Probrachylophosaurus: Różnice pomiędzy wersjami
m (Thompson i in., 2021) |
m |
||
Linia 9: | Linia 9: | ||
|dieta = roślinożerny | |dieta = roślinożerny | ||
|miejsce = [[USA]] - Montana | |miejsce = [[USA]] - Montana | ||
− | <small>(formacja [[Judith River]])</small> | + | <small>([[formacja]] [[Judith River]] - ogniwo McClelland Ferry)</small> |
<hr> | <hr> | ||
[[Kanada]] - Alberta | [[Kanada]] - Alberta | ||
− | <small>(formacja [[Foremost]])</small> | + | <small>([[formacja]] [[Foremost]])</small> |
− | |czas = {{Występowanie| | + | |czas = {{Występowanie|79.5|78}} |
− | ok. | + | ok. 79,5-78 [[Ma]]<br> |
− | <small>[[późna kreda]] ( | + | <small>[[późna kreda]] ([[kampan]])</small> |
|systematyka = | |systematyka = | ||
[[Dinosauria]] | [[Dinosauria]] | ||
Linia 27: | Linia 27: | ||
[[Hadrosauridae]] | [[Hadrosauridae]] | ||
+ | |||
+ | [[Euhadrosauria]] | ||
[[Saurolophinae]] | [[Saurolophinae]] | ||
[[Brachylophosaurini]] | [[Brachylophosaurini]] | ||
− | |grafika = Probrachylophosaurus | + | |grafika = Probrachylophosaurus bergei.png |
− | |podpis = Rekonstrukcja | + | |podpis = Rekonstrukcja ''Probrachylophosaurus''. Autor: Ddinodan [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Probrachylophosaurus_bergei.png] |
− | [https://commons.wikimedia.org/wiki/File: | ||
|mapa = | |mapa = | ||
}} | }} | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
− | ''Probrachylophosaurus'' to rodzaj | + | ''Probrachylophosaurus'' to rodzaj [[hadrozauryd]]a żyjącego w [[późna kreda|późnej kredzie]], na terenie dzisiejszych [[USA|Stanów Zjednoczonych]] oraz [[Kanada|Kanady]]. Jest on interesujący, ponieważ posiada cechy pośrednie między ''[[Acristavus]]'', a ''[[Brachylophosaurus]]''. |
+ | |||
+ | ==Etymologia== | ||
+ | Nazwa rodzajowa oznacza "przed krótkogrzebieniastym jaszczurem", co odnosi się do tego, że jest on starszy od ''[[Brachylophosaurus]]''. Nazwa gatunkowa - ''bergeri'' - honoruje Sama Bergera, który był właścicielem terenów, na których znaleziono skamieniałości tego dinozaura. | ||
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
Linia 43: | Linia 47: | ||
Holotyp - MOR 2929 - to dość kompletny, choć [[Szkielet artykułowany|nieartykułowany]] szkielet z czaszką. Drugi okaz - MOR 1097 - to fragmentaryczna czaszka niedojrzałego osobnika. Okazy odnaleziono w stanie Montana, w skałach formacji [[Judith River]]. | Holotyp - MOR 2929 - to dość kompletny, choć [[Szkielet artykułowany|nieartykułowany]] szkielet z czaszką. Drugi okaz - MOR 1097 - to fragmentaryczna czaszka niedojrzałego osobnika. Okazy odnaleziono w stanie Montana, w skałach formacji [[Judith River]]. | ||
− | Szczątki | + | Szczątki należące do nieokreślonego gatunku ''Probrachylophosaurus'' odnaleziono również w kanadyjskiej formacji [[Foremost]] (Thompson i in., 2021). |
− | |||
− | |||
− | |||
==Budowa== | ==Budowa== | ||
Linia 68: | Linia 69: | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
− | <small> Freedman, E. A. | + | <small> Freedman, E. A. & Horner, J. R., (2015). "A New Brachylophosaurin Hadrosaur (Dinosauria: Ornithischia) with an Intermediate Nasal Crest from the Campanian Judith River Formation of Northcentral Montana." PLOS One 10.11 (2015): e0141304. [https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0141304]. |
Thompson, M. G., Bedek, F. V., Schröder-Adams, C., Evans, D. C., & Ryan, M. J. (2021). "The oldest occurrence of brachylophosaurin hadrosaurids in Canada". Canadian Journal of Earth Sciences, 58(10), 993-1004. [[doi:10.1139/cjes-2020-0007]] | Thompson, M. G., Bedek, F. V., Schröder-Adams, C., Evans, D. C., & Ryan, M. J. (2021). "The oldest occurrence of brachylophosaurin hadrosaurids in Canada". Canadian Journal of Earth Sciences, 58(10), 993-1004. [[doi:10.1139/cjes-2020-0007]] |
Aktualna wersja na dzień 15:05, 29 lis 2024
Autor: | Adrian Sztuba |
Korekta: | Paweł Konarzewski |
Probrachylophosaurus (probrachylofozaur) | |
---|---|
Dieta | roślinożerny |
Miejsce | USA - Montana
(formacja Judith River - ogniwo McClelland Ferry) Kanada - Alberta |
Czas |
ok. 79,5-78 Ma |
Systematyka | Dinosauria |
Rekonstrukcja Probrachylophosaurus. Autor: Ddinodan [2] |
Wstęp
Probrachylophosaurus to rodzaj hadrozauryda żyjącego w późnej kredzie, na terenie dzisiejszych Stanów Zjednoczonych oraz Kanady. Jest on interesujący, ponieważ posiada cechy pośrednie między Acristavus, a Brachylophosaurus.
Etymologia
Nazwa rodzajowa oznacza "przed krótkogrzebieniastym jaszczurem", co odnosi się do tego, że jest on starszy od Brachylophosaurus. Nazwa gatunkowa - bergeri - honoruje Sama Bergera, który był właścicielem terenów, na których znaleziono skamieniałości tego dinozaura.
Materiał kopalny
Holotyp - MOR 2929 - to dość kompletny, choć nieartykułowany szkielet z czaszką. Drugi okaz - MOR 1097 - to fragmentaryczna czaszka niedojrzałego osobnika. Okazy odnaleziono w stanie Montana, w skałach formacji Judith River.
Szczątki należące do nieokreślonego gatunku Probrachylophosaurus odnaleziono również w kanadyjskiej formacji Foremost (Thompson i in., 2021).
Budowa
Probrachylophosaurus miał bardzo mały grzebień na szczycie czaszki, utworzony z kości nosowych. Długość tego grzebienia u MOR 2919 wynosi 8 cm, a u MOR 1087 - 3,2 cm . Przypominał on grzebień u młodocianych osobników Brachylophosaurus - był trójkątny w przekroju, a także wyższy i węższy, niż u dorosłych Brachylophosaurus. MOR 2919 jest jednak dużym hadrozaurem, co (razem z badaniami histologicznymi, zob. niżej) potwierdza, że jest to osobnik dorosły, a nie po prostu młody Brachylophosaurus.
Poszczególne cechy anatomiczne tego dinozaura są najbardziej zbliżone albo do Acristavus, albo do Brachylophosaurus, lub są pośrednie między tymi dinozaurami. To, wraz z obecnością maleńkiego grzebienia (Brachylophosaurus miał większy grzebień, Acristavus nie miał go wcale), wskazuje na to, że Probrachylophosaurus był formą pośrednią między Acristavus, a Brachylophosaurus.
W przekroju kości piszczelowej MOR 2919 widoczne jest 14 linii spowolnienia wzrostu, co oznacza, że ten osobnik w chwili śmierci miał 14 lat. W pierwszych latach życia okaz ten rósł najszybciej. W wieku 5 lat tempo wzrostu spadło, co mogło być momentem osiągnięcia dojrzałości płciowej. Dalej tempo wzrostu malało coraz bardziej, lecz się nie zatrzymało, co świadczy o tym, że ten osobnik nie osiągnął jeszcze dojrzałości szkieletowej.
Systematyka
Wraz z Acristavus, Brachylophosaurus i Maiasaura tworzy klad Brachylophosaurini.
Spis gatunków
Probrachylophosaurus | Freedman i Horner, 2015 |
P. bergeri | Freedman i Horner, 2015 |
Bibliografia
Freedman, E. A. & Horner, J. R., (2015). "A New Brachylophosaurin Hadrosaur (Dinosauria: Ornithischia) with an Intermediate Nasal Crest from the Campanian Judith River Formation of Northcentral Montana." PLOS One 10.11 (2015): e0141304. [3].
Thompson, M. G., Bedek, F. V., Schröder-Adams, C., Evans, D. C., & Ryan, M. J. (2021). "The oldest occurrence of brachylophosaurin hadrosaurids in Canada". Canadian Journal of Earth Sciences, 58(10), 993-1004. doi:10.1139/cjes-2020-0007