5 (9): e12292. doi:10.1371/journal.pone.0012292

  1. ↑ 1,0 1,1 Holtz, T.R. Jr. (2012) "Dinosaurs: The Most Complete, Up-to-Date Encyclopedia for Dinosaur Lovers of All Ages Supplementary Information" [3]
  2. ↑ Fowler, D.W. (2017). "Revised geochronology, correlation, and dinosaur stratigraphic ranges of the Santonian-Maastrichtian (Late Cretaceous) formations of the Western Interior of North America" PLoS ONE, 12(11), e0188426. doi:10.1371/journal.pone.0188426
Źródło: „https://encyklopedia.dinozaury.com/index.php?title=Utahceratops&oldid=27581”