Brachyceratops

Autor:	Maciej Ziegler
Korekta:	Adrian Tkocz, Dawid Mika, Paweł Konarzewski

---

Brachyceratops (brachyceratops)
Długość	? (młode 1,5-2 m)
Dieta	roślinożerny
Miejsce	USA - Montana (formacja Two Medicine)
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 ok. 75,2 Ma późna kreda (kampan)
Systematyka	Dinosauria Ornithischia Ceratopsia Ceratopsoidea Ceratopsidae Centrosaurinae
Rekonstrukcja przyżyciowa Brachyceratops. Autor: Nobu Tamura. [3]

Wstęp

Brachyceratops to nazwa nadana szczątkom dinozaura rogatego żyjącego w kampanie (późna kreda) na terytorium Stanów Zjednoczonych.

Odkrycie i materiał kopalny

Czaszka holotypowa Brachyceratops. Autor: Charles W. Gilmore, 1914 [1]

Szczątki tego ceratopsa odnalazł w 1913 roku amerykański paleontolog Charles W. Gilmore na terenie Rezerwatu Czarnych Stóp. Opis naukowy ukazał się rok później. W jednym miejscu Gilmore odnalazł 5 młodych osobników długości 1,5-2 m. Wszystkie skamieniałości znajdują się obecnie w Instytucie Smithsona w Waszyngtonie (USNM). Holotypem jest niekompletna czaszka oznaczona USNM 7951.

Nieważność taksonu

Zrekonstruowany szkielet Brachyceratops montanensis. Fot. Claire H [2]

Długo uważano rodzaj Brachyceratops za ważny. Jednak nowe badania dotyczące zmian budowy osobników wraz ze wzrostem wśród centrozaurynów ukazują, że cechy brachyceratopsa, uważane za diagnostyczne są wątpliwe. Skamieniałości mają zbyt słabo zachowane tylne obszary kryzy, dzięki którym - podobnie jak ich potencjalni bliscy krewni albo synonimy - mogły by zostać zdiagnozowane (Sampson i in., 1997). Ryan i in. (2007) zasugerowali, że brachyceratops mógł być młodocianym osobnikiem Styracosaurus ovatus. Zaliczany wcześniej do Brachyceratops osobnik USNM 14765 był znacznie większy i został zlokalizowany około 1,5 km od pozostałych szczątków. Został on uznany przez McDonalda (2011) za młodocianego Rubeosaurus. Jednocześnie uznał, że holotypowy okaz Brachyceratops był zbyt niekompletny i młodociany oraz nie wykazywał żadnych unikatowych cech w budowie, przez co podtrzymuje wątpliwość tego taksonu i stwierdził, że nie może być starszym synonimem Rubeosaurus.

Budowa i systematyka

Znane osobniki Brachyceratops ze względu na swój młody wiek nie miały dobrze rozwiniętej ornamentacji kryzy. Nie wiadomo również czy w kryzie znajdowały się okna zmniejszające jej masę. Brachyceratops miał dość krótki i gruby róg nosowy oraz niewielkie rogi nad oczami (Gilmore, 1917).

Brachyceratops z pewnością zaliczany jest do jednego z dwóch kladów właściwych ceratopsów (Ceratopsidae), charakteryzujących się krótszymi czaszkami i często długimi rogami nosowymi, nazwanych Centrosaurinae. Jednak jego dokładne pokrewieństwo między przedstawicielami Centrosaurinae jest trudna do ustalenia, gdyż jest znany jedynie z młodocianych osobników.

Etymologia

Nazwa Brachyceratops znaczy "krótkie rogate oblicze" (gr. brachy - "krótki", cerat - "róg" i -ops "oblicze"). Epitet gatunkowy odnosi się do miejsca znalezienia - stanu Montana na północnym-zachodzie USA.

Spis gatunków

Brachyceratops	Gilmore, 1914	nomen dubium
B. montanensis	Gilmore, 1914	nomen dubium
Brachyceratops dawsoni	(Lambe, 1902) Russell, 1930	= Monoclonius dawsoni

Wybrana bibliografia

Dodson, P., Forster, C.A. & Sampson, S.D (2004) "Ceratopsidae" [w:] Weishampel, D.B., Dodson, P. & Osmólska, H. "The Dinosauria" Berkeley i Los Angeles: University of California Press, 494-513.

Gilmore, C. W. (1917). "Brachyceratops: a ceratopsian dinosaur from the Two Medicine Formation of Montana, with notes on associated fossil reptiles (Vol. 103)". US Government Printing Office.

McDonald, A.T. (2011) "A Subadult Specimen of Rubeosaurus ovatus (Dinosauria: Ceratopsidae), with Observations on Other Ceratopsids from the Two Medicine Formation" PLoS ONE 6(8): e22710. doi:10.1371/journal.pone.0022710

Ryan, M. J., Holmes, R., & Russell, A. P. (2007). "A revision of the late Campanian centrosaurine ceratopsid genus Styracosaurus from the Western Interior of North America". Journal of Vertebrate Paleontology, 27(4), 944-962. [4]

Sampson, S.D., M. J. Ryan & D. H. Tanke. (1997) "Craniofacial ontogeny in centrosaurine dinosaurs (Ornithischia: Ceratopsidae): taphonomic and behavioral implications" Zoological Journal of the Linnean Society, 121: 293–337.