Oplosaurus: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj
Linia 1: Linia 1:
 +
{{DISPLAYTITLE:''Oplosaurus''}}
 
<small>
 
<small>
 
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk"
 
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk"
Linia 6: Linia 7:
 
| [[Marcin Szermański]]
 
| [[Marcin Szermański]]
 
[[Krzysztof Przymus]]
 
[[Krzysztof Przymus]]
−
| [[CHESTERAPTOR]]
+
| [[Sebastian Oziemski]]
−
[[Sebastian Oziemski]]
 
 
|}
 
|}
 
</small>
 
</small>
Linia 27: Linia 27:
 
| [[Wielka Brytania]] - Wyspa Wight
 
| [[Wielka Brytania]] - Wyspa Wight
  
−
<small>([[formacja Wessex]])</small>
+
<small>(formacja [[Wessex]])</small>
 
|-
 
|-
 
! '''[[Czas|Czas występowania]]'''
 
! '''[[Czas|Czas występowania]]'''
Linia 67: Linia 67:
 
[[Holotyp]] (BMNH R964) zawiera jedynie pojedynczy (ale bardzo dobrze zachowany) ząb o całkowitej długości 85 mm (w tym sama korona 52 mm).  
 
[[Holotyp]] (BMNH R964) zawiera jedynie pojedynczy (ale bardzo dobrze zachowany) ząb o całkowitej długości 85 mm (w tym sama korona 52 mm).  
  
−
Na jego podstawie [[Naish]] i [[Martill]] stwierdzili, że ''Oplosaurus'' był gabarytowo porównywalny z ''[[Brachiosaurus]]'', ale są to bardzo niepewne szacunki.
+
Na jego podstawie [[Darren Naish]] i [[David Martill]] stwierdzili, że ''Oplosaurus'' był gabarytowo porównywalny z ''[[Brachiosaurus]]'', ale są to bardzo niepewne szacunki.
  
 
==Historia i ważność taksonu==
 
==Historia i ważność taksonu==
−
Ząb oplozaura został odnaleziony przez geologa Thomasa Wrighta w [[1852]] roku. Konsultował się on z kilkoma paleontologami, m.in. Sir Richardem [[Owen]]em, ale jedynie Gideon [[Mantell]] stwierdził, że przypomina on ząb ankylozaura ''[[Hylaeosaurus]]''. Formalnie opisał go francuski uczony Paul [[Gervais]] w tym samym roku.
+
Ząb oplozaura został odnaleziony przez geologa Thomasa Wrighta w [[1852]] roku. Konsultował się on z kilkoma paleontologami, m.in. [[Richard Owen|Sir Richardem Owenem]], ale jedynie [[Gideon Mantell]] stwierdził, że przypomina on ząb ankylozaura ''[[Hylaeosaurus]]''. Formalnie opisał go francuski uczony [[Paul Gervais]] w tym samym roku.
  
−
[[Von Huene]] w [[1909]] roku przypisał ząb oplozaura do ''[[Pelorosaurus]]'', który jak wiele innych, XIX wiecznych [[rodzaj]]ów z Wielkiej Brytanii (jak ''[[Iguanodon]]'' i ''[[Megalosaurus]]'') jest taksonem workiem. Jak jednak zauważają [[Upchurch]] i in. ([[2004]]), do pelorozaura należy jedynie ''P. conybeari'', a pozostałe gatunki to bądź ''[[nomen dubium]]'', bądź potencjalnie są ważne.  
+
[[Friedrich von Huene]] w [[1909]] roku przypisał ząb oplozaura do ''[[Pelorosaurus]]'', który jak wiele innych, XIX wiecznych [[rodzaj]]ów z Wielkiej Brytanii (jak ''[[Iguanodon]]'' i ''[[Megalosaurus]]'') jest taksonem workiem. Jak jednak zauważają [[Paul Upchurch|Upchurch]] i in. ([[2004]]), do pelorozaura należy jedynie ''P. conybeari'', a pozostałe gatunki to bądź ''[[nomen dubium]]'', bądź potencjalnie są ważne.  
  
−
Ponieważ jest to tzw. "[[takson zębowy]]", jak piszą [[Upchurch]] i in. ([[2004]]), nie jest on powszechnie uważany za ważny [[takson]]. Mimo to [[Naish]] i [[Martill]] ([[2007]]) bronią jego ważności. Wg nich z 11 gatunków (w tym 9 [[rodzaj]]ów) zauropodów z Wyspy Wight (w tym nienazwany diplodokoid) tylko 2 gatunki są ważne: ''Oplosaurus armatus'' i ''[[Ornithopsis]] hulkei'', reszta zaś to ''[[nomen dubium]]''.
+
Ponieważ jest to tzw. "[[takson zębowy]]", jak piszą [[Upchurch]] i in. ([[2004]]), nie jest on powszechnie uważany za ważny [[takson]]. Mimo to Naish i Martill ([[2007]]) bronią jego ważności. Wg nich z 11 gatunków (w tym 9 [[rodzaj]]ów) zauropodów z Wyspy Wight (w tym nienazwany diplodokoid) tylko 2 gatunki są ważne: ''Oplosaurus armatus'' i ''[[Ornithopsis]] hulkei'', reszta zaś to ''[[nomen dubium]]''.
  
 
==Pozycja systematyczna==
 
==Pozycja systematyczna==
−
Oplozaur najczęściej jest uważany (np. [[Naish]] i [[Martill]], [[2001]]) za przedstawiciela [[Brachiosauridae]] – zauropodów o przednich kończynach dłuższych niż tylne, reprezentowanych m.in. przez słynne ''[[Brachiosaurus]]'' i ''[[Giraffatitan]]''. [[Canudo]] i in. ([[2002]]) uznali go za członka [[Camarasauridae]]. Jak zauważa Darren [[Naish]] (nieoficjalnie, online) jego duży ząb nie jest aż tak bardzo podobny do zębów brachiozaurydów, jak sądzono wcześniej, a ma więcej cech wspólnych z zauropodami z grupy [[Turiasauria]].
+
Oplozaur najczęściej jest uważany (np. Naish i Martill, [[2001]]) za przedstawiciela [[Brachiosauridae]] – zauropodów o przednich kończynach dłuższych niż tylne, reprezentowanych m.in. przez słynne ''[[Brachiosaurus]]'' i ''[[Giraffatitan]]''. Canudo i in. ([[2002]]) uznali go za członka [[Camarasauridae]]. Jak zauważa Darren Naish (nieoficjalnie, online) jego duży ząb nie jest aż tak bardzo podobny do zębów brachiozaurydów, jak sądzono wcześniej, a ma więcej cech wspólnych z zauropodami z grupy [[Turiasauria]].
  
 
==Paleoekologia==
 
==Paleoekologia==
Linia 89: Linia 89:
  
 
==Etymologia==
 
==Etymologia==
−
Nazwa ''Oplosaurus armatus'' znaczy "uzbrojony/tarczowy jaszczur opancerzony" (gr. ''hoplon'' = broń, tarcza + ''sauros'' = jaszczur + ''armatus'' = pancerz). Powszechnie panuje opinia, iż wynika to z pomyłki Paula [[Gervais]]a – miał on sądzić, że ma do czynienia z dinozaurem pancernym, podobnym do ''[[Hylaeosaurus]]'', a nie z zauropodem. Być może sam [[Mantell]], odkrywca hylaeozaura miał wprowadzić go w błąd, gdyż wcześniej zasugerował podobieństwo zęba oplozaura do zębów hylaeozaura. Jak jednak podaje Ben Kreisler (DML, [[2002]]), [[Gervais]] tak naprawdę sądził, że ma do czynienia z krewnym ''[[Mosasaurus]]'' – a więc morskim drapieżnikiem. W jego rozumowaniu nazwa ''Oplosaurus'' miała znaczyć raczej "uzbrojony", a nie "tarczowy jaszczur".
+
Nazwa ''Oplosaurus armatus'' znaczy "uzbrojony/tarczowy jaszczur opancerzony" (gr. ''hoplon'' = broń, tarcza + ''sauros'' = jaszczur + ''armatus'' = pancerz). Powszechnie panuje opinia, iż wynika to z pomyłki Paula Gervaisa – miał on sądzić, że ma do czynienia z dinozaurem pancernym, podobnym do ''[[Hylaeosaurus]]'', a nie z zauropodem. Być może sam Mantell, odkrywca hylaeozaura miał wprowadzić go w błąd, gdyż wcześniej zasugerował podobieństwo zęba oplozaura do zębów hylaeozaura. Jak jednak podaje Ben Kreisler (DML, [[2002]]), Gervais tak naprawdę sądził, że ma do czynienia z krewnym ''[[Mosasaurus]]'' – a więc morskim drapieżnikiem. W jego rozumowaniu nazwa ''Oplosaurus'' miała znaczyć raczej "uzbrojony", a nie "tarczowy jaszczur".
  
 
==Spis gatunków==
 
==Spis gatunków==
 
{| class="wikitable"
 
{| class="wikitable"
 
! ''Oplosaurus''
 
! ''Oplosaurus''
−
| [[Gervais]], [[1852]]
+
| {{Kpt|[[Paul Gervais|Gervais]]}}, [[1852]]
 
| ?''[[nomen dubium]]''
 
| ?''[[nomen dubium]]''
 
|-
 
|-
 
! ''O. armatus''
 
! ''O. armatus''
−
| [[Gervais]], [[1852]]
+
| {{Kpt|Gervais}}, 1852
 
| ?''[[nomen dubium]]''
 
| ?''[[nomen dubium]]''
 
|-
 
|-
 
| = ''Onchosaurus armatus''
 
| = ''Onchosaurus armatus''
−
| Gervais, [[1859]]
+
| {{Kpt|Gervais}}, [[1859]]
 
|-
 
|-
 
| = ''Hoplosaurus armatus''
 
| = ''Hoplosaurus armatus''
−
| ([[Gervais]], [[1852]]) [[Lydekker]], ?[[1888]]
+
| ({{Kpt|Gervais}}, 1852) {{Kpt|[[Richard Lydekker|Lydekker]]}}, ?[[1888]]
 
|-
 
|-
 
| = ''[[Pelorosaurus]] armatus''
 
| = ''[[Pelorosaurus]] armatus''
−
| (Gervais, 1852) Lydekker, [[1889]]
+
| ({{Kpt|Gervais}}, 1852) {{Kpt|Lydekker}}, [[1889]]
 
|}
 
|}
  

Wersja z 12:56, 19 lis 2012

Autor: Korekta:
Marcin Szermański

Krzysztof Przymus

Sebastian Oziemski

Oplosaurus (oplozaur)
Długość: ok. 25 m (???)
Masa: ? t
Miejsce występowania: Wielka Brytania - Wyspa Wight

(formacja Wessex)

Czas występowania 129,97-125 Ma

wczesna kreda (barrem)

Systematyka Dinosauria

Saurischia

Sauropodomorpha

Sauropoda

Eusauropoda

? Neosauropoda

? Macronaria

? Camarasauromorpha / ? Titanosauriformes

? Camarasauridae / ? Brachiosauridae

Mapa znalezisk:
Wczytywanie mapy…

Wstęp

Oplosaurus to tajemniczy rodzaj zauropoda znany jedynie z pojedynczego zęba. Został on odnaleziony w Anglii (Wyspa Wight), a jego datowanie wskazuje na wczesną kredę (piętro barrem).

Materiał kopalny

Holotyp (BMNH R964) zawiera jedynie pojedynczy (ale bardzo dobrze zachowany) ząb o całkowitej długości 85 mm (w tym sama korona 52 mm).

Na jego podstawie Darren Naish i David Martill stwierdzili, że Oplosaurus był gabarytowo porównywalny z Brachiosaurus, ale są to bardzo niepewne szacunki.

Historia i ważność taksonu

Ząb oplozaura został odnaleziony przez geologa Thomasa Wrighta w 1852 roku. Konsultował się on z kilkoma paleontologami, m.in. Sir Richardem Owenem, ale jedynie Gideon Mantell stwierdził, że przypomina on ząb ankylozaura Hylaeosaurus. Formalnie opisał go francuski uczony Paul Gervais w tym samym roku.

Friedrich von Huene w 1909 roku przypisał ząb oplozaura do Pelorosaurus, który jak wiele innych, XIX wiecznych rodzajów z Wielkiej Brytanii (jak Iguanodon i Megalosaurus) jest taksonem workiem. Jak jednak zauważają Upchurch i in. (2004), do pelorozaura należy jedynie P. conybeari, a pozostałe gatunki to bądź nomen dubium, bądź potencjalnie są ważne.

Ponieważ jest to tzw. "takson zębowy", jak piszą Upchurch i in. (2004), nie jest on powszechnie uważany za ważny takson. Mimo to Naish i Martill (2007) bronią jego ważności. Wg nich z 11 gatunków (w tym 9 rodzajów) zauropodów z Wyspy Wight (w tym nienazwany diplodokoid) tylko 2 gatunki są ważne: Oplosaurus armatus i Ornithopsis hulkei, reszta zaś to nomen dubium.

Pozycja systematyczna

Oplozaur najczęściej jest uważany (np. Naish i Martill, 2001) za przedstawiciela Brachiosauridae – zauropodów o przednich kończynach dłuższych niż tylne, reprezentowanych m.in. przez słynne Brachiosaurus i Giraffatitan. Canudo i in. (2002) uznali go za członka Camarasauridae. Jak zauważa Darren Naish (nieoficjalnie, online) jego duży ząb nie jest aż tak bardzo podobny do zębów brachiozaurydów, jak sądzono wcześniej, a ma więcej cech wspólnych z zauropodami z grupy Turiasauria.

Paleoekologia

Pokłady formacji Wessex charakteryzują się dużym bogactwem gatunkowym i różnorodnością form. Prawdopodobnie były to tereny nadmorskie, gdyż znamy z jej osadów wiele kopalnych ryb i żółwi, a także krokodylomorfy, które mogły na nie polować. Konkurencją dla nich był Baryonyx, który jest uważany za rybożercę i/lub padlinożercę. Kolejny teropod – Neovenator – mógł stanowić zagrożenie dla oplozaura. Pozostałe teropody z tej formacji to: Aristosuchus, Calamosaurus, Eotyrannus, Suchosaurus, Thecocoelurus i Yaverlandia. Wiele z nich jest fragmentarycznych i bardzo słabo poznanych.

Oprócz oplozaura znaleziono także inne zauropody, takie jak Bothriospondylus, Chondrosteosaurus, Eucamerotus, Iuticosaurus i Ornithopsis. Nie wiadomo jednak, czy zajmowały one te same nisze ekologiczne, gdyż są one nierzadko równie słabo poznane i zbadane. Wiele z nich jest wątpliwa nomen dubium.

Pozostałe dinozaury z tej formacji to ptasiomiedniczne: Dollodon, Hypsilophodon, Polacanthoides (= Hylaeosaurus), Polacanthus, Regnosaurus i Valdosaurus. Niestety, tak jak w przypadku gadziomiednicznych, większość z nich jest wątpliwa.

W powietrzu królowały pterozaury: Caulkicephalus, Istiodactylus oraz być może Ornithocheirus.

Etymologia

Nazwa Oplosaurus armatus znaczy "uzbrojony/tarczowy jaszczur opancerzony" (gr. hoplon = broń, tarcza + sauros = jaszczur + armatus = pancerz). Powszechnie panuje opinia, iż wynika to z pomyłki Paula Gervaisa – miał on sądzić, że ma do czynienia z dinozaurem pancernym, podobnym do Hylaeosaurus, a nie z zauropodem. Być może sam Mantell, odkrywca hylaeozaura miał wprowadzić go w błąd, gdyż wcześniej zasugerował podobieństwo zęba oplozaura do zębów hylaeozaura. Jak jednak podaje Ben Kreisler (DML, 2002), Gervais tak naprawdę sądził, że ma do czynienia z krewnym Mosasaurus – a więc morskim drapieżnikiem. W jego rozumowaniu nazwa Oplosaurus miała znaczyć raczej "uzbrojony", a nie "tarczowy jaszczur".

Spis gatunków

Oplosaurus Gervais, 1852 ?nomen dubium
O. armatus Gervais, 1852 ?nomen dubium
= Onchosaurus armatus Gervais, 1859
= Hoplosaurus armatus (Gervais, 1852) Lydekker, ?1888
= Pelorosaurus armatus (Gervais, 1852) Lydekker, 1889

Bibliografia

Naish, D.; Martill, D. M. (2007). "Dinosaurs of Great Britain and the role of the Geological Society of London in their discovery: basal Dinosauria and Saurischia". Journal of the Geological Society 164 (3): 493–510. doi:10.1144/0016-76492006-032

Upchurch P., Barrett P.M., Dodson P. (2004) Sauropoda. [w:] David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): "The Dinosauria". Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press

http://darrennaish.blogspot.com/2006/12/happy-christmas-from-gigantic-spanish.html

http://dml.cmnh.org/2000Feb/msg00385.html

http://dml.cmnh.org/2002Sep/msg00727.html

http://dml.cmnh.org/1999Feb/msg00055.html

http://en.wikipedia.org/wiki/Oplosaurus

http://en.wikipedia.org/wiki/Wessex_Formation

Źródło: „https://encyklopedia.dinozaury.com/index.php?title=Oplosaurus&oldid=8968”