Zavacephale: Różnice pomiędzy wersjami
(Utworzono nową stronę "{{DISPLAYTITLE: ''Zavacephale''}} {{Opis |Autor = Paweł Konarzewski |Korekta = |nazwa = ''Zavacephale'' (zawace...") |
m |
||
| Linia 30: | Linia 30: | ||
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
[[Plik:Zavacephale.jpg|thumb|Replika [[holotyp|okazu typowego]] ''Zavacephale''. Fot. Eight heads serpent [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Zavacephale.jpg].]] | [[Plik:Zavacephale.jpg|thumb|Replika [[holotyp|okazu typowego]] ''Zavacephale''. Fot. Eight heads serpent [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Zavacephale.jpg].]] | ||
| − | [[Holotyp]] (MPC-D 100/1209) to niemalże kompletna czaszka, kręgi grzbietowe, niekompletna miednica, kość krzyżowa kompletny ogon wraz | + | [[Holotyp]] (MPC-D 100/1209) to niemalże kompletna czaszka, kręgi grzbietowe, niekompletna miednica, kość krzyżowa kompletny ogon wraz ze skostniałymi ścięgnami, lewa kość łopatkowo-krucza i ramienna, kości dłoni oraz kończyn tylnych. W sumie odnaleziono ok. 54% całego szkieletu, który należał do niedojrzałego osobnika. |
==Budowa i systematyka== | ==Budowa i systematyka== | ||
[[Plik:Zavacephale skull2.jpg|thumb|Replika czaszki. Fot. Eight heads serpent [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Zavacephale_skull2.jpg].]] | [[Plik:Zavacephale skull2.jpg|thumb|Replika czaszki. Fot. Eight heads serpent [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Zavacephale_skull2.jpg].]] | ||
| − | ''Zavacephale'' był małym dinozaurem grubogłowym osiągającym ok. 1 m długości i 6 kg masy. Mimo swojego | + | ''Zavacephale'' był małym dinozaurem grubogłowym osiągającym ok. 1 m długości i 6 kg masy. Mimo swojego wczesnego wieku geologicznego, zawacefal wykazywał mieszaninę cech prymitywnych i zaawansowanych. Charakteryzował się słabo zdobioną czaszką oraz długim pyskiem stanowiącym ponad połowę jej długości. W odróżnieniu od młodszych kuzynów, kości przedszczękowe i szczękowe nie miały żadnych ozdób. Nad oczodołami znajdowały się duże grzbiety, podobne do ''[[Goyocephale]]'' i ''[[Stegoceras]]''. Kopuła czołowo-ciemieniowa ''Zavacephale'' była dobrze rozwinięta, jednak jej większą część tworzyła kość czołowa. Podobnie jak młodsi pobratymcy, opisywany dinozaur miał kostne guzki z tyłu czaszki. Kość piszczelowa stanowiła 112% długości kości udowej. Według Chinzoriga i współpracowników (2025) ''Zavacephale'' był prymitywnym [[Pachycephalosauria|pachycefalozaurem]], lecz bardziej zaawansowanym od ''[[Wannanosaurus]]''. |
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
Aktualna wersja na dzień 09:41, 24 wrz 2025
| Autor: | Paweł Konarzewski |
| Zavacephale (zawacefal) | |
|---|---|
| Długość | ok. 1 m |
| Masa | ok. 6 kg |
| Dieta | roślinożerny |
| Miejsce | Mongolia - Ajmak środkowogobijski |
| Czas |
ok. 115-108 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
 Rekonstrukcja przyżyciowa. Autor: Ddinodan [3] | |
Wstęp
Zavacephale to niewielki pachycefalozaur żyjący we wczesnej kredzie na terenie dzisiejszej Mongolii. Jest to najstarszy znany i jednocześnie najbardziej kompletny dinozaur grubogłowy.
Materiał kopalny
Holotyp (MPC-D 100/1209) to niemalże kompletna czaszka, kręgi grzbietowe, niekompletna miednica, kość krzyżowa kompletny ogon wraz ze skostniałymi ścięgnami, lewa kość łopatkowo-krucza i ramienna, kości dłoni oraz kończyn tylnych. W sumie odnaleziono ok. 54% całego szkieletu, który należał do niedojrzałego osobnika.
Budowa i systematyka
Zavacephale był małym dinozaurem grubogłowym osiągającym ok. 1 m długości i 6 kg masy. Mimo swojego wczesnego wieku geologicznego, zawacefal wykazywał mieszaninę cech prymitywnych i zaawansowanych. Charakteryzował się słabo zdobioną czaszką oraz długim pyskiem stanowiącym ponad połowę jej długości. W odróżnieniu od młodszych kuzynów, kości przedszczękowe i szczękowe nie miały żadnych ozdób. Nad oczodołami znajdowały się duże grzbiety, podobne do Goyocephale i Stegoceras. Kopuła czołowo-ciemieniowa Zavacephale była dobrze rozwinięta, jednak jej większą część tworzyła kość czołowa. Podobnie jak młodsi pobratymcy, opisywany dinozaur miał kostne guzki z tyłu czaszki. Kość piszczelowa stanowiła 112% długości kości udowej. Według Chinzoriga i współpracowników (2025) Zavacephale był prymitywnym pachycefalozaurem, lecz bardziej zaawansowanym od Wannanosaurus.
Etymologia
Nazwa rodzajowa to połączenie tybetańskiego słowa zava (korzeń lub pochodzenie) oraz łacińskiego wyrazu cephale (głowa). Epitet gatunkowy rinpoche to tybetańskie wyrażenie oznaczające "drogocenny". Nawiązane on do faktu, że kopulasta czaszka została odkryta wystająca ze skalnego odsłonięcia, przypominając kaboszon.
Spis gatunków
| Zavacephale | Chinzorig, Takasaki, Yoshida, Tucker, Buyantegsh, Mainbayar, Tsogtbaatar i Zanno, 2025 |
| Z. rinpoche | Chinzorig, Takasaki, Yoshida, Tucker, Buyantegsh, Mainbayar, Tsogtbaatar i Zanno, 2025 |
Bibliografia
Chinzorig, T., Takasaki, R., Yoshida, J., Tucker, R. T., Buyantegsh, B., Mainbayar, B., Tsogtbaatar, K., & Zanno, L. E. (2025). "A domed pachycephalosaur from the Early Cretaceous of Mongolia". Nature: 1-8. doi:10.1038/s41586-025-09213-6
![[3]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Zavacephale_rinpoche.png){kind=link}
![[1]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Zavacephale.jpg){kind=link}
![[2]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Zavacephale_skull2.jpg){kind=link}