Notocolossus

Weryfikacja ogólna

Autor:	Korekta:
Marcin Szermański

---

Notocolossus (notokolos)
Długość:	ok. 25-27 m (??)
Masa:	? t
Miejsce występowania:	Argentyna - prowincja Mendoza, Cerro Guillermo (formacja Plottier - Grupa Neuquén)
Czas występowania	ok. 86 Ma późna kreda (późny koniak - wczesny santon)
Systematyka	Dinosauria Saurischia Sauropodomorpha Sauropoda Eusauropoda Neosauropoda Macronaria Titanosauriformes Somphospondyli Titanosauria Lithostrotia
a - lokalizacja znaleziska. b - rekonstrukcja szkieletu - na zielono kości znane z holotypu, na pomarańczowo zaś z materiału przypisanego. Źródło: González Riga i in. (2016) [1]
Mapa znalezisk:
Wczytywanie mapy… {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"auto","height":"350px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","visitedicon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"wmsoverlay":false,"copycoords":false,"static":false,"zoom":4,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"overlaylayers":[],"resizable":false,"enablefullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"markercluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","locations":[],"imageoverlays":null}

Wstęp

Początkiem 2016 roku zespół naukowy pod przewodnictwem Bernardo Gonzáleza Rigi opisał nowy gatunek zauropoda. Notocolossus gonzalezparejasi - bo tak został nazwany - to kolejny wielki tytanozaur z terenów dzisiejszej Argentyny. Jego dwa niekompletne szkielety zostały odnalezione na zachodzie tego kraju (prowincja Mendoza) w skałach górnokredowych.

Materiał kopalny

Na holotyp o numerze katalogowym UNCUYO-LD 301 składają się następujące skamieniałości: przednie kręgi grzbietowe, przednie kręgi ogonowe, prawa kość ramienna i proksymalny koniec lewej kości łonowej. Należał on do bardzo dużego osobnika.

Materiał przypisany (nr UNCUYO-LD 302) to mniejszy okaz reprezentowany przez artykułowany ciąg przednich kręgów ogonowych (w tym 7 częściowych kręgów i łuków hemalnych) oraz kompletna i artykułowana prawa kość skoku i stopa.

Lokalizacja i wiek znaleziska

Oba szkielety spoczywały na zachodzie kraju (południowy rejon prowincji Mendoza - Cerro Guillermo) w skałach górnokredowych datowanych na późny koniak - wczesny santon, ok. 86 Ma. Są to stosunkowo słabo poznane skały formacji Plottier należącej do warstw Grupy Neuquén. Naukowcy są pewni, że mamy do czynienia z dwoma różnymi osobnikami, a nie jednym czy wieloma - prócz różnicy w rozmiarach skamielin, zajmowały one osobny obszar. Holotyp UNCUYO-LD 301 zajmował kwadrat o rozmiarach 8x8 m, z kolei mniejszy osobnik - UNCUYO-LD 302 - 5x5 m na tym samym co holotyp poziomie stratygraficznym.

Rozmiary

Notocolossus był naprawdę olbrzymi. Kość ramienna należąca do większego z okazów mierzy aż 1,76 m długości. Jak piszą González Riga i in. jest to jeden z największych znanych nauce dinozaurów. Równie gigantyczne są jego kręgi grzbietowe (piersiowe): jeden z nich, gdyby był kompletny, musiałby mierzyć ok. 1,50 m, czyli tylko 18 cm mniej od kręgów innego argentyńskiego olbrzyma - Puertasaurus. Opierając się jedynie na wielkości kręgów notokolosa i puertazaura otrzymujemy ok. 25 m długości. Z kolei porównując kości ramienne jego i Paralititan (1,69 m - w 2001 roku największa znana kość ramienna dinozaura!) uzyskujemy (o ile paralitytan rzeczywiście mierzył ok. 26 m wg wyliczeń Carpentera) ok. 27 m.

Etymologia

Nazwa rodzajowa Notocolossus to zbitek następujących słów: greckiego notos (południowy) i lacińskiego colossus (gigant) i wyraźnie odnosi się do jego bardzo dużych rozmiarów. Epitet gatunkowy gonzalezparejasi upamiętnia doktora Jorge González Parejasa, który wspomaga wykopaliska w prowincji Mendoza od prawie dwu dekad.

Spis gatunków

Notocolossus	González Riga, Lamanna, Ortiz David, Calvo i Coria, 2016
Notocolossus gonzalezparejasi	González Riga, Lamanna, Ortiz David, Calvo i Coria, 2016

Bibliografia

González Riga, B.J., Lamanna, M.C., Ortiz David, L.D., Calvo, J.O. & Coria, J.P. (2016) A gigantic new dinosaur from Argentina and the evolution of the sauropod hind foot. Scientific Reports 6, Article number: 19165. doi:10.1038/srep19165