Dzharacursor: Różnice pomiędzy wersjami
(Utworzono nową stronę "{{DISPLAYTITLE:''Dzharacursor''}} {{Opis |Autor = Paweł Konarzewski |Korekta = |nazwa = ''Dzharacursor'' |dł...") |
(Skutschas i in., 2017) |
||
| Linia 35: | Linia 35: | ||
}} | }} | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| − | ''Dzharacursor'' to jeden z najstarszych znanych azjatyckich przedstawicieli [[Ornithomimidae]] żyjący w [[późna kreda|późnej kredzie]] na terenie dzisiejszego Uzbekistanu. Po raz pierwszy został opisany w 1995 roku przez [[Nessov]]a jako ''[[Archaeornithomimus]] bissektensis''. | + | ''Dzharacursor'' (znany również jako "Bissekty ornithomimid") to jeden z najstarszych znanych azjatyckich przedstawicieli [[Ornithomimidae]] żyjący w [[późna kreda|późnej kredzie]] na terenie dzisiejszego Uzbekistanu. Po raz pierwszy został opisany w 1995 roku przez [[Nessov]]a jako ''[[Archaeornithomimus]] bissektensis''. |
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
| Linia 41: | Linia 41: | ||
==Budowa i systematyka== | ==Budowa i systematyka== | ||
| − | ''Dzharacursor'' ogólną budową zapewne przypominał pozostałe [[Ornithomimidae|ornitomimidy]]. Było to lekko zbudowane zwierzę mające wydłużony pysk oraz nogi. Od swoich kuzynów różnił się szczegółami budowy czaszki (k. czołowej), kręgów szyjnych, grzbietowych, ogonowych, śródręcza, k. kulszowej, śródstopia oraz pazurów stopy. Kręgi grzbietowe były pozbawione pleuroceli (otworów pneumatycznych). Według autorów opisu ''Dzharacursor'' to przedstawiciel [[Ornithomimidae]] bardziej zaawansowany od ''[[Archaeornithomimus]]'', lecz | + | ''Dzharacursor'' ogólną budową zapewne przypominał pozostałe [[Ornithomimidae|ornitomimidy]]. Było to lekko zbudowane zwierzę mające wydłużony pysk oraz nogi. Od swoich kuzynów różnił się szczegółami budowy czaszki (k. czołowej), kręgów szyjnych, grzbietowych, ogonowych, śródręcza, k. kulszowej, śródstopia oraz pazurów stopy. Kręgi grzbietowe były pozbawione pleuroceli (otworów pneumatycznych). Według autorów opisu ''Dzharacursor'' to przedstawiciel [[Ornithomimidae]] bardziej zaawansowany od ''[[Archaeornithomimus]]'', lecz bardziej prymitywny od ''[[Sinornithomimus]]''. |
| + | |||
| + | ==Paleobiologia== | ||
| + | Skutschas i współpracownicy (2017) zbadali histologię kości udowych przedstawicieli [[Ornithomimidae]] z [[formacja|formacji]] [[Bissekty]], obecnie znanego jako ''Dzharacursor''. Badacze wyróżnili cztery etapy wzrostu. Młodociane osobniki cechowały się szybkim tempem wzrostu, który z czasem zaczął spowalniać. Jedna z kości udowych (ZIN PH 1400/16) może zawierać kość szpikową, która występuje również u ptaków. Jeśli taka interpretacja jest poprawna, to samice ''Dzharacursor'' osiągały dojrzałość osiągały dojrzałość płciową mając ok. 75% swoich maksymalnych rozmiarów. | ||
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| Linia 63: | Linia 66: | ||
Nessov, L. A. (1995). "Dinosaurs of Northern Eurasia: New Data about Assemblages, Ecology and Paleobiogeography". Izdatelstvo Sankt-Peterburgskogo Universiteta. | Nessov, L. A. (1995). "Dinosaurs of Northern Eurasia: New Data about Assemblages, Ecology and Paleobiogeography". Izdatelstvo Sankt-Peterburgskogo Universiteta. | ||
| + | |||
| + | Skutschas, P. P., Boitsova, E. A., Averianov, A. O., & Sues, H. -D. (2017). "Ontogenetic changes in long-bone histology of an ornithomimid theropod dinosaur from the Upper Cretaceous Bissekty Formation of Uzbekistan". Historical Biology, 29(6), 715-729. [[doi:10.1080/08912963.2016.1233180]] | ||
Sues, H. -D., & Averianov, A. (2016). "Ornithomimidae (Dinosauria: Theropoda) from the Bissekty Formation (Upper Cretaceous: Turonian) of Uzbekistan". Cretaceous Research, 57, 90-110. [[doi:10.1016/j.cretres.2015.07.012]] | Sues, H. -D., & Averianov, A. (2016). "Ornithomimidae (Dinosauria: Theropoda) from the Bissekty Formation (Upper Cretaceous: Turonian) of Uzbekistan". Cretaceous Research, 57, 90-110. [[doi:10.1016/j.cretres.2015.07.012]] | ||
Wersja z 10:10, 21 lut 2025
| Autor: | Paweł Konarzewski |
| Dzharacursor | |
|---|---|
| Dieta | prawdopodobnie wszystkożerny |
| Miejsce | Uzbekistan - pustynia Kyzył-Kum |
| Czas |
ok. 92-90 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
 Rekonstrukcja Dzharacursor. Autor: Ddinodan [1] | |
Wstęp
Dzharacursor (znany również jako "Bissekty ornithomimid") to jeden z najstarszych znanych azjatyckich przedstawicieli Ornithomimidae żyjący w późnej kredzie na terenie dzisiejszego Uzbekistanu. Po raz pierwszy został opisany w 1995 roku przez Nessova jako Archaeornithomimus bissektensis.
Materiał kopalny
Holotyp o numerze katalogowym CCMGE 479/12457 to prawa kość udowa młodocianego osobnika. Materiał przypisany obejmuje ponad 800 kości od osobników w różnym wieku. Są to m.in. kości czaszki (k. przedszczękowa, czołowa i kwadratowa), kregi szyjne, grzbietowe, krzyżowe, ogonowe, kości obręczy barkowych i miednicznych, kości kończyn górnych (k. ramienne, łokciowe, promieniowe, śródręcza, paliczki i pazury) oraz kości kończyn dolnych (k. udowe, piszczelowe, strzałkowe, śródstopia, paliczki oraz pazury). Większość z nich została opisana w 2016 roku przez Suesa i Averianova.
Budowa i systematyka
Dzharacursor ogólną budową zapewne przypominał pozostałe ornitomimidy. Było to lekko zbudowane zwierzę mające wydłużony pysk oraz nogi. Od swoich kuzynów różnił się szczegółami budowy czaszki (k. czołowej), kręgów szyjnych, grzbietowych, ogonowych, śródręcza, k. kulszowej, śródstopia oraz pazurów stopy. Kręgi grzbietowe były pozbawione pleuroceli (otworów pneumatycznych). Według autorów opisu Dzharacursor to przedstawiciel Ornithomimidae bardziej zaawansowany od Archaeornithomimus, lecz bardziej prymitywny od Sinornithomimus.
Paleobiologia
Skutschas i współpracownicy (2017) zbadali histologię kości udowych przedstawicieli Ornithomimidae z formacji Bissekty, obecnie znanego jako Dzharacursor. Badacze wyróżnili cztery etapy wzrostu. Młodociane osobniki cechowały się szybkim tempem wzrostu, który z czasem zaczął spowalniać. Jedna z kości udowych (ZIN PH 1400/16) może zawierać kość szpikową, która występuje również u ptaków. Jeśli taka interpretacja jest poprawna, to samice Dzharacursor osiągały dojrzałość osiągały dojrzałość płciową mając ok. 75% swoich maksymalnych rozmiarów.
Etymologia
Nazwa rodzajowa Dzharacursor nawiązuje do stanowiska Dzharakuduk, w którym odnaleziono skamieniałości oraz zawiera łacińskie słowo cursor (biegacz). Epitet gatunkowy bissektensis zapewne odnosi się do formacji Bissekty znajdującej się w Uzbekistanie.
Spis gatunków
| Dzharacursor | Averianov i Sues, 2025 |
| D. bissektensis | (Nessov, 1995) Averianov i Sues, 2025 |
| = Archaeornithomimus bissektensis | Nessov, 1995 |
Bibliografia
Averianov, A. O., & Sues, H. -D. (2025). "A new ornithomimid theropod from the Upper Cretaceous Bissekty Formation of Uzbekistan". Journal of Vertebrate Paleontology, e2433759. doi:10.1080/02724634.2024.2433759
Nessov, L. A. (1995). "Dinosaurs of Northern Eurasia: New Data about Assemblages, Ecology and Paleobiogeography". Izdatelstvo Sankt-Peterburgskogo Universiteta.
Skutschas, P. P., Boitsova, E. A., Averianov, A. O., & Sues, H. -D. (2017). "Ontogenetic changes in long-bone histology of an ornithomimid theropod dinosaur from the Upper Cretaceous Bissekty Formation of Uzbekistan". Historical Biology, 29(6), 715-729. doi:10.1080/08912963.2016.1233180
Sues, H. -D., & Averianov, A. (2016). "Ornithomimidae (Dinosauria: Theropoda) from the Bissekty Formation (Upper Cretaceous: Turonian) of Uzbekistan". Cretaceous Research, 57, 90-110. doi:10.1016/j.cretres.2015.07.012
![[1]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Dzharacursor_bissektensis.png){kind=link}